مطالب مرتبط با کلیدواژه

مبانی


۲۰۱.

مبانی تحقق بزه خیانت در امانت در مال مشاعی با نگاهی بر آرای قضایی

نویسنده:
منبع: فصلنامه رأی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 121 - 136

کلیدواژه‌ها: مبانی اموال مشاع خیانت در امانت آرای قضایی حمایت از بزهدیده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۸۴
خیانت در اموال به امانت گذاشته شده به ضرر مالک یا متصرف آن، که در قالب یکی از چهار رفتار: استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نمودن محقق می شود را خیانت در امانت گویند. در اموال مشاع، طبق تعریف قانون مدنی و اذعان حقوق دانان، شریک یا شرکاء در تمامی اجزای مال شریک هستند. با امعان نظر به اینکه در جرایم علیه اموال، «دیگری بودن» باید احراز گردد، تحقق بزه خیانت در امانت در اموال مشاع مورد تردید واقع شده است و محمل اختلاف نظر حقوقدانان از طرفی و منشاء اختلاف رویه در محاکم گشته است. این تردید زمانی بیشتر می شود که مقنن، تحقق بزه سرقت در اموال مشاع را در ماده 277 قانون مجازات اسلامی پیش بینی نموده است؛ مضافا اینکه در خصوص تخریب نیز، رای وحدت رویه ی 10 – 1355/7/21 تحقق این جرم را در اموال مشاع محقق دانسته است. به همین منظور، این مقاله با روش نحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و همچنین با نگاهی به آرای قضایی، به دنبال مبنایی می باشد تا بتوانیم در این خصوص به اختلافات و تشتت آراء خاتمه داده و مبانی را؛ همانا حمایت از بزهدیده؛ حفظ نظم عمومی؛ حمایت کیفری از مالکیت افراد؛ انصاف و عدالت و عدم ویژگی خاص در تخریب و سرقت یافته و بزه خیانت در امانت در خصوص اموال مشاع، محقق دانسته شود.
۲۰۲.

مبانی حل تعارض در روابط بین فردی مبتنی بر اندیشه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 81 - 105

کلیدواژه‌ها: حل تعارض مبانی روابط بین فردی تحلیل محتوا روانشناسی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۹۶
بر اساس پژوهش ها افرادی که از شیوه حل تعارض سازنده در روابط بین فردی استفاده می کنند از سلامت روان شناختی بالاتری برخوردارند. باور بنیادین محقق در طراحی الگویی از سبک های حل تعارض مؤثر است. ترسیم الگوی حل تعارض در روابط بین فردی زمانی کارآمد است که بر اساس مبانی اسلامی باشد. این پژوهش باهدف شناسایی مبانی حل تعارض با استفاده از دو روش معناشناسی زبان و تحلیل محتوای کیفی انجام شد. با تشکیل حوزه معنایی تعارض در روابط بین فردی، 23 مفهوم اولیه شناسایی شد. در مرحله جمع آوری مستندات، روایات با استفاده از نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل اشباع موردبررسی قرار گرفت. داده ها با دو معیار ضعف کتب و عدم ارتباط مفهومی غربال شدند. تحلیل نهایی روایات با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی سیه و شانون (2005) به شیوه تحلیل محتوای قراردادی و سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که برای ساخت الگویی با سبک های حل تعارض مبتنی بر اندیشه اسلامی ضروری است بر اساس مبانی درونی (امکان وقوع تعارض و حل آن، گرایش های متعارض، حب ذات، عدم تأمین همه نیازها، خودمهارگری، حق مداری و خواست خدا) و مبانی بیرونی (حفظ انسجام بین فردی، تفاوت های فردی، مطلوبیت صلح، آخرت گرایی) باشد.
۲۰۳.

تبیین و بررسی دیدگاه تربیتی استاد شکوهی در باب تربیت انسان فرهیخته

نویسنده:
منبع: پژوهش در برنامه درسی دوره ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵) 101 - 118

کلیدواژه‌ها: انسان فرهیخته تربیت هدف مبانی اصول شکوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۶۶
پیشینه و اهداف:هدف پژوهش حاضر، تبیین و بررسی دیدگاه تربیتی استاد شکوهی در باب تربیت انسان فرهیخته است. روش ها در این پژوهش از برای پاسخ گویی به سؤال های تحقیق از روش تحلیلی و استنتاجی استفاده شده است. در این پژوهش به تعدادی از آثار استاد شکوهی نظیر؛ «مبانی و اصول آموزش و پرورش» ،« تعلیم و تربیت و مراحل آن» ،« اندیشه هایی درباره آموزش و پرورش»، «تعلیم وتربیت ترجمه» و« مربیان بزرگ» که با مباحث انسان شناسی و تعلیم وتربیت مرتبط بوده و در این آثارکمال انسانی را به تصویرکشیده، مراجعه شده است. یافته ها: از نظر شکوهی تربیت انسان فرهیخته مستلزم مبانی تعلیم و تربیت(علمی و فلسفی) است.انسان فرهیخته استاد شکوهی در چارچوب یا زمینه ای که درآن نظام فکری و فلسفی وی شکل گرفت، معنا می یابد. از نظر استاد شکوهی مراحل تربیت انسان فرهیخته به ترتیب از مرحله پرستاری شروع سپس به مرحله تأدیب و آنگاه نوبت به تعلیم فرا می رسد. او برای هریک از این مراحل ویژگی ها و مختصات خاصی را در نظر می گیرد که در تربیت انسان فرهیخته باید مورد توجه قرارگیرد. نتیجه گیری:  هدف غائی تربیت از دیدگاه شکوهی این است که مقدمات حرکت و هدایت آدمی را در صراط مستقیم پرستش پروردگار فراهم آورد و در این راستا هدف آموزش و پرورش، تربیت انسان فرهیخته ای مؤمن،متقی، مسئول در رابطه با خالق، مفید و متعهد در رابطه با جامعه و متفکر وخلاق و مولد در رابطه با عالم طبیعت است.
۲۰۴.

