مطالب مرتبط با کلیدواژه

تلویزیون


۲۲۱.

تبیین مؤلفه های سبک زندگی دینی در سریال های خانوادگی ماه رمضان سال 1397 سیمای جمهوری اسلامی ایران ( شبکه های ۳- ۲- ۱)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال ۳۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۴) 473 - 504

کلیدواژه‌ها: تلویزیون رسانه ملی سبک زندگی سریالهای خانوادگی ماه رمضان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۸
سبک زندگی مفهوم محوری تحلیل های جامعه شناختی در بازنمایی تشابه ها و تمایزهای دنیای مدرن می باشد. هویت های امروزی علاوه بر اینکه از تمایزها و تشابه های ساختاری قدیمی مثل طبقه، قوم و مذهب تأثیر می پذیرند، به شدت توسط انواع سبک های زندگی در فرآیند بازشناسی مداومی مورد توجه قرار می گیرند. روش این پژوهش ترکیبی (کیفی- کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل صاحب نظران و کارشناسان حوزه سبک زندگی و رسانه شامل اساتید دانشگاه، حوزه، مدیران و مسئولان رسانه ملی می باشد که در نهایت پس از مصاحبه با 11 نفر اشباع نظری حاصل شده است. علاوه براین، در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل کلیه سریالهای پخش شده در ماه رمضان سال 1397 از شبکه های یک، دو و سه می باشد که تعداد آن برابر با 90 قسمت است که به منظور نمونه گیری از روش تمام شمار استفاده شده است و از اینرو کلیه قسمتها مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های کیفی پژوهش مبین آن است که نوع پوشش، دینباوری، ارتباطات اخلاقی اسلامی، خویشتنداری، کمک به دیگران، توجه به ارزشهای اقتصادی همراه با گذشت و ... مولفه هایی از سبک زندگی دینی هستند که در سریالهای خانوادگی ماه رمضان سیمای جمهوری اسلامی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. نتایج بدستآمده در بخش کمی پژوهش نیز بیانگر آن است که لباس و پوشش، خوردن و آشامیدن، مسکن و امکانات زندگی و خواب و بیداری بالاترین درصد فراوانی را در میان مولفههای تعامل انسان با خود در سبک زندگی دینی دارا میباشند.
۲۲۲.

واکاوی مؤلفه های بصری و زیبایی شناختی برنامه های تلویزیونی گفت وگومحور دینی (سمت خدا و سوره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۶) 157 - 193

کلیدواژه‌ها: برنامه سازی دینی برنامه های گفت وگومحور عناصر بصری زیبایی شناختی تلویزیون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۲
برنامه ها و برنامه سازی های دینی  در تلویزیون لازم است  از نظر فرم، دارای جذابیت و از بعد محتوا از عمق کافی برخودار باشند تا بتوانند در مسیر شکل گیری و تقویت هویت دینی مخاطب جوان، نقشی بایسته ایفا کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی زیبایی شناختی مؤلفه های تصویری برنامه های گفت وگومحور دینی تلویزیون و شناخت نحوه به کارگیری آنها در این نوع برنامه ها صورت گرفته است. به منظور گردآوری و تحلیل اطلاعات، با بهره گیری از روش سه سویه سازی، روش های اسنادی، نشانه شناسی و مطالعه موردی به کار گرفته شده اند. در همین زمینه، برنامه های «سمت خدا» و «سوره» برای مطالعه موردی انتخاب شده اند و از روش نشانه شناسی برای درک ارتباط شش مؤلفه ترکیب بندی تصاویر، طراحی صحنه و دکور، پس زمینه تصویر، الگوی رنگ، آرم و نشان های روی تصویر و نورپردازی با عناصر دینی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که برنامه «سمت خدا» به عنوان یک برنامه دینی، در طراحی دکور، الگوی رنگ، نشان ه ای تصویر و نورپردازی موفق تر عمل کرده و برنامه «سوره» فارغ از پوشش مجری و مهمان تنها با تصاویر پس زمینه، دین محور بودن برنامه را به نمایش گذاشته است، هرچند در ترکیب بندی تصویر، به لحاظ تکنیکی و پویایی، موفق تر از برنامه «سمت خدا» عمل کرده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در ایجاد یک الگوی بومی و منحصربه فرد برای تولید برنامه های گفت وگومحور دینی به کار گرفته شود.
۲۲۳.

تحلیل تلویزیون از منظر فلسفه ی تکنولوژی از دیدگاه مارکس، هایدگر، فینبرگ، بورگمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای تمدنی انقلاب اسلامی سال دوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶) 27 - 46

