مطالب مرتبط با کلیدواژه

اعتبارسنجی


۱۸۱.

شناسایی و اعتبارسنجی پیشنهادات معماری مدارس اجتماعی (محله)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) ۱۲۱-۹۹

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی مدرسه محله مدرسه اجتماعی معماری مدرسه کانون تربیت محله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۴
از یک طرف مدارس بسیاری در کشور وجود دارند که می توانند پذیرای نقش های مهمی در محله باشند که متأسفانه در نظام تربیتی رایج مورد بی توجهی قرارگرفته و اکثر اوقات بسته بوده و به صورت قلعه ای با دیوارهای بلند، ارتباطی با محله ندارند؛ از طرف دیگر طراحی یک ابزار سنجش مناسب و اعتبارسنجی آن از الزامات هر پژوهش است؛ لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشنهادات معماری مدارس اجتماعی با استفاده از سندکاوی مدارک قبلی و مصاحبه های نیم ساختاریافته و غیررسمی با شرکت کنندگان (پاسخ به سؤال فرعی) و اعتبارسنجی پرسشنامه حاصل از آن (پاسخ به سؤال اصلی) است. مطالعه حاضر از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها پیمایشی است که در سال 1401 با مشارکت دانش آموزان، معلمین و والدین در شهر جدید اندیشه و مناطق منتخب تهران انجام شده است. برای اعتباربخشی این پرسشنامه، در بخش روایی، از روایی محتوایی کمی (ضریب نسبی روایی محتوایی (CVR)) و روایی سازه ای (تحلیل عاملی اکتشافی) و در بخش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. ضریب نسبی روایی محتوایی (CVR) پرسشنامه اولیه با استفاده از نظرات 36 متخصص انجام شده که از 70 گویه، 64 گویه پذیرفته و 3 گویه نیز با نظر متخصصین به آن اضافه و پرسشنامه نهایی با 67 گویه طراحی گردید. پس از تحلیل عاملی اکتشافی، 5 عامل پنهان شامل ویژگی های سازمانی با 22 گویه (مشارکتی، فرهنگی و همه جانبه نگری)، ویژگی ها و نیازهای انسانی با 17 گویه (نیازهای فیزیولوژیکی، روانی- اجتماعی و خوشایندی)، ویژگی های عملکردی با 13 گویه، تنوع پذیری با 10 گویه و تطبیق پذیری با 5 گویه شناسایی گردید. آلفای کرونباخ به دست آمده برای کل پرسشنامه 0.972 و برای همه عامل ها بالاتر از 0.753 بوده که نشان می دهد پرسشنامه پژوهش پایایی قابل قبولی دارد. نتایج اعتبارسنجی نشان دادند که پرسشنامه پیشنهادات معماری مدارس اجتماعی، روایایی و پایایی قابل قبولی داشته و به عنوان یک مرجع نظرسنجی معتبر می تواند نقطه شروع مناسبی برای پژوهش های بیشتر باشد.
۱۸۲.

اعتبارسنجی راویان مدرسه امامیه ری در سند زیارت جامعه کبیره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) 181 - 207

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی زیارت جامعه کبیره راویان مدرسه امامیه ری شیخ صدوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۵۶
راویان مدرسه امامیه ری روایت های زیادی از جمله زیارت جامعه کبیره را در اختیار صدوق قرار داده اند. منابع امامیه داده های کمتری از این راویان به دست می دهند تا جایی که از سوی برخی استادان صدوق مجهول معرفی شده اند. سؤال پژوهش این است که این راویان چه جایگاه علمی داشته و چه نوع اخباری را در اختیار صدوق قرار دادند؟ فرضیه مطرح این است که این راویان جایگاه علمی بالایی داشته و روایات پر محتوا و همگرا با باورهای امامیه در اختیار داشتند. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی به معرفی، تبیین جایگاه علمی و اثرگذاری این راویان در آثار صدوق پرداخت. یافته ها بیانگر مورد اعتماد بودن این راویان امامی است که در موارد فراوانی گزارش های آنان با معارف امامیه سازگاری دارد. بهره مندی از استادانی چون سعد بن عبدالله اشعری، علی بن ابراهیم، محمد بن جعفر اسدی، محمد بن یعقوب کلینی و دیگران جایگاه حدیثی آنان را تثبیت کرده است.
۱۸۳.

طراحی و اعتباریابی مدل اقدامات حمایتی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی مددجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره ۱۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲ 90 - 103

