اختلال وسواس فکری-عملی

اختلال وسواس فکری-عملی‘اختلالی مزمن‘نوروتیک و ناتوان کننده است که از دیرباز مورد توجه روانپزشکان وروانشناسان بوده است .این اختلال در صورت عدم درمان به موقع اغلب به صورت مزمن درآمده وسالیان دراز همراه فرد خواهد بود ودر موارد جدی‘روابط خانوادگی واجتماعی فرد را مختل میکند.مبتلایان به این اختلال علایم اضطراب ویا افسردگی را نیز از خود نشان میدهند.بنابراین‘جداسازی وسواس فکری-عملی از افسردگی اساسی واضطراب فراگیر بسیار مهم تلقی میشود ویافتن راه حلهای درمانی مناسب با آن از اهمیتی ویژه برخورداراست.مهمترین علایم تشخیص این بیماری عبارتنداز:افکار‘تکانه ها یا تصاویر ذهنی بیهوده و مزاحم‘رفتارها ویا اعمال ذهنی تکراری که با هدف جلوگیری و یاکاهش ناراحتی طرح ریزی میشوند.در این پژوهش آزمودنی های مبتلا به وسواس فکری- عملی به شیوه های شناختی- رفتاری وشناختی-رفتاری توأم با درمان دارویی مورد مطالعه ودرمان قرارگرفتند.نتایج نشان میدهند که روش پیشین بسیار مؤثرتر از روش اخیر است.

مقدمه: اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، اختلال رفتاری ناتوان کننده ای است که مشکلاتِ سازگاری بسیار ی برای خود بیماران و خانواده ی آنها ایجاد می کند. هدف این پژوهش، مقایسه ی عدم تحمل بلاتکلیفی، تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به OCD و عادی ب ود. روش: روش پژوهش علّی_مقایسه ای بود. جامعه ی آماری را کلیه ی بیماران مبتلا به OCD تشکیل دادند که در نیمه ی اول سال 1392 به بیمارستان روانپزشکی رازی تبریز مراجعه کرده بودند. تعداد 25 نفر از این افراد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و تعداد 25 نفر نیز از بین افراد عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها نیز از MANOVA استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه بیماران OCD و افراد عادی، از نظر عدم تحمل بلاتکلیفی، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین صورت که میانگین نمرات بیماران OCD در عدم تحمل بلاتکلیفی بالاتر از افراد عادی بود. همچنین در متغیرهای تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی بین بیماران OCD و افرادبهنجار تف اوت معناداری مشاهده شد؛ بدین صورت که میانگین نمرات بیماران OCD در تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی پایین تر از افراد عادی بود. نتیجه گیری:نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تحمل بلاتکلیفی، تنظیم کارآمد هیجان و رضامندی زناشویی بیماران وسواسی در مقایسه با گروه عادی دارای نارسایی بوده و در نتیجه نیازمند توجه ویژه در درمان این اختلال می باشند.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان های شناختی-رفتاری، مواجهه و پیشگیری از پاسخ و دارویی در درمان اختلال وسواس فکری-عملی با استفاده از روش فرا تحلیل و همچنین مقایسه کارایی این روش ها در درمان اختلال وسواس فکری-عملی بود. برای انتخاب پژوهش های مورد نیاز از روش مرور ساختاریافته بهره گرفته شد. بدین ترتیب 28 مطالعه، مشتمل بر رساله های کارشناسی ارشد، دکتری و مقاله (داخلی و خارجی) که از روش های درمانی فوق الذکر برای درمان اختلال وسواس فکری-عملی بهره برده بودند، به عنوان نمونه پژوهشی مورداستفاده قرار گرفتند. عامل مهم در مناسب تشخیص دادن این پژوهش ها، روش های آماری مورداستفاده برای تجزیه وتحلیل داده های آن ها بوده است. برای محاسبه اندازه های اثر، تفاوت استاندارد بین میانگین ها مورداستفاده قرارگرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، درمان شناختی-رفتاری دارای اندازه اثری برابر با 611/1 هست. همچنین روش های مواجهه و پیشگیری از پاسخ و درمان های دارویی نیز به ترتیب اندازه اثر هایی برابر با 59/1 و 617/0 را نشان داده اند که نشان دهنده تأثیرگذار بودن درمان های نامبرده است. از طرفی دیگر، مقایسه کارایی این درمان ها نشان داد که درمان شناختی-رفتاری بیشترین میزان اثربخشی را برای درمان اختلال وسواس فکری-عملی داراست. همچنین درمان دارویی در مقایسه با درمان های روان شناختی از کارایی کمتری برخوردار است.

