فاوا

  پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی اثر بخشی برنامه های درسی رشته های ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT ) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT ) دانشگاه علمی کاربردی شیراز بر اساس مدل اصلاح شده چشم شایستگی انجام شد.روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان رشته های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT ) و فناوری اطلاعات (IT ) دانشگاه علمی کاربردی شهر شیراز در سال 1396 به تعداد 300 نفر بودند که از میان آنها و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، 170 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده و روایی و پایایی آن به ترتیب با استفاده از تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی تک نمونه ای، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس طرح های تکراری تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که دانشجویان شایستگی های فنی،  زمینه ای و  ادراکی را در سطحی قابل قبول و شایستگی های رفتاری را پایین تر از حد متوسط ارزیابی کرده اند. همچنین شایستگی های ادراکی،  فنی، زمینه ای و رفتاری به ترتیب دارای اولویت یک تا چهار هستند. از طرفی، بین اهمیت شایستگی های فنی، رفتاری، زمینه ای و ادراکی از نظر دانشجویان مهندسی تفاوت وجود داشت که  آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که این تفاوت فقط بین دو بعد شایستگی های رفتاری و ادراکی از نظر آماری معنادار است.

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی جاری کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در مدارس استثنایی است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش داده بنیاد انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل کلیه کارگزاران دخیل در کاربرد فاوا در مدارس استثنایی هستند که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با پانزده نفر از معلمان مدارس استثنایی، پنج نفر از مدیران مدارس و سه نفر از مدیران میانی اداره آموزش و پرورش استثنایی شهر مشهد است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای تأمین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و کوبا استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دهنده ی بیست و شش مفهوم محوری است که در قالب مدل پارادیمی شامل بی برنامگی و نگاه غیرتخصصی به کاربرد فاوا در مدارس استثنایی به عنوان مقوله ی محوری و شرایط علی (ضعف مهارتی، ضعف نگرشی، چالش های مالی و زیرساختی)، عوامل زمینه ای (عوامل مدیریتی مدارس استثنایی و عوامل محیطی – زمینه ای)، شرایط مداخله ای تسهیل گر(آموزش و توسعه حرفه ای معلمان، نیازسنجی، حمایت و پشتیبانی)، شرایط مداخله گر محدودکننده(چالش های سازمانی، محیطی، دخالت های سیاسی و موانع فردی و اجرایی)، راهبردها (تجدید رویکرد برنامه ریزی درسی، طراحی برنامه استراتژیک در زمینه کاربرد فاوا، ارشادگری و کیفیت گرایی) و پیامد (کاهش کارایی و اثربخشی) سازمان یافت.

این پژوهش با هدف ارزیابی وضعیت کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در فرآیند یادهی و یادگیری مدارس هوشمند دوره ی ابتدایی شهرستان اردل انجام شد. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود. در بخش کمّی به علت کوچک بودن حجم نمونه، کلیه ی معلمان (80 نفر) به روش سرشماری انتخاب شدند. داده های کمّی با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسشنامه، توسط تعدادی از اساتید و کارشناسان علوم تربیتی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، 94/ 0 محاسبه شد. در بخش کیفی، مصاحبه با 15 نفر از معلمان و 15 نفر از مدیران انجام گرفت. برای تحلیل داده های کمّی از آزمون تی تک نمونه ای و برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت کاربست فاوا در پنج مؤلفه: 1. ارتقای تخصص، مهارت فناورانه و سواد رایانه ای معلمان و استفاده آنها از محتوای الکترونیکی در تدریس، 2. استفاده از فاوا برای استمرار فرایند یاددهی-یادگیری، 3. دانش و آگاهی تخصصی معلمان در زمینه ی کاربرد مناسب فنون تدریس نوین، 4. طراحی محتوای الکترونیکی مورد نیاز در تدریس توسط معلمان و 5. نقش دانش آموزان در تولید محتوای الکترونیکی در تدریس و تشویق آنها به جهت کاربست فاوا برای گسترش دانش و تعمیق یادگیری توسط معلمان؛ پایین تر از حد مطلوب بود. با تحلیل داده های کیفی موانع  مهمی ازقبیل عدم شناخت معلمان از روش های جدید تدریس؛ عدم رضایت معلمان از کاربرد فاوا و عدم تسلط به مهارت های ICDL ؛ عدم آگاهی از کاربرد نرم افزارهای آموزشی توسط معلمان، دانش آموزان و والدین؛ ضعف انگیزشی معلمان در کاربست فاوا در تدریس؛ عدم دسترسی همه ی دانش آموزان به لپ تاپ کلاسی؛ عدم نیروی متخصص در بهره گیری از فاوا؛ عدم فرهنگ استفاده از شبکه ها و سطح علمی- فرهنگی پایین معلمان، والدین و دانش آموزان؛ دید و نگرش منفی معلمان، والدین و دانش آموزان؛ چالش های مربوط به زیرساخت، امکانات و منابع اقتصادی و همچنین عدم وجود برنامه ی از قبل تعیین شده و چالش های برنامه ی درسی به عنوان چالش های کاربرد فاوا در مدارس هوشمند شناسایی شد.

