سپهر قاضی نوری

هدف: صنعت بیمه یکی از شاخص های توسعه در کشور است. اما، ضریب نفوذ بیمه در ایران پایین است و نیازمند تغییر نحوه ارائه خدمات و افزایش جذابیت است تا مورد استقبال مردم واقع شود. اینشورتک ها شرکت های فین تکی هستند که خدمات بیمه ای مبتنی بر نوآوری فناورانه ارائه می دهند. لذا نقش مهمی در بهبود زیست بوم بیمه دارند و به بهبود کارایی بیمه کمک می کنند. اینشورتک ها با ارائه خدمات سفارشی و مقرون به صرفه نقش موثری در افزایش ضریب نفوذ بیمه دارند. با وجود درک این مهم از سوی تصمیم گیران حوزه، خدمات اینشورتک ها در ایران به فروش محصولات بیمه ای محدود شده و نتوانسته اند به طور کامل زنجیره ارزش بیمه را پوشش دهند. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی و تحلیل نحوه گذار اجتماعی-فنی به اینشورتک در ایران انجام شده است. روش شناسی: این مطالعه با استفاده از مرور نظام مند درصدد توضیح فرایند گذار و شناسایی مسیر گذار به اینشورتک ها است. پارادایم پژوهش تفسیری است و از چارچوب تحلیلی نظام نوآوری فناورانه و دیدگاه چند سطحی استفاده شده است. چون تحقیق درباره پدیده های پیچیده مانند گذار را نمی توان به الگوهای با روش های دقیق روش شناختی فروکاست و به تفسیر خلاق محقق نیاز دارد، از روش تحقیق کیفی روایت پژوهی استفاده شده است. داده ها از طریق مطالعه اسناد و آیین نامه های بیمه مرکزی و گزارش ها و مصاحبه های منتشره در رسانه های فین تکی از ابتدای 1393 تا پایان 1399 جمع آوری شده است. تعداد 107 گزارش بررسی و از میان آنها 52 گزارش مرتبط با بحث بود که نظرات 50 خبره در حوزه های مختلف بیمه کشور را دربر داشت که تحت بررسی و کدگذاری قرار گرفتند. یافته ها: در گام اول، کارکردهای نظام نوآوری فناورانه در بیمه شناسایی شدند که شامل تأمین زیرساخت فناورانه، شکل گیری ارتباطات، تبادل دانش، سیاستگذاری و قانونگذاری، آگاهی رسانی به شهروندان، تامین مالی، توسعه منابع انسانی، تحقیق و ارائه خدمات نوآورانه بیمه ای بود. در گام دوم، بازیگرانی که این کارکردها را اجرا می کنند شناسایی شد و رفتار آنها در برابر خدمات نوآورانه کسب و کارهای نوپا بررسی گردید. سپس با توجه به این که بازیگران رژیم تحولات فناورانه و تغییرات نهادی را همزیست درک می کنند یا رقیب، مسیر گذار اینشور تک شناسایی شد. نتیجه گیری: به دنبال تحولات حاصل از ورود فناوری به بیمه در سطح بین الملل، بازیگران مسلط تغییر جهت جزئی و تغییرات نهادی تدریجی را آغاز کرده اند. مسلط های صنعت بیمه به اهمیت و ضرورت نوآوری در بیمه آگاه بوده و خدمات کسب و کارهای نوپا را پذیرفته اند. روابط میان اینشورتک ها و مسلط های رژیم از نوع همزیست بوده که ارتقاء عملکرد صنعت بیمه را به همراه دارد. اما با توجه به آن که شرایط برای کسب و کارهای نوپا جهت ارائه خدمات و محصولات متنوع و پوشش مراحل مختلف زنجیره بیمه همچون ارزیابی خسارت و سنجش ریسک و ... فراهم نشده، لذا کنام های نوآورانه سطح توسعه بافتگی کمی دارند؛ بنابراین مسیر گذار به اینشورتک از مسیر تحول بوده است.

