سعیده اسماعیلی

این پژوهش به منظور ارائه بینشی جدید در مورد چگونگی درک و توجه مصرف کنندگان به قیمت ها و مسائل قیمت گذاری گردشگران انجام گرفته است. از الگوهای ردیابی چشم برای توضیح چگونگی فرآیندهای مغزی افراد هنگام مواجه با محرک های بصری در تبلیغات بسته های گردشگری آژانس های مسافرتی استفاده خواهد شد. پژوهش با هدف بررسی تأثیر قالب بندی های تخفیف و مکان نمایش بر میزان توجه افراد به قیمت در محیط فروش شبکه های اجتماعی صورت پذیرفته است. متغیرهای تحقیق زمان اولین خیره شدگی و تعداد دفعات خیره شدگی به قیمت و مدت زمان بازدید و تعداد دفعات بازدید از ناحیه مورد توجه می باشند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که قالب بندی تخفیف بر تعداد دفعات خیره شدگی، مدت زمان بازدید و تعداد دفعات بازدید از قیمت تأثیرگذار بوده، و ارائه تخفیف با قالب نقدی و هدیه توجه بیشتری در مخاطب برانگیخته است. همچنین مکان نمایش قیمت در بالای تصاویر سمت چپ نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

در بازاریابی گردشگری، قیمت و ابزارهای پیشبرد قیمتی بسیار مهم است و تاثیر مستقیمی بر رضایت، وفاداری مشتریان و ارزش ویژه برند آژانس های مسافرتی دارد. هر یک از فعالیت های بازاریابی بر ارزش ویژه برند تأثیرگذار است و دانستن اینکه چگونه فعالیت های بازاریابی در ارزش ویژه برند سهیم هستند یا به آن آسیب می رسانند، به مدیران بازاریابی امکان می دهد تا برنامه های بازاریابی اثربخشی را توسعه دهند. در این پژوهش جهت بررسی رابطه پیشبرد قیمتی با ارزش ویژه برند آژانس های مسافرتی، در ابتدا ابزارهای پیشبرد قیمت و ابعاد ارزش ویژه برند با بررسی ادبیات تحقیق شناسایی شدند و همچنین بر اساس نظریه های موجود یک مدل مفهومی در قالب 5 فرضیه اصلی و 4 فرضیه فرعی تدوین شد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق، نمونه 461 نفری از مسافران آژانس های مسافرتی به طور در دسترس برای پاسخ دادن به پرسشنامه انتخاب شدند که برای روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تأئیدی و همچنین پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه با استفاده از مقدار ضریب آلفای کرونباخ تایید گردید. سپس داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری(Manova) و تحلیل واریانس یک طرفه(Anova) تحلیل شدند. بر اساس تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، پیشبرد قیمتی و ابزارهای آن که شامل تخفیف نقدی، تخفیف حجمی، ضمانت قیمتی، خدمات رایگان، تخفیف خرید مکرر و هدایای تشویقی است با ارزش ویژه برند و همچنین ابعاد چهارگانه ارزش ویژه برند که شامل وفاداری برند، کیفیت ادارک شده، آگاهی از برند و تداعی از برند می باشد رابطه مثبت دارند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از 6 ابزار پیشبرد قیمتی بیان شده در تحقیق، خدمات رایگان و تخفیف خرید مکرر بیشترین اهمیت و هدایای ویژه نیز کمترین اولویت و اهمیت را در ارتقای ارزش ویژه برند آژانس های مسافرتی دارند. در ادامه پیشنهادهای اجرائی و مسیر مطالعات بعدی تبیین شدند.

شایستگی فرهنگی راهنمایان تور بر عملکرد شغلی شان و میزان رضایت گردشگران از خدمات آنها تاثیر قابل توجهی دارد و لازم است که در تحقیقات گردشگری توجه بیشتری به آن شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی شایستگی فرهنگی راهنمایان تور در مقصدهای تاریخی ماسوله و ابیانه است. جامعه آماری این پژوهش گردشگران داخلی هستند که از طریق تورهای گروهی، به ماسوله و ابیانه سفر کرده اند. ابعاد و مولفه های شایستگی فرهنگی راهنمایان با استفاده از پرسشنامه نیمه باز مورد بررسی قرار گرفت و از طریق مدل معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان داد از میان ده شاخص شایستگی فرهنگی راهنمایان تور ابیانه و ماسوله، درک فرهنگ محلی (ابیانه)، درک محیط محلی سفر (هر دو)، میانجی گری فرهنگی (هر دو)، توانایی زبان (ابیانه)، ارتباطات میان فرهنگی و مهارت های تعاملی (هر دو) و همدلی فرهنگی (ماسوله) مولفه هایی هستند که باید بیش از سایر مولفه ها در راهنمایان تور این دو مقصد ارتقا یابند تا در نهایت منجر به افزایش رضایت گردشگران و وفاداری آنها به دفاتر خدمات مسافرتی شوند. بر این اساس، مدیران موسسات آموزشی و انجمن های صنفی می توانند علاوه بر برگزاری دوره های آموزشی راهنمایی تور، دانش و مهارت های مرتبط با شایستگی فرهنگی را به طور کاربردی و در حین اجرای تور به راهنمایان گردشگری آموزش دهند.

