مدیریت در دانشگاه اسلامی

هدف: هدف از انجام تحقیق حاضر، تبیین شاخصه های مدیریتی نظام جمهوری اسلامی در انسجام ملی و شکل گیری «امّت اسلامی» از منظر رهبری جمهوری اسلامی بود. روش: این تحقیق با توجه به موضوع، از نوع توصیفی- تحلیلی و با توجه به هدف، از نوع تحقیقات توسعه ای و از نظر روش تحقیق، از نوع تحلیل مضمون است. روش تحلیل مضمون از نوع تحقیقات کیفی است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، فیش برداری است. جامعه آماری تحقیق، کلیه بیانات حضرت آیت الله خامنه ای است. یافته ها: از منظر رهبری؛ مدیریت جهادی، پایبندی به آرمان و اصول اسلامی و مدیریت تعامل مؤثر با مردم، از عوامل ایجاد و تقویت رویکرد امت و انسجام ملت و عوامل تضعیف کننده آن: تحرّکات تبلیغاتی و رسانه ای دشمن، اختلافات مذهبی، تضعیف سنّتهای دینی، انهدام سنگرهای معنوی، تصرّف فضای فکری و روحی کشور و... شناسایی شد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بر لزوم توجه همزمان به عوامل ایجادکننده و عوامل تضعیف کننده انسجام ملی و شکل گیری «امّت اسلامی»، تأکید داشت.

هدف: تاکنون رساله های متعددی در حوزه مدیریت و خط مشی گذاری فرهنگی در کشور انجام شده که هرکدام از آنها سعی داشته اند تا از زاویه ای متفاوت به این موضوع مهم بپردازند. بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی کرد تا با بررسی محتوایی رساله های انجام شده در حوزه مدیریت و خط مشی گذاری فرهنگی به روش فراترکیب، تحلیلی جامع از یافته های این رساله ها ارائه دهد. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعه ای است و با مرور کلیه رساله های مرتبط با موضوع پژوهش در دانشگاههای منتخب که رشته های مرتبط را داشته اند، تعداد 50 رساله به عنوان نمونه پژوهش، انتخاب و با بهره برداری از روش فراترکیب(رویکرد هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو) بررسی محتوایی انجام شده است. یافته ها و نتایج: بر اساس تحلیل انجام شده، مقولات اصلی استخراج شده شامل بستر اجرای خط مشی فرهنگی، چالش های خط مشی گذاری فرهنگی، اصول مفهومی در خط مشی گذاری فرهنگی، مؤلفه های فرهنگی در خط مشی گذاری فرهنگی، الگوهای خط مشی گذاری فرهنگی و در نهایت، کاربردهای خط مشی گذاری فرهنگی می باشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی چالشهای توسعه دانشگاه اسلامی بود. روش: این پژوهش با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی به انجام رسید. مشارکت کنندگان بالقوه شامل 20 نفر از مدیران و اعضای هیئت علمی خبره و صاحب نظر با تجربه و گرایش عقیدتی/ نظری در رابطه با موضوع اسلامی شدن دانشگاه بودند. انتخاب این افراد با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع معیار (تخصص و تجربه) و با لحاظ اشباع یافته ها انجام شد. برای شناسایی چالشهای توسعه دانشگاه اسلامی، از الگوی منظومه پویای توسعه دانشگاه اسلامی(ترک زاده و معینی، 1394) و چارچوب تفصیلی تدوین شده توسط ترک زاده و هاشمی(1399) بهره برداری شد. بدین منظور، مبانی نظری و سوابق پژوهشی مرتبط مطالعه و مصاحبه هایی با صاحب نظران انجام شد تا تحلیل و تبیین کیفی موضوع صورت گیرد. یافته ها: چالشهای توسعه دانشگاه اسلامی مشتمل بر 16 مورد، در سه سطح نهادی(هفت مورد)، اجرایی(چهار مورد) و فنی(پنج مورد) شناسایی شد. همچنین، سازوکارهای اثرگذاری چالشها در مسیر توسعه دانشگاه اسلامی و علل بروز راهکارهای غلبه بر آنها نیز شناسایی شد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر می تواند به عنوان مبنایی برای برنامه ریزی و تصمیم گیری در این زمینه استفاده شود. شناسایی چالشها در سطوح مختلف و تحلیل سازوکارهای اثرگذاری آنها، راهگشای مسیر توسعه دانشگاه اسلامی خواهد بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی های بینشی، گرایشی و کنشی مدیران از دیدگاه قرآن انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدﻑ، توسعه ای و از نظر نوع داده ها، کیفی است و با روش پژوهش کتابخانه ای و از نوع مطالعات ثانویه و اسنادی، به صورت مقطعی انجام شده است. در این راستا، از روش فراترکیب به عنوان روشی مناسب برای به دست آوردن یافته های جامع از موضوع، بر پایه بررسی مجموعه آیات، ترجمه ها و تفاسیر قرآن استفاده شده است. با روش روایی صوری توسط گروه کانون خبرگان و پایایی کاپا برابر 72/0، روایی و پایایی یافته ها تأیید شد. منابع به دست آمده با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو(2007)، کدگذاری و مؤلفه های پژوهش شناسایی شد. یافته ها: با توجه به یافته های حاصل از بررسی 47 آیه نهایی انتخاب شده، 270 کد منجر به شناسایی 90 ویژگی شد که در 30 گروه اصلی و در سه حوزه، شامل ویژگی های بینشی(صداقت، عدالت، تعهد، تقوا و غیره)، گرایشی(اخلاق مداری، خلاقیت، انعطاف پذیری، همدلی و غیره) و کنشی(برنامه ریزی، ارتباطات، تصمیم گیری، پایش و ارزیابی و غیره) دسته بندی شدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مدیران باید ویژگی های خود را در هر دسته شناخته و به دنبال تقویت آنها باشند تا بتوانند مدیریتی اسلامی توأم با اثربخشی و موفقیت در تمامی جوانب داشته باشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی راهبردهای تحقق خلاقیت محیطی در دانشگاهها بر اساس نظرات خبرگان دانشگاهی بود. روش: در پژوهش حاضر که بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس روش گردآوری داده ها، کیفی از نوع پدیدارشناسی است، برای گردآوری داده ها با رویکرد نمونه گیری هدفمند(صاحب نظران کلیدی) و معیار اشباع نظری، با 25 نفر متخصص دانشگاهی مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون بر اساس دیدگاه آتراید-استرلینگ(2001) در سه سطح مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر انجام شد. یافته ها: راهبردهای تحقق خلاقیت محیطی در دانشگاهها در دو مضمون سازمانده راهبردهای درون نهادی(شامل هشت مضمون پایه) و راهبردهای برون نهادی (شامل شش مضمون پایه) طبقه بندی شد. نتیجه گیری: به نظر می رسد کاربست راهبردهای شناسایی شده بتواند به پویایی محیط های دانشگاهی و تعامل سازنده نهاد دانشگاه با محیط پیرامون کمک کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های توسعه ورزش در دانشگاه های ایرانی_ اسلامی با رویکرد مدل EFQM انجام شد. روش: روش پژوهش کیفی بود که با راهبرد زمینه یابی- اکتشافی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه متخصصان حوزه ورزش دانشگاهی، مدیران ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اساتید رشته مدیریت ورزشی و مدیران ادارات تربیت بدنی دانشگاه های سراسری شهر تهران بودند. بدین منظور با صاحب نظران به صورت هدف مند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند انجام شد و با 21 نفر اشباع نظری حاصل شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های کیفی پژوهش نیز از نرم افزار مکس کیو.دی.ای نسخه 2020 پرو استفاده شد و خروجی به وسیله نمودار درختی به نمایش درآمد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش درمجموع تعداد 124 شاخص شناسایی شد که در قالب 34 مفهوم و نه مقوله کلی دسته بندی گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بر لزوم توجه به ارزیابی عملکرد، برنامه ریزی و سازماندهی برنامه های مدون ورزشی دانشگاهی، رهبری، جامعه، امکانات و عوامل کالبدی، تحقیقات علمی و کاربردی، فرهنگ سازی ورزش دانشگاهی، مدیریت هزینه ها، آموزش و توسعه کارکنان، جذب و انتخاب کارکنان و تبلیغات و اطلاع رسانی در جهت توسعه ورزش دانشگاهی با رویکرد مدل EFQM در ادارات تربیت بدنی دانشگاه های کشور را پیشنهاد می کند.

