مطالب مرتبط با کلیدواژه

موزه


۲۱.

نقش باستان شناسی عملی در آموزش تاریخ به کودکان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تاریخ باستان شناسی آموزش کاوش موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۶۳۶
کودکان برای آنکه هویت یابی کنند، باید بدانند از کجا آمده اند، چه گذشته ای دارند و گذشتگان برای آن ها چه میراثی به جا نهاده اند. کودکان تنها به کمک آگاهی از تاریخ خود می توانند مناسبات دنیای کنونی را درک کنند، بدانند که امروز از دیروز شکل گرفته است و از امروز برای ساختن آینده درس بگیرند. با معرفی تاریخ در جایگاه واقعی خود، می توان کودکان را از سنین پیش دبستانی به این مقوله علاقه مند کرد و با تشویق آن ها به خواندن کتاب های تاریخی و مشارکت فعال در یافتن و گرد آوری داده های تاریخی، پیوند آن ها را با گذشته و نسل های پیشین محکم کرد. این پژوهش تلاش دارد با معرفی راهکارهای موفق، به انتقال، یادگیری و جذب هر چه بیشتر مخاطبان کودک به مفاهیم تاریخ یاری رساند. استفاده از راهکارهای جذاب عملی علم باستان شناسی می تواند علاوه بر زنده نگه داشتن میراث فرهنگی، موجب آشنایی کودکان با هویت ملی و قومی و برقراری ارتباط بین مخاطبان کودک و مفاهیم تاریخی گردد.
۲۲.

تاثیر ارزش ویژه برند گردشگری بر وفاداری گردشگران موزه (مورد مطالعه: موزه ملی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری وفاداری گردشگر ارزش ویژه برند موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۷۲
در قرن بیست و یکم که اقتصاد گردشگری همچنان به روند روبه رشد خود ادامه می دهد، وفاداری گردشگران به مقاصد سفر به عنوان محرکه توسعه صنعت گردشگری شناخته می شود. مولفه های تاثیرگذار بر این وفاداری از مطالعات بنیادین این حوزه به شمار می رود تا با اولویت بندی کردن آن ها قدرت رقابت پذیری مقاصد را، بخصوص در بخش هایی که تاکنون کمترین سهم را در بخش اقتصاد گردشگری داشته است، افزایش داد. از آنجاییکه در میان جاذبه های گردشگری کشور بخش گردشگری فرهنگی و هنری کمتر مورد توجه بوده، به همین مبنا این پژوهش با تأکید بر گردشگری موزه ملی ایران، ارتباط میان برندسازی به عنوان متغیر مستقل و وفاداری گردشگران به مقصد به عنوان متغیر وابسته را بدست خواهد آورد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف کاربری-توسعه ای می باشد. حجم نمونه به تعداد 200 گردشگر و بصورت غیرتصادفی-دردسترس می باشد. داده ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. در ابتدا با استفاده از نرم افزار spss، ارزش ویژه برند گردشگری موزه ملی با آزمون T-test تک نمونه ای مستقل محاسبه شده است نتایج این بخش گویای آن است که برند موزه ملی با امتیاز 3.37 دارای ارزش نسبتاً بالایی است و معناداری آن در زیر شاخص های مختلف با سطح آلفای 5 درصد قابل تائید است. در بخش دوم با ضریب همبستگی اسپیرمن ارتباط میان برند گردشگری موزه ملی و وفاداری گردشگران با مقدار 0.0629 بدست آمده است که در مرحله بعد نتایج آزمون رگرسیون نشان می دهد عناصر ثانویه بیشترین تاثیر را بر وفاداری گردشگران موزه دارد.
۲۳.