کلیدواژه‌ها: اقدامات حمایتی پیشرفت تحصیلی مددجویان مدل پارادایمی اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۲
هدف: هدف این پژوهش طراحی و اعتباریابی مدل اقدامات حمایتی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی مددجویان بود. روش شناسی: این پژوهش از روش تحقیق کیفی استفاده کرد و در دو مرحله طراحی و اعتباریابی انجام شد. در مرحله طراحی، از روش نظریه داده بنیاد و نمونه گیری گلوله برفی برای انتخاب ۲۰ خبره از میان اساتید علوم تربیتی و مدیران ارشد نظام آموزشی استفاده شد. در مرحله اعتباریابی، ۲۲ خبره از میان مدیران و کارشناسان آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی استان گلستان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند و مدل پیشنهادی با روش دلفی در سه مرحله و با استفاده از نرم افزار SPSS اعتبارسنجی شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مدل پارادایمی شامل ۱۰ طبقه اصلی و ۲۴ مقوله فرعی است که در پنج حوزه شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، راهبردها و پیامدها دسته بندی شده اند. این مدل عواملی مانند مسئولیت پذیری اجتماعی، باورهای دینی، فرهنگ حاکم بر جامعه، و حمایت های دولتی را به عنوان عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی مددجویان شناسایی کرد. نتیجه گیری: این پژوهش یک مدل جامع از اقدامات حمایتی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی مددجویان ارائه می دهد که می تواند به عنوان یک چارچوب عملی برای بهبود کیفیت خدمات مددکاری اجتماعی و ارتقای نتایج تحصیلی مددجویان مورد استفاده قرار گیرد. این مدل با در نظر گرفتن عوامل چندبعدی و پیچیده ای که بر پیشرفت تحصیلی تأثیر می گذارند، به مددکاران اجتماعی و نهادهای آموزشی کمک می کند تا برنامه های حمایتی مؤثرتری تدوین و اجرا کنند.
۱۸۴.

نقش معماری اسلامی در غنای محیط آموزشی مدارس ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 18 - 32

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی مدرسه صالح آموزش و پرورش طراحی راهنمای برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۵۴
محیط آموزشی و عناصر آن چون معماری و چیدمان نقش مهمی در کیفیت آموزش دارند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جزو طرح های آمیخته اکتشافی است که در طی دو بخش اسنادی و میدانی انجام شد. مراحل اجرای تحقیق برای طراحی راهنمای برنامه درسی براساس سنتزپژوهی و براساس چیدمان ده عنصری الگوی اکر انجام گرفت. برای اعتبارسنجی تحقیق از رویکرد کمی و از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور بررسی پرسش نامه، روایی صوری، روایی محتوایی با ابزارهایی مورد بررسی قرار گرفت. روایی صوری با استفاده از نظر متخصصان و اساتید مجرب مورد تأیید قرار گرفت. به منظور برآورد روایی محتوایی نیز از جدول هدف محتوا استفاده شد و ضریب پایایی آن 87/. درصد به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل جملات و متون سند تحول بنیادین و نقشه جامع علمی کشور و نیز اساتید و متخصصان می باشد. براساس اظهارنظر متخصصان نتایج تحقیق نشان داد که 90/. درصد از اهداف ذکرشده براساس نظام معیار اسلامی با اصول حاکم بر تعلیم و تربیت مدرسه صالح، ارتباط، هم خوانی و انطباق دارد. همچنین 90/0 متخصصان اظهار داشتند که نظر به حاکمیت نظام معیار اسلامی در تولید محتوا و تقویت شایستگی های پایه دانش آموزان، محتوای راهنمای مدرسه صالح دارای جامعیت بوده و متناسب با اصول و اهداف تدوین شده است. 85/0 متخصصان اظهار داشتند که فعالیت های یادگیری راهنمای پیشنهادی برای تعلیم و تربیت قابلیت انطباق پذیری بالاتری با نیازها و خصوصیات فراگیران، مدرسه و جامعه دارد.اهداف  پژوهش:اعتبارسنجی برنامه درسی مدرسه صالح در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران.بررسی تأثیر معماری اسلامی بر غنای محیط آموزشی مدارس ایران.سؤالات پژوهش:اعتبارسنجی برنامه درسی مدرسه صالح در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟معماری اسلامی چه تأثیری می تواند بر غنای محیط آموزشی مدارس ایرانی داشته باشد؟
۱۸۵.

طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی علوم تجربی بر مبنای نظریه کنشگر- شبکه در محیط یادگیری شبکه در دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۹ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۶۰ ۳۰-۷

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی علوم تجربی نظریه کنشگر-شبکه محیط یادگیری شبکه اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۴۵
هدف از پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی علوم تجربی دوره متوسطه اول بر مبنای نظریه کنشگر – شبکه در محیط یادگیری مبتنی بر شبکه بوده است. برای انجام دادن این پژوهش روش تحقیق آمیخته اکتشافی به کار رفته است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل اعضای هیئت علمی آشنا به حوزه های مطالعات برنامه درسی و تکنولوژی آموزشی و همه مقالات، پایان نامه های مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاههای اطلاعاتی معتبر در بازه زمانی 2005 تا 2020 بوده است. به منظور نمونه گیری در بخش کیفی پژوهش از روش نمونه گیری نظری (غیراحتمالی) هدفمند به روش گلوله برفی و همچنین از اشباع نظری استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. برای پاسخگویی به سؤال اول پژوهش 7 اصل و 44 زیرمؤلفه شناسایی شده است. در سؤال دوم پژوهش عناصر دهگانه برنامه درسی بر اساس منطق اکر با توجه به آموزه های نظریه کنشگر- شبکه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در بخش کمی پژوهش به منظور اعتبارسنجی از نظرات 55 نفر از متخصصان مطالعات برنامه درسی و تکنولوژی آموزشی به روش تمام شماری استفاده شده است. بر اساس سؤالات اول و دوم پژوهش، الگوی اولیه طراحی شده است، سپس با استفاده از تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم و برازش مناسب با شاخصهای R2، Q2،GOF اعتبارسنجی و ارائه شده است. نتایج اعتبارسنجی نشان می دهد که الگوی برنامه درسی علوم تجربی دوره متوسطه اول بر مبنای نظریه کنشگر- شبکه از برازش مناسب برخوردار است.
۱۸۶.

ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی مقیاس حساسیت به طرد مبتنی بر وزن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۷) ۵۶۲-۵۵۱

کلیدواژه‌ها: تحلیل عاملی حساسیت به طرد مبتنی بر وزن اعتبارسنجی اضافهوزن چاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۴۳
زمینه و هدف: حساسیت به طرد مبتنی بر وزن یکی عامل روانشناختی مهم در افراد دارای اضافهوزن و چاق است که میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت روانی و جسمانی آنها داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی مقیاس حساسیت به طرد مبتنی بر وزن در افراد دارای اضافهوزن و چاق انجام شد. مواد و روشها: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع اعتباریابی بود. جامعه آماری شامل افراد دارای اضافهوزن و چاق بود که از این میان، 372 نفر با شاخص توده بدنی بالای 25 به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه حساسیت به طرد مبتنی بر وزن (W-RS) پاسخ دادند. جهت ارزیابی ساختار عاملی مقیاس، از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد و اعتبار بازآزمایی، همسانی درونی و روایی همگرا نیز مورد بررسی قرار گرفت دادهها با استفاده از نرمافزارهای SPSS نسخه 26 و AMOS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این مقیاس از دو عامل «حساسیت بینفردی» و «حساسیت موقعیتی» تشکیل شده است. تحلیل عاملی تأییدی نیز ساختار دوعاملی بهدستآمده را تأیید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی زیرمقیاسها و مقیاس کلی بین 0/85 تا 0/91 بود. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ بین 0/92 تا 0/950 بهدست آمد، که نشاندهنده همسانی درونی مطلوب مقیاس است. پایایی ترکیبی بالای 0/7 و میانگین واریانس استخراج شده بالای 0/5 نیز روایی همگرای این مقیاس را تأیید کردند. نتیجهگیری: شاخصهای برازش در تحلیل عاملی تأییدی نشاندهنده انطباق مناسب مدل دو عاملی مقیاس حساسیت به طرد مبتنی بر وزن با دادهها بودند؛ بنابراین، این مقیاس بهعنوان یک ابزار دارای روایی و اعتبار مناسب جهت سنجش انتظارات مضطرابه نسبت به طردشدن در افراد دارای اضافه و چاق مورد تأیید قرار گرفت.
۱۸۷.

اعتبارسنجی حدیث «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۸۵ «ویژه پژوهش های حدیثی» ۸۱-۶۴

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی ماه رمضان نماز تراویح حدیث «من قام...» مالک بن انس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۴۴
یکی از اعمال مستحبی مورد تأکید برخی اندیشمندان مسلمان در ماه رمضان اقامه «نماز تراویح» است، با استناد و ارجاع به روایت «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِیمَاناً وَاحْتِسَاباً، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِه». این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به اعتبارسنجی سندی، تحلیل محتوا، تاریخ پیدایش در جوامع حدیثی این روایت می پردازد. بررسی ها نشان می دهد که چالش ارسال سند، وجود راویان ضعیف، تشویش، اضطراب، تحریف و تصحیف در متن روایت، آن را در زمره احادیث ضعیف قرار داده است و استناد به این روایت به تنهایی کفایت نمی کند. تاریخ تدوین حدیث مورد نظر، در کتب حدیثی به نیمه دوم قرن دوم در کتاب موطأ مالک بن انس بر می گردد. متن روایات بعد از وی، همگی رونوشت های از نقل اولیه مالک با اندک تغییراتی است که استدلال مبنی بر جعلی بودن حدیث را تقویت می کند؛ همچنین ارتباط این روایت با «نمازتراویح» طبق معیارهای قرآنی، عقلی، تاریخی ناسازگاراست.
۱۸۸.

اعتبارسنجی و نقد کارکردهای حدیث «أفضل الأعمال أحمزها» در منابع فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۴ ۴۵-۲۵

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی أفضل الأعمال أحمزها کلام فقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۳۱
روایت «أفضل الأعمال أحمزها» بیانگر پاداش بیشتر برای اعمالی است که با مشقت بیشتری همراه است. این روایت که ابتدا در برخی منابع اهل سنت در قرن دوم نقل شده و به تدریج بعضی منابع شیعه نیز آن را ذکر کرده اند، اساساً فاقد سند است و در هیچ یک از منابع روایی معتبر و جوامع حدیثی فریقین نقل نشده است. برخی منابع ناقل روایت ، آن را به ابن عباس منتسب کردند. فارغ از ضعف سندی، این روایت از نظر محتوایی و به هنگام عرضه آن بر قرآن، احادیث معتبر و عقل با چالش هایی همراه است. قرآن، ملاکِ کیفی «أحسن» را مورد تأکید قرار می دهد و برخی احادیث معتبر اتخاذ مسیر مشروعی که سهل تر است را توصیه می کنند. این روایت علیرغم ضعف سندی و قلّت نقل، در منابع کلامی و به خصوص فقهی بروز قابل توجهی داشته و به آن مکرراً استناد شده است. در مقابل برخی متکلمین و فقها نقدهایی بر آن وارد ساخته اند. این نقدها گاه مستند به روایاتی است که رأی فقهی مخالفِ آنچه مستند به روایت مذکور است را تأیید می کند و گاه تأکید بر این نکته مهم است که وقتی مسیر مشروع و آسان تری برای انجام یک عمل وجود دارد، تحمیل دشواری نیازمند دلیل نقلی یا عقلی است و این دلایل وجود ندارد. از طرفی نیت عامل و تأثیری که عمل بر حیات آدمی می گذارد ملاک فضیلت عمل است و نباید نادیده گرفته شود. پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی و رویکردی انتقادی پس از آنکه به نقد سندی و محتوایی روایت مذکور اقدام کرده، با بیان مصادیقی از بهره گیری این روایت در دانش های مختلف دینی به بررسی و نقد آن پرداخته است.
۱۸۹.

