پژوهشنامه مدیریت تحول

امروزه تحول دیجیتال در بخش دولتی به ضرورتی اساسی و استراتژیک برای دولت های سراسر جهان مبدل شده است؛ چراکه در عصر دیجیتال، نیازها و انتظارات شهروندان تغییر یافته و سازمان های دولتی باید در راستای نیاز شهروندان به سمت تحول دیجیتال حرکت کنند. بااین حال، گاه بخش دولتی مطابق با تصویر ناکارآمدی که در نزد جامعه دارد ممکن است نتواند چنین نقشی را به خوبی ایفا کند و در این مسیر با چالش هایی روبرو باشد. بنابراین، به سبب کمبود مطالعات در خصوص چالش های تحول دیجیتال در بخش دولتی ایران، پژوهش حاضر با هدف واکاوی چالش های تحول دیجیتال در بخش دولتی ایران انجام شده است. برای تحقق این هدف، از یک فرایندی دو مرحله ای در بخش روش استفاده شده است. در مرحله اول، ابتدا چالش های تحول دیجیتال از ادبیات موضوع و تحلیل داده های گردآوری شده از مصاحبه با خبرگان استخراج و در مرحله دوم، به منظور تقدم و تأخر چالش ها از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. درنهایت، 12 چالش به عنوان مهم ترین چالش های تحول دیجیتال در سازمان های دولتی انتخاب شد. طبق یافته ها، چالش ها در 5 سطح قرار گرفتند که «محدودیت های قانونی»، «وجود نسل های قدیمی در جایگاه مدیریتی» و «تغییرات مدیریتی پی درپی» به عنوان چالش های اساسی مطرح شدند و مدیران به منظور پیاده سازی تحول دیجیتال در وهله اول باید آن ها را مدنظر قرار دهند. یافته های پژوهش می تواند راهگشای برنامه ها و سندهای آتی تحول دیجیتال باشد و بینش لازم برای سیاست گذاران و مدیران دولتی به منظور تعیین اولویت ها و غلبه بر چالش های تحول دیجیتال ارائه دهد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، مفهوم سازی پیرامون چیستی و جوهره سیاه چاله سیاست زدگی در وزارت آموزش وپرورش است. روش پژوهش حاضر، کیفی و راهبرد مورد استفاده، راهبرد پدیدارشناسی است. در این پژوهش از مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق تمامی خبرگان آشنا به موضوع تحقیق بودند و برای انتخاب مصاحبه شوندگان از نمونه گیری هدفمند استفاده شد. بدین منظور با 17 نفر از خبرگان و مدیران آموزش وپرورش مصاحبه صورت گرفت که دو مصاحبه به علت نامرتبط بودن کنار گذاشته شدند. برای تعیین حجم نمونه از شاخص اشباع داده ها استفاده شد. کدگذاری داده ها با روش تحلیل مضمون انجام شد و بدین منظور از نرم افزار MAXQDA نسخه 2020 بهره برداری شده است. پس از اجرای مصاحبه ها و مکتوب کردن آن ها هشت مؤلفه در سه بعد اصلی (ماهیت، علل و پیامدها) شناسایی شدند. یافته های تحقیق نشان داد پدیده سیاه چاله سیاست زدگی در وزارت آموزش وپرورش شامل ماهیتی مدیریتی، ایدئولوژیک و سیاسی است. این پدیده شامل 1- سیاست زدگی مدیریت منابع انسانی در فرآیند انتصاب، ارتقاء و حقوق و مزایا، 2- نفوذ بیش ازحد مباحث ایدئولوژیک در اهداف و محتواهای آموزشی و 3- مداخلات سیاسی در ساختار و برنامه های اداری و آموزشی و عزل و نصب ها بود؛ عوامل ایجاد پدیده حاوی 1- عوامل سازمانی شامل ویژگی های فردی، همسوئی ساختاری و گستردگی سازمانی و 2- عوامل زمینه ای شامل عدم پایبندی به قوانین و تمایلات نامطلوب فرهنگی و پیامدهای پدیده شامل 1- پیامدهای فردی شامل آموزشی و تربیتی، 2- پیامدهای سازمانی شامل ضعف در برنامه ریزی و اجرا، فقدان شایسته سالاری و وجود کوتوله پروری، عدم ثبات سازمانی و بهره وری پایین نیروی انسانی و 3- پیامدهای محیطی مانند پیامدهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بود.