واکاوی مبانی فلسفی تربیت معلم در تراز جمهوری اسلامی ایران در منظومه فکری امامین انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در تربیت معلمان سال ۹ ویژه نامه ۱۴۰۳ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: مبانی تربیت معلم امام خمینی مقام معظم رهبری تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۵۶
پیشینه و اهداف: فلسفه تربیت معلم به چیستی، چرایی و چگونگی تربیت معلم نظر دارد و با سؤال هایی بنیادین، روبه رو است. هدف اصلی این پژوهش، واکاوی مبانی فلسفی تربیت معلم در تراز جمهوری اسلامی ایران در منظومه فکری امامین انقلاب است. فلسفه تربیت معلم در ایران به اندازه ارزش و حساسیتی که دارد موردتوجه قرار نگرفته است. فقدان فلسفه روشن در باب تربیت معلم، یک خلأ محسوب می شود؛ لذا محور این پژوهش، فلسفه تربیت معلم است. روش ها : در این راستا، برای پاسخ گویی به سؤالات تحقیق از روش تحلیلی - استنباطی استفاده شده است. یافته ها: نتیجه یافته ها نشان داد که در منظومه فکری امامین انقلاب تربیت معلم از جایگاه والایی برخوردار است. امام خمینی (ره) با دیدی همه جانبه و در ارتباط با کل هستی و جایگاه درخور انسان در این هستی که همان «خلیفه اللهی» است به موضوع تربیت می نگرد. ایشان به این نکته اشراف داشته اند که راه تربیت انسان در نیل به کمال راستین، از راه هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی آن هم از منظر قرآن و اسلام می گذرد. در منظومه فکری امام خمینی (ره) فلسفه حاکم در تربیت معلم، تربیت معلمی که در مسیر قرب الهی است و در این مسیر از لحاظ اعتقادی و عبادی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، علمی، عقلی و فناوری و زیباشناختی و هنری تربیت یافته است. در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی) هم مبانی تربیت دربرگیرنده مبانی هستی شناسی با محوریت نگاه توحیدی، مبانی انسان شناسی با محوریت الهی بودن انسان و مبانی معرفت شناسی بر حضور الهی و ربوبیت الهی در نگاه حقایق هستی مبتنی است. نتیجه گیری: در گفتمان رهبر معظم انقلاب شکل گیری دولت اسلامی جوان و حزب الهی نیازمند تربیت افراد در تراز انقلاب اسلامی بوده که در این زمینه تربیت معلم نقش اساسی و محوری دارد.
۲۰۵.

بررسی و نقد مبانی ابن تیمیه در استنباط عقاید دینی از منابع نقلی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال ۲۸ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۵) 88 - 116

کلیدواژه‌ها: ابن تیمیه منابع مبانی نقل عقاید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
تأثیر ابن تیمیه بر برخی جریانات تکفیری روشن است و همین ضرورت شناسایی و نقد مبانی وی را ایجاب می کند. به دلیل جایگاه خاص ادله نقلی در منظومه عقاید دینی ابن تیمیه، در این مقاله با روش توصیفی -  تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده که مبانی وی در استنباط عقاید دینی از منابع نقلی چیست و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ انواع منابع، نسبت میان منابع و حجیت آنها، حجیت ظهور و حجیت خبر واحد و تواتر موضوعاتی است که در شناخت مبانی ابن تیمیه اهمیت دارد؛ همچنین انکار معنای مجازی در قرآن و انکار تأویل پذیری ادله نقلی، ازجمله: مبانی وی است که نقدهایی متعدد بر آن وارد است. مبانی ابن تیمیه در قبول خبر واحد نیز بدون اشکال نیست و وی در اطلاق اصطلاح خبر متواتر، بر برخی انواع خبر قطع آور دچار مسامحه در تعبیر شده است. بااین حال، نباید گمان بُرد نقد ابن تیمیه، همچون نقد دیگر سلفیان بدون تکلف است؛ همان گونه که نقد او با نقد محمد بن عبدالوهاب که افکارش را به ابن تیمیه مستند می کند، همسان نیست. ابن تیمیه با دیدگاه های مخالفانش آشناست و جواب هایی را برای پاسخ های احتمالی آنها فراهم می کند؛ خصوصیتی که بسیاری از سلفیه از آن بی بهره هستند.
۲۰۶.