پایش محیطی ویترین های نمایش آثار موجود در موزه ها به منظور بررسی تاثیر ویژگی های فنی ویترین ها بر کیفیت هوای محیط داخل آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موزه ویترین نمایش پایش محیطی آلاینده های گازی پتانسیل خورندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۷۶
مشخصات فنی همچون مواد و مصالح مورد استفاده در ساخت ویترین های نمایش و ابعاد و اندازه آنها ضمن آنکه اهمیت زیادی به لحاظ کیفیت نمایش و معرفی آثار و همچنین جذب مخاطب دارند، می توانند کیفیت هوای داخل ویترین و شرایط حفاظت و نگهداری آثار موجود در آن را نیز تحت تأثیر قرار دهند. این مقاله درصدد است با استفاده از نتایج سنجش و پایش های محیطی لازم، تأثیر مشخصات فنی ویترین های موزه ای در 6 موزه در شهرهای تهران، برلین و بمبئی را بر روی کیفیت هوای درون آنها به لحاظ ترکیب شیمیایی و پتانسیل خورندگی بررسی نماید. طی طرح تحقیقاتی مربوطه، ضمن بررسی مواد و مصالح به کاررفته در ویترین ها، سرعت تبادل هوا با روش ردیابی گاز دی اکسید کربن، غلظت گازهای آلاینده داخلی و خارجی (گازهای ناشی از مواد و مصالح ویترین) با نمونه گیری غیرفعال، با استفاده از تیوب های پالمس و آنالیز نمونه ها با روش های کروماتوگرافی IC، HPLC و اسپکتروفتومتری ماورای بنفش انجام شد. همچنین، پتانسیل خورندگی فضای داخل ویترین ها با بررسی کوپن های فلزی مس، نقره و سرب، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان می دهند که استفاده از برخی مواد مصنوعی یا طبیعی در ساخت ویترین های نمایش حتی با انتشار کم گازهای اسیدی اسید استیک و اسید فرمیک، و فرمالدیید هم می تواند در ویترین های کاملاً بسته با سرعت تبادل هوای پایین در طول زمان، موجب افزایش غلظت آلاینده ها و آسیب به آثار شود. از سوی دیگر، ابعاد ویترین نیز ارتباط عکس با غلظت آلاینده های گازی دارند؛ به این ترتیب که در شرایط مشابه، ویترین های با ابعاد بزرگ تر، غلظت کمتری از آلاینده ها را نشان می دهند. لذا انتخاب مواد، سرعت تبادل هوای مناسب ویترین و همچنین شرایط ریزاقلیم مجموعاً با هم، نقش مهمی در کیفیت شرایط محیطی داخل ویترین دارند که به تبع آن، کیفیت حفاظت و نگهداری از آثار به نمایش درآمده را نیز تحت تأثیر قرار می دهند.
۲۴.

مبانی حفاظت از آثار شهدا در موزه (مطالعه موردی: موزه شهدای تبریز)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شهدا سند موزه ارزش اصالت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۳۴
در پی صیانت از ارزش های دفاع مقدس با راه اندازی موزه های شهدا، آثار به عنوان سند فرهنگی، بدون مطالعه و طراحی علمی، تنها جهت نمایش به موزه ها راه می یابد. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و مطالعه بر روی بیش از 4000 شیء، سند و اثر باقی مانده از شهدا در موزه شهدای تبریز تلاش می نماید شناختی دقیق تر از ارزش های موجود در آثار شهدا ارائه نموده و در پی پاسخ به این سؤال است که ارزش های مؤثر در تعیین مبانی و روش حفظ و مرمت آثار شهدا کدام است؟ بر این اساس ضمن معرفی و تبیین ارزش های مهم به مسأله اصالت در آثار شهدا پرداخته و با هدفِ یافتن اصول و روش حفظ و مرمت این گونه آثار، به بررسی روابط ارزش ها و اصالت آثار شهدا با چگونگی حفاظت می پردازد و درنهایت روش حفاظت پیشگیرانه را به عنوان بهترین روش برخورد با آثار شهدا بر اساس ارزش های موردبحث پیشنهاد می کند.
۲۵.

برنامه ریزی فرهنگی و ارائه شیوه محاسبه سرانه برای طراحی موزه (نمونه موردی : موزه شهدای شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: موزه مبانی برنامه ریزی طراحی موزه برآورد سرانه تخمین مساحت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۶۲
«موزه ها ابزار حفظ هویت فرهنگی و به زبان دیگر اساس دوام و بقای جامعه هستند.» اما ساخت موزه بر اساس نیازسنجی و سرانه موردنیاز واقعی توجیه پذیر و ممکن است. رویکرد اصلی مقاله حاضر، تخمین سرانه ها و مساحت های موزه شهدا در شهر شیراز است و هدف، دست یابی به روش مطلوب تخمین تعداد بازدیدکنندگان و مساحت ریز فضاهای موزه شهدا و ارائه الگو جهت دیگر نمونه های موزه است. نمونه موردی این مقاله موزه شهدای استان فارس است. در فرآیند حصول این هدف چهار روش برآورد جمعیت و سرانه ها، نمونه گیری از مساحت های موجود داخلی و خارجی، نمونه برداری از تعداد بازدیدکنندگان، برآورد سرانه ها و مساحت ها هم زمان پیش برده شد. در انتها با توجه به هر چهار روش، تعداد بازدیدکنندگان و مساحت موردنیاز هر بخش موزه شهدا به دست آمد. روش تدوین شده می تواند الگویی جهت تدوین دیگر برنامه های کالبدی باشد.
۲۶.