ظهور طیف گسترده ای از فناوری های دیجیتال به طور بنیادی ماهیت، فرآیند و نتایج نوآوری را تغییر داده است. محققان بر تمایز نوآوری دیجیتال و نوآوری سنتی تأکید کرده و نظریه پردازی در این حوزه را ضروری می دانند. در پژوهش حاضر، به روش استقرایی و باهدف مفهوم سازی و شناسایی ابعاد اصلی نوآوری دیجیتال در سازمان های صنعتی، ابتدا با استفاده از رویکرد مرور سیستماتیک ادبیات، مقالات مرتبط این حوزه در بازه زمانی 2014 تا 2022 موردبررسی قرارگرفته و 48 مقاله جهت تحلیل انتخاب گردید. سپس با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مقالات انجام شد. براین اساس، ابعاد اصلی نوآوری دیجیتال در قالب مدل پارادایمی شامل عوامل علی (13 مقوله ذیل 4 بعد اصلیِ مدیریت فناوری ها و پلتفرم صنعتی دیجیتال، مدیریت اکوسیستم نوآوری دیجیتال، فرایندهای هوشمند، ساختار و سازمان دیجیتال)، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها طبقه بندی شدند. همچنین با مرور تعاریف و ابعاد شناسایی شده یک تعریف جدید برای نوآوری دیجیتال در سازمان های صنعتی ارائه گردید. چارچوبِ نظری حاصل علاوه بر کمک به مفهوم سازی بیشتر این پدیده، می تواند در طراحی مدل های بلوغ نوآوری دیجیتال سازمان ها مورداستفاده قرار گیرد.  

در سال های اخیر شرکت های با فناوری سطح بالا و محصولاتشان، نقش های بیشتر و مهمتری در توسعه اقتصاد کشورهای مختلف داشته اند و به همین دلیل صنایع با فناوری سطح بالا از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. تحقی ق حاض ر در چارچوب نهادگرایی، به بررسی تاثیر عوامل و مولفه های نهادهای غیر رسمی (فرهنگ) سرمایه گذاری بر توان تامین مالی این صنایع و افزایش سرمایه گذاری (از عوامل اصلی) در روند توسعه صنایع با فناوری سطح بالای کشور و ارتقاء تولید ناخالص داخلی کشور پرداخته است. برای استخراج و سنجش عوامل نهادی موثر بر تصمیمات سرمایه گذاری در صنایع با فناوری سطح بالا با بهره گیری از روش ترکیبی پس از مطالعه ادبیات و اسناد و انجام مصاحبه با خبرگان مقوله بندی عوامل 22گانه فرهنگی در سه مقوله ارزش ها و نگرش ها، فضا و امکانات، و رفتارها از طریق ابزار پرسشنامه انجام شد. مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده شد. این تحلیل ها با استفاده از نرم افزار PLS انجام شد. مشخص شد رابطه بین تامین مالی یا سرمایه گذاری در این صنایع و مقوله های سه گانه فرهنگی، و همچنین رابطه بین گویه ها و مقوله های سه گانه موثر بر سرمایه گذاری معنی دار است. در نتیجه بدون توجه و سیاست گذاری برای رفع (یا تقویت) عوامل نهادی شناسایی شده 22گانه برای تأمین مالی توسعه صنایع مذکور، منابع سرمایه ای کارآمد تامین نخواهد شد.