تحلیل مبانی مدیریت نظامی پیامبر اعظم (ص) از منظر اندیشه های قرآنی امام خامنه ای « مد ظله العالی »(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اعتقادی سیاسی سال اول تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 6-23

کلیدواژه‌ها: مدیریت مدیریت نظامی مبانی جهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۶
به زعم برخی صاحب نظران، عصر کنونی به نام «مدیریت و رهبری» نام گذاری شده و موفقیت نهادها و سازمان ها تاحدود زیادی به کارایی و اثربخشی مدیریت وابسته است. الگوهای مدیریت که متصل به آموزه های وحیانی و اسلامی باشند، از اثربخشی زیادی برخوردار خواهند بود. همان طوری که پیامبر اکرم (ص) الگوی حسنه برای مؤمنان محسوب می شود در ابعاد نظامی هم یک الگوی مطلوب می باشد لیکن تاکنون ابعاد مختلف آن شناسایی و تبیین نشده است. مسئله تحقیق، این بود که تاکنون تحلیل اندیشه های قرآنی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از مدیریت نظامی پیامبر اسلام (ص) انجام نشده است. بنابراین این تحقیق به دنبال تحلیل قرآنی مبانی مدیریت نظامی پیامبر اسلام (ص) از منظر حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) می باشد. ابزار گردآوری داده ها، اسنادی و مطالعات کتابخانه ای بوده و روش پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی است. در راستای پرسش های تحقیق، منابع علمی در خصوص موضوع، بیانات معظم له در سایت مقام معظم رهبری (مدظله العالی) موردبررسی قرارگرفته است. یافته ها نشان داد مبانی مدیریت نظامی پیامبر از منظر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) دارای مبانی و اصولی (شامل: انگیزه الهی جهاد؛ ترغیب به جهاد و برشمردن فضیلت جهاد؛ رعایت عدالت و مساوات؛ حضور میدانی در جنگ ها و صحنه های نبرد؛ صبوری؛ پایداری و مقاومت؛ ساده زیستی و معاشرت؛ نظم، انضباط و نظارت؛ ذکر و عبادت) است. درنتیجه مدیریت نظامی پیامبر اسلام (ص) قابل بهره گیری در ابعاد مختلف مدیریتی در جهان به ویژه در جوامع اسلامی است. در صورت تبیین و شناسایی الگوی مدیریت نظامی وحیانی و الهی، سازمان های نیروهای مسلح می توانند نقش و مأموریت های خود را به صورت مطلوب برای تحقق تمدن نوین اسلامی ایفا نمایند.
۲۰۷.

تحلیل کارکرد روایات تفسیری در اندیشه تفسیری حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 69 - 88

کلیدواژه‌ها: روایت تفسیری کارکرد روایات تفسیری مبانی روش و قواعد تفسیری آیت الله خامنه ای بیانات تفسیری آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۲
آیت الله خامنه ای از مفسران قرن معاصر بوده که در تفاسیر خود از روایات تفسیری نیز بهره جسته است. ایشان از مفسران قرن معاصر بوده که در تفاسیر خود از روایت های تفسیری نیز بهره جسته است. ازآنجاکه روایات و آثار منقول معاصران نزول، بخشی از واقعیت تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده و قرآن پژوهان همواره توجه خاصی به روایات مبذول داشته اند، پژوهش حاضر درصدد تحلیل کارکرد روایت های تفسیری در اندیشه تفسیری معظم له می باشد. ایشان در کتب تفسیری خود علاوه بر استفاده از روش تفسیری قرآن به قرآن، از روش عقلی و علمی  نیز بهره گرفته و در بسیاری از موارد برای رسیدن به معنای آیات از احادیث و روایات تفسیری نیز استفاده کرده و ضمن استفاده از روایات نگاهی جامع نیز به همه منابع تفسیری داشته اند. نگارنده درصدد است با روش تحلیل محتوای روایات تفسیری، کارکردهای متنوع آن ها را با تمرکز بر نمونه های موردی در فهم و تفسیر آیات قرآنی با تأکید بر دیدگاه ، مبانی و روش  تفسیری آیت الله خامنه ای در کتب تفسیری مکتوب ایشان که شامل تفسیر سوره های حمد، بقره، برائت، ممتحنه، حشر، تغابن و جمعه است، با استفاده از منابع کتابخانه ای تبیین و بررسی کند. کارکردهای روایات تفسیری در اندیشه تفسیری رهبری عبارتند از: فضایل قرآن ، تشریح اسباب  و فضای نزول، تبیین واژگان و لایه های معنایی، توضیح واژگان کلیدی، روایات تبیین و تصحیح اصول اعتقادی ، بهره گیری از تمثیل، روایات ناظر به جری و تطبیق، تبیین احکام شرعی و اختلاف قرائات و تبیین حکمت. هرچند این موارد حصر عقلی نداشته و با تحقیقات بیش تر می توان به موارد دیگری دست یافت.
۲۰۸.