مطالعه تطبیقی موزه ایران باستان و موزه بابل و نقش آنها در ارتقاء آگاهی کودکان برای حفاظت از آثارِ تاریخی با رویکرد تربیتی

تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۹
موزه های سراسر جهان، بخشی از هویت هر کشوری را در عرصه های هنری، علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مشخص می کنند. حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی، امری کاملأ ضروری است؛ چون، آثاری که توسط گذشتگان ، طی سالیان متمادی، خلق شده و تکامل بخشیده شده است، زیربنای آینده ی انسان ها را تشکیل می دهد؛ بطوریکه عمده وظایفِ نسل های مختلف؛ چون، پیشینیان، حفاظت و شناختِ اساسیِ آثار تاریخی و در نظرگرفتنِ مکانِ مناسب برای چنین آثار می باشد. در این مقاله سعی شده است که شباهت ها و تفاوت های عملکردِ موزه بابل و موزه ایران باستان مطالعه شود. پژوهش به روش توصیفی تطبیقی در جهت نقش موزه در ارتقاء آگاهی کودکان برای حفاظت و نگهداری آثار تاریخی، از طریق گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی صورت گرفته است. اهدافِ تحقیقِ حاضر بر این است که با ارائه ی طرحِ نوین، هم آثار تاریخی را برای کودکان، با مفهوم نموده و هم با آموزش های لازم، آنها را در حفاظتِ آثار باستانی، ترغیب و تشویق کرده تا این آموزش ها در ذهن آنها ریشه دوانیده و در افکار، رفتار، کردار و اعمالشان متبلور گردیده و در انتقال دانستِ خود به نسل های بعدی مبادرت ورزیده تا دنیا را جایی برای بهتر زیستن در سایه ی میراث، هویت و فرهنگِ خود، توأم با صلحِ جهانی تبدیل کنند. منظور از کودکان عبارتند از: گروه سنی ب ( سال های آغاز دبستان- کلاس های اول، دوم و سوم) و گروه سنی ج ( تا پایان دبستان- کلاسهای چهارم، پنجم و ششم ).
۲۷.

بررسی نقش موزه در گردشگری کودک

کلیدواژه‌ها: گردشگری موزه گردشگری کودک دانش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
کودکان به واسطه موزه بین تاریخ و اکنون ارتباط برقرار می کنند. موزه ها نمایش تاریخ هستند و قصه های زیادی در خود دارند و کودکان از طریق این قصه ها تاریخ را درمی یابند. موزه بستری برای خلق ایده های نو ایجاد می کند. توانایی موزه در بازنمایی ابعاد گوناگونِ موضوعی که به نمایش می گذارد، موجب ایجاد فهم و درک گسترده تری از موضوع برای کودک می شود. فضاهای مرتبط با فعالیت کودکان تاثیر بسزایی در رشد فیزیکی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنان دارد؛ بنابراین در طراحی و ایجاد موزه ها باید نقش و جایگاه کودک را جدی گرفت، این نگرش نه تنها فرهنگ مان را زنده خواهد نمود بلکه در نحوه تربیت کودکان و شیوه نگرش شان در آینده تاثیر عمیقی خواهد داشت و موجب ارتقای گردشگری کودک می شود.
۲۸.

خوانشی بر شیوه های اجرایی تحقق ادراک بینافرهنگی در فضای موزه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موزه ادراک بینافرهنگی آموزش صلاحیت بینافرهنگی پذیرش فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۳۲
برخلاف تصور رایج از موزه ها با رسالت حافظان میراث مادی، امروزه آنها به عنوان نهادی آموزشی هستند که با توجه به افزایش در خطر قرار گرفتن فرهنگ ها، از میان رفتن مرزها، تبادلات و تأثرهای فرهنگی و نبودِ ادراک و برتری جویی به دیگر فرهنگ ها ، به مکانی مؤثر برای شناسایی دیگر فرهنگ ها و توسعه توانش بینافرهنگی بازدیدکنندگان بدل شده اند؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به راهبردها و راهکارهای توسعه تجارب بینا فرهنگی در موزه ها و ارائه تجاربی برای توسعه هدفمند آنها در قالب کاربردی، درصدد بر آمده تا با انتخاب هدفمند و بررسی برنامه پانزده موزه با زمینه بینافرهنگی و سنجش عملکردهای آنها با اتکا به نظریه صلاحیت بینافرهنگی بنت و بایرام و تحلیلی کیفی نشان دهد که بین تجارب طراحی شده و نحوه ادراک آنها در این فضای پویا و چند فرهنگی چه رابطه ای وجود دارد و آن را به عنوان یک مجموعه راهبردی ارتقای صلاحیت بینافرهنگی برای اجرا در دیگر موزه ها پیشنهاد کند. یافته های به دست آمده بیانگر رویکرد موزه ها به ارائه داده، پیرامون دیگر فرهنگ ها از طریق اجرای رویدادهای بینافرهنگی و ایجاد روایت بینافرهنگی شبکه ای و چیدمان بینافرهنگی اشیاست، البته با هدف اگاهی بخشی و همچنین توسعه خود اکتشافی و حس سازی، کشف بصری و تجربه فرهنگ دیگری، در ایجاد یک فرایند گفت وگو مدارانه و برابر بر پایه هم رتبگی فرهنگ ها تلاش می کند تا سبب تقلیل تمایز میان فرهنگ ها و برانگیختن حسِ کنجکاوی، علاقه و لذت دیداری مخاطبان شده و با کسب مهارت از منظر بایرام و گذر از مراحل صلاحیت بینافرهنگی نظریه بنت، به ادراکی بینافرهنگی دست یابد.  
۲۹.