پژوهش حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی در پی شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که در آینده بر تحول اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری شهرستان بندر انزلی اثرگذار خواهند بود. بدین منظور، ابتدا با استفاده از مصاحبه با 25 نفر از متخصصان و کارشناسان مسلط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه به صورت هدفمند، 39 پیشران ها شناسایی و سپس با بهره گیری روش تحلیل ساختاری و نرم افزار میک مک، روابط و نحوه اثرگذاری و اثرپذیری آنها مشخص شد. نتایج نشان داد که از میان پیشران های شناسایی شده، مدیریت مقصد، توجه به ظرفیت طبقه خلاق، تسهیلگری نهادها در توسعه فعالیت های کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری و توجه به سه ضلع گردشگری، بنادر و دریانوردی و صید و شیلات به طور همزمان از اثرگذارترین پیشران ها و همراستایی با تقاضا، تدوین برند متناسب با ظرفیت های گردشگری انزلی، تحول ذهنی مردم و مدیران حول محور گردشگری و توجه به حس مکانی و تئوری پنجره شکسته از اثرپذیرترین پیشران ها در تحول آتی اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری انزلی می باشند. در انتها پیشنهادهایی جهت توسعه آینده انزلی و خلق تصویری مطلوب از آن بر اساس پیشران های موثر ارائه شد.

نقش صنعت مهمان نوازی و پیوند آن با توسعه اجتماعی – اقتصادی مقصدهای گردشگری نشان می دهد که توسعه آن می تواند یکی از ابزارهای سیاست گذاران جهت رسیدن به رشد اقتصادی باشد . از این رو، از آنجا که عواملی در سطح وسیع تر وجود دارند که بر توسعه کسب و کارهای نوآورانه در صنعت مهمان نوازی و گردشگری تاثیرگذارند، باید این صنعت را از دیدگاه اکوسیستم کارآفرینی مدنظر قرار داده و همه عناصری که بر روی توسعه کارآفرینی نقش دارند مورد بررسی قرار داد. جهت شناسایی این عناصر از روش تحلیل مضمون استفاده شد و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه عمیق از 40 نفر از متخصصان حوزه مهمان نوازی و گردشگری جمع آوری گردید. شیوه نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و جهت تعیین حجم نمونه از قاعده اشباع نظری استفاده شده و با استفاده از کدگذاری کیفی، به تجزیه و تحلیل داد ه ها پرداخته شده است. بر اساس یافته های پژوهش، 14 عنصر اصلی و 59 عنصر فرعی برای اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی شناسایی و مفهو م سازی شد که عناصر اصلی آن عبارتند از: «سیاست و خط مشی»، «فرهنگ جامعه محلی»، «تنوع قابلیت ها»، «آموزش»، «سرمایه انسانی»، «شبکه سازی»، «جریان دانش و نوآوری»، «مزیت رقابتی»، «ظرفیت نهادی»، «مدیریت مقصد»، «مدیریت برند»، «قوانین و مقررات»، «هوشمندی سرمایه گذاری و تامین مالی» و «بازار هدف برنامه ریزی شده». از آنجایی که اکوسیستم ها در یک بستر اجتماعی – فرهنگی به صورت خودجوش شکل گرفته و وجود تعاملات و همکاری میان عناصر مختلف در این محیط منجر به توسعه مقصد می شود، لذا مدلی سه سطحی از اکوسیستم کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری ارائه شد تا با تقویت هر یک از عناصر در سطوح مختلف، زمینه توسعه کارآفرینی مهمان نوازی و گردشگری در مقصد ایجاد گردد.