بنی امیه

در زمان امام سجاد علیه السلام در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی چالش هایی بس عمیق و گسترده علیه اساس دین و باورهای دینی و تشیع و نیز هویت امت اسلامی شکل گرفته بود. بی گمان، برای ناکام گذاشتن این چالشگری ها در دستیازی به اهداف اصلی، نیاز به یک جریان توانمند و برخوردار از تدبیر اجتماعی و عقلانی بود که با هوشمندی بتواند چالشگران را از دستیازی به اهدافشان ناکام کند و با بهره وری از فرصت های فراهم شده، سنت دین رسول الله (ص) را در جامعه پایدار نماید و امت اسلامی را از بحران عبور دهد. این مهم با اندیشه بالنده سیدالساجدین علیه السلام و تدبیر باکفایت و پایداری سترگ حضرت و تشکل همراه ایشان با اقداماتی همچون بیدار کردن افکار عمومی و افشای ماهیت چالشگران، تحلیل و ترسیم صراط مستقیم، تبیین معارف والای عقیدتی و نیروسازی و تربیت شاگردان زبده، به بهترین وجه ممکن سامان یافت. در این مقاله تلاش شده با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر تاریخی، مهم ترین اقدامات حضرت در مقابله با چالش های دینی آن عصر تبیین و تحلیل شود که نتایج حاصل از آن می تواند به عنوان راهبردهای مؤثر برای پیشگیری و مقابله با چالش های دینی عصر حاضر به کار آید.

خلفای اموی به دلیل عدم پایبندی به شریعت اسلام در مدت حکومت حدود نود ساله خود بسیاری از احکام و مناسک دینی را تغییر دادند؛ به نحوی که فقط ظواهری از اسلام در میان مردم باقی ماند که همان نیز تحریف شد و شرایط به گونه ای پیش رفت که در میان غالب مردم به غیر از پیروان مکتب اهل بیت(ع)، سنت واقعی رسول خدا(ص) متروک و مجهول ماند. امویان برای رسیدن به مقصود خود از روش های گوناگونی بهره جستند؛ جلوگیری از ذکر احادیث پیامبر(ص)، جعل احادیث ساختگی، استفاده از چهره های خوش نام برای جعل حدیث، معرفی مراجعِ دینی همسو با حکومت جهت مهجور نمودن اهل بیت(ع) و... سبب تغییر بسیاری از احکام و معارف اسلام، افزایش روایات جعلی در میان مردم و جهالت مردم نسبت به احکام ابتدایی شد. تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی عدم پایبندی عقیدتی و رفتاری حکام بنی امیه و رویکردهای ضد دینی آنها را تشریح و ابعاد مختلف بازتاب سیاست گذاری های حکومت بنی امیه بر تحریف شریعت در جامعه را بیان نموده است.