کلیدواژه‌ها: تلویزیون فلسفه تکنولوژی مارکس هایدگر بورگمان فینبرگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۴۰
تلویزیون موضوعی است که مکرراً مورد مطالعه و بررسی دانشمندان قرار گرفته است و از زوایای مختلفی هم چون جامعه شناسی و روان شناسی درباره ی آن پژوهش شده است. یکی از ره یافت های مطالعه درباره ی این موضوع مهم، ره یافت فلسفی است. در این نوشته از منظر فلسفی، تلویزیون به مثابه یک تکنولوژی، مبتنی بر دیدگاه چهار اندیشمند: مارکس، هایدگر، بورگمان و فینبرگ مورد بررسی قرار گرفته است. این فیسلوفان تکنولوژی البته خود درباره تلویزیون به مثابه یک تکنولوژی اظهارنظر نکرده اند؛ بلکه مبتنی بر مبانی هریک دیدگاه آنان درباره تلویزیون بازسازی شده است. مبتنی بر مبانی مارکس، نقش تلویزیون در ارزش افزایی محور تحلیل واقع می شود. از دیدگاه هایدگر، تلویزیون به عنوان یک نوع انکشاف و آگاهی قابل مطالعه است. از نظر بورگمان ضرورت جست وجو درباره ی رابطه ی اطلاعات و واقعیت و نیز رابطه ی سوژه و ابژه و همچنین موضوع اشیاء کانونی درباره ی تلویزیون قابل استنباط است. و از نگاه فینبرگ نقشی که ارزش های سرمایه داری و ارزش های دموکراتیک در تولید تلویزیون دارد، حائز اهمیت است. پس از بررسی این چهار دیدگاه، در خصوص ارزش باری یا خنثی بود تلویزیون مبتنی بر تبیین های صورت گرفته به نتیجه گیری پرداخته می شود.
۲۲۴.

امکان تحقق حوزه عمومی در برنامه معرفتی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۴) 29 - 54

کلیدواژه‌ها: تلویزیون گفتمان هژمونیک گفتمان معارض شالوده شکنی سوژه انقلابی سوژه در تعلیق حوزه عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۸
متون معرفتی از موقعیت های رسانه ای هستند که در چارچوب آن ها نحوه دسترسی گفتمان ها در رسانه، واکاوی می شود. در این مقاله، با تمرکز بر متون معرفتی تلویزیون جمهوری اسلامی، تلاش شده است، فرایند تثبیت و بازتولید گفتمان مسلط، به شیوه ای نظام مند بررسی شود، تا مشخص شود این گفتمان با چه راهبردی هایی مشروعیت و مقبولیت خود را کسب می کند. بدین منظور، مجله تصویری زاویه که از برنامه های صداوسیما در حوزه علوم انسانی محسوب می شود؛ به عنوان نمونه موردی پژوهش، انتخاب و با روش تحلیل گفتمان انتقادی 44 قسمت از آن، طی سال های 1397 تا شهریور 1400، بررسی شده است. طبق نتایج این پژوهش، این برنامه، در لایه های مستتر، با مرکزیت قرار دادن دال محوری اسلام ناب محمدی، با راهبرد های گفتمانی همچون غیریت مندی، بازتولید "خود" و "دیگری"، مداخله هژمونیک، برچسب زنی، آلوده انگاری و ... از نظام فکری گفتمان های معارض، شالوده شکنی می کند. طبق نتایج، این برنامه در لایه های سطحی، داعیه یاری رسانی به حوزه عمومی را مطرح می سازد؛ اما با مطالعه نظام مند مشخص شد منازعات گفتمانی صورت بندی شده؛ نه در جهت تشکیل حوزه عمومی، بلکه فقط در جهت تثبیت گفتمانی است و این برنامه نسخه تقلیل یافته ای از حوزه عمومی را به نمایش می گذارد که در ورای آن، اهداف گفتمانی مستتر است.
۲۲۵.

بررسی محتوای تولیدی شبکه های خبری در رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۴) 183 - 208

کلیدواژه‌ها: خبر تلویزیون رسانه‌های اجتماعی قالبهای خبری ویدئوی خبری اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۷
استفاده فعالانه جوانان از رسانه های اجتماعی باعث رشد مصرف خبرهای این رسانه ها و همزمان کاهش مصرف خبرهای تلویزیونی در بین آن ها شده است. شبکه های خبری برای حفظ جایگاه خود در سبد مصرف خبری مخاطبان جوان رویکرد چند پلتفرمی اتخاذ کرده اند. هدف این پژوهش آن است تا از طریق مطالعه محتواهای تولیدی شبکه های خبری در رسانه های اجتماعی قالب های مختلف تولیدی این شبکه ها و ویژگی های آن ها را احصا کرده تا از این طریق به مدلی پیشنهادی برای حضور مؤثر سایر شبکه های خبری در پلتفرم های رسانه های اجتماعی دست یابد. از این رو به کمک روش تحلیل محتوای کیفی و با بررسی صفحه های اجتماعی شبکه های خبری بزرگ نظیر سی ان ان، الجزیره، بی بی سی، فرانس 24 و دویچه وله به مجموعه ای از یافته ها رسیدیم. یافته ها نشان می دهد برخی از این شبکه های خبری با حضور فعالانه در رسانه های اجتماعی، از سه دسته قالب "ویدئویی"، "تصویری" و "قالب های خلاقانه خبری" برای تولید محتوا بهره می برند. این شبکه ها، محتوا و برنامه هایی مختص و متناسب با ویژگی های هر پلتفرم رسانه اجتماعی تولید و منتشر می کنند. این محتواها با لحاظ ویژگی هایی چون کپشن، هشتگ، نسبت ابعاد، نریشن، موسیقی، کاور، فراخوان اقدام و واکنش، زیرنویس، منشن و تگ، لینک دهی، زمان انتشار، موضوع و منبع منتشر می شوند.
۲۲۶.