نگرش مددکاران اجتماعی به فقر: ترجمه و تطابق فرهنگی و اعتبار یابی ابزار اندازه گیری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۹۵ 309-343

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی انطباق فرهنگی نگرش به فقر مددکاران اجتماعی شاغل دانشجویان مددکاری اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۸
مقدمه: نگرش و باورهای مددکاران اجتماعی به فقر و محرومیت اجتماعی بر شیوه تعریف آنها از مشکل و مسئله و روشهای مداخله آنها برای کاهش یا رفع آن تأثیر می گذارد. مطالعه حاضر با هدف ترجمه، انطباق و هنجاریابی نسخه فارسی پرسشنامه نگرش به فقر در مددکاران اجتماعی شاغل و دانشجو در ایران و مقایسه نگرش آنها در سال 1400 طراحی شد. روش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع اعتباریابی بود که با مشارکت 450 مددکار اجتماعی شاغل و دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. روایی صوری و محتوا به صورت کمی و کیفی، روایی سازه به کمک تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بررسی شد. پایایی مقیاس نیز با استفاده از همسانی درون خوشه ای و آزمون-بازآزمون سنجیده شد. برای مقایسه نگرش مددکاران اجتماعی دانشجو و شاغل، آزمون t و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: شاخصهای روایی محتوا برای کل پرسشنامه (74/0 و 23/0) به دست آمد. سه عامل «کلیشه ها»، «رویکرد فردی» و «رویکرد ساختاری» با 15 گویه استخراج شد. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 68/0 و همبستگی درون خوشه ای 75/0 به دست آمد. بین نگرش مددکاران اجتماعی شاغل و دانشجو تفاوت وجود داشت و مددکاران اجتماعی شاغل گرایش بیشتری به عوامل ساختاری و کلیشه ها در نگرش به فقر داشتند. بحث: نسخه فارسی 15 گویه ای نگرش به فقر در مددکاران اجتماعی از روایی و پایایی نسبتاً مناسبی برخوردار بود و استفاده از این ابزار در مطالعات آتی روی جمعیت مددکاران اجتماعی توصیه می شود.
۱۹۰.

طراحی و اعتبارسنجی مؤلفه های روش تدریس و ارزشیابی برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۳۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 219 - 240

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی هوش هیجانی اعتبارسنجی دوره متوسطه اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۶
هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی مولفه های روش تدریس و ارزشیابی برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی دوره متوسطه اول بود که با رویکرد ترکیبی (کیفی و کمی) از نوع اکتشافی و از نظر نوع مطالعه در بخش کیفی تحلیل مضمون و حوزه پژوهش بخش کیفی شامل مطالعات مرتبط منتشر شده در بین سال های 1385 تا 1402 و 2010 تا 2023 تا حد اشباع داده ها، پس از بررسی ملاک های ورود و خروج، 71 مطالعه به شیوه هدفمند شناسایی و مطالب از میان آنها استخراج شد. یافته های کیفی با روش تحلیل مضمون، مضامین پایه و سازمان دهنده را در عناصر روش های تدریس و روش های ارزشیابی نشان دادند. علاوه بر آن ابزار پژوهش در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته برآمده از مرحله کیفی جهت اعتباربخشی الگوی طراحی شده، در اختیار ده نفر از متخصصان برنامه درسی، روان شناسان تعلیم وتربیت و دست اندرکاران تربیتی (مربیان) شاغل در دانشگاه ها و آموزش و پرورش شهر اصفهان، به عنوان نمونه، قرار گرفت که به شیوه هدفمند، انتخاب شدند. ملاک انتخاب، داشتن سوابق آموزشی و پژوهشی و آگاهی در حوزه هوش هیجانی و مطالعات برنامه درسی و علاقه مندی به مشارکت در پژوهش بود. توافق تخصصی الگوی طراحی شده، معادل 88/0 و مورد قبول به دست آمد؛ اغلب مشارکت کنندگان در مرحله اعتبارسنجی موافق با چارچوب و محتوای الگوی ارائه شده بوده اند. همچنین، در جمع بندی نظرات متخصصان درباره کافی بودن ویژگی های عناصر برنامه درسی، با استفاده از آمار توصیفی شامل جدول توزیع فراوانی و درصد، یافته ها نشان داد در بخش روش تدریس و ارزشیابی 80% صاحبنظران معتقد بودند که موارد استخراج شده ویژگی های عناصر برنامه درسی (روش تدریس و ارزشیابی) کافی است.
۱۹۱.