در دنیای رقابتی امروز، یکی از مسیرهای دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر ورود به زنجیره های ارزش جهانی بوده که یکی از عوامل مؤثر بر مشارکت زنجیره های ارزش جهانی، افزایش پیچیدگی محصولات است. بررسی میزان پیچیدگی محصولات بر مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی در کشورهای سازمان همکاری اسلامی (OIC) در چارچوب مدل گشتاورهای تعمیم یافته از اهداف اصلی این مقاله است. برای برآورد مدل از داده های تابلویی و سری زمانی برای سال های 2018-2008 نمونه ای از 56 کشور اسلامی به روش گشتاورهای تعمیم یافته و حداقل مربعات معمولی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد «افزایش پیچیدگی محصولات» در کشورهای اسلامی باعث افزایش مشارکت این کشورها در زنجیره های ارزش جهانی می شوند. همچنین «شاخص جذب فناوری» و «سهم هزینه های تحقیق و توسعه» نیز بر مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی مورد تأیید آماری قرار گرفت. لذا با اتکا به ظرفیت های موجود و نتایج تحقیق پیشنهاد می شود کشورهای مورد مطالعه ضمن در اولویت قرار دادن برنامه های خود جهت افزایش مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی، جهت تثبیت در زنجیره های ارزش جهانی توجه به پیچیدگی و توسعه محصول (تنوع در محصول و ارتقای کیفیت)، جذب فناوری و رقابت پذیری، ارتقای همکاری های افقی و عمودی برای توسعه فناوری، ایجاد شبکه تبادل فناوری، ارتقای فعالیت های تحقیق و توسعه از طریق انسجام بخشی سیاست های صنعتی- تجاری، فراهم کردن بسترهای لازم در راستای بهبود سیاست های توسعه سرمایه انسانی و توسعه سرمایه گذاری نیز در دستور کار قرار گیرد.

ولث تک یا فناوری مالی مدیریت ثروت به سرمایه گذاران کمک می کند تا درباره زمان و نحوه سرمایه گذاری تصمیم بهتری بگیرند و بدنبال متمایل ساختن پس اندازها و سرمایه گذاری ها به سوی بازار سرمایه و ایجاد تعادل میان بازار پول و سرمایه است. این مطالعه گذار ولث تک ایران را بررسی می کند. گذار به فرایند ایجاد و جایگزینی یک فناوری جدید و پذیرش آن از سوی اجتماع اشاره دارد. برای تحلیل گذار با کمک چارچوب تحلیلی دیدگاه چند سطحی، تعاملات بازیگران و نهادها با فناوری در سطوح مختلف تحلیل شده است. نحوه گذار به ولث تک با روش تحقیق کیفی و مبتنی بر روایت پژوهی بررسی شده است و داده ها از طریق مطالعه آیین نامه ها و اسناد سیاستی و همچنین مصاحبه ها و گزارش های مطبوعاتی، منتشر شده در رسانه های فین تکی جمع آوری شده است. 252 گزارش بررسی شد که از میان آنها 118 مورد مربوط بودند و طی آن نظرات 36 خبره مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. با بررسی های انجام شده کارکردهای نظام مالی مدیریت ثروت شناسایی شد و با تحلیل رفتار بازیگرانِ اجرا کننده ی کارکردها در برابر تحولات فناورانه و تغییرات نهادی، مسیر گذار ولث تک از نوع بازپیکربندی تعیین شد. مسیر بازپیکربندی از الگوی سرریز نوآوری پیروی می کند و با تغییر معماری رژیم همراه است. در پایان پیشنهاد شد همزمان با فراهم سازی شرایط برای ارائه خدمات نوآورانه، انتشار عمومی اطلاعات و آگاهی بخشی به شهروندان نیز پیگیری شود تا با تقویت همزمان طرف عرضه و تقاضا گذار بهینه به ولث تک تسریع و تسهیل شود.

