درخت حوزه‌های تخصصی

شاید بهترین نقطه شروع برای معرفی کتاب روان شناسی رسانه؛ معرفی شاخه ی به نسبت نوین روان شناسی رسانه باشد. در وهله نخست، این پرسش به جایی است که زمینه ساز پیدایش یک رشته نوین دانشگاهی چیست؟ بی شک تداوم مطالعات منظم و تربیت دانشجو برای: 1) پاسخ به پرسش های برخاسته از مشکلات یا تسهیلاتی که ممکن است تحولات نوین (مانند ورود تمام عیار رسانه ها به زندگی مردم) پدید آورده باشند (حوزه کاربردی) و 2)، ضرورت مطالعه و پژوهش پیرامون نظریه پردازی یا نقد نظریه هایی است که پیش از این برای تبیین روابط متغیرهایی  مطرح شده بودند که در دامنه حوزه موضوعی رشته نوین قرار دارند (حوزه نظری).  روان شناسی  رسانه[1]، در 1985 به عنوان شاخه 46ام روان شناسی در انجمن روان شناسی  امریکا[2] در راستای این دو هدف تشکیل و به رسمیت شناخته شده است. این شاخه از روان شناسی، چنان چه از نام آن پیداست، نظام میان رشته ای[3] نوینی قلمداد می شود که بیشترین همپوشی ها را از یکسو با روان شناسی  و از سوی دیگر با حوزه مباحث ارتباط جمعی و بویژه رسانه ها دارد. پنهان کردنی نیست که از میان رسانه های سنتی، تلویزیون و سینما، و از میان رسانه ها نوین، اینترنت با تمام تجهیزات آن، همراه با بازی های رایانه ای بیشترین سهم توجه و پژوهش را در این زمی نه به خود جلب کرده اند. البته, مطالعه و پژوهش پیرامون روزنامه, مجله و رادیو نیز فراموش نشده اند. <br clear="all" /> [1] Media Psychology [2] American  Psychological Association [3] Interdisciplinary 

این مقاله بر اساس این باور که فرآیند جهانی شدن بر صنعت ارتباطات استوار است، به مطالعه صنعت تلویزیون می‏پردازد. صنعت تلویزیون یکی از عوامل صنعت ارتباطاتِ جهانی بشمار می‏رود. تلویزیون اثر ویژه ای در فرآیند جهانی شدن دارد. در این مطالعه این اثر را به عنوان عاملیت مورد مطالعه قرار داده ایم. با استفاده از الگوی نظری لاسول تمام لایه‏های ارتباطی در تلویزیون را مطالعه کرده ایم و توصیفی کاربردی از این عاملیت فراهم کرده ایم. نتایج این مطالعه نشان می دهد، تلویزیون با قدرت بیشتر و اثرگذاری بهتری که نسبت به دیگر رسانه‏ها دارد، توانسته است با انتقال اطلاعات و آگاهی تغییرات بنیادینی در امور اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و اقتصادی به وجود آورد. در نهایت فرهنگ‏های مختلف در سراسر دنیا نیز این تغییرات را رسمیت بخشیده‏اند و این تغییرات در فرهنگ چیزی نیست جز پذیرفتن دیگر فرهنگ‏ها و عقاید موجود در جهان.