مبانی اخلاق جنسی در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآنی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۴) 5 - 20

کلیدواژه‌ها: اخلاق جنسی مبانی ابزارانگاری حدث انگاری ضروری انگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۵
در صورتی که کنشگر اخلاقی با مبانی اخلاق در هر یک از حوزه های زندگی ارتباط مناسب داشته باشد، التزام به اصول اخلاقی و احترام به هنجارهای ارزشی برای او سهل می شود. حوزه رفتارهای جنسی از مهم ترین و مسأله خیزترین حوزه های زندگی انسان است. حضور نیروی جنسی در وجود آدمی به گونه ای است که بدون ارتباط وثیق با زیرساخت های اعتقادی، التزام به هنجارهای اخلاقی در این حوزه بسیار مشکل و بسا که غیرممکن است. به همین دلیل قرآن کریم اصول زیرساختی فعالیت جنسی را برای مخاطبان خود تبیین کرده است. بر این اساس، کشف و تبیین مبانی اخلاق جنسی از منظر قرآن کریم، کنشگران مسلمان را در التزام به اخلاق در این حوزه مهم کمک می کند. این مقاله برای پاسخ به چیستی، چونی و چندی مبانی اخلاق جنسی در قرآن کریم فراهم آمده و با روش توصیفی- تحلیلی، به تبیین اصول زیرساختی اخلاق جنسی در قرآن کریم پرداخته است. حاصل این تحقیق، کشف دو دسته اصل مبنایی شامل شش اصل در حوزه اخلاق جنسی از آیات مربوط به فعالیت جنسی در قرآن کریم است؛ اصولی که پیش از این با این سِمَت و نسبت مورد توجه قرار نگرفته است.
۲۰۹.

ابعاد و مؤلفه های جهاد علمی در اندیشه امام خامنه ای (دام ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 61 - 105

کلیدواژه‌ها: امام خامنه ای جهاد علمی ابعاد و مولفه های جهاد علمی مبانی الزامات و نتایج الگوی جهاد علمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۳
جهاد علمی به طور مکرر در بیانات امام خامنه ای مورد تاکید قرار گرفته؛ چنانچه یکی از محورهای بیانیه گام دوم انقلاب نیز جهاد علمی است. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش با هدف تبیین ابعاد و مولفه های جهاد علمی در اندیشه امام خامنه ای انجام شده است. نوع تحقیق کیفی است.برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده و300 مضمون پایه، 79 مضمون سازمان دهنده و19مضمون فراگیر استخراج و در سه بعد مبانی، زمینه ها و نتایج دسته بندی شد. بر اساس یافته های تحقیق، مبانی جهاد علمی در اندیشه امام خامنه ای شامل مولفه های: ارزش و اهمیت علم، تکریم علم و معلم در اسلام، علم توام با معنویت، علم اخلاق مدار و عدالت محور، تعلیم و تربیت متعالی وعلم نافع و کاربردی؛ الزامات آن شامل داشتن چشم انداز علمی تمدن ساز، تولید علم و جهاد علمی مستمر، پرشتاب و تمدن ساز، نوآوری وخلاقیت علمی، لزوم تحول عمیق در نظام آموزش و پرورش، لزوم تحول عمیق در نظام آموزش عالی، پژوهش محوری با رویکرد حل مسائل کشور، نخبه پروری و جذب نخبگان، تعامل و هم افزایی علمی و صنعت و اقتصاد دانش بنیان و نتایج آن شامل عزت و اقتدار،پیشرفت همه جانبه،حل مسائل کشور، آینده روشن و کسب مرجعیت علمی در جهان است.بر اساس نتایج تحقیق،امام خامنه ای برجهاد علمی مستمر، پرشتاب و تمدن ساز به عنوان یک فریضه و مطالبه عمومی، برای تولید علم نافع، کاربردی، خلاق و نوآور، همراه با تربیت متعالی، معنویت، اخلاق و عدالت، به عنوان یکی از ارکان تمدن نوین اسلامی و موتور پیشران کشور در جهت حل مسائل کشور و پیشرفت همه جانبه، با هدف شکستن مرزهای کنونی دانش و کسب مرجعیت علمی در جهان تاکید دارند.
۲۱۰.

مبانی انسان شناسی علم اجتماعی اثباتی و دلالت های اجتماعی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 45 - 62

کلیدواژه‌ها: انسان مبانی اثباتی انسان شناسی الگوواره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۶۵
علم اجتماعی امروزی بر دسته ای از بنیان های معرفتی و نظری ویژه بنا شده است. این مبانی با ورود به علم، به محتوا، روش و تحلیل دانش از پدیده ها جهت می دهند. تأثیر متافیزیک و فلسفه در علوم انسانی به طور عام و در جامعه شناسی به طور خاص بدان میزان است که می توان پیدایش و تحول نظریه جامعه شناختی را در حاشیه ظهور دیدگاه فلسفی مربوط به آن تبیین کرد. یکی از محوری ترین مبانی معرفتی که همه الگوواره (پارادایم) های برجسته در علوم اجتماعی از آن متأثر است، موضوع چیستی انسان و چگونگی ارتباط او با واقعیت و نیروهای اجتم اعی است؛ زیرا هرگونه تبیین درست از مسائل و آسیب های اجتماعی و عوامل آنها بی شناخت دقیق و درست انسان با دشواری روبه روست. این نوشتار کوشیده است تا تأثیر مبانی انسان شناختی الگوواره اثباتی بر رویکردهای علم اجتماعی امروزی ودلالت های اجتماعی آن را بررسی کند. سؤال اصلی این پژوهش عبارت از چیستی مبانی انسان شناسی علم اجتماعی اثباتی و دلالت های اجتماعی آن است. روش گردآوری داده ها «اسنادی و کتابخانه ای» و روش پردازش آنها «تحلیل محتوا» و «تحلیلی منطقی» است. یافته ها بیانگر آن است که الگوواره اثباتی انسان را موجودی تک ساحتی، منفعت طلب، غریزه محور، و حیوانی اجتماعی و فاقد اراده آزاد دانسته که محور شناخت او علم زیست شناسی و منشأ جعل قوانین اجتماعی برایش، غرایز اوست.
۲۱۱.