با شکل گیری زنجیره های ارزش جهانی، فرصت هایی برای کشورها فراهم شد تا با مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی مزایایی از جمله ارزش افزوده بالاتر در صادرات، افزایش صنعتی سازی و ایجاد اشتغال را برای کشور خود کسب نمایند. محاسبه مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی در طی سالیان اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و دو روش محاسبه برای آن پیشنهاد شده است. لذا محاسبه این شاخص در ایران و کشورهای سازمان همکاری اسلامی بر اساس داده های تجاری محصولات واسطه ای و تجربیات کشورهای موفق در مشارکت در این زنجیره ها طی سال های 2020-2008 از اهداف اصلی این مقاله است. نتایج نشان داد که از میان 56 کشور اسلامی سه کشور مالزی، سنگاپور و اندونزی با شاخص مشارکت بالای 0.75 کشورهای با مشارکت بالا در زنجیره های ارزش جهانی هستند. کشورهای ترکیه و برونئی دارالسلام با شاخص های 0.75 و 0.55 مشارکت متوسط در این زنجیره ها را دارند و کشور ایران با شاخص 0.38 در گروه مشارکت پایین قرار گرفته و رتبه نهم را در میان کشور های اسلامی به خود اختصاص داده است. تجربه کشورهای مالزی و سنگاپور نشان داد که ضمن آن که این کشورها برنامه های حضور و تثبیت در زنجیره های ارزش جهانی را در سیاست های صنعتی خود دیده اند؛ گرایش به سمت پیچیدگی محصول و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر و حمایت از سرمایه گذاری مستقیم خارجی و شرکای تجاری دو عامل مشترکی هستند که در این کشورها سبب موفقیت بیش از پیش در مشارکت در زنجیره های ارزش جهانی شده اند. لذا پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت افزایش مشارکت ایران در زنجیره های ارزش جهانی در اسناد بالادستی کشور، ضمن اتخاذ سیاست صنعتی و تجاری مناسب جهت حضور و افزایش مشارکت در این زنجیره ها، حمایت از شرکت های کوچک و متوسط و سرمایه گذاری لازم جهت تولید محصولات پیچیده و با ارزش افزوده بیشتر را در برنامه های توسعه ای خود قرار داده و با بازنگری در قوانین و مقررات مربوط به سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرصت حضور شرکای خارجی قدرتمند را در کشور تسهیل نماید.

در سالیان اخیر مفهوم بوم سازگان نوآوری برای درک فرایند خلق ارزش مشترک رایج شده است. از طرفی باتوجه به اینکه نوآوری های ریشه ای در شکل گیری قابلیت های دفاعی یکتا نقش غیر قابل انکاری داشته و همچنین ازآنجایی که این نوآوری ها در شبکه ای از کنشگران مختلف به هم تکاملی می رسند، ضرورت نگاه بوم سازگانی بیشتر احساس می شود. در این پژوهش با رویکردی کیفی و در قالب راهبرد داده بنیاد چندگانه با استفاده از تاکتیک های تحلیل محتوای پنهان و با ابزار مصاحبه های نیمه ساختار یافته چارچوبی برای بوم سازگان نوآوری های ریشه ای در بخش دفاعی ایران معرفی شده است. مصاحبه شوندگان از میان مدیران ارشد حوزه نوآوری دفاعی و به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و پژوهشگر بعد از 28 مصاحبه به اشباع داده ها رسید. یافته ها نشان داد که اجزای بوم سازگان نوآوری های ریشه ای شامل بازیگران، سرمایه، زیرساخت ها، مقررات، دانش، ایده ها، فصل مشترک و کانال های ارتباطی، فرهنگ و اصول ساختاری هستند.

اهرم سازی فناوری از طریق عملیات میانجیگری و یا واسطه گری نوآوری باز ، ابزاری با ارزش در نوآوری باز و ایجاد قابلیت های تاثیرگذار در تکمیل زنجیره ارزش فرآیند نوآوری به شمار میایند. تسهیل و تسریع در پیچیدگی های بازار فناوری، نتیجه حضور موثر واسطه گران نوآوری است. با توجه به شکاف عمیق فناوری و چالش های فرآیندهای نوآوری در ایران و همچنین ضعف کارکردی این گروه از کارگزاران شبکه نوآوری در ایران، این مقاله در پی آن است که با تعیین عوامل تاثیرگذار در نقش و فعالیت واسطه گران نوآوری در پلتفرم نوآوری باز، و سطح بندی عوامل با استفاده از مدل ساختاری- تفسیری، راهکارهای اجرایی برای رفع شکاف ارتباطی و تقویت بازیگران نظام نوآوری ایران ارائه دهد.این پژوهش بنیادی و از طریق روش کیفی مبتنی بر تئوری داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA، متغیرهای اثرگذار مشخص شدند. با تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با 13 تن از خبرگان آگاه در حوزه نظام نوآوری و مدیران شرکت های واسطه گر نوآوری و رسیدن به نقطه اشباع نظری، با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی، موضوع تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. الگوی پارادایمی حاصل براساس پدیده محوری(اثربخشی کارکرد واسطه گری نوآوری)، متاثر از شرایط علّی، زمینه-ای و متغیرهای مداخله گر، تعیین گردید و جهت تکمیل، و با اجرای فاز کمی، طی نظرسنجی از خبرگان، از طریق روش مدل سازی ساختاری-تفسیریISM، عوامل و متغیرهای تاثیرگذار، سطح بندی و استخراج مدل ساختاری-تفسیری و تحلیلMICMAC نسبت به تعیین متغیرهای نفوذپذیر و وابستگی های عوامل، صورت پذیرفت. نتایج تحقیق، مؤید نقش کلیدی فرهنگ نوآوری و ضرورت بلوغ درک توسعه فناوری، کاهش تولی گری دولت و تمرکز بر نیازهای فناورانه کشور از سوی بازیگران و نهادهای شبکه نوآوری به عنوان تاثیرگذارترین عامل در کارکرد بهینه واسطه گری نوآوری شناخته شد.