در این مقاله چالش‏های پیش‏روی ِ مجلات علمی با دسترسی آزاد شرح ‏داده می‌شود و پس از صحبت در مورد هر یک از چالش‏ها، راهکارهایی برای عبور از آن‏ها ارایه شده است. رویکرد نویسنده در ارایه راهکارها رویکردی حقوقی و اخلاقی است. مقاله تلاش می‏کند به انتقادهای مطرح شده در مورد مجلات علمی با دسترسی آزاد پاسخ دهد و نشان دهد که بسیاری از ایراداتی که به اینگونه مجلات گرفته می‏شود در مجلات علمی پولی هم وجود دارد. با این حال به‏شدت از اتخاذ راهبرد "بازگرداندن ایرادها به حریف" اجتناب می‌شود و تاکید می‌شود که هر جا کاستی یا اشتباهی وجود دارد جبران شود و نمی‏توان فقط به این دلیل که مجلات علمی پولی، هم ایرادهای مشابهی دارند، این ایرادها را نادیده گرفت. نویسنده پس از سال‏ها فعالیت در زمینه مجلات علمی با دسترسی آزاد به‏خوبی از ظرفیت‏ها و توانایی‏های بالقوه این گونه مجلات آگاه است و این نکته را به‏‏خوبی درک می‏کند که دسترسی آزاد به مقاله‏ها و محتواهای علمی، تاثیرگذاری آن‏ها را چند برابر می‏کند. نویسنده در جایی دیگر در مورد اهمیت دسترسی آزاد به مقاله‏های علمی و دانشگاهی به این موضوع اشاره می‏کند که نویسندگان این مقاله‏ها تنها کسانی نیستند که از دسترسی آزاد به مقاله‏هایشان سود می‏برند (به این دلیل آشکار که مقاله‏هایشان بیشتر خوانده شده و بیشتر به آن‏ها ارجاع داده می‏شود)، بلکه همچنین آن دسته از خوانندگان دانشگاهی که موسسه‌های آن‏ها قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، پژوهشگرانی که کتابخانه‏هایشان قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، خوانندگان عمومی که ممکن است به یک زمینه یا رشته علمی علاقه‏مند باشند، عموم مردم که از این راه می‏توانند با چند و چون و چارچوب‏های پژوهش‏های علمی آشنا شوند، و حتی بیماران و اطرافیان آن‏ها که می‏توانند از آخرین یافته‏های علمی و پزشکی آگاه شوند، از دسترسی آزاد به مقاله‏ها بهره‌مند می‏شوند.

از مهم ترین وظایف مدیر سازمان، شناخت عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان و ایجاد زمینه های بهبود عملکرد است. هدف این مقاله، بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر عملکرد برنامه سازان رادیوست. در ابتدا، شاخص های مهم در عملکرد برنامه سازان، براساس شاخص های بین المللی حاکم تعریف شده، سپس اهمیت آنها از دید برنامه سازان رادیو، شامل تهیه کنندگان و سردبیران، سنجیده شده است. عملکرد، براساس نظر اکثر نظریه پردازان مدیریت منابع انسانی، تابع مشترک انگیزش و توانایی و ادراک وظیفه است. روش به کاررفته در این تحقیق، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه حضوری است و به علت محدودیت جامعه آماری، تهیه کنندگان و سردبیران شاغل در معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران در آذر 1387 جامعه آماری را تشکیل دادند. خلاصه نتایج تحقیق بدین صورت است: عوامل بهداشتی انگیزش: از نظر برنامه سازان، خط مشی محیط با اهمیت ترین عامل، در بین عوامل بهداشتی انگیزش بوده است، سپس امنیت شغلی و حقوق و دستمزد دریافتی در قبال کار و ارتباطات در محیط کار. عوامل ذهنی انگیزش: از نظر برنامه سازان شناخت و قدردانی، بااهمیت ترین عامل در بین عوامل ذهنی بوده است. در اولویت بعد، انگیزش پیشرفت و توسعه شغلی قرار دارد. به نظر برنامه سازان، شاخص های توانایی و دانش و مهارت و علاقه مندی ها، برای موفقیت حرفه ای در برنامه سازی رادیویی، به ترتیب اهمیت بدین شرح اند: توانایی: ابتکار و مرتب سازی و چینش اطلاعات و تجسم؛ دانش: تولید و پردازش برنامه های رادیویی، موسیقی، هنر، ارتباطات، ادبیات؛ مهارت: فضاسازی و خلق موقعیت در برنامه رادیویی و ادراک خواندن و نظارت و نویسندگی؛ علاقه مندی ها: کارهای هنرمندانه و لطیف، کارهای مهم و تأثیرگذار حرفه ای، اجتماعی بودن، کارهای مفهومی و نظری؛ ادراک نفش: از نظر برنامه سازان، محیط اجتماعی، مؤثرترین عامل در انتخاب و ساخت محتوای برنامه بوده است، سپس افکار و درونیات برنامه ساز و سیاست های سازمان رسانه.