دین و تصویر: تحلیل تصویری سه دهه تصاویر اذان در تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 127 - 170

کلیدواژه‌ها: دین تصویر تلویزیون اذان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۰۷
یکی از پرسشهای حوزه دین و رسانه در عصر حاضر این است که آیا دین اسلام که مبتنی بر «کلام» و «کلمه» شکل گرفته است، می تواند با رسانه ای همچون تلویزیون که ماهیتی تصویری دارد، نسبتی برقرار سازد؟ در این مقاله تلاش شده است ضمن مروری بر ادبیات نظری این حوزه، تجربه تلویزیون ایران مورد ارزیابی قرار دهد. لذا از میان برنامه های دینی، اذان که تکیه آن صرفاً بر «کلام» قرار دارد، انتخاب شده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه تصاویری همراه اذان نمایش داده شده و این تصاویر حاوی چه معانی است؟ همچنین تصاویر همراه اذان در طول سه دهه ، چه تغییر اتی را طی کرده است؟ روش تحقیق در این پژوهش، «نشانه شناسی» است که با ۵ آیتم «لباس، سن و جنسیت»، «ترکیبهای تصویری»، «حرکت»، «رنگ و نور» و «روایت» تصاویر اذان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش انتخاب نمونه به صورت تصادفی و انتخاب ۳ اذان از سه دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ بوده است. مجموعه یافته ها نشان می دهد که این تصاویر در طول سه دهه ارتقاء یافته و تلاش شده است از طریق حرکت بیشتر تصویر، استفاده از روایت، تنوع ترکیبهای تصویری، بکارگیری بهتر و متنوع تر رنگ و نور و نشانه های تصویری، بازنمایی بهتری از دین در قالب تصویر ارائه شود. لذا در طی سه دهه، تصاویر همراه اذان دچار تحولات متعددی شده و نشان دهنده این است که اذان با چه مجموعه متنوعی از تصاویر و در نتیجه معانی دینی گوناگونی می تواند همراه شود.
۲۲۷.

طراحی مدل موانع راه اندازی رسانه تخصصی به منظور توسعه گردشگری ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال ۳۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 137 - 153

کلیدواژه‌ها: گردشگری فضای مجازی تلویزیون نشریات بازاریابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف از مطالعه حاضر، طراحی مدل موانع راه اندازی رسانه تخصصی به منظور توسعه گردشگری ورزشی بوده است. این پژوهش از نوع کیفی، با رویکرد اکتشافی بوده و به روش نظام مند انجام شده است. جامعه آماری، دو بخش منابع انسانی (استادان و مدیران) و منابع اطلاعاتی (کتاب ها، مقالات، اسناد و رسانه ها) را در بر گرفته و نمونه گیری به تعداد قابل کفایت و با روش قضاوتی بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز شامل مطالعه کتابخانه ای نظام مند و مصاحبه های اکتشافی نیمه ساختارمند بوده و روایی ابزار بر اساس اعتبار نمونه، نظر خبرگان و توافق بین مصححان ارزیابی و تأیید شده است. برای تحلیل یافته ها، از روش کدگذاری مفهومی چندمرحله ای با رویکرد تحلیل سیستمی استفاده شده که بر اساس کدهای مفهومی استخراج شده شامل 7 مقوله و 26 کد باز بوده است. نتایج کدگذاری انتخابی نشان داده که عوامل سیاسی به عنوان یک عامل در محیط کلان حضور دارند و برنامه ریزی بر محتوا، موانع مالی، منابع انسانی و امکانات تأثیرگذار است؛ همچنین عامل نگرشی بر امکانات، برنامه ریزی و منابع انسانی، عامل مالی بر محتوا و منابع انسانی و عامل امکانات بر محتوا تأثیر دارد.
۲۲۸.

شناسایی کژکارکردهای سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه ورزش با استفاده از تکنیک دلفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۵ بهار ۱۳۹۵ شماره ۳۱ 150 - 151
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۸۱
هدف پژوهش حاضر، شناسایی کژکارکردهای سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه ورزش بود و از راهبرد پژوهش کیفی و تکنیک دلفی استفاده گردید. گردآوری داده ها در دو مرحله انجام شد: در مرحله اول، فهرستی از گزاره های مربوط به کژکاردهای رسانه از طریق جست و جو در منابع کتابخانه ای و بررسی نظریه های بیان شده در حوزه ارتباطات جمعی استخراج شد؛ سپس در مرحله دوم گزاره های استخراج شده به عنوان مبنایی برای تهیه یک پرسشنامه نیمه ساختاریافته مورد استفاده قرار گرفتند و با استفاده از تکنیک دلفی تلاش شد تا آرای خبرگان و صاحب نظران در مورد این گزاره ها کسب شود. در راند اول، 20 نفر از خبرگان و در راند دوم، 17 نفر مشارکت داشتند. اعضای گروه خبرگان مشتمل بودند بر صاحب نظران دانشگاهی در حوزه های مدیریت ورزشی، مدیریت رسانه، مدیریت دولتی و ارتباطات و افرادی که دارای بیش از پانزده سال سابقه کار اجرایی در حوزه رسانه و ورزش بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در مجموع دو راند 18 گزاره به عنوان کژکارکردهای رسانه تلویزیون در حوزه ورزش مورد توافق حداقل 60 درصد از خبرگان قرار گرفت و 6 گزاره نیز حداقل اجماع را به دست نیاورد. هشت مورد از گزاره های مورد توافق صاحب نظران با مفروضات نظریه برجسته سازی، سه گزاره با مفروضات نظریه استفاده و رضایتمندی و باقی گزاره ها نیز با مفروضات نظریه های چارچوب سازی، وابستگی مخاطبان، هویت اجتماعی، هژمونیک و نظریه مبتنی بر تمایلات منطبق هستند. یافته های این پژوهش آشکار می سازد رسانه تلویزیون، تنها یک پدیده اثرگذار مثبت در ورزش نیست، بلکه در کنار انبوهی از کارکردهای مثبت، کارکردهای نامطلوبی دارد که تا به حال کمتر به آنها پرداخته شده است. نادیده گرفتن این انحرافات کارکردی می تواند حتی کارکردهای مطلوب این رسانه را در برابر کژکارکردهای متنوع آن در ورزش کم رنگ و بی رمق سازد.
۲۲۹.