نگاشت های استعاری طی دهه های گذشته در حوزه های مطالعاتی مختلفی استفاده شده اند و بینش های عمیقی را برای تبیین ویژگی های جدید یک پدیده کمتر شناخته شده یا پیچیده ارائه کرده اند. در مقاله حاضر با تمرکز بر حوزه مطالعات نوآوری به شناسایی و دسته بندی مهمترین نگاشت های استعاری پرداخته شده و به این منظور، از مرور نظام مند پیشینه برای بررسی و تحلیل منابع موجود شامل 48 نگاشت استعاریِ منتخب استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استعاره پردازی در حوزه مطالعات نوآوری ذیل 5 مضمون اصلی شامل «مفهوم سازیِ فرایند توسعه و انتشار نوآوری»، «تدوین راهبرد و رهنگاشت نوآوری»، «پیش بینی تغییرات فناورانه، تکامل و توسعه نوآوری»، «توصیف فضای حاکم بر نوآوری و تعاملات و ارتباطات موجود» و در نهایت «سیاست گذاری و مدیریت علم، فناوری و نوآوری» قابل طبقه بندی است. در نهایت تمامی مضامین مستخرج، در قالب یک کلان استعاره با عنوان «نوآوری به مثابه راهبرد» با اقتباس از چارچوب 5p مینتزبرگ پیشنهاد شده است.

تئوری گذار عمدتاً به منظور حرکت از یک فناوری غالب به سوی یک فناوری جدید و نوآورانه مورداستفاده قرار می گیرد. مطالعات گونه شناسی مسیرهای گذار نشان داده گذار به فناوری های جدید شامل چهار مسیر اصلی است. اما در برخی مطالعات به بازنگری در این خصوص و احتمال وجود مسیرهای دیگر تأکید شده است. لذا هدف مطالعه تشریح گونه شناسی مسیرهای گذار با مرور ادبیات و شناسایی مسیرهای احتمالی است. روش مطالعه، مرور نظام مند ادبیات با رویکرد فرا تحلیل محتوایی بود. جامعه آماری، مقالات با موضوع گونه شناسی مسیرهای گذار بوده که طی سال های 2022-2010 چاپ شده است. مسیرهای گذار در میان مقالات منتخب بر اساس 24 ویژگی مقایسه شدند که این ویژگی ها نیز از مرور نظام مند ادبیات اقتباس شد. در نهایت بر اساس این ویژگی ها و به خصوص سه ویژگی اصلی (فشار دورنما، بلوغ کنام و مقاومت رژیم)، 12 مسیر گذار جدید شناسایی شد. مسیر های کشف شده شامل 5 مسیر اصلی (بازتولید، دگرگونی، جایگزینی فناورانه، پیکره بندی مجدد و فروپاشی و بازآرایی) هستند که هر یک به دو مسیر تدریجی و اساسی دسته بندی شدند و نیز دو مسیر ترکیبی، فروپاشی و بازآرایی / جایگزینی فناورانه که به صورت متوالی یا هم زمان اتفاق می افتد و مسیر پیکره بندی مجدد تدریجی و دگرگونی تدریجی هم زمان.