موزه های تاریخ علوم اسلامی

کلیدواژه‌ها: اسلام قرآن علوم اسلامی موزه دانشمندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۰۰
دریافت علوم اسلامی بدون شناخت اسلام امکان پذیر نیست. علوم زیادی از مناطق مختلف جهان توسط مسلمانان اخذ و در جهان اسلام نشو و نما گردید. از این رو علوم متعددی در جهان پا به عرصه ظهور گذاشت و مسلمانان توانستند در تمامی علوم از سایرین پیشی جویند و با تأسیس بیت الحکمه های و دانشگاه های اسلامی دانشمندان بزرگی را به دنیا معرفی نمایند. این دانشمندان با تاسی از علوم اسلامی و قرآن آثار متعدد مادی و معنوی از خود به یادگار گذاشتند که امروزه آرایه تمامی موزه های جهان اسلام و غیر اسلامی شده است. گفتار حاضر بر آن تا با رویکرد منطقی و با روش توصیفی تبیینی، تحول علم و دانش و دستاوردهای دانشمندان مسلمان را با تاسی از قرآن در تمامی عرصه مورد بررسی قرار داده و به معرفی آنها بپردازد.
۳۰.

جغرافیای هنر در معماری اسلامی و غربی : بررسی المان های مهم در طراحی موزه و نمایشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موزه نمایشگاه المان های طراحی معماری اسلامی معماری غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۷۸
با آغاز قرن بیستم مشاهده می شود که فضاهای موزه ای و نمایشگاهی روند توسعه جدیدی را آغاز نموده و این مراکز از درک سنتی موزه داری دور شده و به مراکز چند منظوره علمی، تاریخی و آموزشی تبدیل شده اند. با توسعه مفهوم نمایشگاه، وحدت بین رشته ای افزایش یافته و خود فضا نیز در طراحی گنجانده شد تا ارتباطات چند لایه ای برقرار شود. امروزه دیگردر موزه ها فقط اشیا به نمایش گذاشته نمی شوند، بلکه نمایشگاه خود به یک اثر هنری تبدیل شده است.به همین منظور برای نمایش اثربخش تر مجموعه ها و رساندن پیام به بازدیدکنندگان، طراحی فضایی مناسب برای این مکان جهت تعامل و ارتباط بهتر با بازدیدکنندگان از اهمیت ویژگی برخوردار شده است. در این پژوهش جهت بررسی المان های موثر در طراحی موزه و نمایشگاه ها در معماری اسلامی و غربی، به روش توصیفی – تحلیلی اقدام شده و داده های مورد نظر با روش اسنادی، کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که در طراحی فضاهای نمایشگاهی و موزه ها سه المان اصلی فیزیکی، آگاه سازی و فنی دخیل هستند که هر یک از آنها نیز به مولفه های دیگری تقسیم میشوند. برای موفقیت در دستیابی به اهداف برپایی هر نمایشگاهی، سه عنصر مهم بازدیدگننده، هنرمند و تنظیم کننده وجود دارد که هر کدام برای تامین نتایج مورد انتظارمان بسیار مهم میباشند.
۳۱.

