مطالعات علوم مدیریت دریایی

رفتارهای مخرب سازمانی هزینه های مستقیم و غیر مستقیم زیادی را بر سازمانها تحمیل می نماید لذا در شرایط کنونی، توجه به آن از یک انتخاب فراتر رفته و به یک ضرورت تبدیل گردیده است. این پژوهش با هدف شناسایی پیشایندهای رفتارهای مخرب سازمانی در سازمان بنادر و دیانوردی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف توسعه ای و از نظر نحوه گردآوری داده ها از نوع اسنادی – فراترکیب می باشد. بدین منظور پس از جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، در فاصله زمانی 2000 تا 2024، تعداد 671 مقاله در حوزه رفتارهای مخرب سازمانی ارزیابی و در نهایت 65 مقاله به روش هدفمند انتخاب و وارد مرحله تحلیل شدند. بر اساس چارچوب نهایی پژوهش، پیشایندهای رفتارهای مخرب سازمانی در قالب دو مقوله اصلی و شش مقوله فرعی دسته بندی گردیدند. مقوله های اصلی حاصل از نتایج پژوهش عبارتند از: پیشایندهای تسهیل گر و پیشایندهای محدود کننده رفتارهای مخرب سازمانی. پیشایندهای تسهیل گر و محدود کننده رفتارهای مخرب سازمانی هر یک شامل سه مقوله عوامل رفتاری، ساختاری و زمینه ای تسهیلگر و محدود کننده نیز می باشند. چارچوب به دست آمده را می توان به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی راهبردی در حوزه رفتارهای مخرب سازمانی مورد استفاده قرار داد.

هدف: این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر محتوای دروس مدیریت دفاعی بر سبک یادگیری و هوش سازمانی دانشجویان دانشگاه امام علی (ع) با رویکردی کمی انجام شده است.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-همبستگی است که در آن از سبک های یادگیری دیوید کلب (1985) به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. جامعه آماری شامل 750 دانشجوی مدیریت دفاعی این دانشگاه بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول مورگان254 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه استاندارد هوش سازمانی آلبرخت (با پایایی 94%) و سبک یادگیری دیوید کلب (با پایایی 87%) بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 و روش های آماری شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که محتوای دروس مدیریت دفاعی رابطه مثبت و معناداری با هوش سازمانی در سطح اطمینان 95 درصد دارد؛ به طوری که بهبود محتوای دروس، ارتقای هوش سازمانی را در دانشجویان به همراه دارد. همچنین ابعاد سبک یادگیری، به جز مؤلفه "مشاهده تأملی"، با هوش سازمانی ارتباط مثبت و معناداری دارند. با این حال رابطه ای معنادار بین محتوای دروس و مؤلفه "تجربه عینی" از سبک یادگیری یافت نشد.نتیجه گیری: سبک یادگیری نمی تواند به عنوان متغیر میانجی بین محتوای دروس و هوش سازمانی عمل کند؛ بنابراین تأثیر محتوای دروس بر هوش سازمانی مستقیم بوده و شناسایی متغیرهای میانجی دیگر ضروری است.

هدف:هدف این پژوهش ارائه الگوی عوامل موثر بر مدیریت بحران های بهداشت، ایمنی و محیط زیست در مناطق دریایی، به ویژه بندر بوشهر، است. روش:پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و با روش کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری، خبرگان نظری شامل اساتید دانشگاهی و خبرگان تجربی شامل مدیران حوزه مدیریت بحران با تجربه حدود 10 سال هستند. در این پژوهش، ابزار گرد آوری داده ها مصاحبه های عمیق نیمه ساختمند بود. به این منظور افراد مناسب و متخصص در مبانی نظری با رویکرد افراد کلیدی از بین طبقه های مختلف جامعه انتخاب شد. یافته ها:براساس مدل، مقوله بحران های دریایی به عنوان پدیده محوری، مقوله های کمبود و محدودیت منابع و فرهنگ سازمانی، به عنوان شرایط علی، پویایی و پاسخ به بحران به عنوان راهبردها، مدیریت ریسک و رهبری به عنوان شرایط زمینه ای، تکنولوژی، سلامت جسم و روان، آگاهی، مراعات و محیط به عنوان شرایط مداخله گر و آمادگی در مقابل بحران و بازسازی به عنوان پیامدها مطرح شدند. نتیجه گیری:بر اساس نتایج، تقویت فرهنگ سازمانی و منابع کافی، شرایط علی مدیریت بحران های بهداشت ایمنی و محیط زیست بوده و مدیریت ریسک و رهبری موثر، پایه های اصلی آن هستند. مدیریت بحران در بندر بوشهر نیازمند استفاده از تکنولوژی، توجه به سلامت جسم و روان، محیط، رعایت استانداردها و قوانین، و افزایش آگاهی و تجربه کارکنان است که با بهره گیری از آموزش، تجهیزات مناسب، و هماهنگی بین بخشی، علاوه بر کاهش احتمال وقوع حوادث، توانایی واکنش سریع و موثر را نیز تضمین کند.

