اقتصاد بین الملل

موفقیت نسبی همگرایی در اروپا، موجب شده است که سایر مناطق جهان به ایجاد ترتیبات منطقه ای، به منظور رشد و توسعه اقتصادی و ترویج صلح و دوستی در منطقه فکر کنند. شکل گیری سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) برای این منظور صورت گرفته است. هر چند در نگاه اول، شاید مقایسه دو تشکل منطقه ای مذکور، چندان متناسب با اهداف، اساسنامه، عملکرد و شرایط آنها نباشد، ولی بی شک برخی از دولت های اکو، عملکرد فعلی آن را مطلوب ارزیابی نمی کنند و آرزوی تحقق وضعیت بهتری را دارند. در مقاله حاضر، تلاش می شود دغدغه های اکو با الهام از موفقیت نسبی اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، مشکلات اکو را می توان در دو زمینه ساختاری، مانند فقدان و عدم دموکراسی بالنده و لیبرالیسم اقتصادی، آسیب پذیری ژئوپلیتیکی و نفوذ منفی قدرت های فرامنطقه ای و نیز فقدان و عدم تحقق راهبردهای تجاری مورد ارزیابی قرار داد. طبق نتایج پژوهش حاضر، اکو هنوز نتوانسته است به اولین گام همگرایی دست یابد که وحدت گمرکی است. از این رو، انگیزه اعضا برای ارتقای آن کاهش یافته است. ولی نگارندگان مقاله حاضر، درباره سرنوشت اکو ناامید نیستند. در پژوهش حاضر، وضعیت اتحادیه اروپا، ایده ال و بدون مشکل تلقی نمی شود، ولی از دیدگاه واقع گرایانه، موفقیت این اتحادیه در همگرایی منطقه ای، مدلی قابل اعتنا در سطح جهان ارزیابی میگردد. از این رو، تجارب اروپا در پیشبرد همگرایی اکو می تواند سودمند باشد.

۳۸۳.

بررسی اثر آزادسازی تجاری بر انتشار گازهای گلخانه ای:فرضیه های پناهگاه های آلودگی و منحنی زیست محیطی کوزنتس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر مبارک نویده محمدلو

منبع: برنامه و بودجه دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱۰۸

کلیدواژه‌ها: آزادسازی تجاری منحنی زیست محیطی کوزنتس پناهگاه های آلودگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت تجارت و محیط زیست

تعداد بازدید : ۱۸۲۸ تعداد دانلود : ۸۹۱

آزادسازی تجاری با توجه به سه اثر مقیاس، ترکیب و فناوری، بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده) تأثیر می گذارد. همچنین پس از آزادسازی تجاری، جابجایی سرمایه در سطح بین المللی تشدید می شود و بر اساس فرضیه پناهگاه آلایندگی، انتقال صنایع آلاینده از کشورهایی با سیاست های زیست محیطی شدید، به سمت کشورهایی با سیاست های زیست محیطی ملایم افزایش می یابد. در پژوهش حاضر، به منظور ارزیابی تأثیر آزادسازی تجاری بر انتشار دی اکسیدکربن، نیتروژن و سولفور گوگرد و بررسی ارتباط منحنی زیست محیطی کوزنتس با فرضیه پناهگاه آلایندگی، منحنی زیست محیطی کوزنتس بر اساس داده های ترکیبی و با استفاده از روش پانل دیتا و رهیافت آثار ثابت، در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، طی دوره زمانی 2008-1990 تخمین زده می شود. نتایج تخمین مدل نشان می دهد که افزایش آزادسازی تجاری و درآمد سرانه در کشورهای توسعه یافته، به کاهش انتشار دی اکسید کربن و سایر گازهای آلاینده منجر می شود و در کشورهای کمترتوسعه یافته و درحال توسعه، موجب افزایش انتشار این گازها می شود، به طور ی که کشش متغیر انتشار گاز دی اکسیدکربن نسبت به صادرات صنایع آلاینده، واردات صنایع آلاینده و شاخص درجه باز بودن اقتصاد در کشورهای توسعه یافته بر اساس نوع گازهای آلاینده تفاوت زیادی دارد.