تحلیل وضعیت تولید برنامه های ورزشی تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 211 - 228
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۷۵
هدف این تحقیق، بررسی وضعیت موجود تأمین محتوای برنامه های ورزشی تلویزیون و عوامل پیدایش آن و تبیین وضعیت مطلوب بود. روش این پژوهش، کیفی و از نوع نظریه زمینه ای یا مبنایی بود. جامعه آماری پژوهش برگرفته از دو بخش متخصصان رسانه ای درون سازمان صدا و سیما و خارج از سازمان بود. متخصصان سازمان صدا و سیما شامل سه گروه تهیه کنندگان، کارگردانان و نویسندگان برنامه های ورزشی، مدیران گروه های ورزش تلویزیون و سیاست گذاران ورزش سازمان صدا و سیما بودند و در بخش متخصصان رسانه ای بیرون از سازمان صدا و سیما نیز از نظرات متخصصان رسانه ای/ورزشی و اساتید دانشگاه استفاده شد. روش نمونه گیری نظری و ابزار تحقیق مصاحبه نیمه ساخت یافته بود. با اینکه پس از انجام 17 مصاحبه به این نتیجه دست یافتیم که اطلاعات جدید همان تکرار اطلاعات قبلی است، به منظور افزایش تنوع و غلظت مفهومی بیشتر نظریه، تا 20 مصاحبه انجام شد.  یافته ها اذعان داشت که برای تأمین محتوای چندوجهی و مطلوب، باید تلویزیون از انحصار دولت خارج شود تا با تمرکززدایی و ایجاد فضایی مبتنی بر شایسته سالاری بتوان تعامل و همکاری تلویزیون و متولیان ورزش را ایجاد کرد. بنابراین، استفاده از کارشناسان و متخصصان در تولید محتوا، تأمین محتوا بر اساس  نرم افزارهای آنالیز، تشکیل گروه مطالعاتی پیش از تولید، سهم بندی عادلانه مؤلفه های ورزش، دعوت از صاحب نظران با تخصص های مختلف در برنامه، شناخت نیازهای واقعی مخاطبان و تعامل دو سویه با آن ها می تواند چنین رویکردی را محقق سازد.
۲۳۰.

فقه رسانه با تاکید بر رویکرد نوین تلوزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۶ ویژه نامه ۱۴۰۳ ضمیمه شماره ۵ 347 - 364

کلیدواژه‌ها: فقه رسانه تلویزیون رویکرد نوین عصر حاضر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
زمینه و هدف: در عصر حاضر، تلویزیون در قالب یکی از مهم ترین رسانه ها، نقشی بی بدیل در شکل گیری فرهنگ و تمدن ایفا می کند، فقه نیز می تواند به عنوان یک چارچوب مرجع، در جهت غنای تولیدات تلویزیونی و ارتقای سطح فرهنگی جامعه عمل نماید. لذا مقاله در مورد بررسی فقه رسانه با رویکرد تلویزیون است. مواد و روش ها: مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: فقه رسانه با چالش های متعددی روبه رو است؛ از جمله سرعت بالای تحولات در عرصه رسانه، تنوع و تکثر انواع رسانه ها، جهانی شدن رسانه ها و ... ضمناً احکام فقهی مربوط به هنر، عرضی هستند و با توجه به مقتضیات زمان و مکان و شرایط مختلف، می توانند مورد استنباط حکم جدید قرار بگیرند. نتیجه: با توجه به مستحدثه بودن موضوع هنر از جهتی نظام اجتهادی پویا باید به سه حوزه «هنرمند»، «مخاطب» و «متن اثر» توجه شود. در حوزه هنرمند، معیار بحث، قصد و نیت هنرمند است. در حوزه مخاطب، معیار بحث، تأثیر اثر هنری بر مخاطب است و در حوزه متن اثر، با توجه به تزاحم در شرایط مختلف و زبان خاص هنر، حکم نهایی به حکومت دینی یا اولیای دین واگذار می شود.
۲۳۱.