هدف: تحلیل نظام مند عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر نقش بندر سالیانکای روسیه در توسعه تجارت دریایی ایران در دریای خزر. با شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها، راه کارهایی برای بهره برداری بهینه از ظرفیت های تجاری این بندر و گسترش حضور اقتصادی ایران در دریای خزر، گسترش دیپلماسی اقتصادی در چارچوب هم گرایی منطقه ای و غلبه بر چالش های موجود ارائه خواهد شد. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث شیوه مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی شکل گرفته است. در این پژوهش از روش اسنادی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و رویکرد پیمایشی با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه، داده های مورد نیاز تحقیق جمع آوری گردیده و برای بررسی عوامل مؤثر و شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با موضوع تحقیق، از روش تجزیه وتحلیل سوات (SWOT) استفاده گردیده است. جامعه آماری، شامل کارشناسان و مدیران بنادر انزلی، نوشهر و امیرآباد می باشد که برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری غیراحتمالی گلوله برفی استفاده شده است. روایی پرسشنامه بر اساس روش اعتبار محتوا و صوری ارزیابی گردیده و در بررسی پایائی پرسشنامه نیز از روش آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: ایران با سرمایه گذاری در زیرساخت های بندری و آمادی بندر سالیانکا، نوسازی ناوگان دریایی و بهره برداری از فناوری های جدید، می تواند به کاهش هزینه های حمل ونقل و افزایش کارایی تجاری دست یابد. نتایج: باوجود چالش های موجود، تمرکز بر توسعه بندر سالیانکا و بهره برداری از فرصت های دریای خزر، می تواند به بهبود عملکرد تجاری و تقویت جایگاه اقتصادی ایران کمک نماید.

این پژوهش باهدف، بررسی نقش میانجی انگیزش شغلی در رابطه آموزش الکترونیک،رهبری الکترونیک و تعادل کار و زندگی بر عملکرد شغلی کارکنان در یک واحد نظامی انجام شده است. روش پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ نحوه جمع آوری داده ها به صورت توصیفی _ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه فرماندهان و کارکنان یک واحد نظامی بودند و حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه محدود، نمونه ای با حجم 184نفری انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه های رهبری الکترونیک(الفهید،2019)، آموزش الکترونیک(کامی،2016)، تعادل کار-زندگی(اکتن و ابرن،2013)، انگیزش شغلی(رایت،2010) و عملکرد شغلی(حیدر،2018) به عنوان ابزار اندازه گیری در این پژوهش استفاده گردید بود که روایی محتوا با نظر صاحب نظران و روایی سازه با تکنیک تحلیل عاملی تائیدی مورد تأیید قرار گرفت؛ از آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی پرسشنامه ها استفاده گردید. همچنین جهت تجزیه وتحلیل داده ها از تکنیک معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزار Smart PLS استفاده گردید.یافته های پژوهش نشان داد که آموزش الکترونیک بر عملکرد شغلی و انگیزش شغلی کارکنان تاثیر دارد. همچنین تعادل کار و زندگی بر عملکرد شغلی و انگیزش شغلی کارکنان تاثیر دارد و تاثیر انگیزش بر عمکلرد شغلی نیز مورد تایید قرار گرفت. نقش میانجی انگیزش شغلی در تاثیر آموزش الکترونیک، رهبری الکترونیک و تعادل کار و زندگی بر عملکرد شغلی کارکنان نیز تایید گردید، اما رهبری الکترونیک بر عملکرد شغلی و انگیزش شغلی کارکنان تاثیر نداشت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت در مدیریت ریسک زنجیره تأمین سرد محصولات آبزیان انجام شده است. با توجه به حساسیت بالای این محصولات به تغییرات دمایی و الزامات سخت گیرانه حمل ونقل و نگهداری، مدیریت صحیح ریسک ها نقش کلیدی در بهبود کیفیت، کاهش ضایعات و افزایش بهره وری زنجیره تأمین دارد.روش: در این پژوهش، از ترکیب روش های تصمیم گیری چندمعیاره شامل دلفی فازی برای شناسایی عوامل کلیدی و دیمتل فازی برای تحلیل روابط علّی-معلولی بین این عوامل استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 10 خبره از صنعت آبزیان و زنجیره تأمین سرد بوده که داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه های تخصصی گردآوری شده است.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که "پایش دمای لحظه ای"، "برنامه ریزی برای شرایط اضطراری"، "بهینه سازی مسیرهای حمل ونقل" و "آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی" به عنوان مهم ترین عوامل علی شناخته شدند که تأثیر زیادی بر سایر عوامل دارند. در مقابل، "تأمین برق اضطراری"، "ایجاد ظرفیت های ذخیره سازی پشتیبان"، "همکاری در زنجیره تأمین" و "ملاحظات زیست محیطی" به عنوان عوامل معلول شناسایی شدند که بیشترین تأثیر را از سایر متغیرها دریافت می کنند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که بهبود نظارت بر زنجیره تأمین سرد، توسعه فناوری های پایش لحظه ای، اجرای برنامه های آموزشی و ارتقای زیرساخت های حمل ونقل سرد از جمله اقدامات کلیدی برای کاهش ریسک ها و بهینه سازی مدیریت زنجیره تأمین محصولات آبزیان است. نتایج این مطالعه می تواند به سیاست گذاران و فعالان صنعت در بهبود پایداری و کارایی زنجیره تأمین سرد کمک کند.