ویژگی های خاص فضای مجازی همانند جهانی بودن، فراهم آوردن امکان گمنامی و تحولات سریع در کنار تأثیرگذاری فراوان آن در زندگی فردی و جمعی باعث می شود سیاست گذاری و تنظیم گری آن چالش برانگیز گردد. امنیت و تاب آوری فضای مجازی به عنوان یکی از جنبه های پیچیده سیاست گذاری فضای مجازی و نقطه تقاطع نقطه نظرهای فنی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی، در اسناد بالادستی نیز مورد توجه بوده است و تدبیر شماره ۱۵ سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به امنیت و تاب آوری فضای مجازی و لزوم استفاده از دانش بومی و مشارکت های جهانی در آن اختصاص دارد؛ مسأله ای که به نظر می رسد در بسیاری از سیاست گذاری ها و تصمیمات عملی مرتبط با فضای مجازی به نفع نگاه امنیتیِ غیرتخصصی کنار گذاشته شده است. این نوشتار مبتنی بر روش تحقیق کیفی و روش توصیفی-تحلیلی، با بررسی برخی از مهم ترین چالش های فضای مجازی و امنیت و تاب آوری آن در ایران و مقایسه با نمونه های مشابه جهانی، تلاش می کند تا پیشنهادهایی برای سیاست گذاری در خصوص فضای مجازی در ایران ارائه کند. فاصله گرفتن از گفتمان امنیتی در مسائل زندگی روزمره، کاهش جرم انگاری ها، بهبود شرایط و جذب شرکت های خارجی حوزه فضای مجازی به جای دفع آن ها، بهبود شرایط اقتصادی-فرهنگی برای عدم مهاجرت متخصصین این حوزه، باز گذاشتن فضا برای تنظیم گری مردمی فضای مجازی به دور از دخالت های حاکمیتی و توجه به اسناد بالادستی از جمله سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برخی از راهکارها و پیشنهادهای سیاستی مطرح شده در این نوشتار هستند.

در این پژوهش از مرور نظام مند برای ارزیابی تاثیر دیدگاه نظریه پیچیدگی و تئوری آشوب در توضیح و درک روند توسعه و تکامل بوم سازگان های نوآوری استفاده شده است. برای انجام مرور نظام مند بر اساس پروتکل PRISMA مطالب منتشر شده از سال 2005 تا آخر سال 2023 در حوزه بوم سازگان نوآوری که بطور مستقیم یا غیر مستقیم دو نظریه پیچیدگی و آشوب یا ویژگی های آن ها را برای تحلیل بکار برده بودند، شامل 43 مقاله انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که هرچند انتخاب بهترین چارچوب برای درک توسعه و تکامل بوم سازگان های نوآوری به عوامل متعددی از جمله هدف پژوهش، ماهیت بوم سازگان، سطح تحلیل و داده های موجود بستگی دارد؛ اما بر اساس نتایج بدست آمده از این مرور نظام مند و اصول و ویژگی های نظریه پیچیدگی، تئوری آشوب و سیستم های پیچیده سازگارشونده، ما یک چارچوب نظری جدید و جامع برای درک توسعه و تکامل بوم سازگان های نوآوری شامل اجزای اصلی بازیگران و روابط، فرآیندهای نوآوری، محیط، دینامیک و تکامل، کارایی همزیستی، نقش فناوری های توانمندساز، داده و اطلاعات، نقش دولت و سیاست گذاری، نقش فرهنگ و جامعه، نوآیندی و خودسازماندهی، افق های زمانی و لبه آشوب، حساسیت به شرایط اولیه و فضای حالت و جاذب های عجیب پیشنهاد می کنیم. چارچوب نظری پیشنهادی در طراحی سیاست های نوآوری، ارزیابی نقاط قوت و ضعف بوم سازگان و شناسایی فرصت های بهبود، شبیه سازی رفتار بوم سازگان های نوآوری و پیش بینی تغییرات آینده و برنامه ریزی برای آموزش و پژوهش در حوزه نوآوری کاربرد دارد.