جریان های شکافنده سازمانی عواملی خارج از کنترل سازمان هستند که تغییر و تحول، ادغام و تملک و تعارض و تناقض را در سازمان ایجاد می کند. نیاز فزاینده به درک اینکه سازمان ها چگونه می توانند بحران ها را مدیریت کنند مدیریت بحران را به تاب آوری مرتبط می کند. پژوهش حاضر باهدف ارائه الگوی تاب آوری سازمانی در مواجهه با بحران و جریان های شکافنده سازمانی انجام پذیرفته که از نظر هدف کاربردی، از نظر رویکرد استقرایی و از نگاه نوع داده ها کیفی است. منابع اطلاعاتی پژوهش را مقاله های منتشرشده در زمینه جریان های شکافنده سازمانی، مدیریت بحران و تاب آوری سازمانی تشکیل می دهند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، درنهایت 53 مقاله وارد فرایند تحلیل شده است. تجزیه وتحلیل داده های کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و کدگذاری با استفاده از نرم افزار Atlas.ti 9 انجام شد که درنهایت 702 کد کشف و پس از تلفیق و تلخیص، 61 مضمون پایه، 14 مضمون سازنده و 3 مضمون فراگیر مشخص گردید. دسته اول مضمون های فراگیر، جریان های شکافنده سازمانی است شامل: افزایش ظرفیت و سازگاری سازمان با تغییرات بحرانی، تمهیدات و برنامه های لازم برای پاسخگویی به اختلالات و بحران های ناگهانی و .... دسته دوم مضمون های فراگیر مرتبط با مدیریت بحران شامل: ضرورت تصمیم گیری و عمل سریع در بحران ها در اندیشه طراحان و عوامل درگیر، هماهنگ سازی آگاهانه مجموعه تلاش ها برای مقابله با جریان های مختل کننده ناگهانی و ... و دسته سوم مضمون های فراگیر، تاب آوری سازمانی شامل: پایش و پیش بینی تغییرات باهدف توسعه برنامه های پاسخگویی و....

اعتماد در سازمان به سه دسته اعتماد فردی، اعتماد بین فردی و اعتماد سازمانی تقسیم می شود. چون در گذشته کمتر تحقیقی به طور خاص به اعتمادسازمانی پرداخته، هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی اعتماد سازمانی در سازمان های دولتی خراسان رضوی است. این پژوهش کیفی و بر پایه نظریه داده بنیاد با رویکرد نظام مند می باشد. پس از انجام 17 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان سازمان های دولتی خراسان رضوی اشباع نظری حاصل شد. تجزیه وتحلیل داده ها مبتنی بر فرآیندهای کدگذاری و با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام شد. برای اطمینان از روایی و جهت بالا بردن اعتبار پژوهش از معیارهای ارائه شده توسط گوبا و لینکلن (۱۹94) و به منظور ارزیابی استحکام پژوهش معیارهای چهارگانه تناسب، مرتبط بودن، کاربردپذیری و قابلیت اصلاح اشتراوس و کوربین (1998) به کار برده شد. بر اساس یافته های پژوهش، اعتماد سازمانی در سازمان های دولتی خراسان رضوی در قالب اتکاپذیری و پیش بینی پذیری بر اساس علل مدیریت اعتمادساز، سازمان اعتمادساز و کارکنان اعتمادساز شکل می گیرد. از طرفی اعتمادسازمانی بر به کارگیری راهبردهایی همچون اخلاق محوری، تعاملات، مقررات و فرآیندهای سازمانی تأثیر می گذارد. پیامدهای این راهبردها عبارتند از بهبود عملکرد در قالب بهبود رفاه روان شناختی کارکنان و بهره وری سازمان؛ و همچنین بهبود رضایت ذی نفعان به شکل رضایت مردم و مشروعیت سازمان. زمینه کاربست مؤثر این راهبردها، محیط درون سازمانی شامل جو و محیط فیزیکی سازمان و محیط برون سازمانی شامل محیط سیاسی، شرایط اقتصادی و فرهنگ ملّی می باشد. در این میان نباید از تأثیر مداخله گرهایی همچون همنوایی سازمانی و مؤلفه های جمعیت شناختی سازمان بر اثربخشی این راهبردها چشم پوشی کرد.