برخی تحولات راهبردی استرداد اموال فرهنگی در نظام بین المللی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اموال فرهنگی استرداد استرداد مشروط موزه شیوه های جایگزین غرامت امانت اهداء همکاری فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۷
در نظام بین المللی معاصر، استرداد اموال فرهنگی و شیوه های جایگزین آن در حل وفصل اختلافات بین المللی ناشی از نقل و انتقال و یا سرقت اموال فرهنگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به برخی مسائل جدید مرتبط با استرداد اموال فرهنگی و راهکارهای جایگزین آن و معضلات مطرح پرداخته می شود. نکته قابل تامل آن است که همگام با توسعه دیگر شاخه های حقوق بین الملل خصوصا حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، حقوق ناظر بر اموال فرهنگی و نحوه استرداد این اموال نیز دستخوش تحولاتی گردیده است. از جمله می توان به نقش آفرینی مهم برخی نهادها و مؤسسات از جمله موزه ها و نیز شناسایی حقوق مردم بومی در این رابطه اشاره نمود. همچنین لحاظ جنبه های غیرحقوقی از جمله تعهدات اخلاقی دولت ها نیز عامل بسیار تعیین کننده ای در حمایت از این اموال قلمداد شده است. 
۳۲.

تحلیل رابطه میان نهاد قدرت و نهاد موزه در ایران: موردهای مطالعه،موزه های «ایران باستان»، «دوران اسلامی» و «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موزه گفتمان آپاراتوس تکنولوژی های نهادی فناوری های نوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۵۷
چه رابطه ای میان نهاد قدرت و نهاد موزه وجود دارد؟ آیا در ایرانِ امروز، موزه هایی با تمرکز بر موضوعات و دوران های مختلف تاریخی، از نظر مواد و مصالح، نحوه تنظیم و مراقبت از آن ها و رابطه با مخاطبان، به یک اندازه مورد توجه نهاد قدرت قرار گرفته اند؟ برای پاسخ به این سؤال از نظریه و روش تحلیل گفتمان با تأکید بر نظریه فوکو و نیز شرح ژیلیان رز بر این نظریه استفاده شده است. این مقاله، مطالعه ای درباره آپاراتوس ها و تکنولوژی های نهادی سه موزه «ایران باستان»، «دوران اسلامی» و «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» با رویکرد تحلیل گفتمانِ نوع دوم است. تحلیل گفتمان نوع دوم بیشتر به نهادها، رویه های مربوط به آنها و نحوه تولید مطالب می پردازد. پس از بازدید میدانی از هر سه موزه، یافته ها حاکی از تفاوت های قابل توجه در آپاراتوس و تکنولوژی های نهادی به کار رفته در آن هاست. نتایج نشان داد موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به منظور مفصل بندیِ گفتمانِ مطلوب متولیانِ خود یعنی استکبارستیزی، مقاومت و پیشرفت در مقایسه با دو موزه دیگر به متنوع ترین، پیشرفته ترین و جذاب ترین طرح ها، فضاسازی ها، تکنولوژی های نمایش، امکانات و فناوری های نوین تجهیز شده است. با فاصله ای قابل توجه موزه دوران اسلامی قرار دارد که علت آن می تواند اهمیت مضاعف تاریخ ایرانِ پس از اسلام و مظاهر فرهنگی آن در مقایسه با ایران باستان برای متولیان و صاحبان قدرت باشد.
۳۳.

تبیین انتقادی نهاد موزه با ابتنای بر نگرۀ هتروتوپیای میشل فوکو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فوکو قدرت مقاومت هتروتوپیا موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۵۸
موزه در قالب یک نهاد فرهنگی و آموزشی، بیش از آنکه فضای انبار، چیدن و نمایاندن این و آن شیء باشد، همواره مبیّن نوعی رابطه عمیق و نسبت گفتمانی با قدرت بوده است. در این بین، انعکاس برخی از مضامین قدرت در موزه با شواهدی در رابطه با مفهوم «هتروتوپیا» از فضا همراه بوده است که در میان تأملات میشل فوکو مشاهده می شود. وی ازطریق مفاهیمی چون «هتروتوپیا یا فضای غیریت»، به چگونگی عیان شدن قدرت، نظم، انضباط و دانش به وسیله شکل های نهادی در فضاهایی خاص اهتمام ورزیده است. بر همین مبنا، پژوهش حاضر با تکیه بر اندیشه های فوکو، می کوشد به تحلیل انتقادی جایگاه موزه بپردازد و این پرسش را پیش رو بگذارد که ویژگی های هتروتوپیایی موزه منوط به ساختار قدرت کدام است و تا چه اندازه می تواند با این مفهوم سازگار افتد. حاصل آنکه علاوه بر دوام و قوام شش اصل اولیه معرف یک هتروتوپیا در موزه که قدرت انضباطی و استقرار کنترل شده دانش را بازتاب می دهند، اصل هفتمی را نیز می توان اضافه کرد که در جایگاه مقاومت عمل می کند.
۳۴.