  تغییرات بنیادین در شیوه های ارتباطی و محیط های کسب و کار در پی تحولات فناورانه عصر حاضر صنایع دستی را با چالش های جدیدی در عرصه طراحی، تولید و عرضه مواجهه ساخته است. تعاریف و رویکردهای مرسوم صنایع دستی اغلب بر هستی و چیستی تمرکز دارند و با وجود توجه به جنبه های نوآوری، اقتصادی و کارآفرینی پایدار در مباحثی چون اقتصاد خلاق، صنایع خلاق و توسعه پایدار، هم چنان توجه به رویکردهایی هم راستا با تحولات و روح زمانه لازم و ضروری می باشد. رویکرد شبکه ای صنایع دستی بر اساس نظریه کنشگر شبکه برونو لاتور با در نظر گرفتن کنش تمامی کنشگران انسانی و غیر انسانی در شبکه ای متحد از کنشگران، در پی دست یابی به رویکرد کاربردی است؛ تا بتوان در اخذ استراتژی هایی به منظور بهره گیری از مزایا و مقابله با تهدیدهای تحولات فناورانه در راستای حفظ، بهبود و ارتقای صنایع دستی به کار برد. در راستای رسیدن به تعریفی جامع از رویکرد شبکه ای صنایع دستی بر اساس اجماع نظر 12خبره، ابتدا، دو پرسش نامه در طیف پنج تایی لیکرت تنظیم گردید. نتایج حاصل از پرسش نامه اول، نشان از آن دارد که عاملیت هنرمند صنعت گر و تاثیر ابزارها و فناوری های نوین در فرایند طراحی و تولید صنایع دستی بیش ترین اجماع نظر را در گزینه بسیار زیاد دارد؛ هم چنین، به جهت تدوین استراتژی های آینده نگرانه بر اهمیت رویکرد شبکه ای در گزینه بسیار زیاد اجماع نظر دیده می شود. طبق نتایج حاصل از پرسش نامه دوم، سه کنشگر هنرمند صنعت گر، دانش و مهارت تخصصی و عوامل اقتصادی بالاترین میزان عاملیت را از نظر خبرگان دارا می باشند. در انتها، تعریف رویکرد شبکه ای صنایع دستی ارایه شده از سوی پژوهشگران در سه دور به قضاوت خبرگان گذاشته شد و پس از اجماع و اشباع نظر خبرگان، تعریف شبکه ای صنایع دستی، مدل مفهومی آن و پیشنهاداتی در خصوص کاربرد آن در عرصه های عملی و پژوهشی صنایع دستی ارایه گردید. 

هدف این پژوهش، طراحی مدلی برای ارزیابی سطح دیجیتالی شدن فرآیند نوآوری با محوریت هوش مصنوعی در شرکت های دانش بنیان می باشد، تا بتوان از این طریق بلوغ دیجیتال فرایند نوآوری در یک سازمان را سنجید. نتایج 188 شاخص در قالب پرسشنامه لیکرت 5 نقطه ای و به روش دلفی در دو مرتبه بین 18 خبره در این زمینه توزیع شد. نتیجه کار 5 مؤلفه به عنوان ورودی مدل بود که در قالب پرسشنامه برای 230 شرکت دانش بنیان پارک فناوری پردیس ارسال شد. 198 شرکت آن را تکمیل و مجدداً ارسال کردند. از این تعداد نمونه، 150 داده برای داده های آموزشی و 48 داده به عنوان آزمون مدل بر اساس یک تابع تصادفی جدا شد. در مرحله آخر یعنی مدل سازی، از روش استنتاج عصبی- فازی تطبیقی برای مدل استفاده شد. از روش جداسازی شبکه یا جدول جستجو (PG) در نرم افزار متلب 2023 برای ارزیابی عملکرد مدل با استفاده از ریشه میانگین مربع، خطای (RMSE) و خطای نسبی (E) استفاده گردید. این تحقیق توانست مدلی هوشمند را با خطای بسیار کم ارائه دهد. در نتیجه توانست به شاخص های مؤثر در میزان دیجیتالی شدن فرآیند نوآوری دست یابد.