ادغام و اکتساب سازمانی نوعی تحول چندجانبه و پیچیده است که در آن یکپارچه سازی فرهنگی میان این سازمان ها پیش شرطی حیاتی برای موفقیت این طرح تحول سازمانی به شمار می رود. این مطالعه باهدف شناسایی عوامل و مراحل شکل گیری یکپارچه سازی فرهنگی پس از ادغام و اکتساب انجام شده است. این پژوهش کیفی با رویکرد استقرایی و با روش موردمطالعه انجام شده است. داده های موردنیاز پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد بافت موردمطالعه جمع آوری و با روش تحلیل روند تحلیل شده است. ارکان یکپارچه سازی فرهنگی با شواهد تجربی در بستر واقعیت در قالب موردمطالعه شناسایی شد و سپس از روش الگوی ردیابی فرایند علّی برای مشخص کردن تقدم وتأخر ارکان تشکیل دهنده و فرایندهای اصلی و فرعی استفاده شده است. فرایند یکپارچه سازی فرهنگ سازمانی پس از ادغام و اکتساب در قالب دو الگوی تفضیلی و مرحله ای ارائه شده است که الگوی مرحله ای در قالب شش مرحله مهم برای اجرای یکپارچگی فرهنگ سازمانی پس از ادغام و اکتساب احصا شده است. توجه به این ابعاد و به کارگیری مراحل یکپارچه سازی فرهنگی در طرح های ادغام و اکتساب سازمانی می تواند به ایجاد و بهسازی پیش نیازهای فرهنگی این تحول سازمانی پیچیده یاری رساند.

امروزه، شرکت های خانوادگی یکی از انواع کسب وکار های رایج در جهان هستند. توازن ارتباطات رسمی و غیررسمی از چالش های سازمان های امروزی من جمله شرکت های خانوادگی است. ازاین رو، این تحقیق قصد دارد آثار متغیر خویشاوندسالاری در محل کار را شناسایی نموده و بدین طریق، به نگهداشت سرمایه انسانی کمک کند؛ بنابراین، تحقیق جاری بر اساس هدف یک مطالعه کاربردی، به لحاظ ماهیت یک مطالعه توصیفی و از نظر روش انجام کار مطالعه ای پیمایشی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق حاضر متشکل از کارکنان شرکت های خانوادگی شهر مشهد بوده که بر اساس قاعده مدل سازی معادلات ساختاری، نمونه ای ۲۷۰ نفری از آن را با نمونه گیری تصادفی ساده بررسی کرده است. اطلاعات موردنظر به وسیله پرسشنامه از اعضای نمونه جمع آوری شده و اعتبار آن با بررسی شاخص های روایی و پایایی احراز گردید. به منظور بررسی میزان اثرگذاری متغیرها و آزمون فرضیه های تحقیق از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل آماری نشان داد که وقتی خویشاوندسالاری زیاد باشد نگرش ها و رفتار های منفی در سازمان تقویت شده و متعاقباً، رفتار جستجوی شغل افزایش می یابد. نقش میانجی بی نزاکتی در محل کار و بدبینی کارکنان در رابطه بین خویشاوندسالاری و رفتار جستجوی شغل نیز تأیید شد. درنهایت، بر اساس بینش های به دست آمده پیشنهاد هایی کاربردی به مدیران و مسئولان مربوطه ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل پارادایمی راهبرد نوآوری با رویکرد تحول دیجیتال در صنعت بانکداری انجام شد. رویکرد این پژوهش کیفی و هدف آن کاربردی است. جامعه مشارکت کنندگان شامل مدیران و کارشناسان خبره در صنعت بانکداری و اساتید دانشگاهی در حوزه راهبرد نوآوری و تحول دیجیتال است. نمونه گیری به طور هدفمند و با