نگرانی به عنوان عامل شناختی مشترک در بسیاری از اختلالات روانشناختی به ویژه اختلالات اضطرابی در نظر گرفته می شود. این عامل در آسیب شناسی اختلال وسواس فکری- عملی نقشی برجسته دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تحمل ناپذیری بلاتکلیفی و نگرانی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی با توجه به نقش تعدیل کننده باورهای فراشناختی و نارسایی تنظیم شناختی هیجان بود. تعداد 100 بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی (78 زن، 22 مرد) در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان در پژوهش مقیاس تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (IUS)، پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ)، پرسشنامه باورهای فراشناختی (MCBQ) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان داد که تحمل ناپذیری بلاتکلیفی پیش بینی کننده نگرانی در بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی است. به علاوه باورهای فراشناختی و نارسایی تنظیم شناختی هیجان رابطه بین تحمل ناپذیری بلاتکلیفی و نگرانی را در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی تعدیل کردند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه بین تحمل ناپذیری بلاتکلیفی و نگرانی یک رابطه خطی ساده نیست و باورهای فراشناختی و نارسایی تنظیم شناختی هیجان می توانند این رابطه را تا حدودی تعدیل سازند.

هدف پژوهش، بررسی نقش عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در پیش بینی رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به OCD ب ود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی بیماران مبتلا به OCD بودند که در نیمه اول سال 1392 به بیمارستان روانپزشکی رازی شهر تبریز مراجعه کرده اند. تعداد 60 نفر از این افراد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و برای تحلیل داده ها نیز از همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که رضامندی زناشویی مبتلایان به OCD با بلاتکلیفی در مورد آینده (45/0 r= ؛000/0> p )، نشخوارگری (28/0 r=- ؛ 01/0> p )، ارزیابی مجدد مثبت (28/0 r= ؛ 01/0> p )، فاجعه سازی (30/0 r= ؛ 00/0> p ) و نمره کلی تنظیم هیجان (32/0 r= ؛006/0> p ) ارتباط معناداری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که34 درصد و32 درصد از کل واریانس رضامندی زناشویی بیماران مبتلا به OCD به ترتیب بر اساس برخی مؤلفه های عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان تبیین می شود. نتایج پژوهش کنونی می تواند تلویحاتی برای ایجاد زمینه های بیشتر حمایت اجتماعی از این بیماران بیش از پیش داشته باشد و پیشینه ای برای تحقیقات گسترده تر در این زمینه ایجاد کند.

هدف از این مطالعه بررسی ارتباط اضطراب کرونا با نگرانی و شدت علائم وسواسی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی مراجعه کننده به مراکز رواندرمانی سطح شهر رشت در نیمه دوم سال 1399 بودند که به روش نمونه-گیری در دسترس تعداد 40 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS)، پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ) و سیاهه وسواسی اجباری مادزلی (MOCI) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تک متغیره صورت گرفت. یافته ها نشان داد بین اضطراب کرونا با نگرانی (580/0r=، 01/0P<) و شدت علائم وسواسی (519/0r=، 01/0P<) در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون اضطراب کرونا 47/0 درصد از نگرانی و 43/0 از شدت علائم وسواسی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی را به صورت معنی داری پیش بینی کرد. براساس این نتایج می توان بیان نمود که اضطراب کرونا توانایی پیش بینی نگرانی و شدت علائم وسواسی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی را دارد.

پژوهش حاضر باهدف پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس طرح واره جنسیتی و ذهن آگاهی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغل دارای وسواس فکری-عملی در سازمان های دولتی شهر اراک در فروردین و اردیبهشت ماه سال 1402 با تعداد 397 نفر که از بین آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان تعداد 195 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و ابزار پژوهش پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ (1998)، طرحواره جنسیتی ساندرا بم (1974) و ذهن آگاهی فرایبورگ (FMI-SF) بود. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده های پژوهش نیز که با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 و آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه انجام شد نشان داد که طرح واره جنسیتی با بتای 0 /410و ذهن آگاهی با بتای 0/435 می توانند رضایت زناشویی را در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی پیش بینی نمایند (0/05>P). همچنین بین رضایت زناشویی با طرح واره جنسیتی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی رابطه وجود دارد و بیشترین رضایت زناشویی در زنان با کلیشه جنسیتی زنانه است (0/05>P). نیز بین رضایت زناشویی با ذهن آگاهی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی رابطه معنادار و قوی وجود دارد (0/650=r و 0/05>P)؛ بنابراین برای ارتقاء رضایت زناشویی زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی می توان از راهکارهای بهبود طرح واره جنسیتی و افزایش ذهن آگاهی بهره گرفت.