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربیات زیسته زنان عضو هیأت علمی در فرآیند توازن کار و زندگی انجام شده و در سپهر فلسفی تفسیرگرایی، با رویکرد کیفی، و با استفاده از روش پدیدارشناسی طراحی شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختارمند و مشارکت کنندگان در پژوهش ۱۶ عضو هیأت علمی زن از دانشگاه های خوارزمی، الزهراء (س)، خواجه نصیر (استان تهران)، دانشگاه قم (استان قم) و دانشگاه ایلام (استان ایلام)، مجرد و متأهل، از رشته ها و گروه های متفاوت فنی، علوم پایه، هنر و علوم انسانی، در سطوح مربی، استادیار و دانشیار، با راهبرد نمونه گزینی هدفمند در دسترس انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد روایت زنان عضو هیأت علمی مشارکت کننده در پژوهش از آن چه در فر آیند توازن کار و زندگی تجربه کرده اند را می توان در شش مقوله اصلی «سبک زندگی زنان عضو هیأت علمی»، «دشواری های فر آیند جذب»، «مشوق ها»، «موانع تجربه شده توازن کار و زندگی»، «راهبردهای تجربه شده توازن کار و زندگی» و «پیشنهادهایی برای توازن» دسته بندی کرد. نهایت آن که به نظر می رسد نهاد دانشگاه به دگردیسی نوینی برای پذیرش حضور زنان و همراهی با آنان به عنوان نیروهای حرفه ای نیاز دارد. 

هدف: پژوهش های اخیر مفهوم دانشجوی ایده آل را به دلیل معانی متنوع آن در زمینه های مختلف آموزشی و فرهنگی مورد بررسی قرار داده اند. این مفهوم به دنبال کمال نیست، بلکه ویژگی های مطلوبی را تعریف می کند که محیطی برای رشد فردیت در جمعیت متنوع ایجاد کند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی ویژگی های مورد انتظار از دانشجوی ایده آل کارشناسی در آموزش عالی، به فراترکیب ادبیات جهانی پرداخته و هدف آن ترویج شفافیت انتظارات و کاهش نابرابری ها است. این مطالعه به ادغام و دسته بندی ویژگی های ضروری دانشجوی ایده آل پرداخته و بینش های جدیدی در مورد تنوع دانشجو ارائه می دهد. هدف نهایی، هدایت تحقیقات آینده و ارائه دیدگاهی جامع درباره ماهیت در حال تحول دانشجوی ایده آل در آموزش عالی است. روش شناسی: این مطالعه در سپهر فلسفی تفسیرگرایی، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب انجام شد. استراتژی جستجو بر اساس دستورالعمل پریزما در پنج پایگاه داده اصلی صورت گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 2000 تا 2024 بود که در نهایت به 187 پژوهش رسید. فرآیند انتخاب مطالعات به صورت گام به گام شامل جستجو، انتخاب و ارزیابی کیفی مقالات انجام شد. یافته ها: در نهایت، 17 مقاله متن کامل به صورت هدفمند انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای کیفی این مقالات سبب شناسایی 135 کد باز شد که در قالب 14 مفهوم و چهار دسته ویژگی کلیدی فردی، اجتماعی، علمی و حرفه ای برای دانشجوی ایده آل دسته بندی گردید. این ادغام و تحلیل، تصویری جامع از دانشجوی ایده آل ترسیم کرد. دانشجوی ایده آل، نه تنها بر پیشرفت تحصیلی تأکید دارد، بلکه مجموعه ای گسترده از ویژگی های متنوع را در خود جای می دهد. پنج ویژگی برجسته شامل اشتیاق به یادگیری، تفکر انتقادی، انگیزه، خودتنظیمی و مسئولیت پذیری در ادبیات بیشترین تأکید را داشته و به عنوان ویژگی های کلیدی دانشجویان ایده آل شناخته شدند. این یافته ها نشان می دهد که دانشجوی ایده آل باید توانایی های جامع و متنوعی داشته باشد که به رشد همه جانبه و تطبیق پذیری در محیط های مختلف آموزشی و حرفه ای کمک می کند. بحث و نتیجه گیری: مفهوم دانشجوی ایده آل نمی تواند به یک الگوی منحصر به فرد محدود شود، بلکه به ایجاد فضای چند وجهی می پردازد که ایده آل های مختلف را در خود جای دهد. این تصویر نشان دهنده تغییر پارادایم در آموزش عالی به سمت رشد فراگیر است و به شفافیت در انتظارات و نیاز به آموزش عادلانه تأکید دارد. به همین سبب ارائه محیط های یادگیری فراگیر و انعطاف پذیر برای دانشجویان ایده آل ضروری است. این پژوهش می تواند به عنوان مبنایی برای مطالعات بعدی و توسعه رویکردهای آموزشی استفاده شود که بر تنوع و پذیرش فردیت تأکید دارند، به گونه ای که محیط های آموزشی فضایی را برای پرورش توانمندی های گوناگون دانشجویان ایجاد کنند.