۳۸۴.

افزایش درآمد ارزی و ایجاد اشتغال مولد از طریق گسترش عبور کالا (ترانزیت) میسر می شود

منبع: بررسی های بازرگانی ۱۳۸۰ شماره ۱۷۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۵ تعداد دانلود : ۱۰۳۳

۳۸۵.

ارزیابی مزیت نسبی و رقابتی صنعت پودر شوینده در ایران

نویسنده: حسین پیراسته الهام اسلامی نسب

منبع: پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال هجدهم بهار ۱۳۸۹ شماره ۵۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۸

۳۸۶.

بررسی اثرات جهانی شدن بر تجارت خارجی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن کلباسی سید عبدالمجید جلایی اسفندآبادی

منبع: پژوهش های اقتصادی ایران تابستان ۱۳۸۱ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تجارت بین الملل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت همگرایی اقتصادی

تعداد بازدید : ۱۸۲۴ تعداد دانلود : ۹۱۴

در این مقاله، پس از بررسی مدل های تقاضای واردات و عرضه صادرات از دو شاخص سطح تجارت بین الملل (LIT) وادغام تجارت بین الملل (IIT) به عنوان شاخص های جهانی شدن استفاده شده است. برای اقتصاد ایران، معادلات تقاضای واردات و عرضه صادرات به تفکیک و در سه گروه کالای واسطه ای، سرمایه ای و مصرفی تخمین زده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد در یک گروه معادله ها، شاخصLIT و درگروه دیگر معادله ها، شاخص IIT معنی دار بوده است. با توجه به برآوردهای به دست آمده می توان نتیجه گرفت که در گروه کالاهای سرمایه ای و واسطه ای دو بخش کشاورزی و ساختمان توانایی های لازم برای ورود به بازارهای جهانی را دارند. از طرف دیگر، به نظر می رسد که بخش کالاهای مصرفی بیشترین زیان را از پدیده جهانی شدن متحمل خواهد شد.

۳۸۷.

همگرایی منطقه ای و تاثیر آن بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی کشورهای اسلامی عضو منا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا نجارزاده وحید شقاقی شهری

منبع: تحقیقات اقتصادی فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۵ شماره ۷۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تحرک بین المللی عوامل و کسب و کار بین المللی سرمایه گذاری بین المللی،تحرک بلندمدت سرمایه

تعداد بازدید : ۱۸۲۲

ز جمله واکنش های انفعالی کشورها برای مقابله با پدیده جهانی شدن، می توان به همگرایی های اقتصادی و منطقه ای اشاره کرد.امروزه، همزمان با جهانی شدن، بحث همگرایی اقتصادی و منطقه ای در مناطق مختلف جهان رونق گرفته است.کشورهای اسلامی نیز با تکیه بر مزایای نسبی و تواناییهای مختلف اقتصادی می توانند شرایط و فضای مقابله با روند جهانی شدن را کسب کنند و با کسب تجارب متفاوت از همگرایی های مختلف اقتصادی-منطقه ای توان خود را برای حرکت در روند جهانی شدن افزایش داده و با شناخت مزیت های نسبی، موجبات افزایش جریان های سرمایه گذاری خارجی و به دنبال آن،رشد اقتصادی را فراهم کنند. در مقاله حاضره به منظور بررسی تاثیر همگرایی منطقه ای بر جذب سرمایه های خارجی (دو طرفه)، الگوی تعمیم یافته جاذبه برای 8 کشور عضو منا طی دوره زمانی 2000-1995 براورد شد.نتایج براورد مدل در کل نشان می دهد که همگرایی منطقه ای بین کشورهای مذکور را افزایش خواهد داد.این نکته می تواند دلیلی بر همکاری های بیشتر بین کشورهای منطقه تلقی شود.

۳۸۸.

جایگاه گمرک در نظام اقتصادی کشور

نویسنده: محمد نهاوندیان

منبع: مجلس و پژوهش مهر و آذر ۱۳۷۵ شماره ۲۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۳۸

۳۸۹.

