بررسی تحلیلی ادله بطلان نکاح معاطاتی در فقه امامیه و مذاهب أربعه اهل سنت
آرشیو
چکیده
نکاح معاطاتی به معنای قصد انشاء نکاح بدون کاربست الفاظ مخصوصی است که از جانب شارع مقدس در جهت ایجاد رابطه زوجیت وارد شده است. با بررسی آثار فقهای امامیه و اهل سنت مشخص می شود که در نظر آنها انشاء لفظی در عقد نکاح امری ضروری است و بر این اساس، بطلان معاطات در نکاح از جمله مسائلی است که بسیاری از فقهای امامیه و مذاهب اربعه اهل سنت بر آن تصریح کردهاند و در مورد آن ادعای اجماع شده است. مهم ترین ادله قائلان به بطلان نکاح معاطاتی در فقه امامیه را روایات اهل بیت(ع)، اجماع و اصول عملیه از جمله احتیاط تشکیل می دهد که ایجاب می کند در انشاء عقد نکاح، به طریق یقینی که همان انشاء لفظی است، اکتفا و از طریق غیر یقینی، یعنی انشاء فعلی اجتناب شود. همانند فقهای شیعه، فقهای اهل سنت نیز بر لزوم استفاده از الفاظی که صراحت در ابراز اراده متعاقدین در عقد نکاح داشته باشد تأکید دارند. علاوه بر این مسئله، لزوم حضور شاهدین حین عقد و تعبدی بودن عقد نکاح، مهم ترین ادله اهل سنت را برای بطلان این نوع نکاح تشکیل می دهد. در این پژوهش سعی شده با نگاهی مقارنهای ادله فقهای امامیه و مذاهب اربعه در این رابطه نقد و بررسی شود و نشان داده شود، بسیاری از ادله ای که مخالفان نکاح معاطاتی به آن استناد کرده اند از جمله روایاتی که در این بحث مورد استناد قرار گرفته است، فاقد حجیت و اعتبار است و اگر اجماع و اصول عملیه در مسئله وجود نداشت، قول به عدم بطلان نکاح معاطاتی قابل دفاع بود.تبلیغات
