ابراهیم محمدزاده

تفریح در محل کار می تواند هر فعالیت اجتماعی، بین فردی یا وظیفه ای تلقی شود که ماهیت بازیگوشی و فکاهی دارد و برای فرد سرگرمی، لذت و خوشی را فراهم می سازد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل ایجادکننده تفریح در محل کار در سازمان تربیت بدنی ارتش بود. نوع پژوهش، توسعه ای به صورت ترکیبی است و برای استخراج عوامل از روش کیفی به شیوه مردم نگاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش تمامی کارکنان سازمان تربیت بدنی ارتش بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری مدلسازی معادلات ساختاری (5q≤n≤15q) تعیین شد. در بخش کمّی پژوهش به منظور تأیید مدل حاصل از بخش کیفی پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته طراحی شد. با توجه به تعداد پرسش های پرسشنامه، 377 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد و به همین میزان، پرسشنامه ها توزیع و تکمیل شد. پایایی پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ و روایی به دو روش محتوایی و سازه با استفاده از الگوی معادلات ساختاری تأیید شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی با رویکرد تحلیل تماتیک انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش نشان دهنده آن است که تفریح در محل کار دارای پنج بعد (فعالیت های تفریحی رسمی، حمایت مدیریت از تفریح، مسئولیت های شغلی مفرح، آزادی های فردی و معاشرت با همکاران) است و سه دسته از عوامل فردی، سازمانی و برون سازمانی در ایجاد تفریح در محل کار نقش دارند. نتایج بخش کمّی پژوهش نیز نشان می دهد که عوامل فردی به میزان 60/0، عوامل سازمانی به میزان 77/0 و عوامل برون سازمانی به میزان 25/0 بر تفریح در محل کار تأثیرگذارند. براساس نتایج می توان گفت که تأثیر مثبت حاصل از تجربه تفریح در محل کار می تواند مزایای بلندمدت در پی داشته باشد و محیط های سرگرم کننده کلید رشد انگیزه و بهره وری کارکنان هستند.

مقدمه: سرمایه اجتماعی که به معنای برخورداری افراد از منابع و حمایت ها در روابط و پیوندهای اجتماعی است، اهمیت ویژه ای دارد و یک اصل محوری محسوب می شود. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین شهروندان گرگان مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار: روش پژوهش در این مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی با به کارگیری پرسش نامه محقق ساخته می باشد. به منظور نشان دادن روابط بین متغیرها از آزمون های آماری و نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: اکثریت نمونه ها متاهل (68 درصد) و میزان تحصیلات 5/27 درصد لیسانس و بالاتر بوده است. همچنین میانگین های ابعاد سرمایه اجتماعی نشان داد که بعد اعتماد اجتماعی با میانگینی بالاتر از میانگین فرضی در رتبه اول و دو مولفه تعاملات اجتماعی و مشارکت اجتماعی با کسب میانگینی کمتر از حد انتظار در مراتب بعدی اهمیت قرار می گیرند. در نهایت با توجه به مقدار F و آزمون رگرسیون مشخص شد که مقدار F برابر با 178/0 بوده و در سطح 95 درصد معنی دار است. نتیجه گیری: باتوجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی، بر سلامت روان افراد، موثر است.