مدیریت نوآوری

روش های تأمین مالی بنگاه های نوآور در مراحل مختلف دوره عمر بنگاه متفاوت است و از منابع شخصی تا بانکی، سرمایه گذاران خطرپذیر، تأمین مالی جمعی و بازار سهام را دربرمی گیرد. بازیگران مختلف بسته به موقعیت خود، روش های متفاوت تأمین مالی را به کار می گیرند و در کنار یکدیگر نظام تأمین مالی نوآوری را شکل می دهند. این مقاله، به دنبال پاسخ به این پرسش است که باتوجه به چالش های مختلف سکوهای تأمین مالی جمعی، چه تغییرات سیاستی برای توسعه فعالیت سکوها در ایران پیشنهاد می شود. به این منظور، روش تحقیق کیفی مبتنی بر مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده های موردنیاز و روش تحلیل محتوای مقوله محور، انتخاب شده است. بر اساس یافته های پژوهش و ادبیات موضوع، هفت مضمون یکپارچه ساز مشتمل بر عوامل مؤثر در تأمین مالی از دیدگاه سرمایه گذاران، عوامل مؤثر در تأمین مالی از دیدگاه کارآفرینان، عوامل مؤثر در بازاریابی تأمین مالی جمعی، خطرهای مرتبط با تأمین مالی جمعی، مسائل نهادی و بنگاهی و اجرایی، مسائل حقوقی و قانونی و مسائل محیطی، طراحی شده اند و بر اساس این هفت بُعد، چالش های توسعه سکّوها و راه حل های این چالش ها، استخراج و سیاست های مناسب برای توسعه سکوهای تأمین مالی در ایران ارائه شده است.

فین تک ها با بهره گیری از فناوری های نوین، ارائه خدمات مالی را دستخوش تغییر کرده و نوآوری هایی را به ارمغان آورده است. این نوآوری ها با تهدیدها و فرصت هایی برای بانک های سنتی همراه بوده است و رویکردهای متفاوتی را نیز در بین بانک ها و شرکت های فین تک ایجاد کرده است. این تحقیق با رویکرد ترکیبی انجام شده و به منظور ارائه چارچوبی برای نقش فین تک ها در خلق پول بانک ها، با توجه به تنوع فین تک ها و وضعیت بانک ها، مهمترین عوامل مؤثر در تعیین میزان نقش فین تک ها را شناسایی می کند تا به عنوان عامل تعدیل گر نتایج تحقیقات در این زمینه در نظر گرفته شوند. به همین منظور در بخش کیفی، با روش دلفی فازی و مصاحبه با خبرگان بانکی و حوزه فین تک، عوامل در چند مرحله تحلیل شده است. در گام اول، عوامل مؤثر برای تعیین نقش فین تک ها در خلق پول بانک ها بر اساس مرور تحقیقات پیشین و مصاحبه با خبرگان استخراج شد. در گام دوم با توزیع پرسش نامه بین خبرگان و استفاده از روش دلفی فازی از 29 عامل استخراج شده، 13 عامل غربال و برای اولویت بندی نهایی انتخاب شدند. در گام سوم عوامل بر اساس روش مارکوس، اولویت بندی شدند که حوزه فعالیت فین تک و نقش بانک مرکزی در مقرره گذاری حوزه فین تک ها، مهم ترین عوامل از نظر خبرگان شناخته شد.

با درک بهتر تأثیر دانشگاه ها بر نظام نوآوری منطقه ای می توان به بهبود همکاری ها و ایجاد راه کارهای مؤثر برای ارتقاء توانمندی های محلی و افزایش رقابت پذیری اقتصادی دست یافت. بنابراین هدف این پژوهش، مرور نظام مند ادبیات موجود در زمینه نقش دانشگاه ها در نظام نوآوری منطقه ای برای شناسایی مؤلفه های مربوط به آن، با استفاده از الگوی پیشایندها، تصمیمات و پیامدهاست. افزون بر این، در این مطالعه از چارچوب پریزما برای انتخاب 42 مقاله مربوط به نقش دانشگاه ها در نظام نوآوری منطقه ای استفاده شده است. نتایج نشان داد که پیشایندها شامل: توسعه و مدیریت پایگاه های دانش، جذب سرمایه انسانی و استعدادها، وجود ارتباط بین دانشگاه و سایر ذی نفعان، حمایت دولت، فراهم کردن و بهبود زیرساخت، دسترسی به منابع مالی، حمایت از نوآوری و کارآفرینی؛ تصمیمات شامل: اشاعه و تسهیم دانش، آموزش نیروی انسانی، تطبیق برنامه های آموزشی با نیاز منطقه، راهبرد همکاری با شرکت ها، راهبرد همکاری با دولت، تقویت ظرفیت های نوآوری و پیامدها شامل: به کارگیری و تجاری سازی دانش، توسعه نیروی انسانی، تسهیل و تقویت همکاری میان ذی نفعان، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، رسیدگی و حل مشکلات جامعه، ویژندسازی منطقه ای، فرهنگ سازی و تقویت فرهنگ، ارتقای کارآفرینی و نوآوری، تقویت رقابت پذیری کسب وکار، افزایش نرخ اشتغال و تحول اقتصادی است. این نتایج می توانند به سیاست گذاران کمک کنند تا راهبردهای مؤثرتری را برای تقویت همکاری بین دانشگاه ها و صنایع تدوین کنند. همچنین، حمایت های مالی و زیرساختی از دانشگاه ها باید در اولویت قرار گیرد تا به توسعه پایدار و افزایش رقابت پذیری اقتصادی منطقه ای کمک کند. تقویت ارتباطات بین دانشگاه ها و سایر ذی نفعان، به ویژه در زمینه نوآوری و کارآفرینی، می تواند به ایجاد محیطی مساعد برای رشد اقتصادی و اجتماعی منجر شود.