مبانی دینی - اعتقادی مدیریت عملکرد سازمانی از منظر آموزه های اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 65 - 82

کلیدواژه‌ها: مبانی مدیریت عملکرد سازمانی آموزه های اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۷۲
این پژوهش با هدف بررسی و استخراج برخی از مهم ترین مبانی دینی اعتقادی مدیریت عملکرد سازمانی از منظر آموزه های اسلامی انجام شده است. مسئله اصلی تحقیق حاضر این بوده که مبانی اعتقادی مدیریت عملکرد سازمانی از منظر آموزه های اسلامی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش و استخراج مضامین مرتبط با این موضوع، با استفاده از روش ترکیبی «استنباطی تحلیلی» (تحلیل مضمون)، با جست وجوی واژگانی و نیز با مراجعه مستقیم و مطالعه ترتیبی متون منابع، تحقیق گسترده ای انجام شد. نتیجه تحقیق با انجام سه مرحله رمزگذاری توصیفی، تفسیری و رابطه ای، دستیابی به 197 مضمون توصیفی یا پایه و 19 مضمون تفسیری یا سازمان دهنده و 5 مضمون رابطه ای یا فراگیر بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد «علم و معرفت» با دو مؤلفه، «ایمان به دین اسلام با تمام ابعاد آن» با سه مؤلفه اصلی، «نگاه به هستی از منظر دینی» با دو مؤلفه، «نگاه به انسان از منظر دینی» با پنج مؤلفه و «ایمان به سنت های الهی» با سه مؤلفه به مثابه مبانی دینی و اعتقادی یا مبانی خاص برای مدیریت عملکرد سازمانی از منظر آموزه های اسلامی مطرح اند.
۲۱۲.

بررسی ابتناء هنر دینی بر امور فطری در گستره فرایند آموزش الهیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای تمدنی انقلاب اسلامی سال ۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 35 - 59

کلیدواژه‌ها: هنر دینی آموزش الهیات امور فطری انسان شناسی مبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۴
هنر در اندیشه ی دینی جایگاه والایی دارد. همواره دین از هنر برای تبیین جنبه های گوناگون خویش بهره جسته و هنر نیز از مبانی و مفاهیم دینی اشراب شده و در پرتو این بهره مندی رشد کرده است؛ بنابراین بین دین و هنر پیوند وثیقی است. دین و هنر دینی، نیازهای فطری و روحی انسان را تأمین می کنند، به همین علت هر دو همزاد و هم زیست انسان هستند. عرصه ی مبانی هنر دینی در حوزه ی ادبیات نظری از خلأ رنج می برند. یکی از این ساحت ها مبانی انسان شناسانه هنر در تربیت دینی است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی - اسنادی نقش امور فطری در هنر و تأثیر آن در دانش محتوایی تربیت اسلامی را بررسی می کند و این پرسش اصلی را پی می گیرد که امور فطری هنر دینی در آموزش الهیات چه کارکرد هایی دارند؟ فرضیه ی حاکم بر این بررسی این است که امور گوناگون فطری هنر دینی نقش تأثیرگذار در آموزش الهیات دارند. یافته های پژوهش نیز حاکی از آن است که امور فطری چون حقیقت جویی و واقع گرایی، زیبایی خواهی، پرستش و خلاقیت انعکاس خاص خود را در ساحت هنر دینی در قلمرو آموزش الهیات داشته و نشان داده اند. حاصل مبنای امور فطری در محتوا و صورت هنر، زایش انگاره ی هنر دینی و آفرینش آثار هنری فاخر خواهد بود و به وسیله آن تجربه ی یادگیری محقق می شود و سبک زندگی متربی به صورت ماندگارتری تغییر خواهد یافت. علاوه بر این مبنای امور فطری هنر دینی در ارزیابی آثار هنری نیز کارگشاست و ما را از کاربرد مبانی غربی در نقد هنر بی نیاز می کند. همچنین، کارکردهای یادشده ما را به نقش برجسته ی هنر دینی در تمدن سازی اسلامی - ایرانی و حتی جهانی رهنمون می دارد.
۲۱۳.

مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی در سوء استفاده از حق در حقوق ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوقی معاصر سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۵ 87 - 111

کلیدواژه‌ها: ایران سوء استفاده از حق فرانسه مبانی مسئولیت مدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۸۰
یکی از موضوع های بحث برانگیز در حقوق مسئولیت مدنی، استفاده از حق است. پرسش های اساسی در این خصوص این است که حق را تا چه میزان باید اجرا کرد؟ هرگاه اجرای حقِ شخص برای دیگران زیان بار باشد، وظیفه دارنده حق چیست؟ جهت کنترل میزان کیفیت اِعمال حق ضروری است معیاری مشخص شود که از طریق آن بتوان سوء استفاده از حق را شناسایی کرد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری، اسنادی و کتابخانه ای است و از طریق مطالعه قوانین و مقررات و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. در باب یافته های پژوهش می توان این گونه بیان کرد، با اینکه ماده ۱۳۲ قانون مدنی مبنای نگاه قانون گذار به حکم سوء استفاده از حق است، اما ماهیت چندگونه حق موجب شده است که حد ترخص حق، دوسویه باشد؛ یعنی گاه سوء استفاده از حق ضمانت اجرا نداشته باشد و قانون گذار حکم اِعمال حق را مطلق گذارد و گاه اجرای منصفانه حق را ممنوع سازد. در خصوص قلمرو سوء استفاده از حق باید بر این موضع بود که نظریه سوء استفاده از حق تنها در مقام اِعمال حق جاری می شود، درحالی که قاعده لاضرر به شیوه مرسوم، تنها بر اجرای حق، از قبیل حق مالکیت یا حق عبور، محدود نیست. در باب نتایج پژوهش می توان بیان نمود، محل جریان قاعده سوء استفاده از حق، اعمال و اجرای حق است و در نظام حقوقی ایران برای مقابله با ضرر ناشی از احکام حقوقی و جهت مبارزه با جواز اجرای حقی که به ضرر دیگری می انجامد، استفاده می شود. از سوی دیگر، در حقوق فرانسه در صورت سوء استفاده در مقام اجرای حق، حکم جواز و اباحه اِعمال حق برداشته می شود و با نظریه نفی حکم رابطه تساوی پیدا می کند.
۲۱۴.

تبیین مبانی هستی شناختی فضیلت نظم از منظر نهج البلاغه، اصول و روش های تربیتی و تطبیق آن با محتوای کتاب های دوره دوم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مطالعات علوم انسانی اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶ 85 - 103
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۵۷
پژوهش حاضر با پژوهش حاضر با هدف واکاوی مبانی هستی شناختی فضیلت نظم و انضباط از منظر نهج البلاغه و بررسی وضعیت برنامه درسی دوره دوم ابتدایی از حیث میزان توجه به آن صورت گرفته است. با توجه به ماهیت نظری پژوهش، از روش توصیفی-تحلیلی و استنباط جهت استخراج مبانی و اصول و روشها از منظر نهج البلاغه، و از روش تحلیل محتوا با رویکرد کمی، برای بررسی وضعیت برنامه درسی دوره دوم ابتدایی استفاده شد. در قسمت نخست، دو مبنای؛ وحدت نظام توحیدی و نظم تکوینی، و نظم به مثابه ویژگی بنیادین انسان تبیین شد. سپس دو اصل؛ واکاوی نظم جهان آفرینش در خلقت خداوند و ایجاد شاکله نظم در زندگی استنباط و تشریح شد و بر روش های تربیتی مانند؛ ایجاد شناخت نسبت به نظم عالم خلقت و ارتباط آن با وحدت ناظم، ایجاد نظم در زندگی فردی، تنظیم زندگی اجتماعی و قانون مداری استنتاج گردید. در بخش دوم پژوهش مولفه ایجاد نظم در زندگی فردی دارای بالاترین فراوانی؛ و پس از آن، مولفه نظم زندگی اجتماعی و قانونمداری به مسئولیت های اجتماعی دانش آموزان، و سپس مولفه نظم حاکم بر جهان هستی دارای فراوانی بالاتری بود. مولفه نظم وجودی انسان در این کتاب ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
۲۱۵.

تبیین مبانی تربیت معنوی و سبک زندگی قرآنی با تأکید بر مضامین سوره معارج(آیات 35-22)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مطالعات علوم انسانی اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶ 235 - 246
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۴۰
ادبیات تربیت معنوی و سبک زندگی با رویکرد قرآنی در دهه های اخیر رواج بسیاری پیداکرده است. در این پژوهش چالش اصلی آن است که پرداختن به این مقوله تربیتی در قرآن به ویژه در مضامین سوره معارج (آیات 22 تا 35) و ارتباط آن با انسان نمازگزار تاکنون مورد غفلت بوده است. لذا در نوشتار حاضر تلاش شده است با روش تحلیل مضمون به چالش مذکور پاسخ داده شود. یافته های پژوهش نشان می دهد انسان در تربیت معنوی و سبک زندگی قرآنی مطابق با آیات فوق در سوره مبارکه معارج، ابتدا باید در مسیر حفظ و تداوم عملی به نماز قرار گیرد و تأثیرات باورمندی به نماز درزمینه های عملی،عاطفی و عقلی او جلوه می کند. در سایه این کوشش عملی ساحت های شش گانه تربیتی (تربیت جنسی- تربیت اقتصادی- تربیت اجتماعی- تربیت عاطفی- تربیت اخلاقی و معنوی)، شناسایی و تبیین شد. به دلیل اهمیت و باورمندی به نماز در ابعاد مختلف تربیت انسان آموزش هایی در قالب تربیت معنوی و سبک زندگی قرآنی به نوجوانان و کنشگران تربیتی در کشور توصیه می شود.
۲۱۶.