تاب آوری به عنوان مفهومی جدید در مبانی نظری مرتبط با پایداری، درک جدیدی از رابطه بین انسان و محیط را ایجاد کرده و باوجود اهمیت روزافزون تاب آوری تالاب های توریستی در مدیریت محیط زیست، مطالعات موجود در این حوزه به طور جامع به بررسی مقایسه ای و ارزیابی آثار و تجارب موفق نمی پردازند. درحالی که کشورهایی مانند ایالات متحده با استفاده از تجارب موفقی مانند برنامه های تالاب چساپیک، به دنبال بهبود وضعیت و تاب آوری اکوسیستم های گردشگری خود هستند، در ایران چالش هایی به ویژه در حوزه های آلودگی، تغییرات اقلیمی و ناکارآمدی های مدیریتی در تالاب ها و سواحل گردشگری کشور وجود دارد. به همین دلیل، با توجه به بحران های زیست محیطی و اجتماعی ناشی از گردشگری غیرمسئولانه در تالاب ها و اکوسیستم های ساحلی گردشگری، این پژوهش به بررسی و تحلیل مفهوم توسعه پایدار و گردشگری مسئولانه در تالاب توریستی انزلی و مقایسه آن با خلیج چساپیک در ایالات متحده می پردازد. این پژوهش براساس روش دلفی انجام شده است که شامل جمع آوری نظرات کارشناسان و ذی نفعان مرتبط با صنعت گردشگری و محیط زیست در ارتباط با تالاب انزلی و تالاب چساپیک در ایالات متحده است. با استفاده از پرسشنامه های ساختاریافته و مصاحبه های عمیق به جمع آوری داده ها پرداخته شد و نتایج به کمک تحلیل های کیفی و کمی بررسی شد. نتایج نشان می دهد که اکوسیستم توریستی تالاب انزلی با چالش هایی جدی نظیر آلودگی آب ناشی از ورود فاضلاب های شهری به آن، تخریب زیستگاه های گیاهی و جانوری و عدم آگاهی عمومی مواجه است. مقایسه شاخص های تاب آوری استحصال شده از تالاب انزلی و مقایسه آن با تالاب چساپیک به تفاوت بین شاخص های انتخاب شده به دلیل تفاوت در دانش ذی نفعان و نوع ساختار می پردازد. همچنین، پیشنهادهای مختلف ازجمله استفاده از فناوری های نوین برای پایش وضعیت تالاب، آموزش جوامع محلی درباره اهمیت حفاظت از این تالاب توریستی و اکوسیستم آن و توسعه برنامه های گردشگری پایدار مطرح شد. یافته ها نشان می دهد که مشارکت مؤثر جوامع محلی در فرایندهای تصمیم گیری و مدیریت، می تواند نقش به سزایی در حفاظت از این تالاب توریستی و ارتقای حس مسئولیت پذیری در برابر محیط زیست ایفا کند. بنابراین، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران و مدیران محلی، از نتایج این پژوهش بهره برداری و برنامه های جامع برای مدیریت و حفاظت از تالاب را بر مبنای اصول توسعه پایدار طراحی و اجرایی کنند.تاب آوری به عنوان مفهومی جدید در مبانی نظری مرتبط با پایداری، درک جدیدی از رابطه بین انسان و محیط را ایجاد کرده و باوجود اهمیت روزافزون تاب آوری تالاب های توریستی در مدیریت محیط زیست، مطالعات موجود در این حوزه به طور جامع به بررسی مقایسه ای و ارزیابی آثار و تجارب موفق نمی پردازند. درحالی که کشورهایی مانند ایالات متحده با استفاده از تجارب موفقی مانند برنامه های تالاب چساپیک، به دنبال بهبود وضعیت و تاب آوری اکوسیستم های گردشگری خود هستند، در ایران چالش هایی به ویژه در حوزه های آلودگی، تغییرات اقلیمی و ناکارآمدی های مدیریتی در تالاب ها و سواحل گردشگری کشور وجود دارد. به همین دلیل، با توجه به بحران های زیست محیطی و اجتماعی ناشی از گردشگری غیرمسئولانه در تالاب ها و اکوسیستم های ساحلی گردشگری، این پژوهش به بررسی و تحلیل مفهوم توسعه پایدار و گردشگری مسئولانه در تالاب توریستی انزلی و مقایسه آن با خلیج چساپیک در ایالات متحده می پردازد. این پژوهش براساس روش دلفی انجام شده است که شامل جمع آوری نظرات کارشناسان و ذی نفعان مرتبط با صنعت گردشگری و محیط زیست در ارتباط با تالاب