استفاده از روش گلوله برفی انجام و پس از مصاحبه با 14 نفر از خبرگان، اشباع نظری حاصل شد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. تدوین مقوله های زیربنایی راهبرد نوآوری با روش داده بنیاد و در سه مرحله شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از نرم افزار Maxqda انجام شد. نتایج نشان داد بر اساس مدل پارادایمی پژوهش، الزامات قانونی، تغییر نیازها و انتظارات مشتریان، توسعه سریع فناوری های تحول آفرین و نقش آفرینان جدید صنعت مالی بر راهبرد نوآوری با رویکرد تحول دیجیتال تأثیر می گذارند. راهبرد نوآوری شامل انواع نوآوری، سطوح نوآوری، انجام نوآوری و ارزیابی اثربخشی نوآوری است. فرهنگ نوآوری دیجیتال، قابلیت همکاری و مدیریت استعدادهای دیجیتال بستر لازم را فراهم می آورند. از سوی دیگر، سطح بلوغ مدیریت دانش، ظرفیت جذب و یادگیری بانک ها، هوش تجاری، موانع سازمانی و موانع کلان نقش مداخله گر را ایفا می کنند. درنهایت، اعتبارسنجی مشتریان با هوش مصنوعی، بانکداری باز، به روزرسانی سیاست ها و قوانین در حوزه مالی، حکمرانی دیجیتال و نظارت هوشمند، خودکارسازی فرآیندهای هوشمند، مدیریت تجربه دیجیتال مشتریان و کارکنان، مدیریت داده و زیرساخت، مدیریت هوشمند ریسک، نوسازی راهبردی و نوآوری دوسویه در صنعت بانکداری منجر به ارزش آفرینی دیجیتال جهت ذی نفعان و دستیابی به پیامدهای سازمانی و فراسازمانی می شود.

پژوهش حاضر به دنبال تبیین مدل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی دولتی در سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی –توسعه ای، با ماهیت اکتشافی و داده ها به روش آمیخته اکتشافی جمع آوری شدند. تیم مشارکت کننده در بخش کیفی تحقیق 11 نفر از اساتید و خبرگان که به روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شده اند. جامعه آماری در بخش کمّی در بردارنده 215 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و سازمان های تابع آن است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 138 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی انتخاب شده اند. ابزار تحقیق در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه بود. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری استفاده شد است. پایایی متغیر های پرسشنامه با استفاده از روش های آلفای کرونباخ و ضریب پایای ترکیبی (CR) مورد تأیید قرار گرفت و روایی آن نیز از طریق روایی محتوا و همگرا(AVE)  تأیید شد. یافته ها نشان می دهد مدل مفهومی که با استفاده از نظر خبرگان و ادبیات نظری طراحی شده است در بر گیرنده 9 مؤلفه: عوامل مذهبی، چشم انداز، برنامه ریزی استراتژیک، مأموریت، حمایت و پشتیبانی، هدف گذاری و برنامه ریزی کوتاه مدت، ارزش های کارآفرینی و درنهایت خط مشی گذاری توسعه کارآفرینی و سیاست گذاری بوده، که در قالب یک مدل معادله ساختاری مورد آزمون قرار گرفته و درنهایت ضمن تأیید کلیت مدل استخراج شده، هرکدام از متغیرها با شدت و ضعف خاص خود بر توسعه کارآفرینی دولتی در سازمان تأثیرگذار بوده اند.