آفرینش سرمایه نمادین از گنجینه های نسخ خطی با ایجاد موزه های روایت مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نسخ خطی موزه روایت سرمایه های نمادین اسطوره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۴۰
هدف: پژوهش پیش رو به بررسی ظرفیت های پنهان و آشکار گنجینه های نسخ خطی برای آفرینش سرمایه های نمادین تازه، با بهره گیری از نسخ، در قالب موزه هایی روایت مند، از گونه علمی تاریخی می پردازد. روش: در پژوهش پیش رو با روش تحلیلی توصیفی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، برداشتی اساطیری از معنای واژگانی موزه ارائه می شود و ضمن ارائه طرحی نو برای چیدمان و معماری موزه ها با بهره گیری از الگوهای معابد و آیین های اسطوره ای، ضرورت ایجاد موزه های روایت مند متکی بر نسخ خطی تبیین می گردد. یافته ها: گنجینه های نسخ خطی، سرمایه هایی نهفته هستند که روایت مندساختن آن ها در قالب موزه های علمی تاریخی می تواند به آفرینش سرمایه های نمادین تازه برای جامعه بیانجامد. موزه، پیوندگاه میدان آموزش، میدان گردشگری و میدان هنر است که نسخه های خطی در این میدان مشترک، با بهره گیری از یک روایت ویژه، می تواند به سرمایه نمادین مبدل شود. نتیجه گیری: تجسم تاریخ تطور علوم و مفاهیم علمی در قالب موزه هایی روایت مند، افزون بر کارکردهایی چون آموزش، هویت بخشی و آفرینش سرمایه های نمادین، می توانند پیامدهایی شبیه پیامدهای آیین های اساطیری برای بازدیدکننده داشته باشند. الگوبرداری از نیایش گاه ها و آیین های اساطیری در اجرای موزه، می تواند تصاویر کهن الگویی ضمیر ناخودآگاه جمعی بازدیدکننده را برانگیزاند و او را در فضایی شبه اساطیری قرار دهد؛ فضایی شبه اساطیری که بازدیدکننده در آن ضمن بازگشت به دوره های تاریخی پیشین، رهایی از زمان خطی و احساس نو شدن بر پایه حضور در زمان قدسی اساطیری را تجربه کند.  
۳۵.

گذشته به مثابه کالای مصرفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جامعه مدرن کالای شأن زا ماده باستان شناختی مصرف گرایی موزه هنر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۲۳
مدرنیسم نسبت انسان را با گذشته تغییر داد، انسانی که خود را حاصل فرایندی اسطوره ای و زمان را موجودیتی ازلی _ ابدی می دانست ناگاه با وجه مادی و شک برانگیز تاریخ مواجه شد، با پرسش ما از کجا آمده ایم؟ انسان مدرن گذشته را به مثابه ابژه ای در نظر می گیرد که باید مورد واکاوی قرار گیرد. از این رو او نخستین انسان تاریخی است که دست به کاوش در خود و بقایایش می زند. از این واکاوی مواد فرهنگی به دست می آیند، موزه برای نمایش این آثار ساخته می شود تا چشم مخاطبان را روی کالاهایی خاص و تمایزساز باز کند. از سوی دیگر جامعه مدرن جامعه ای به شدت مصرف گرا است. برای انسان مدرن، گذشته نیز چون دیگر چیزها به مصرف می رسد، گاه چون کالایی شان زا، گاه در شکل هویتی برساخته از پیشینه و گاه در قالب هنری؛ اما جامعه مصرفی با انبوهی از زباله هایی از گذشته که توسط باستان شناس به دست می آید مواجه است، حال این جامعه مصرفی با این دست مواد که بیشترشان شانس آن را نیز ندارند که پشت شیشه های ویترین قرار بگیرند چه خواهد کرد؟ آیا ماهیتاً این ”چیزها“ی تاریخ مند خود به زباله تبدیل نخواهد شد؟ این پرسش اصلی ترین سؤال مقاله حاضر است.
۳۶.

گردشگری هنری به مثابه رهیافتی نوین در جذب گردشگران

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری هنری موزه نمایشگاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۸۴
صنعت گردشگری به عنوان پیش ران اقتصادی و موتور محرکه توسعه جوامع شناخته می شود. آنچه که امروزه بیش از پیش مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گرفته؛ گردشگری هنری است که جزو گردشگری فرهنگی و میراث نیر طبقه بندی می شود. بر همین اساس واکاوی این بخش از گردشگری اهمیت وافری دارد و این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی در تلاش است تا عوامل تحریک کننده گردشگری هنری را شناسایی کند. نتایج پژوهش نشان می دهد که موزه ها، گالری ها، نمایشگاه ها، جشنواره ها و ... از اصلی ترین عواملی است که موجب رونق گردشگری هنری می شود و گردشگران را برای بازدید و ماندگاری در مقاصد ترغیب می کند. روند توسعه این بخش از گردشگری تنها منحصر به کشورهای توسعه یافته نیست و جوامع در حال توسعه نیز در تلاش اند تا زمینه های شکوفایی و رونق گردشگری هنری را فراهم کنند. با توجه به آنکه کشور ایران از معدود جوامعی است که همچنان به عنوان یک برند قابل اعتماد در این عرصه در مقیاس جهانی شناخته می شود لازم است با بهره گیری از ابزارهایی نظیر تبلیغات و بازریابی از استعدادها و پتانسیل های بالقوه کشور استفاده بیشتر و مطلوب تری کرد و درآمدهای ارزی و توسعه اقتصادی را تحقق بخشید.
۳۷.