بررسی تاثیر الحاق به سازمان جهانی تجارت بر صادرات برق ایران

نویسنده: محمدرضا لطفعلی پور روح الله نوروزی ملیحه آشنا مریم ذبیحی

منبع: مدل سازی اقتصادی آزاد فیروزکوه پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: ایران جهانی شدن صنعت برق الگوی خودتوضیح با وقفه های توزیعی (ARDL)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۱ تعداد دانلود : ۸۹۹

این مقاله به بررسی تاثیر الحاق به سازمان جهانی تجارت بر صادرات برق ایران به کشورهای ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان پرداخته است. بدین منظور از الگوی خودتوضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) طی دوره زمانی 1383-1387 استفاده شده است. نتایج برآورد جداگانه الگوی پویای بلندمدت با توجه به هر یک از سه کشور مذکور وجود یک رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل را نشان می دهد. بر این اساس در بلندمدت تاثیر شاخص ادغام در تجارت جهانی بر صادرات برق منفی بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که این ضریب نسبت به سایر متغیرهای توضیحی الگو، بر صادرات برق اثر کمتری دارد. نتایج الگوی کوتاه مدت نیز میان متغیرهای توضیحی الگو و صادرات برق رابطه ای منفی را نشان می دهد.

۳۹۰.

ساز و کار دیوان بین المللی داوری ICC

نویسنده: جنیفر کربای مترجم: محسن محبی

منبع: اتاق بازرگانی ۱۳۸۶ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل ارتباطات بین المللی و اقتصاد سیاسی بین الملل توافقات بین المللی،سازمان های بین المللی

تعداد بازدید : ۱۸۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۱۵

۳۹۱.

عوامل موثر بر تجارت متقابل ایران با بلوک های منطقه ای

نویسنده: امیررضا سوری احمد تشکینی

منبع: مدل سازی اقتصادی آزاد فیروزکوه پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: سرمایه گذاری مستقیم خارجی تجارت متقابل بلوک های منطقه ای داده های تلفیقی پویا

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۰ تعداد دانلود : ۹۱۹

مطالعه حاضر به دنبال تحلیل عوامل موثر بر تجارت متقابل ایران با کشورهای طرف تجاری در بلوک های منطقه ای EU، ECO، GCC و ASEAN با استفاده از داده های تلفیقی دوره 2009-1995 مبتنی بر رویکرد داده های تلفیقی پویا و بکارگیری روش گشتاورهای تعمیم یافته می باشد. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که اندازه اقتصادی، درآمد سرانه و مسافت مهمترین متغیرهای توضیح دهنده تجارت متقابل ایران و کشورهای طرف تجاری می باشند. بر اساس یافته های پژوهش، جریان تجاری ایران از فرضیه لیندر مبنی بر وجود رابطه مثبت بین تجارت متقابل و تفاوت درآمدها پیروی می کند. همچنین ابعاد اقتصادی و مسافت به ترتیب تاثیری مستقیم و معکوس بر جریان تجاری ایران دارد.

۳۹۲.

بررسی رابطه پویا میان نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود ختایی

منبع: برنامه و بودجه فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۳ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل مالیه بین الملل بازار ارز

تعداد بازدید : ۱۸۱۹ تعداد دانلود : ۸۷۸

در مورد اثرگذاری تغییرات نرخ ارز بر تولیدات کشور، نظرهای متفاوتی مطرح شده است. با توجه به اهمیت موضوع در سیاستگزاری ها و امکان اثرگذاری بر تولید از طریق نرخ ارز، در این مقاله رابطه میان نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی کشور با روش ARDL در دوره 1338-1379 بررسی شده و الگوی "ادواردز" مبنای اصلی تحقیق است. با کمک متغیرهای توضیحی سرمایه گذاری بخش دولتی و خصوصی، حجم نقدینگی و انواع نرخ ارز تغییرات تولید ناخالص داخلی و میزان اثرپذیری آن مطالعه شده است.

۳۹۳.

جهانی شدن ، مثل بالغ شدن

نویسنده: محسن رنانی

منبع: حقوق و اقتصاد مهر و آبان ۱۳۸۷ شماره ۲ و ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت همگرایی اقتصادی

تعداد بازدید : ۱۸۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۰۰

۳۹۴.