مدیریت زنجیره تأمین با انتخاب، ترکیب و اجرای رویکردهای ناب و چابک به علت تضادها و استراتژی های متفاوت هریک و از سوی دیگر هم افزایی آن ها یکی از چالش های اساسی مدیران است. پژوهش حاضر با هدف توسعه سیستمی برای انتخاب رویکردهای ناب و چابک در زنجیره تأمین انجام شده است و شامل دو مرحله می باشد. در مرحله کیفی با رویکرد تحلیل محتوا و بررسی ادبیات و پیشینه پژوهش عوامل مؤثر بر انتخاب رویکردهای چابک و ناب گردآوری شده است. فرایند جمع آوری داده ها و کدگذاری به صورت زیگزاگی تا رسیدن به اشباع نظری انجام شده است. نهایتاً این کدها در 17 گروه و در 4 سطح کلی عوامل محیطی، عوامل مرتبط با سازمان، عوامل مرتبط با محصول و عوامل عملکردی طبقه بندی شده است. در مرحله کمی و با بهره گیری از روش پویایی های سیستم، با استفاده از عوامل به دست آمده از مرحله اول و استراتژی های ناب و چابک، مدلی جهت ارزیابی عملکرد و انتخاب استراتژی های مناسب در شرایط مختلف ارائه شده است. مدل های علی و معلولی و حالت-جریان ترسیم شده و تست ارزیابی مدل، ارزیابی ساختار و تحلیل حساسیت نیز جهت تأیید اعتبار مدل انجام گرفته است. نهایتاً سناریوهای مختلف در این مدل شبیه سازی و بررسی شده است. مدل پویای ارائه شده قادر است در شرایط مختلف استراتژی های از رویکردهای ناب و چابک را بررسی نموده و نهایتاً درجات خاصی از نابی و چابکی را ارائه دهد. اطلاعات مورد نیاز برای مدل سازی و شبیه سازی مدل از مجتمع صنایع لاستیک یزد گردآوری شده است.

بحث رهبری و تأثیر آن بر سازمان ها، غیرقابل انکار است و پژوهش در مورد آن، از الزامات حیاتی سازمان های امروزی است. زیرا رهبر می تواند با ایجاد انگیزه و ارتباط مؤثر، کارکنان را از روی علاقه و میل به انجام وظایف سازمانی ترغیب کند و رسیدن به اهداف سازمانی را تسهیل نماید. هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های رهبری مدرسه کسب وکار با رویکرد توسعه کارآفرینی بوده است. مطالعه  به شیوه کیفی - سنتزپژوهی صورت پذیرفته است. جامعه آماری شامل کلیه مقالات منتشر شده داخلی و خارجی در سال های 2023-2010 بوده است. نمونه گیری به شیوه هدفمند تا حد اشباع داده ها  و  به صورت غربالگری در مرحله اول 62 مقاله انجام گرفت و درنهایت تعداد 53 مقاله ادامه یافت. ابزار گردآوری اطلاعات، اسناد و مدارک چاپی و الکترونیکی موجود در سایت های معتبر داخلی و خارجی بوده است. برای روایی و اعتباریابی داده ها از چهار روش قابلیت اعتبار یا باورپذیری، قابلیت انتقال یا انتقال پذیری، قابلیت تأیید یا تأیید پذیری و اطمینان پذیری استفاده به عمل آمد. شیوه تحلیل داده ها بر اساس نظام دسته بندی مفاهیم باز، سازمان دهنده و فراگیر صورت پذیرفت. براساس وجوه تشابه و تفاوت داده ها دسته بندی ها انجام گرفت. به طورکلی نتایج نشان داد، ابعاد رهبری مدرسه کسب و کار با رویکرد توسعه کارآفرینی به ترتیب اولویت (رهبری کارآفرینی، رهبری تعالی ساز، رهبری مشارکتی، رهبری کنشگر، رهبری برنامه درسی، رهبری استراتژیک، رهبری تحولی، رهبری برند ساز، رهبری آینده پژوه، رهبری مدیریت دانش) استوار گردید.