تدوین و اعتبارسنجی اصول طراحی فضاهای آموزشی برای دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 28 - 45

کلیدواژه‌ها: تدوین اعتبارسنجی فضاهای آموزشی دوره ابتدایی برنامه ریزی آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۳۲
هدف: فضا و امکانات آموزشی مدارس از جمله مسائل مطرح در برنامه ریزی آموزشی است. معماری و طراحی مدارس می تواند بر نتایج بلندمدت فرایند آموزش مؤثر باشد. این پژوهش با هدف تدوین و اعتبار سنجی اصول طراحی فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی انجام گرفته است.روش شناسی: روش پژوهش حاضر آمیخته چندمرحله ای اکتشافی است. در مرحله ی اول به صورت کیفی مبانی نظری مربوط به فضاهای آموزشی در دوره ابتدایی از منابع مکتوب و مقالات مرتبط و مصاحبه با 10 نفر از صاحب نظران و نخبگان مرتبط با فضاهای آموزشی به دست آمد. بر این اساس فهرستی از معیارهای طراحی فضاهای آموزشی تدوین شد. مصاحبه شوندگان برحسب کفایت داده ها و با نمونه گیری زنجیره ای ملاک محور انتخاب شدند. در مرحله ی دوم به روش کمی، روایی صوری و محتوایی فهرست به دست آمده، توسط 8 نفر از متخصصین مورد بررسی و تائید قرار گرفت و 72 گویه تائید شد. سپس داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تحلیل شدند و بار عاملی هر عامل مشخص گردید. جامعه ی آماری این مرحله  پژوهش تمامی معلمان و مدیران آموزشی نمونه ی شهر اراک بودند. که 153 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پایایی این ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 0.95 درصد گزارش شد.یافته ها: در مرحله ی اول و کیفی پژوهش با بررسی منابع مکتوب و مصاحبه ها 87 گویه استخراج شدند و در مرحله ی کمی پس از محاسبه ی ضریب روایی به 72گویه تقلیل یافتند. پس از آن در تحلیل عاملی شاخص های برازش به دست آمده در مدل اصلاح شده نشان از کفایت و برازش مناسب مدل با داده ها داشت و تمامی گویه های وارد شده در مدل،  بار عاملی بالایی با متغیرمکنون خود داشتند.نتیجه گیری و پیشنهادات: احداث و کاربری مدارس ابتدایی نیازمند توجه به عامل های متعدد در فضاهای آموزشی، عمومی و ارتباطی و فضاهای باز است. تأثیرات روانی و جسمانی عوامل موجود در فضای آموزشی بر دانش آموزان معنادار است. لذا از آن جهت که  برنامه ریزی آموزشی در اهداف خود به دنبال سازمان دهی محیط های آموزشی و در پی آن بهینه سازی و  بهبود فعالیت ها و امکانات آموزشی است، پیشنهاد می شود برنامه ریزان آموزشی پیش از احداث این گونه بناها معیارهای ساخت وساز و تجهیز  آن را در نظر بگیرند.نوآوری و اصالت: با توجه به اینکه معیارهای طراحی فضاهای آموزشی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی تاکنون گردآوری و اعتبار سنجی نشده است این پژوهش به جمع آوری اصول طراحی فضاهای آموزشی برای کودکان پرداخته است.
۱۹۲.

اعتبارسنجی پرسشنامه برنامه درسی پیوندیافته فانگ؛ تعیین پایایی و روایی سازه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی پیوندیافته آموزش عالی اعتبارسنجی پژوهش آموزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۲۲
هدف: هدف اصلی تحقیق حاضر اعتبارسنجی پرسشنامه  برنامه درسی پیوندیافته (فانگ، 2017) در سه حوزه علوم پایه، مهندسی و انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع کمی و با راهبرد پیمایشی است. جامعه آماری برای این پژوهش کلیه استادان سه دانشکده علوم پایه، علوم مهندسی و علوم انسانی با حجم کل 483 نفر است که 112 نفر به عنوان نمونه به صورت طبقه ای انتخاب شدند. محققان پس از ترجمه نسخه اصلی انگلیسی پرسشنامه توسط دو نفر متخصصِ رشته ترجمه، پس از مشورت با اساتید علوم تربیتی در مورد نسخه نهایی توافق حاصل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS26  و جهت برازش مدل اندازه گیری از مدل معادلات ساختاری SmartPLS3  نیز استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از مدل نشان داد که چارچوب برنامه درسی پیوندیافته با هفت عامل اصلی از نظر ارزیابی مدل اندازه گیری که با شاخص های آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، روایی همگرا و واگرا اندازه گیری شد مطلوب، مناسب و قوی است؛ همچنین از نظر مدل ساختاری که از طریق شاخص های Z و R2 ، Q2  اندازه گیری شد نیز چارچوبی قوی داری دارد. نتیجه گیری: پرسشنامه برنامه درسی پیوندیافته ابزاری مناسب برای پژوهش های ایرانی بافت آموزش عالی می باشد. 
۱۹۳.