انزلی و تالاب چساپیک در ایالات متحده است. با استفاده از پرسشنامه های ساختاریافته و مصاحبه های عمیق به جمع آوری داده ها پرداخته شد و نتایج به کمک تحلیل های کیفی و کمی بررسی شد. نتایج نشان می دهد که اکوسیستم توریستی تالاب انزلی با چالش هایی جدی نظیر آلودگی آب ناشی از ورود فاضلاب های شهری به آن، تخریب زیستگاه های گیاهی و جانوری و عدم آگاهی عمومی مواجه است. مقایسه شاخص های تاب آوری استحصال شده از تالاب انزلی و مقایسه آن با تالاب چساپیک به تفاوت بین شاخص های انتخاب شده به دلیل تفاوت در دانش ذی نفعان و نوع ساختار می پردازد. همچنین، پیشنهادهای مختلف ازجمله استفاده از فناوری های نوین برای پایش وضعیت تالاب، آموزش جوامع محلی درباره اهمیت حفاظت از این تالاب توریستی و اکوسیستم آن و توسعه برنامه های گردشگری پایدار مطرح شد. یافته ها نشان می دهد که مشارکت مؤثر جوامع محلی در فرایندهای تصمیم گیری و مدیریت، می تواند نقش به سزایی در حفاظت از این تالاب توریستی و ارتقای حس مسئولیت پذیری در برابر محیط زیست ایفا کند. بنابراین، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران و مدیران محلی، از نتایج این پژوهش بهره برداری و برنامه های جامع برای مدیریت و حفاظت از تالاب را بر مبنای اصول توسعه پایدار طراحی و اجرایی کنند.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که بر توسعه آینده صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی اثرگذار هستند تا از این طریق بتوان برخلاف مطالعات تبیینی که تنها یک آینده مشخص را پیش بینی می کنند، به خلق چند آینده ممکن، باورپذیر و محتمل پرداخته و درنهایت، به ساخت آینده مطلوب و مرجح دست یابد. در این راستا، پژوهش حاضر با روشی توصیفی –  تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی، در پی شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که بر توسعه آینده صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی تأثیرگذار هستند.روش: این تحقیق، با روشی توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی و با مصاحبه از 20 نفر از خبرگان و متخصصان مسلّط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه، به صورت هدفمند، پیشران های کلیدی با روش تحلیل مضمون شناسایی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل ساختاری و تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با بهره گیری از نرم افزار میک مک، میزان اثرگذاری و وابستگی هریک از آن ها با یکدیگر مشخص شد.یافته ها: نتایج پژوهش، حاکی از آن است که از میان 24 پیشران شناسایی شده، حرکت از سمت اقتصاد محصول محور به سمت اقتصاد خدمات (تجربه) محور، توجه به تخریب خلّاق در برابر توسعه طرح های تکراری در حوزه گردشگری، خلق جاذبه های مکمل، با توجه به مزیت های رقابتی منطقه، شفاف سازی فرایندی در هدایت سرمایه گذاری های گردشگری، توجه به مدیریت برند منطقه در حوزه تجارت کالا، استفاده از آموزش های کاربردی برای مردم محلی و کسب و کارها، استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی در اشکال مختلف و سرمایه گذاری در گردشگری سلامت، به ترتیب اثرگذارترین پیشران ها در توسعه آتی منطقه خواهند بود.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که شناسایی عناصر کلیدی که مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری منطقه آزاد انزلی، نقشی حیاتی در پایداری اقتصادی منطقه در بلندمدت خواهد داشت و درنهایت رقابت پذیری مقصد را در برابر سایر مقصدها در آینده افزایش خواهد داد که در آن، همه ذی نفعان از توسعه گردشگری سود خواهند برد.