فضاهای خاص آیینی در خانه، نگاهی به تأثیر مدرنیسم در تغییر انگاره های آیینی در معماری خانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) ۲۰۴-۱۸۹

کلیدواژه‌ها: آیین سنت مدرنیته مدرنیسم آشپزخانه تلویزیون خانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۶۴
کنش های آیین ممکن است در هر دو قلمرو مقدس و نامقدس حیات اجتماعی دیده شوند. در هر دو مورد کیفیت نمادین کنش ویژگی ممتاز اعمال آیین است. اولین نکته مبین این اصل است که نمادین بودن کنش آیین عنصر اساسی این نوع کنش به شمار می آید. نمادین بودن آیینها این اجازه را به افراد می دهد که اندیشه ها و تفکرات خود را توسعه دهند و آنها را به یکدیگر انتقال دهند که این خود مبنای شکلگیری کنش ارتباطی است. ارتباطات نمادین افراد را قادر می سازد که اندیشه ها و اطلاعات خود را تولید و تبیین و ثبت کنند. ضمن این تعریف عام، می توان اظهار داشت که آیین ها در گذار از سنت به مدرنیته، تفاوت اصلی در این خصوص میان این دو دوره تاریخی، بیشتر متوجه محتوا است و نه ساختار و این ادعایی است که این نوشتار با بررسی نظریات و آثار مدرنیستی در حوزه مسکن، در پی تبیین آن است. در واقع، سؤال اصلی پژوهش این است که تأثیر مدرنیسم در تغییر انگارههای آیینی در خانه چقدر است؟ روش تحقیق در نوشتارِ حاضر، براساس روش کیفی و استدلال منطقی استوار است. ضمناً بررسی اسنادی و مطالعه کتابخانهای، بنیان تحلیل، توصیف و تفسیر نتایج در این مقاله را شکل می دهد. مقاله حاضر، در مرحله گردآوری داده ها از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بهره برده است و در مراحل بعد، از روش استدلال قیاسی استفاده شده است. در نهایت با بررسیها و تحلیلهای به عمل آمده میتوان این طور نتیجه گرفت که محتوای سنتی آیینی جای خود را به عواملی دیگر مثل تلویزیون، اتاق خواب، آتش یا شومینه (در طرحهای لوید رایت) داده است و به لحاظ ساختار تغییری در این موجودیت ثابت و پایدار آیین در خانه به وجود نیامده است.
۲۳۲.

نقش رسانه های جمعی (با تاکید بر تلویزیون) در تحقق فرهنگ ایثار و مقاومت (با استناد به بیانیه گام دوم انقلاب و زندگی شهید سلیمانی)

نویسنده:
منبع: مطالعات دینی رسانه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵ و ۶ 133 - 162

کلیدواژه‌ها: تلویزیون فرهنگ سازی ایثار مقاومت شهید سلیمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۵۹
هدف: هدف از این پژوهش پاسخ به دو سوال است: اولاً رسانه های جمعی چگونه می توانند فرهنگ ایثار و مقاومت را گسترش دهند؟ ثانیاً شخصیت شهید سلیمانی چه نقشی در فرهنگ سازی (ایثار و مقاومت) در جامعه دارد؟ روش: برای پاسخ به این سوالات، مقولات مورد نظر از درون مصاحبه ها استخراج شده و از طریق توصیف و تحلیل انتظام مفهومی یافته اند. یافته ها: نتایج نشان میدهد رسانه تلویزیون با تاکید مفاهیمی چون بالا بردن ایمان عمومی، بازنمایی محور مقاومت، وحدت گرایی، بازتولید ادبیات ایثار و مقاومت، قداست بخشی به فرهنگ ایثار و مقاومت، همدلی و برانگیختن عواطف انسانی و اسطوره سازی از شخصیتهای ملی و میهنی و به کارگیری آداب و رسوم غنی فرهنگ ایران در فیلم ها و برنامه های تلویزیونی می تواند موثر باشد. نتیجه گیری: استفاده از ظرفیت های شخصیت های برجسته معاصر همچون شهید سلیمانی و ارائه و ترویج مکتب سلیمانی میتواند در فرهنگسازی برای همه افراد به ویژه نسل هایی که دوران دفاع مقدس را تجربه نکرده اند در گام دوم انقلاب کاربردی و تاثیرگذار باشد. با این حال آگاهی بخشی و اطلاع رسانی همچنان از کاربردیترین کارکردهای رسانه برای ارتقاء فرهنگ سازی در جامعه است.
۲۳۳.

الگوی محتوایی برای جدول پخش (کنداکتور) شبکه تلویزیونی امید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۰ 149 - 182

کلیدواژه‌ها: جدول پخش (کنداکتور) تلویزیون الگو نوجوان شبکه امید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۵۶
فرایند تنظیم جدول پخش برنامه های هر شبکه تلویزیونی، فارغ از محتوای پخش شده، یکی از عوامل شکل دهنده و هویت بخش شبکه محسوب می شود. چینش برنامه ها به شکلی منظم، منطبق با منطقی خاص به لحاظ موضوعی، محتوایی، جذابیت و... همچنین متناسب با نیاز و سلیقه مخاطب در ساعات مختلف روز، از مهم ترین وظایف و مأموریت های بخش تنظیم کنداکتور در هر شبکه تلویزیونی محسوب می شود. هدف این مقاله ارائه یک الگوی محتوایی برای جدول پخش(کنداکتور) شبکه تلویزیونی امید، ویژه گروه سنی نوجوان، است. برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز، از روش مطالعه کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد. 25 نفر از کارشناسان در دو حوزه صاحب نظران دانشگاهی- پژوهشی و مدیران و برنامه سازان به عنوان مصاحبه شونده با به صورت هدفمند انتخاب شدند. مهم ترین نتایج حاکی است که سیاست های مختلف اعم از ساختارهای برنامه سازی، موضوع فعالیت رسانه، مخاطبان، توجه به مقوله زمان، توجه به ساختارها، محتوا و موضوعات، نوع و میزان پوشش جغرافیایی می تواند در تعیین هویت شبکه و انتخاب برنامه ها برای قرار گرفتن در جدول پخش مؤثر باشد.
۲۳۴.