اعتبارسنجی مدل جانشین پروری برای بیمارستان های خصوصی و دولتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت و توسعه پایدار سال ۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 91 - 115

کلیدواژه‌ها: جانشین پروری اعتبارسنجی بیمارستان های خصوصی و دولتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۲۷
این پژوهش با هدف اعتبارسنجی مدل جانشین پروری در بیمارستان های خصوصی و دولتی انجام شده است. لذا، قلمرو موضوعی این تحقیق، طراحی مدل جانشین پروری در حوزه درمان با رویکرد تطبیقی است. همچنین، قلمرو مکانی این تحقیق دانشگاه های مدیریت و علوم پزشکی و همچنین مدیران ارشد بیمارستان های خصوصی کرمان می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل پرسنل بیمارستان های خصوصی و دولتی شهر کرمان است. از فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده شد که براساس نتایج آن تعداد نمونه آماری این پژوهش 384 نفر می باشد. برای گردآوری داده های این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جهت سنجش روایی ابزار این تحقیق از روایی محتوا استفاده شده است. برای سنجش سازگاری درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و عدد ۷۴۹/۰ حاصل شد که بیانگر قابلیت اعتماد بالای پرسشنامه است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. در این پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS 3 در جهت راستی آزمایی مدل و نتیجه ارتباط بین متغیرها با مفهوم جانشین پروری در هر دو قلمرو مکانی یعنی بیمارستان های خصوصی و دولتی استفاده شده است. با توجه به نتایج تحقیق، خلاقیت، تصمیم گیری، کنترل، ارتباطات، انگیزش، و هدایت بر جانشین پروری تأثیر معناداری دارند و همچنین نتایج پژوهش نشان از اعتبار مدل مورد ارزیابی دارد.
۱۹۴.

اعتبارسنجی حدیث «معرفت به نورانیّت» با نگاه به میراث حدیثی غالیان و امامیان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: حدیث و اندیشه پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 79-112

کلیدواژه‌ها: حدیث معرفت به نورانیّت اعتبارسنجی مناقب علوی نصیریه غلو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۲۷
حدیث «معرفت به نورانیّت» روایتی است طولانی از سخنان امیرالمؤمنین (ع) با سلمان و ابوذر که در آن به لزوم شناخت ظهور نورانی ایشان اشاره شده است. در این حدیث، مضامینی چون تناسخ اهل بیت(علیهم السلام] در کالبدهای گوناگون و نیز نقش آفرینی امیرالمؤمنین(ع) در رویدادهایی مانند: حمل نوح(ع) بر کشتی، بیرون کشیدن ابراهیم(ع) از آتش، عبوردادن موسی(ع) از دریا و نجات یونس(ع) از شکم ماهی دیده می شود. این روایت برای نخستین بار در مناقب علوی (5-6ق) آمده و از قرن یازدهم تاکنون مورد اعتنای عالمان بسیاری قرار گرفته و چندین شرح بر آن نوشته شده است. در دوره معاصر نیز مضامین این حدیث از سوی برخی شیعیان، صحیح و عالی خوانده شده است. این در حالی است که برخی چون محمدباقر مجلسی، سند آن را ضعیف و مضامینش را غریب دانسته اند. درون مایه هایی چنان بحث برانگیز و رویکردهایی چنین متفاوت، اهمیّت اعتبارسنجی متنی و سندی این حدیث را آشکار می سازد. با توجّه به شناخته شده بودن برخی از اصطلاحات و مضامین این روایت در میراث غلاتِ خَطّابی و غرابت آن ها در میراث حدیثی امامیّه به نظر می رسد این حدیث در پیوند با غالیان خطّابی پدید آمده باشد.
۱۹۵.

تبارشناسی و اعتبارسنجی حدیث « تَزَوَّجُوا وَلا تُطَلِّقُوا فَإِنَّ الطَّلاقَ يَهْتَزُّ مِنهُ العَرْشُ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 137 - 164

کلیدواژه‌ها: حدیث تبارشناسی احادیث موضوعه طلاق اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۰
حدیث «تَزَوَّجُوا وَ لَا تُطَلِّقُوا فَإِنَّ الطَّلَاقَ یَهْتَزُّ مِنْهُ الْعَرْشُ» یکی از روایات درخور توجه حوزه طلاق می باشد. تأکید محوری این روایت بر نکوهش و مذمت طلاق است تاجایی که به لرزه درآمدن عرش الهی را به عنوان پیامد طلاق مطرح می نماید. این حدیث از جمله احادیث فاقد سندی است که در دوره متأخران وارد کتب اخلاقی و تفسیری امامیه شده است. پیشینه قبلی آن در منابع حدیثی اهل سنت نیز حاکی از سیر تاریخی خاص آن در منابع رجالی و تفسیری است. محتوای روایت در کنار اختلاف نظر عالمان حدیثی در اعتبار یا عدم آن، سنجش اصالت و میزان اعتبار آن را ضروری می سازد. این مقاله بر اساس روش توصیفی تحلیلی به بررسی تبار روایت در منابع فریقین و سپس به ارزیابی سندی و متنی آن پرداخته و نشان می دهد که این روایت برساخته بوده و بر پایه دیگر روایات حوزه طلاق شکل گرفته است. روایاتی که دلالت بر غضب الهی نسبت به افراد ذوّاق و کثیر الطلاق دارد. مطابق بررسی صورت گرفته، روایت مزبور فاقد اعتبار بوده و غیرقابل استناد است. بی توجهی محدثان بزرگ فریقین به روایت مذکور، در عین در دسترس بودن نسخه های آن نیز، حاکی از بی رغبتی آنان به روایت مزبور است.
۱۹۶.