در سال های اخیر سازمان ها و موسسات رسانه ای ملی و بین المللی به ویژه یونسکو به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از شاخص های بازطراحی شده رسانه های خدمت عمومی ترتیبات مناسبی برای سامان دهی به فضای رسانه ای امروز ایجاد می کند و می تواند مبنایی برای توسعه رسانه ها در کشورهای مختلف باشد. این مقاله به شرح شاخص های مورد وثوق رسانه خدمت عمومی به ویژه آنها که از سوی یونسکو مورد تاکید قرار گرفته اند می پردازد. ویِژگی های مزبور، الگویی برای مدیریت سازمان های رسانه ای ترسیم می کند که نیازمندی های مخاطبان و فعالان رسانه ها را در نظر دارد و زمینه را برای استقرار سازوکارهای سیستمی مناسب جهت مدیریت سازمان های رسانه ای فراهم می کند. ماهیت الگو به گونه ای است که امکان تطبیق با شرایط متغیر اجتماعی در جوامع مختلف را دارد و از ابتدا بر همین مبنا شکل گرفته است. آشنایی با ویژگی های این الگو به طور قطع ادبیات نظری مدیریت رسانه را در کشور ما که رویکرد خدمت عمومی در قوانین و راهبردهای برخی از سازمان های رسانه ای آن به ویژه صداوسیما مشهود است، غنا می بخشد.

سیستمهای چند عاملی به سرعت در حوزه های مختلفی از جمله روباتیک، کنترل توزیع شده، ارتباطات دوربرد، رسانه ها، بازیهای رایانه ای و غیره کاربرد پیدا می کنند. انجام بسیاری از وظایف در این حوزه ها نیازمند آن است که عامل ها بتوانند علاوه بر همکاری با یکدیگر بطور همزمان (آنلاین) با کاربر خود نیز در تعامل باشند. در این مقاله همکاری عامل ها با توجه به نوع همکاری آنها در سیستمهای چند عاملی و استرات ژی های مورد استفاده آنها معرفی و مقایسه شده اند، کاربرد سیستم های چند عاملی در رسانه های دیجیتالی و خبرگزاریها بررسی شده و در نهایت سنجه های جدیدی برای بالا بردن کارائی چنین سیستم هایی ارائه شده است.

به منظور برداشتن گام هایی مؤثر، وضع حاکم بر معاونت صدا در خصوص برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی بررسی شد. روش به کاررفته در این تحقیق از نوع پیمایشی – توصیفی است. با جمع آوری دیدگاه مدیران و مسئولان و کارشناسان (حداقل دارای مدرک کارشناسی) معاونت صدا که جامعه آماری حدود 1000نفر و حجم نمونه حدود 200 نفرند، معیار برنامه ریزی و مدیریت و بهبود عملکرد منابع انسانی از مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) ارزیابی گردید. نتیجه این ارزیابی مشخص کرد که معاونت صدا در این معیار، امتیازی کمتر از متوسط را کسب کرد و بیانگر این است که معاونت صدا از وضع مطلوب فاصله درخور توجهی گرفته و در ابتدای سفر خود به سمت تعالی سازمانی است. پیشنهاد می شود که معاونت صدا با در نظرگرفتن نقاط قوت و ضعف خود و با اولویت بندی موارد بهبوددهنده به استقرار نظام ارزیابی عملکرد مبتنی بر معیارهای مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت همت گمارد.