حق بر امنیت شغلی و حقوق کار افغانستان

نویسنده:
منبع: دانش حقوقی سال اول زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۲۳-۲

کلیدواژه‌ها: حق بر امنیت شغلی افغانستان مبانی منابع حقوق کار قانون کار حقوق بنیادین کار چالش ها و راهکارها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۳۹
امنیت شغلی و نداشتن دغدغه از دست دادن و به دست آوردن شغل ارتباط تنگاتنگی با حق بر معیشت و امنیت دارد و در عین حال، بر مبنای کرامت ذاتی انسانی، عدالت و صلح پایدار است. حق بر امنیت اشتغال، ادعایی حاکم و مسلط است که به هیچ بهانه ای، مانند کارآمدی اقتصادی، مصلحت نظام و مانند آنها، نمی توان حافظ این هسته را کنار بزند. این حق، هم منابع داخلی و هم بین المللی دارد که از استندردهای مهم حقوق داخلی و بین المللی کار است. در حقوق داخلی، برای تضمین امنیت شغلی راهکارهای قانونی ضعیف و ناکافی مانند معین بودن موارد فسخ قرارداد کار، تعلیق قرارداد کار، کتبی بودن قرارداد کار، تمدید اتوماتیک قرارداد کار با وصف معین، منع اخراج گروپی و جمعی، بازگشت به کار در هنگام حوادث غیرمترقبه و ... در نظر گرفته شده اند؛ اما باید اذعان نمود که باید بسترهای اصلی و اساسی تضمین امنیت شغلی را فراتر از راهکارهای حقوقی موجود در حقوق کار جستجو کرد تا امنیت شغلی پدید آید. زمینه ها و بسترهای مهم تضمین حق بر امنیت شغلی با چالش های فرهنگی، فکری، علمی، فقدان ثبات سیاسی و اقتصادی روبرو هستند. ما ازطرفی نیازمند دگردیسی عمیق و بنیادین در باور، اندیشه و فرهنگ پیش از راهکارهای حقوقی هستیم و ازطرف دیگر، نیازمند ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی هستیم تا ظرفیت و زمینه لازم برای حق بر امنیت شغلی فراهم شود. مسائل یادشده با روش تحقیق کتابخانه ای در این تحقیق، تحلیل و ارزیابی شده اند.
۲۱۷.

مبانی حق بر تحصیل و آموزش زنان در اسلام

نویسنده:
منبع: دانش حقوقی سال اول زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۶۳-۴۶

کلیدواژه‌ها: مبانی حق آموزش زنان اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۴۵
مجموعه امتیازات و مطالبات انسانی در نظام حقوقی اسلام، در عرصه زندگی فردی و اجتماعی، مبتنی و متکی بر سلسله مبادی و مبانی طبیعی و فطری است؛ زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه، دارای حقوق و مطالبات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مشخصاً حق تحصیل و آموزش هستند. حق تحصیل و آموزش زنان، مانند مردان، پیش از همه ریشه و پایه در طبیعت و فطرت خدادادی آنان دارد؛ یعنی استعداد و قابلیت یادگیری علم و دانش، هدیه گران سنگ و پر افتخاری است که خداوند تنها به انسان، بدون توجه به جنسیت آن عطا نموده است که از رهگذر این استعداد و ظرفیت یادگیری است که جوهره خِرَد و عقلانیت او شکوفا می شود و شرافت و کرامت ذاتی او به فعلیت و عینیت می رسد. در اسلام، نه تنها ممنوعیت و محدودیتی برای آموزش زنان وجود ندارد، بلکه، برعکس، همواره و پیوسته زن و مرد را به تفکر و اندیشیدن فراخوانده و، در خطابات عام و خاص خود، جامعه زنان را به فراگیری علم و دانش در تمامی زمان ها و زمینه های زندگی تشویق و ترغیب کرده است که منجر به رفع نیازمندی ها و تکامل شخصیت وجودی انسان در مسیر عبودیت رحمانی می شود. در نتیجه، حق تحصیل و آموزش زنان نه تنها که سلب یا تعلیق نمی شود، بلکه لازم و واجب است که زمینه های فراگیری آن در هر شرایطی برای جویندگان و فراگیران آن تمهید و مهیا شود.
۲۱۸.