اثربخشی شیوه های تدریس قصه گویی و نمایش خلاق مشارکتی بر یادگیری مفاهیم میراث ناملموس موزه توسط دانش آموزان دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۸۶
این مقاله با هدف سنجش اثربخشی سه روش سخنرانی، قصه گویی و نمایش خلاق مشارکتی در یادگیری آموزش میراث معنوی همچون مفاهیم گاهشماری با تمرکز بر جشن ها و مراسم ایرانی بر دانش آموزان سوم ابتدایی موزه تماشاگه زمان تهران انجام شد.روش پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دبستانی بازدیدکننده موزه بوده اند که از این جامعه آماری90 دانش آموز دختر و پسر به روش تصادفی ساده در قالب آزمایش( گروه سخنرانی به عنوان گروه گواه و دو گروه قصه گویی و نمایش خلاق مشارکتی به عنوان گروه آزمایش) مورد مقایسه قرار گرفتند. در تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش از تکنیک تحلیل واریانس بین گروهی دو عاملی استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد بین سه روش آموزش قصه گویی، نمایش خلاق مشارکتی و سخنرانی در باب یادگیری میراث ناملموس(گاه شماری) تفاوت وجود دارد. همچنین بین دختران و پسران در باب یادگیری میراث ناملموس(گاه شماری) نیز تفاوت دیده می شود.
۳۸.

شناسایی و اولویت بندی ابعاد جمع سپاری در کتابخانه ها، آرشیوها، موزه ها و گالری ها با استفاده از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
هدف: جمع سپاری با جلب مشارکت کمک شایانی به افزایش ارتباطات، ایده های جدید و پربار شدن سازمان ها می کند. این پژوهش با هدف اولویت بندی ابعاد جمع سپاری در کتابخانه ها، آرشیوها، موزه ها و گالری ها به منظور درک بهتر آن انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی-کمی است که در گام اول پژوهش با روش مرور نظام مند متون، شاخص های جمع سپاری شناسایی شد. سپس از پانل دلفی جهت تأیید شاخص های شناسایی شده و مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. یافته ها: در گام اول، ابعاد و شاخص های جمع سپاری از ادبیات نظری این حوزه استخراج و به وسیله پرسشنامه در اختیار خبرگان قرار گرفت. خروجی این مرحله 12 بُعد در 76 شاخص بود. در گام بعدی، برای برقراری ارتباط و توالی بین ابعاد و شاخص ها و ارائه مدل ساختاری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری بهره گرفته شد که در این روش بر اساس نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل های صورت گرفته، اولویت بندی جمع سپاری در کتابخانه ها، آرشیوها، موزه ها و گالری ها انجام گرفت. نتایج پژوهش حاضر منجر به طراحی مدل در 11 سطح شده است. نتیجه گیری: هدفگذاری به عنوان سنگ زیربنای مدل و تأثیرگذارترین بُعد شناسایی شد که این مطلب نیازمند توجه ویژه سازمان ها به این بُعد در هنگام شروع جمع سپاری است. ویژگی های جمعیت و ارزیابی قدرت هدایت ضعیفی دارند. ویژگی های آموزش، بستر جمع سپاری، پاداش، انگیزه- انگیزش و حفظ مشارکت و تعامل، قدرت هدایت ضعیفی دارند اما قدرت وابستگی بالایی به سایر ابعاد دارند. حفظ مشارکت و تعامل به عنوان تأثیرپذیرترین بُعد از میان ابعاد جمع سپاری شناخته شد.
۳۹.