تاثیرگذاری سرمایه گذاری مستقیم خارجی و توسعه بازار مالی بر رشد اقتصادی ایران

نویسنده: رحمان مهدوی روح الله مهدوی

منبع: اقتصاد و تجارت نوین سال چهارم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۶۴

۳۹۵.

جهانی شدن با کدام هدف

نویسنده: پل سوئزی هری مگداف جیووانی رایگی مترجم: ناصر زرافشان تهیه، تدوین و تنظیم کننده: نسرین پرستش

منبع: مجله اقتصادی مرداد و شهریور ۱۳۸۳ شماره ۳۳ , ۳۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت همگرایی اقتصادی

تعداد بازدید : ۱۸۱۱ تعداد دانلود : ۹۲۹

۳۹۶.

بررسی اجمالی نظام حل و فصل اختلافات در سازمان تجارت جهانی

نویسنده: غزاله دژم خوی

منبع: بررسی های بازرگانی دوره جدید ۱۳۸۲ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۲۵

۳۹۷.

بررسی عوامل مؤثر بر حاشیه ارزی بازار موازی ارز ، نرخ ارز حقیقی و سطح عمومی قیمت در اقتصاد ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کاظم یاوری حسین قادری

منبع: پژوهش های اقتصادی ایران بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: سیاست های ارزی قیمت حاشیه ارزی بازار موازی ارز نرخ ارز حقیقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل مالیه بین الملل بازار ارز

تعداد بازدید : ۱۸۰۸ تعداد دانلود : ۸۲۰

هدف مقاله حاضر بررسی عوامل موثر بر حاشیه ارزی بازار موازی، نرخ ارز حقیقی و سطح قیمت با استفاده از یک الگوی همزمان اقتصاد کلان و با در نظر گرفتن ساختار اقتصادی کشور و وجود بازارهای دوگانه ارزی است. الگوی طراحی شده با استفاده از روش تخمین حداقل مربعات سه مرحله ای بر آورد شده است .نتایج حاصل از تخمین نشان می دهد که عوامل پولی و واقعی مانند حجم پول، سطح قیمت ها، انتظارات در رابطه با تورم داخلی، خالص بازدهی پول خارجی، سرمایه گذاری، اندازه دولت و درآمدهای نفتی اثر معنی داری برحاشیه‏ ارزی بازار موازی ،نرخ ارز حقیقی وسطح قیمت ها خواهند داشت. نتایج حاصل از شبیه سازی سیاست کاهش ارزش پول داخلی نشان می دهد که این سیاست، باعث افزایش در سطح قیمت‏ها خواهند داشت. نتایج حاصل از شبیه سازی سیاست کاهش ارزش پول داخلی نشان می دهد که این سیاست، باعث افزایش در سطح قیمت ها خواهند شد. این سیاست همچنین در کوتاه مدت موجب کاهش حاشیه ارزی شده، اما پس از آن، حاشیه ارزی رشد کرده و به مقدار اولیه خود نزدیک می شود. افزون بر آن، این سیاست در سال اول موجب افزایش نرخ ارز حقیقی خواهد شد، اما پس از آن، نرخ ارز حقیقی کاهش و در میزانی بالاتر از وضعیت اولیه قرار خواهد گرفت. همچنین، موجب کاهش در سطح تولید و افزایش ریالی درآمدهای نفتی دولت خواهد شد. این سیاست در ابتدا، باعث افزایش ذخایر خارجی شده، اما پس از آن، کاهش یافته تا به مقدار اولیه خود نزدیک می شود. دلالت مقاله حاضر در امر سیاست گزاری اقتصادی این است که به منظور تثبیت حاشیه ارزی، سطح قیمتها و نرخ ارز حقیقی، دولت باید سیاستهای منسجم پولی و مالی را همزمان اتخاذ کند.

۳۹۸.

سازمان بین المللی کار ، تجربه آفریقا و آینده ما: مصاحبه با دکتر سید غلامرضا جلالی نائینی

منبع: مجلس و پژوهش سال یازدهم بهار ۱۳۸۳ شماره ۴۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۷ تعداد دانلود : ۹۰۱

۳۹۹.