اصل صلاحیت جهانی در حقوق جزای بین الملل و کود جزای افغانستان

نویسنده:
منبع: دانش حقوقی سال دوم بهار ۱۴۰۳ شماره ۳ ۷۰-۵۰

کلیدواژه‌ها: صلاحیت جهانی جزای بین الملل مبانی قلمرو شرایط اجرا موانع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۵۴
از مباحث اساسی در حوزه حقوق جزای بین الملل، اصل صلاحیت ها است که به لحاظ قلمرو مکانی و فراتر از آن به صلاحیت های سرزمینی، شخصی، حمایتی و جهانی تقسیم می گردد. اصل صلاحیت جهانی با توجه به تکمیلی بودن صلاحیت دیوان جزای بین الملل، در راستای تعقیب و محاکمه جناتیکاران بین المللی و حفاظت از نظم و امنیت کشورها در سطح داخلی و بین المللی برای محاکم ملی دولت ها تاسیس شده است. به موجب این اصل تمامی کشورها حق محاکمه جنایتکاران بین المللی را دارد و با توجه به فرعی بودن آن با شرایط خاص و در صورت نبود سایر صلاحیت ها، توسط محاکم داخلی دولت ها قابل تطبیق است. در این پژوهش تلاش براین است که با روش کتابخانه ای به بررسی صلاحیت جهانی، مبانی و شرایط اجرای آن از منظر اسناد بین المللی و حقوق جزای افغانستان پرداخته و این اصل مورد توصیف و بررسی قرار گیرد. پذیریش این اصل همانند عضویت در اساسنامه رم اختیاری بوده و به همین دلیل رویه واحدی از سوی کشورها در زمینه پذیریش و جرایم تحت شمول این صلاحیت وجود ندارد و لذا در مقام تطبیق با چالش های حقوقی و غیرحقوقی مواجه است اما در مجموع نمونه های عملی این اصل حاکی از کارکرد موثر آن در زمینه مبارزه با جرایم بین المللی به ویژه برای کشورهای ضعیف است.
۲۱۹.

مبانی موارد عدم مسئولیت طبیب (از منظر آیت الله محسنی با تأکید بر فقه و قوانین افغانستان)

نویسنده:
منبع: دانش حقوقی سال دوم پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵ ۴۲-۱۹

کلیدواژه‌ها: مبانی مسئولیت طبیب اقدامات طبی قانون و فقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۳۵
موضوع این نوشتار بررسی مبانی عدم مسئولیت طبیب در اقدامات و اعمال مباشرتی وی است که به صورت تطبیقی در فقه و قوانین افغانستان و با روش توصیفی - تحلیلی، از منظر فقیه متأله حضرت آیت الله العظمی محمدآصف محسنی (ره) بررسی شده است؛ اعم از مبانی ای که به طور مستدل پذیرفته و یا رد نموده است. درصورتی که اقدامات پزشکی با حسن نیت و رعایت اصول فنی و با رضایت مریض یا نماینده قانونی وی، و یا در حالات عاجل و بنا بر فوریت های پزشکی موفقانه صورت گیرد، شایسته تقدیر و ترفیع است؛ اما اگر طبیب وجایب خود را درست انجام ندهد و در اثر کوتاهی و غفلت، عمل وی نتیجه مجرمانه را به دنبال داشته باشد، دارای هرگونه مسئولیت کیفری، مدنی، اداری، انضباطی و اخلاقی می باشد. سخن درجایی است که با وجود رعایت تمامی نکات فنی، خلاف اثر مورد نظر حاصل شود و خسارات جانی یا مالی بر بیمار تحمیل شود. ازیک سو، خسارت منتسب به عمل پزشکی است و مطابق برخی از قواعد فقهی مانند قاعده لاضرر، قاعده اتلاف، قاعده عدم بطلان خون مسلم و... طبیبْ مسئول شناخته می شود؛ از طرفی طبیب اصول علمی و فنی را با دقت انجام داده که مقتضی برائت است؛ بنابراین مسئولیت یا برائت طبیب جای بحث دارد. درصورتی که قائل به برائت باشیم، باید مبانی عدم مسئولیت طبیب مطابق فقه اسلامی و قانون افغانستان تبیین شود. این مقاله درصدد بیان دلایل علمی این نظریه، از منظر فقیه متأله حضرت آیت الله العظمی محسنی (قدس سره القدوسی) با تأکید بر فقه و قوانین افغانستان می باشد.
۲۲۰.

رویکرد اسلامی به مبانی انسان شناختی رفتار اجتماعی (با تأکید بر رفتار سازمانی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۳شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 50 - 71

کلیدواژه‌ها: مبانی انسان شناختی مبانی رفتار سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۳۳
صاحب نظران علوم انسانی و اجتماعی بر این باور هستند که نظریه های سازمان و جامعه متأثر از پیش فرض های گوناگون ازجمله مبانی انسان شناختی است. به همین جهت مکاتب مختلف به لحاظ تفاوت در مبانی یادشده، تئوری های متمایزی را در حوزه سازمان و مدیریت و جامعه ارائه می دهند. یکی از این علوم اجتماعی دانش رفتار سازمانی است که نقش اساسی در اداره هرچه بهتر سازمان ایفا می کند. ازاین رو ضروری است این دانش بر اساس مبانی انسان شناختی اسلام مورد بازنگری قرار گیرد. به منظور دستیابی به ابعاد گوناگون انسان شناسی و تأثیر آن بر رفتار سازمانی، منابع اسلامی با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که مبانی انسان شناختی که در ذیل به آن اشاره خواهد شد، بر مباحث گوناگون مطرح در رفتار سازمانی تأثیر گذار است: 1. فطرت (شامل شناخت ها، ادراکات و گرایش ها)؛ 2. نیازمند محض بودن انسان؛ 3. اختیار؛ 4. هدفمندی؛ 5. مسئولیت؛ 6. اصالت روح؛ 7. ایمان؛ 8. اجتماعی بودن؛ 9. کرامت انسان.