مریم بهی فر

رویکرد نظام نوآوری به چارچوبی محبوب برای پژوهشگران و سیاست گذاران تبدیل شده است تا بتوانند دلایل و ریشه های عدم خلق، انتشار و استفاده از نوآوری را شناسایی کنند. در رویکرد نظام نوآوری، فرایند نوآوری غیرخطی و پیچیده در نظر گرفته می شود. این پیچیدگی به صورت بازخورد متعدد بین عناصر، نهادها و شبکه ها بازتاب می یابد. صنعت داروهای زیستی در میان صنایع نوین از جایگاه خاصی برخوردار بوده و سرعت توسعه کاربردهای آن شگفت آور و دارای توانایی ها و حوزه عمل وسیعی است. ازاین رو، در پژوهش کنونی به تحلیل تعاملات ذی نفعان کلیدی این حوزه با رویکرد نوآوری فناورانه با استفاده از الگوی تحلیل ساختاری و نرم افزار میک مک پرداخته شد. براین اساس، ابتدا مجموعه ذی نفعان کلیدی مؤثر در توسعه نوآوری فناورانه در حوزه داروهای زیستی شناسایی شده و سپس با استفاده از نمودار میک مک بر اساس قدرت نفوذ و وابستگی طبقه بندی شده اند. بر این اساس، ذی نفعان کلیدی حوزه داروهای زیستی را پنج دسته از فعالان اصلی: حوزه سیاست گذاری، نظام آموزشی و پژوهشی، شرکت های فعال، نظام مالی و نظام حمایتی و نظارتی تشکیل می دهند. پس از توزیع و تکمیل پرسش نامه ها توسط 28 نفر از آگاهان کلیدی، گردآوری پرسش نامه ها آغاز شد. نتایج نشان داد روابط برای توسعه نوآوری های فناورانه می تواند به گونه ای باشد که مراکز تحقیق و توسعه داخلی وابسته به دولت، عهده دار وظیفه تحقیق و توسعه؛ بنگاه های خصوصی عهده دار تولید محصولات و وزارتخانه های دولتی عهده دار بازاریابی از طریق تدوین مقررات و استانداردهای ایجادکننده انحصار یا وضع تعرفه یا خرید محصولات بومی باشند که می تواند با سطح توانمندی بنگاه های خصوصی تولیدکننده داروهای زیستی یا نهادهای دولتی درگیر، با تغییراتی از میزان همکاری همراه باشد. با این روش، خطرات و هزینه های تحقیق و توسعه بین مراکز تحقیقاتی دولتی و بنگاه ها تقسیم می شود. همچنین، نهادهای دولتی با پایش روند نوآوری های فناورانه می توانند بازیگران جدید را وارد این همکاری ها کنند و این زمانی امکان پذیر است که توانمندی بنگاه های خصوصی به اندازه کافی برای انجام تحقیق و توسعه، افزایش یافته باشد.

در سال های اخیر مطالعه در مورد الگوهای هزینه یابی، موجب آشکارشدن کمبودهای موجود در این الگو ها و تلاش جهت بهبود آن ها شده است. با این وجود، به علت اهمیت موضوع، بهای تمام شده و مزیتی که شناسایی آن در برنامه ریزی و درجه بندی سازمان ها دارد، در این پژوهش سعی شده است که نقش کارکرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان گرا در مقایسه با مدل های سنتی هزینه یابی در شرکت خدماتی برکت تل ارزیابی شود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و تحلیل داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش مرکز تماس شرکت برکت تل به عنوان نمونه موردمطالعه درنظر گرفته شده است. برای گردآوری داده ها از اسناد و دفاتر مالی شرکت بهره گرفته شد و در نهایت با محاسبه هزینه توسط مدل TDABC و روال جاری سنتی آن، از آزمون آماری تی استیودنت جهت مقایسه دو نمونه استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان گرا جهت محاسبه بهای تمام شده خدمات در شرکت برکت تل نسبت به مدل سنتی کارا تر است؛ همچنین این روش می تواند توسط مدیران برای شناسایی ظرفیت ها و هزینه های بلااستفاده در راستای اهداف گوناگون به کار گرفته شود.