مرور نظامند پژوهش های خانواده و رسانه (با تأکید بر شبکه های اجتماعی مجازی، سینما و تلویزیون)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 505 - 524

کلیدواژه‌ها: خانواده رسانه شبکه های اجتماعی تلویزیون فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۵
خانواده ها به عنوان نهادهای اجتماعی مهم، نقش حیاتی در حمایت عاطفی و جسمی از اعضای خود دارند و مهارت های زندگی را آموزش می دهند. تحولات سریع فناوری های ارتباطی و رسانه ها، این نهاد را تحت تأثیر قرار داده و باعث تغییرات عمده ای در آن شده است. این پژوهش با هدف طبقه بندی مسائل و ارائه پیشنهاد برای رفع نواقص پژوهشی یا سیاست گذاری رسانه ای انجام شده است. سؤال پژوهش این است که پژوهش های انجام شده در حوزه خانواده و رسانه های مورد نظر چگونه طبقه بندی شده اند و ذیل هر طبقه بندی چه موضوعاتی مورد بحث بوده است؟ چارچوب نظری این مقاله ﻧﻈﺮﯾﻪ وابستگی، نظریه ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ کاستلز و نظریه کاشت بوده و برای تحلیل داده ها از روش های فراتحلیل و تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. در این پژوهش، پس از بررسی 93 مقاله استخراج شده با موضوع رسانه و خانواده، و تحلیل آمار توصیفی و مضامین در حوزه های شبکه های اجتماعی، تلویزیون و سینما، نقاط قوت و ضعف تحقیقات مشخص شدند. نتایج به دست آمده مشخص می کنند که تأثیرات مدرنیته و رسانه ها بر نهاد خانواده در ایران عمیق و چندوجهی بوده است. این تغییرات ارزشی شامل سنت زدایی، تضعیف روابط خویشاوندی، توانمندسازی زنان، افزایش اهمیت فردگرایی و تغییرات در سبک های زندگی است. این تحولات نشان دهنده یک دوره گذار فرهنگی و اجتماعی بوده که نیازمند ضرورت توجه به سبک زندگی ایرانی اسلامی، هویت زن و مرد، تقویت انسجام و روابط خانواده، سواد رسانه ای، و توجه به نقش و جایگاه کودکان و نوجوانان در خانواده است.
۲۳۵.

استفاده از راهبرد بازدارندگی رسانه ای درصدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران؛ چالش ها و فرصت ها

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۸ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳۰ 297 - 320

کلیدواژه‌ها: بازدارندگی رسانه صداوسیما استراتژی جنگ نرم تلویزیون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۸
تاکتیک ها و ملاحظات تحقق استراتژی "بازدارندگی رسانه ای" در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران دارای کدهای کنشگری فعال و فوق فعال، استفاده از پلتفرم ها و تکنولوژی های جدید رسانه ای، استفاده از روایت اول، استفاده از روایت برتر، راهبرد تعاملی، راهبرد حضور، راهبرد تکرار و جهاد تبیین است. از موانع و چالش های پیش روی صداوسیما در استفاده از این راهبرد می توان به نیروی انسانی کارآمد، تخصیص بودجه مناسب و پوشش مناسب و کافی، افزایش رویکرد واقع گرایی در بازنمایی ها، امکان دسترسی به منابع داخلی و خارجی و توجه به ظرفیت ها و توانمندی ها اشاره کرد. همچنین حفظ سرمایه اجتماعی رسانه، تعلیق و توقف غیریت و دیگری رسانه، تأثیرگذاری روی عملیات رسانه ای دشمن، افزایش اعتبار رسانه، اثرگذاری مثبت روی مخاطبان مشترک، کاهش آسیب پذیری مخاطبان، حفظ تعلق و وابستگی مخاطب و تاب آوری رسانه ای از فواید استفاده از این استراتژی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. مؤلفه های بوجودآورنده، فواید و ظرفیت هایی که استفاده از این استراتژی برای رسانه و کشور ایجاد می کند و در نهایت تاکتیک ها و ملاحظات تحقق این استراتژی در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از جمله مواردی بود که در این پژوهش به آن ها پرداخته شد. پژوهش حاضر جهت درک عمیق پرسش پژوهش، از روش تحلیل مضمون استفاده کرده است که در دسته تحقیقات کیفی قرار دارد.
۲۳۶.