اعتبارسنجی کارآمدی قطع اصولی در استنباط باورهای دینی

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۴) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: باورهای دینی یقین منطقی قطع اصولی کاربست اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۱
روش شناسی علوم سهم به سزایی در شناخت علوم و کاربست عملی آنها ایفا می کند. از مهم ترین مباحث کلامی، بحث درباره روش استنباط گزاره های اعتقادی و شناخت کارآیی یا عدم کارآیی ادله ظنّ آور است. کمال الحیدری نخستین دانشمندی است که با غیرممکن دانستن تحصیل یقین منطقی، از حجیت قطع اصولی در باورهای دینی سخن گفته و بر کفایت مواجهه احتمال آلود با معرفت های اعتقادی تأکید کرده است. این مقاله با روش تحلیلی و رویکردی انتقادی به دنبال بررسی و ارزیابی کارآمدی و اعتبار کاربست قطع اصولی در مسائل اعتقادی می باشد. پرسش اساسی این است که چه نسبتی میان قطع اصولی و باورهای دینی وجود دارد و آیا اساساً می توان قطع اصولی را در مسائل اعتقادی معتبر و کارآمد دانست؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که قطع اصولی به دلیل کاستی ها و نواقص معرفت-شناختی در استنباط گزاره های اعتقادی معتبر و کارآمد نیست و با محدودیت های بی شماری مانند: نقص کاشفیت، شخصی بودن حجیت، عدم شمولیت و تأخیر رتبه دلیلیت مواجه است، این در حالی است که لازمه حجیت آن در باورهای دینی پیامدهای متعددی همچون: شکّاکیت، نسبیّت، پلورالیسم، منتفی شدن داوری و نقد و نظر، لزوم دور و نفوذ عقائد خرافی می باشد.
۱۹۷.

تحلیل و بررسی احادیث مرگ خواهی معصومان (علیهم السلام)

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۴) 35 - 55

کلیدواژه‌ها: طلب مرگ معصومان آرزوی مرگ اعتبارسنجی نقد متن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۱
بر اساس آموزه های دینی یاد پایدار و پیوسته مرگ برای انسان امری مطلوب است، اما گاه نزول سختی ها و دشواری های زندگی موجب می شود که انسان کم طاقت شده و بخاطر عدم دستاویزی برای پناه بردن به آن دست به دعا برداشته و به جای استمداد از خداوند، آرزوی مرگ می کند. مفهوم تعدادی روایات مشتمل بر دعاها و آرزوها، با آموزه های دیگر برجا مانده از ایشان سازواری ندارد. چنانچه طلب و آرزوی مرگ ناشی از بی تابی در برابر مشکلات دنیایی صورت پذیرد، ضمن عدم جواز صادر شده از جانب ایشان با امر ابتلاء معصومان نیز همسویی ندارد، چه اینکه منتج به عجز و ناتوانی خواهد بود و این نیز با مقام عصمت تنافی خواهد داشت. این مقاله با رویکردی تحلیلی- انتقادی کوشیده است تا منابع و اسناد این روایات را بر اساس منابع فریقین در سنجه نقد نهد و در تلاش است با کاوش در دیگر مصادر و یافتن بسامد و گونه های حدیثی و تاریخی، تحلیل یا ارزیابی نماید. روایات مزبور، ضمن تعارض با برخی اخبار واردشده در منابع شیعی و سنت معصومان، از نظر ادله قرآنی، عقلی، رکاکت معنا محل مناقشه است. تعدادی از روایات مشتمل بر آرزوی مرگ از سند و منبع معتبر برخوردار نیست و در مواردی نیز تعابیر کنایی است از اظهار نهایت ناراحتی و تأسف بر وقوع ماجراهایی که موجب انحراف امت اسلامی را فراهم می آورد.
۱۹۸.

اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دعاپژوهی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷ 20 - 35

کلیدواژه‌ها: زیارت وارث سند اعتبارسنجی فقه الحدیث امام حسین (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۱۷
ارتباط با هم نوعان سرشتی خداداد است که با در انداختن ساز و کار زیارت اولیای الهی در آیین خاتم جهت دهی شده است. کنشی معنادار که با ارج نهادن به عواطف بشری و تقویت بنیان های معرفتی، رهاورد اعتلای شناخت و ارمغان سلامت روان را به همراه دارد. در این میان، فراوانی چشمگیر زیارت نامه های امام حسین (ع)، نشان از اهمیّت و نقش تأثیرگذار زیارت سید الشهداء دارد و ضرورت دستیابی به زیارتی جامع و استوار را آشکار می کند. مسئله ای که پژوهش کتابخانه ای پیش رو را بر آن داشت تا بر اساس توصیف و تحلیل گزاره های روایی گزارش کننده ی زیارت وارث و با عنایت به اهمیّت و نقش آفرینی شیوه های مبتنی بر شناخت سند و متن در سنجش اعتبار احادیث اسلامی، تلاش خود را بر دو وجه واکاوی سندی و محتوایی متمرکز نماید. پژوهش پیش رو پس از مصدریابی زیارت وارث به عنوان بخش شهرت یافته از زیارت مطلقه ی امام حسین (ع) در کتب زیارات و ادعیه شیعی ، دریافت که گرچه هرکدام از اسناد گزارش کننده ی این روایت به سبب راوی و یا روایان نقل کننده آن دچار ضعف سندی هستند؛ امّا فراوانی یادکرد ساختار شناخته شده ی این زیارت با درصد مشابهت قابل اعتنا در منابع روایی، نشان از صدور اجمالی زیارت وارث دارد. هم چنین واکاوی محتوایی زیارت مزبور و پیوند ناگسستنی آن با معارف قرآنی و روایات اسلامی قرینه ای دیگر در جبران ضعف یاد شده به شمار می رود و زمینه ساز بهره مندی بیش از پیش زائران از محتوای سازنده ی آن خواهد بود.
۱۹۹.