هدف: پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل انگیزشی بانوان افغانستان برای ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی انجام شد. روش: روش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف، توسعه ای و کاربردی و از منظر نوع داده ها، از نوع آمیخته و با استفاده از تحلیل تم و دلفی فازی، به دنبال تبیین عوامل انگیزشی بانوان افغانستان برای ادامه تحصیلات تکمیلی در ایران بوده است. بدین منظور، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با نمونه آماری، شامل 11 نفر از دانشجویان ورودی سالهای تا 1401 از دانشگاههای مختلف ایران که به کمک روش نمونه گیری گلوله برفی و قضاوتی انتخاب شده بودند، انجام و نتایج در قالب پرسشنامه دلفی فازی در اختیار نمونه آماری برای تأیید یا رد کدها قرار گرفت. یافته ها: در مجموع، 26 کد برای ایجاد انگیزش درونی و بیرونی تحصیلی در قالب پنج مقوله ارتقای سطح دانش و آگاهی، موقعیت شغلی بهتر، فرصتهای تحصیلی، جایگاه اجتماعی بهتر، مشارکت در توسعه و پیشرفت کشور احصا شد. نتیجه گیری: با توجه به تحلیل یافته ها، هر دو عامل انگیزش بیرونی و درونی، تأثیر معناداری بر قصد ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی دارند؛ اما با توجه به جامعه مورد مطالعه، عوامل بیرونی در ایجاد انگیزش تحصیلی تأثیر بیشتری داشته اند.