شتاب دهنده ها به عنوان یکی از مهم ترین اجزا زیست بوم نوآوری و کارآفرینی، نقشی اساسی در توسعه کسب وکارهای نوپا و نوآفرین ها (استارتاپ ها) ایفا می کنند. با گذشت بیش از یک دهه از فعالیت شتاب دهنده ها در ایران، عملکرد و تأثیرگذاری آنها به یکی از دغدغه های مهم در حوزه سیاستگذاری نوآوری و کارآفرینی تبدیل شده است. با وجود تلاش های دولت و نهادهای حامی توسعه علمی و فناوری کشور برای تقویت نقش شتاب دهنده ها، برخی از چالش های اساسی ازجمله کمبود منابع مالی، ضعف در شبکه سازی با صنعت و عدم دسترسی به نیروی انسانی متخصص همچنان پابرجاست. در این پژوهش، از طریق رویکردی کیفی و بر اساس مصاحبه های عمیق با خبرگان زیست بوم نوآوری و شتاب دهنده ها، به بررسی چالش های پیش روی شتاب دهنده های نوآوری و کسب وکار ایرانی پرداخته شده است و در ادامه راه کارهای مدیریتی و سیاستی برای بهبود و ارتقا عملکرد شتاب دهنده ها ارائه شده است. جامعه مورد مطالعه را مدیران شتاب دهنده های نوآوری و کسب وکار ایرانی و مدیرانی در زمینه ساماندهی و پشتیبانی از شتاب دهنده ها تشکیل می دهند و نوع نمونه گیری غیراحتمالی و هدفمند است. بر اساس کاربست روش تحلیل مضمون، چالش های پیش روی شتاب دهنده ها در سه سطح خرد (شتاب دهنده ها)، سطح میانی (زیست بوم نوآوری) و سطح کلان (عوامل اقتصادی، اجتماعی و ...) شناسایی شدند. درنهایت، راه کارهای سیاستی و مدیریتی برای رفع چالش ها و بهبود عملکرد شتاب دهنده ها به ترتیب در سطح زیست بوم نوآوری و در سطح شتاب دهندها ارائه شده است.

استعاره ها نقش کلیدی در ساده سازی مفاهیم پیچیده و هدایت گفتمان عمومی ایفا می کنند و ابزاری اساسی در حکمرانی و سیاست گذاری محسوب می شوند. حوزه فناوری و نوآوری به دلیل دارا بودن ماهیت فرارشته ای و سرعت بالای تغییرات، می تواند از این ابزار بهره بیشتری ببرد. این پژوهش با هدف بررسی نقش های چندگانه استعاره ها در حکمرانی علم و فناوری و ارائه چارچوبی عملیاتی برای بهره گیری از آن ها انجام شده است. این مطالعه تأثیر استعاره ها در انتقال مفاهیم انتزاعی، تقویت ارتباط میان ذینفعان، و طراحی راهبردهای فناوری و نوآوری را مورد بررسی قرار داده است. برای تحلیل داده ها از روش فراترکیب استفاده شده و ۲۳ مقاله علمی مرتبط که نقش استعاره ها در فناوری و نوآوری را بررسی کرده اند، تحلیل و کدگذاری شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که استعاره ها ابزاری مؤثر برای تفسیر پدیده های فناورانه، ایجاد چارچوب های مفهومی نوآوری و تسهیل درک مسائل پیچیده حکمرانی هستند. چارچوب پیشنهادی می تواند به سیاست گذاران کمک کند تا از استعاره ها برای ارتقای ارتباطات سیاستی و بهبود پیام رسانی در حوزه های نوآوری و فناوری بهره مند شوند.

منظور از انحراف مثبت در محیط کاری، رفتار داوطلبانه کارکنان است که با هدف بهبود رفاه سازمانی و یافتن راه های ابتکاری برای حل چالش های کاری و بهبود عملکرد انجام می شود. بی گمان وجود شخصیت های انحراف مثبت در یک محیط کاری و احساس عاملیت و تأثیرگذاری آنها در بین کارکنان برای ایجاد تحولاتی اثربخش، ضروری است. این مطالعه درصدد است تا تفاسیر و دلالت های معنایی انحراف مثبت شغلی را در میان افراد نوآور و خلاق در محیط های کارگری (کارگران نمونه جشنواره امتنان سال های 1395 تا 1402) به عنوان افراد دارای انحراف مثبت شغلی با اتخاذ رویکرد کیفی کنکاش و واکاوی نماید. پرسش اصلی پژوهش این است که انحراف مثبت شغلی در بین کارگران نوآور و نمونه، واجد چه دلالت های معنایی است و ابعاد این پدیده کدام است. در این مطالعه با نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از کارگران نمونه، اشباع داده ها حاصل شد. برای تحلیل داده های کیفی نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. مشارکت کنندگان در مطالعه، در تعریف این مفهوم به 4 شاخص اصلی شامل: انحراف مثبت شغلی به مثابه: تغییر و اصلاح سازمانی، نوآوری و خلاقیت سازمانی، یاریگری و مشارکت سازمانی، توسعه اخلاق سازمانی و نیز تحقق خود اشاره کردند. همچنین مؤلفه ها و زیرمؤلفه های انحراف مثبت شغلی از منظر کارگران نمونه و نوآور شناسایی شد.