شناسایی راهبرد رسانه در تقویت دینداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 65-95

کلیدواژه‌ها: رسانه دینداری راهبرد SWOT تلویزیون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۵۳
بررسی ظرفیت ها و توانمندی های رسانه در تقویت مسائل دینی به ویژه در جامعه دینی از اهمیت شایانی برخوردار است. لذا سوال اصلی تحقیق حاضر این است که راهبرد های رسانه ملی در تقویت دینداری چیست. در این تحقیق، از روش مصاحبه و SWOTبرای شناسایی محیط داخلی و خارجی رسانه ملی و تعیین مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها استفاده گردیدند. جامعه آماری کارشناسان دین و مدیریان و برنامه سازاین و متخصصان رسانه می باشد و روش نمونه گیری برای بخش کیفی از نوع هدفمند بود و با انجام 16 مصاحبه داده های به اشباع رسید. یافته های پژوهش حاکی از این است که برخورداری از منابع مالی و زیرساختی مناسب، سلامت و خانواده محوری، برجستگی همگرایی در محتوای تولیدات رسانه ، مهمترین نقاط قوت؛ جوان گرا نبودن و کلی نگری به مسائل دینی در برنامه های تولیدی مهمترین نقاط ضعف می باشند .همچنین هجمه های محتوای غیراخلاقی شبکه های ماهواره ای، برتری ارزشی محتوای گفتمان اسلامی، مهمترین فرصتها؛ و تردید افکنی در اعتبار و اقتدار متولیان دین مهمترین تهدیده پیش روی تلویزیون در تقویت دینداری می باشد.
۲۳۷.

تحلیلی بر شیوه بازنمایی کودکان در تبلیغات بازرگانی تلویزیون

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگی و اجتماعی کودک و نوجوان سال ۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵) 41 - 67
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۹
در این مطالعه، به منظور بررسی فراوانی حضور کودکان در پیام های بازرگانی، ویژگیی های ظاهری کودکان، ساختار خانواده هایی که کودکان در آن حضور دارند و مضمونی که حضور کودک در آن پیام به همراه دارد، کل پیام های بازرگانی پخش شده از سیما در ماه های مهر و آبان مشاهده شده است. معانی تلویحی و ضمنی تبلیغات مشاهده شده را می توان این موارد دانست: کودکان معنابخش خانواده هستند و خانواده بدون حضور کودک بی معناست، همچنین شادی آور و گرمابخش زندگی اند. بچه ها بیش از آنکه با همسالان خود ارتباط داشته باشند با والدین، به ویژه مادرانشان در ارتباط اند و به ندرت خارج از بستر خانواده به تصویر کشیده شده اند. کودکان بیشتر تنها بازی می کنند و این نکته به نوعی بیانگر تک فرزندی خانواده ها نیز می تواند باشد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که هیچ محدودیتی به لحاظ تکرار در تبلیغات کودک و مدت زمان پخش تبلیغات در توصیه های سازمان وجود ندارد و مدت زمان پخش تبلیغات، بیش از آنکه تابعی از حقوق مخاطب باشد، تابع مسائل مالی و هزینه های هنگفت تبلیغات است. همچنین، در محدودیت های کیفی پخش تبلیغات که حجم بیشتری را به خود اختصاص داده است، مصادیقی وجود دارد که نشان می دهد توصیه های مطرح شده اجرا و دنبال نمی شود. همچنین، به لحاظ تیپ شناسی محصولات، بیشتر تبلیغات به جای کارکرد آموزش و خدمت عمومی، کارکردهای مصرفی دارند و در دورترین نقطه تحلیل شناختی مخاطب قرار دارد. به همین دلیل، آنچه در تبلیغات اهمیت دارد، تکنیک های اقناعی به منظور تأثیر در رفتار مخاطب است و جنبه های حقوق مصرف کننده و عقلانی در تبلیغات، کمتر در تبلیغات دیده می شود. در مجموع به نظر می رسد، نظارت و ارزیابی دقیقی نسبت به ساخت تبلیغات و پخش آن در رسانه ملّی وجود ندارد.
۲۳۸.

پیامدهای تماشای تلویزیون برای کودکان

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگی و اجتماعی کودک و نوجوان سال ۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۶) 139 - 164
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۴۷
امروز در عصری زندگی می کنیم که ارتباط کودک و رسانه یک نگرانی رو به فزونی است. حتی کودکان با سن پایین نیز روزانه استفاده زیادی از تلویزیون، گوشی های هوشمند، شبکه های اجتماعی، بازی های ویدئویی و... دارند. با وجود اینکه چنین رسانه هایی می توانند درزمینه آموزش و سرگرمی مفید باشند، ممکن است به کودکان آسیب های غیرقابل جبرانی نیز وارد کنند. هدف این پژوهش، شناخت پیامدهای تماشای تلویزیون برای کودکان از ابعاد مختلف این پژوهش با کاربست روش کتابخانه ای، از منابع شناسایی شده به تناسبِ بحث استفاده کرده و محقق با ابزار فیش برداری، داده ها را جمع آوری کرده است؛ نمونه ها نیز به صورت هدفمند انتخاب شده اند. بر اساس نتایج تحقیق، مهم ترین اتفاقی که با گسترش روزافزون رسانه ها، کودکان با آن مواجه هستند، هزینه فرصت ازدست رفته کودکی است. با صرف زمان بیشتر برای تماشای تلویزیون و استفاده از نمایشگرها در اوقات فراغت، کودکان فرصت سایر فعالیت های پراهمیت را از دست داده اند. فرصت تجربه های واقعی ارتباط با همسالان، حضور در طبیعت، شرکت در بازی های گروهی، کسب مهارت های حرکتی و... امروزه کودکی بازی محور به کودکی گوشی محور و رسانه محور تبدیل شده است؛ کودکان در این فرایند، فرصت روبه رو شدن با انواع تجربه های جسمی و اجتماعی حقیقی را از دست داده اند. برای رفع پیامدهای منفی تماشای تلویزیون بر کودکان ضرورت هرچه بیشتر نظارت و کنترل فعالانه بر روی محتوایی که کودکان روزانه از طریق تماشای تلویزیون در معرض آن قرار دارند، بیش ازپیش آشکار می شود.  
۲۳۹.