طراحی و اعتبارسنجی مدل شایستگی های اختصاصی مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های رهبری آموزشی سال ۹ بهار ۱۴۰۴ شماره ۳۳ 229 - 258

کلیدواژه‌ها: شایستگی مدل شایستگی تحلیل مضمون اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۵
شناسایی مدل شایستگی اختصاصی برای انتخاب مدیران در هر سازمان، بدیلی مناسب برای انتخاب مدیران کارآمد است. نظر به اهمیت و ضرورت توجه به شایستگی ها در انتخاب مدیران کارآمد در صنعت نفت، هدف این پژوهش " کاربردی" شناسایی شایستگی ها و طراحی و اعتباریابی مدل شایستگی مدیران شرکت پایانه نفتی ایران بود. جامعه اصلی پژوهش شامل تمامی مدیران ارشد و عالی شرکت پایانه های مواد نفتی ایران در سال 1402 بود که از این جامعه برحسب مورد نمونه هایی به روش تصادفی و هدفمند انتخاب شد. جهت جمع آوری و تحلیل داده ها از هر دو شیوه کمی و کیفی (مصاحبه عمیق رویدادهای رفتاری، پانل خبرگان) و به منظور تعیین شایستگی های اختصاصی تلفیقی از رویکرد های تحلیل مضمون، تجزیه وتحلیل شغل و روش شناسی کیو استفاده شد. به دنبال استخراج مضامین اولیه حاصل از مصاحبه رویدادهای رفتاری، و بهره گیری از یافته های تحلیل شغل و نیز استفاده از روش شناسی کیو، مدل نهایی شایستگی مدیران در سه بعد شایستگی های فردی، شایستگی های مدیریتی و شایستگی های سازمانی و با 9 مضمون اصلی و 43 مضمون پایه طراحی گردید. بر اساس یافته ها، مدل شایستگی تدوین شده به خوبی قادر است عملکرد برجسته و معمولی مدیران را پیش بینی کند و لذا از «اعتبارسنجی متقابل هم زمان» برخوردار است. همچنین یافته های " اعتبارسنجی سازه هم زمان" نشان داد که مدیران برجسته نمرات بالاتری در مدل شایستگی نسبت به مدیران معمولی کسب می کنند. همچنین پایایی باز آزمون مدل شایستگی 87/0 و پایایی بین دو ارزیاب به میزان 83/0 برآورد شد.
۲۰۰.

تبارشناسی، اعتبارسنجی و مبنایابی روایت ترتیب نزول جابر بن زید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴۰ 107 - 138

کلیدواژه‌ها: قرآن فهرست ترتیب نزول روایت جابر بن زید تبارشناسی اعتبارسنجی مبنایابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۱۲
فهرست ترتیب نزول جابر بن زید یکی از فهرست های روایی مطرح در تاریخ گذاری قرآن است. غالب قرآن پژوهان برای گزارش یا استفاده از این ترتیب، فقط به الاتقان سیوطی مراجعه می کنند و از سایر منابع و تحریرهای این روایت غافل اند، حال آن که این روایت در منابع کهن تری چون البیان فی عد آی القرآن ابوعمرو دانی، از طریقی دیگر و با متنی کامل تر نقل شده است. علاوه بر این، در نسخ مختلف مخطوط و مطبوع الاتقان، در ثبت فهرست جابر سهو و جاافتادگی رخ داده است. اکتفا و اعتماد به یک نسخیه چاپی از الاتقان باعث شده است که این گونه خطاها در کتب و مقالات معاصر بازنشر شود و تصور گردد این فهرست فاقد برخی سور مانند نور، حجرات و عادیات است. همچنین فهرست جابر در الاتقان دارای سوریه حمد است و برخی قرآن پژوهان از این روایت برای تاریخ گذاری سوریه حمد استفاده می کنند. بررسی تحریرهای مختلف روایت جابر در سایر منابع نشان می دهد که جای گذاری سوریه حمد در این فهرست ممکن است حاصل اجتهاد راویان بعدی باشد. این مقاله با جست وجو در نُسخ کهن ترین منابع موجود، ضمن معرفی منابع روایت جابر بن زید، با تبارشناسی و مقایسیه فهرست های روایی، به دنبال کشف ماهیت، اعتبار و مبنای این فهرست است. بررسی ها نشان می دهد بعضی از اختلافات جزئی در فهرست جابر نسبت به سایر فهرست های روایی می تواند ناشی از اشتباه در نقل یا کتابت باشد، اما پاره ای اختلافات مانند جای گذاری سوریه مائده در شمار اولین سور مدنی و حذف و اضافیه سوریه حمد، با خطای سهوی قابل توجیه نیست. این نوع از اختلافات فقط می تواند ناشی از اجتهاد و تغییر عمدی در فهرست پایه به دلیل ترجیح دیگر اقوال باشد.