امروزه تنبیهات سازمانی نقش مهمی در حفظ نظم اخلاقی در سازمان ایفا می کنند. تحقیقات نشان می دهد که تصمیم برای تنبیه یا بخشش متخلف از هنجا ر تحت تأثیر عمد بودن تخلف و هویت اخلاقی فرد است. لذا هدف این تحقیق طراحی و اعتبار سنجی الگوی اثربخش تنبیهات سازمانی (مورد مطالعه سازمان های دولتی استان خراسان رضوی) می باشد. روش تحقیق، از نوع آمیخته است. در بخش کیفی، روش تحقیق از نوع تحلیلتم و در بخش کمی، روش تحقیق پیمایشی است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، 9 تن از مدیران دستگاه های اجرایی و اعضای هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری و مسئولین و کارکنان هسته های رسیدگی به تخلفات سازمان های دولتی هستند که دارای سابقه اجرائی مدیریتی حداقل 10 سال می باشند و همچنین 5 تن از اساتید دانشگاهی که گرایش تحصیلی آن ها رفتار سازمانی، منابع انسانی، روانشناسی، حقوق و جامعه شناسی با مرتبه استادیاری به بالا و سابقه تدریس حداقل 10 سال می باشند. روش نمونه گیری در بخش کیفی از نوع غیر تصادفی یا هدفمند و گلوله برفی می باشد. جامعه آماری بخش کمی، کلیه مدیران دستگاه های دولتی استان خراسان رضوی در سال 1402 می باشد که تعدادآن ها 8936 نفر است. روش نمونه گیری در بخش کمی، تصادفی طبقه ای است که با توجه به حجم جامعه و جایگذاری در فرمول نمونه گیری کوکران، حداقل حجم نمونه به تعداد 368 عدد مشخص شد. یافته های تحقیق دربرگیرنده 3 تم به نام های اثربخش نظام تنبیه، اثربخشی ساختار سازمان، اثربخشی بازدارندگی تنبیه و 14 مؤلفه و 140 شاخص می باشد. یافته های بخش کمّی نشان داده است که مدل به دست آمده از اعتبار لازم برخوردار است.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های اوباشگری سازمانی و بررسی تأثیر آن برسلامت روان کارکنان انجام شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات، توصیفی-همبستگی است. در این پژوهش از رویکرد ترکیبی (استقرایی-قیاسی) استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 17 نفر از متخصصان، کارشناسان و خبرگان فعال در این حوزه بود. معیارهای انتخاب نمونه در بخش کیفی شامل حداقل 10 سال سابقه خدمت و مدرک کارشناسی در رشته های مدیریت، علوم تربیتی و روانشناسی بود. در مرحله کمی، جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان شهرداری مشهد با حداقل 5 سال سابقه خدمت و مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی بود. تعداد جامعه آماری 287 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران، 164 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. استراتژی پژوهش در بخش کیفی با استفاده از روش دلفی شامل دستیابی به اجماع نظر میان کارشناسان بود. برای شناسایی مؤلفه های اوباشگری سازمانی، پیشینه پژوهش مطالعه و پرسشنامه ای با مقیاس 5 گزینه ای لیکرت و تعدادی پرسش جمعیت شناختی طراحی شد. در بخش کمی، پس از شناسایی مؤلفه ها در بخش کیفی، 35 عامل نهایی احصاء و با استفاده از روش دلفی و اجماع نظر خبرگان به 6 عامل خشونت فیزیکی، خشونت کلامی، آزار و اذیت، ارعاب، تبعیض، رفتارهای تخریبی و انحرافی در محیط کار طبقه بندی شد. پرسشنامه براساس این اطلاعات طراحی و توزیع شد. همچنین، در بخش کمی از پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ و هیلر استفاده شد. نتایج نشان داد اوباشگری سازمانی بر سلامت روان کارکنان و ابعاد آن (اضطراب و اختلال خواب، افسردگی، واکنش جسمانی و کارکرد اجتماعی) تأثیر دارد.