تقویت هویت ملی و دینی نوجوانان از طریق آموزش توحید در قالب سرگرم آموزی در برنامه های تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۲۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۹۲ ۲۰۲-۱۷۶

کلیدواژه‌ها: هویت ملی توحید نوجوانان سرگرم آموزی تلویزیون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۳۶
هدف: دین و به طور کلی فرهنگ از مهم ترین مؤلفه های هویت ملی در تمام دنیاست. دین اسلام هم در شمار اصلی ترین ملاک های هویت ملی ایرانیان به حساب می آید. لذا تقویت هویت ملی تاحدودی با تقویت مبانی دینی از یک مقوله هستند. در میان مبانی دینی عقاید به عنوان پایه و زیربنا عمل می کند و در میان اصول عقیدتی هم توحید مهم ترین عنصر به شمار می آید. این مقاله در پی احصا الزامات و شیوه های آموزش توحید به نوجوانان از طریق سرگرم آموزی و در برنامه های تلویزیونی به منظور تقویت هویت ملی آنان است. روش: بخشی از تحقیقات که به مبانی مسئله بازگشت داشت به شیوه اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفت و در بخش روبنایی تحقیق به دلیل کمبود منابع کتابخانه ای و نو بودن مفهوم سرگرم آموزی در ادبیات آکادمیک ما از روش مصاحبه عمیق با کارشناسان و صاحبنظران استفاده شد. با کارشناسان و صاحبنظرانِ متخصص مصاحبه عمیق و هدفمند ساختار نایافته انجام شد. پس از انجام مصاحبه ها و طی مراحل ثبت و مستندسازی، داده های موردنظر به دست آمد.یافته ها: در فرهنگ دینی و ملی ما از این راهبرد استفاده های بیشماری شده و از آنجایی که مفهوم توحید والاترین عنصر در میان معارف اسلامی است و مانند روحی در کالبد تمام مقررات اسلامی وجود دارد؛ بنابراین بایستی از ساده انگاری در آموزش آن پرهیز نمود. نتیجه گیری:سطحی کردن این مفهوم آسیب زا است و مراقبت از آن لازم است. تعدیل در ترکیب سرگرمی و آموزش و شناخت دقیق و صحیح نوجوان امروزی هم از ضروریات این امر هستند. شماره ی مقاله: ۸
۲۴۰.

الگوهای بهره برداری از عروسک های بومی گیلان در تلویزیون ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۸ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 5-26

کلیدواژه‌ها: برنامیه تلویزیونی تلویزیون عروسک بومی گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۳
هدف این پژوهش ارائیه الگوی بهره برداری از عروسک های بومی گیلان، برای برنامه سازی تلویزیونی و دست یابی به ویژگی های ساختاری و محتوایی مناسب برای برنامه سازی با عروسک های بومی است. تحقیق حاضر، پژوهشی کیفی، کاربردی و توصیفی است. روش این تحقیق مطالعیه موردی و روش جمع آوری اطلاعات، نمونه گیری هدفمند است. بر اساس یافته های پژوهش، عروسک های بررسی شده، عروسک ها و تن پوش های مربوط به آیین های آهوچره، رابرچره و عروس گولِی و همچنین عروسک های کتراگیشه و وَیو هستند. در این میان عروسک های آیین های آهوچره، رابرچره، کتراگیشه و عروس گولی نمایشی محسوب می شود و عروسک ویو، عروسک-بازیچه می-باشد. با توجه به امکانات فنی و محتوایی موجود در رسانیه تلویزیون، می توان یافته های پژوهش حاضر را به عنوان مواد لازم برنامه سازی عروسکی در تلویزیون استفاده نمود. در آیین آهوچره هم شیء نمایشی یافت می شود و هم تن پوش و شخصیت های نمایشی و اشعار معنادار. در آیین رابرچره تن پوش آهو یا آفو دیده می شود. در نمایش آیینی عروس گولِی سه تن پوش اصلی موجود است که علاوه بر ظاهر آن ها ارتباط شخصیت هایشان می تواند دست ماییه ساخت برنامه های نمایشی عروسکی شود. کتراگیشه یک عروسک بومی است که برای آیین های آفتاب خواهی و باران خواهی با کف گیر چوبی ساخته می شود. در این آیین ها نیز محتوای آیین و شیوه ساخت عروسک، هردو قابل توجه و قابل برداشت هستند. درنهایت عروسک ویل (ویو) که از ویژگی ظاهری و پوشش آن می توان استفاده کرد.بر اساس یافته های فرمی و محتوایی این پژوهش می توان از عروسک های بومی مورد بررسی، برداشت های متنوعی در جهت غنی تر شدن هنر عروسکی تلویزیون انجام داد و آن ها را در قالب های مختلف تهیه و تولید برنامه های تلویزیونی آزمود.