تبیین ارتباط میان تحولات نهاد موزه با گفتمان ملی گرایی در دوران مدرن و پسا مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدرنیسم پسا ‌مدرنیسم ملت ملی گرایی موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۹۸
موزه به مثابه ی نهادی فرهنگی-اجتماعی متأثر از ارزش های جامعه و ایدئولوژی مسلط بر آن است. ازجمله این ایدئولوژی ها، ملی گرایی است که اهمیت خاصی در شکل گیری و تحولات موزه ها در جهان داشته است. در واقع می توان دگرگونی موزه ها از بدو تأسیس این نهاد در اروپا را مرتبط با ایده ملی گرایی دانست که در چارچوب دو پارادایم اصلیِ ملی گرایی مدرن و پسامدرن قابل بررسی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تبیین ارتباط موزه ها و ملی گرایی، در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه ملی گرایی در شکل گیری «مفهوم»، «جایگاه» و «کارکرد» موزه ها نقش داشته است و چگونه تغییر پارادایم ملی گرایی موجب دگرگونیِ معناداری در نهاد موزه شده است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بوده و در این راستا نظریات مربوط به ملی گرایی در میان نحله های فکری مدرن و پسامدرن موردِ توجه قرار گرفته است. داده ها نیز به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد ظهور ایده ملی گرایی در پارادایم مدرن با بازگشایی موزه برای بازدید همگانی، تأسیس موزه های ملی و گسترش موزه ها در اروپا و آمریکا همراه بوده است. می توان گفت این رخدادها ارتباط مستقیم و گسست ناپذیری با جریان های استعماری داشته است. همچنین پس از مسلط شدن گفتمان پسااستعماری و تحول در مفهوم ملی گرایی در پیوند با گفتمان جدید، موج دیگری از موزه ها به مثابه ابزار استقلال و عامل هویت بخش ظهور یافته است. از سوی دیگر، می توان نتیجه گرفت که شکل گیری جریان سوم در موزه ها، پیوند آشکاری با تثبیتِ گفتمان ملی گراییِ پسامدرن دارد که امکان مواجهه موزه ها با خرده فرهنگ ها را به یک ضرورت تبدیل نموده است.
۴۰.

آشنایی با ژئوتوریسم به عنوان موزه و کارگاه دانش آموزش جغرافیا (ژئوتوریسم منطقه روداب سبزوار)

کلیدواژه‌ها: ژئوتوریسم آموزش جغرافیا کارگاه آموزشی موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۶
ژئوتوریسم به معنای گردشگری جغرافیایی است که بر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی به عنوان بستر کلیه فعالیت های انسانی و خصیصه های جغرافیایی تاکید دارد. آموزش ژئوتوریسم می تواند بهترین کارگاه آموزشی برای دانش آموزان جغرافیا و زمین شناسی باشد تا با شناخت لندفرم ها و رخساره های زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی ، از آن ها برای کسب ثروت و کارآفرینی استفاده نمایند. در حالت کلی ژئوتوریسم به پایداری کل منطقه و حفظ خصوصیات جغرافیایی مکانی کمک می کند و باعث تقویت و توسعه مکان های ژئومورفولوژیکی می شود. منطقه روداب در 45 کیلومتری جنوب غرب شهر سبزوار در استان خراسان رضوی قرار دارد. این منطقه به واسطه اشکال ژئومورفولوژیکی و مناظر طبیعی می تواند زمینه های لازم را جهت تبدیل شدن به یک قطب گردشگری به خصوص در زمینه ژئوتوریسم فراهم آورد. هدف از این پژوهش شناسایی  و معرفی مهمترین جاذبه های ژئوتوریستی منطقه و ارایه آنها به عنوان یک موزه طبیعی و ژئومورفوتوریسمی برای دانش آموزان و دانشجویان جغرافیاست، بدین منظور برای شناخت منطقه از نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی  و تصاویر ماهواره ای استفاده شد. در روش میدانی جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده مستقیم (عکس و فیلم ) ، انجام شده است. سپس جاذبه های ژئوتوریستی منطقه شناسایی شد. بر اساس بررسی های انجام شده  جاذبه های ژئوتوریسمی منطقه شامل  غار آهکی در کوه پروند، آبخانه های آهکی، منطقه شکار  ممنوع پروندگان ، گیاهان خاص مناطق کویری و جانوران سازگار با کویر ،مجاورت با کویر خارتوران، تپه های ماسه ای تیپیک و اشکال تراکمی و فرسایشی حاکی از این است که این منطقه توان و قابلیت های فراوانی را در جذب زمین گردشگری طبیعی را دارد و می تواند بهترین مقصد گردشگری و آموزشی  برای سفرهای علمی دانشجویی و دانش آموزی باشد.  هر چند که  فقدان امکانات اقامتی و زیستی ، وسائل نقلیه مناسب برای گردشگران ،  بهداشتی نبودن محیط روستاها و  کمبود تسهیلات توریستی در منطقه باعث عدم استفاده از توانمندی عظیم گردشگری این منطقه شده است.