بررسی تأثیر تجارت خارجی بر توزیع درآمد بین هر یک از دهک های درآمدی شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عبدالمجید جلایی اسفندآبادی مصطفی گرگینی

منبع: اقتصاد و توسعه منطقه ای دوره جدید بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: توزیع درآمد تجارت خارجی ضریب جینی دهک های درآمدی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۵۴

تجارت خارجی از موضوع های مهمی است که از اهمیتی ویژه، در اقتصاد هر کشور برخوردار بوده است. از طرف دیگر یکی از هدف های مهم در جامعه، برقراری عدالت اقتصادی است که بُعد مهمی از آن را عدالت در زمینه توزیع درآمد تشکیل می دهد. این مسئله زمانی دارای اهمیت است که بتوان تأثیر ساختار تجارت را در بین هر یک از دهک های درآمدی بررسی نمود. بر همین اساس، در مقاله حاضر به بررسی تأثیر تجارت خارجی بر ضریب جینی هر دهک بر اساس دو مدل VAR و VECMپرداخته و از داده های سری زمانی سال 1358-1388 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد در کوتاه مدت، افزایش تجارت خارجی ضریب جینی را در تمام دهک ها کاهش و توزیع درآمد را عادلانه تر می کند. البته در کوتاه مدت، شدت اثر تجارت خارجی بر روی ضریب جینی در دو دهک با درآمد بالا و پایین بیش از سایر دهک های درآمدی می باشد. در بلند مدت، بین تجارت خارجی و ضریب جینی در شش دهک پایینی رابطه مستقیم وجود دارد و در چهار دهک بالایی این رابطه معکوس است. این رابطه معکوس در دهک های بالایی روبه افزایش است؛ به طوری که در دهک دهم بیشترین شدت را به خود می گیرد.

۴۰۰.

اثر متغیرهای تجارت خارجی بر رشد بهره وری عوامل تولید در صنایع استان تهران با تاکید بر توسعه ی صادرات

نویسنده: بیژن صفوی

منبع: اقتصاد مقداری ۱۳۸۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: صنایع تهران تجارت خارجی توسعه ی صادرات بهره وری کل عوامل تولید

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل صورت های کلان تجارت و مالیه بین الملل رشد اقتصادی سیستم اقتصادی باز

تعداد بازدید : ۱۸۰۳ تعداد دانلود : ۱۱۳۰

این پژوهش در نظر دارد پس از تحلیل رابطه ی بین رشد و تجارت خارجی و ارائه ی یک برداشت روش شناختی از بهره وری عوامل تولید و نیز عوامل موثر بر آن در بین بخش های صنعتی موجود استان تهران، رابطه ی بین جهت گیری تجاری، رشد بهره وری عوامل تولید در صنایع و رشد تولیدات صنعتی استان را ارائه نماید. در این مقاله، اثرات متغیرهای توسعه ی صادرات و جایگزینی واردات بر رشد عوامل تولید در بخش های مختلف استان تهران اندازه گیری شده و نتایج حاکی از آن است که برای هر بخش در اثر جهش صادراتی واحد صنعتی یعنی افزایش سهم صادرات در رشد ستانده آن بخش صنعتی بهره وری عوامل تولید در آن بخش از رشد بیشتری برخوردار خواهد شد. این امر در اکثر زیر بخش های صنعتی استان صادق است. سهم متغیر رشد صادرات در رشد ستانده صنعتی از ناحیه ی افزایش رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش های صنعتی و بخش تولید چوب محصولات چوبی و بخش های چاپ و انتشار و صنایع وابسته و تولید محصولات متفرقه از نفت و ذغال سنگ و پالایشگاه های نفت و تولید وسایل علمی و کنترل اندازه گیری و کالاهای بصری، موثر نیست. علت این امر ناچیز بودن مقدار صادرات آن بخش ها طی سال های اخیر و داخلی بودن بازار مصرف محصولات آن بخش هاست که باعث معکوس شدن اثر رشد صادرات آن بخش بر رشد بهره وری عوامل تولید شده است.

درخت حوزه‌های تخصصی