گزارش علمی راهبردهای پدافند غیر عامل در پیشگیری از آسیب پذیری فاوا ناجا با هدف نظام مند کردن تفکرات راهبردی پدافند غیر عامل در موضوع پیشگیری از ناامنی های فاوا ناجا صورت گرفته است. نظریه های پدافندغیرعامل مشخص می کند که زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مانند مراکز داده، سیستم عامل ملی، شبکه تلفن ثابت و همراه، ماهواره، شبکه بی سیم، و فیبر نوری،جزو زیرساخت های حیاتی و به عنوان حلقه سوم از مدل 5 حلقه ای وارن بوده وکاهش آسیب پذیری آن دررویارویی با تهدیدهای دشمن و تهدیدهای طبیعی اهمیت ویژه ای دارد. روش پژوهش پیش رو کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری استادان و کارشناسان حوزه پدافند غیر عامل نفر است که از طریق جدول مورگان، به روش نمونه گیری احتمالی طبقه ای، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که پیش از اجرا اعتبارآن از راه اعتبار محتوا و پایایی آن از راه آلفای کرونباخ تأیید شد. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش ها، اصول پدافند غیر عامل در فناوری اطلاعات و ارتباطات، به طور کامل، مورد توجه قرار نگرفته است. بی توجهی به استحکامات فاوا آسیب پذیری آن ها را در مواقع بحرانی افزایش داده است. همچنین، نسبت به دیگر اصول پدافند غیر عامل، مانند توجه به اصل فریب دشمن، پراکندگی مکآن های فاوا و داشتن پناهگاه برای کارکنان فاوا توجه نشده است که این مهم آسیب پذیری فاوا را در مواقع بحرآن های ناشی از جنگ و بحرآن های طبیعی به شدت افزایش می دهد. به منظور حفاظت از تجهیزات فاوا و برقراری امنیت خدمات شبکه های ADSL با رویکرد پدافند غیر عامل و به منظور دست یافتن به اهداف ترسیم شده در اسناد پدافند غیر عامل موارد زیر، در دو بخش سخت افزاری (پدافند غیر عامل در حوزه مکانی ) و نرم افزاری (پدافند غیر عامل در حوزه سیستمی نرم افزاری)پیشنهاد می شود.

تمرکز جمعیت، صنایع، خدمات و زیرساخت ها در شهرها سبب شده تا چالش های شهرنشینی از قبیل سوانح طبیعی- همچون سیلاب ها- موضوع جدی تری برای پژوهش های شهری و میان رشته ای فناوری و جامعه شناسی به حساب آید. بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) به عنوان راهبردی در افزایش تاب آوری اجتماعی و کاهش مخاطرات، در جوامع مطرح شده است. در این مقاله جایگاه این فناوری در مدیریت سیلاب در شهرهای ایران با استفاده از روش کیفی مورد پرسش قرار گرفته است. هدف، اولویت بندی راهبردها و ابعاد به کارگیری این فناوری است. با هدف کاربردی شدن پژوهش، مطالعه موردی سیل در شهر ایلام صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش را ساکنان شهر و متخصصان حوزه مسائل شهری و مدیریت بحران تشکیل می دهد. اطلاعات نخست از طریق مرور متون کتابخانه ای سپس ابزار مصاحبه عمیق میدانی با ساکنین (12 نفر)، سیل زدگان (سه نفر) و متخصصان (15 نفر) به روش نمونه گیری هدفمند تا حد اشباع گردآوری شد. جهت تحلیل اطلاعات، با تکنیک دلفی یعنی استفاده از آرای خبرگان (15 نفر) راهبردها در دو دور به ترتیب تکمیل و ارزیابی- اولویت بندی و جهت تأییدپذیری بیشتر، یافته ها با ابزار مشاهده هدفمند موردی و تحلیل سوات (SWOT) بازبینی شدند. در دور سوم، اجماع نهایی خبرگان در اولویت راهبردها و نسبت آن با ابعاد فاوا حاصل شد. نتایج نشان داد که رسیدن به بالاترین جایگاه فناوری در تاب آوری شهری با تقویت سرمایه اجتماعی ممکن است. راهبردهایی که در اولویت دوم قرار گرفتند به ترتیب شامل کاهش آسیب پذیری، افزایش توسعه جامعه و کیفیت زندگی هستند و راهبردهای گسترش دسترسی و عدالت اجتماعی، بهبود حکمروایی و پاسخگویی جوامع، افزایش دانش فنی و خلاق و سرانجام ایجاد شهرهای انتقالی در اولویت های بعدی هستند؛ بنابراین کارآیی فناوری در شهرها بدون ابعاد اجتماعی به ویژه قومی - قبیله ای و هوش مکان پرسش پذیر است.

هدف این پژوهش بررسی پایان نامه های مرتبط با فاوا از منظر روش شناسی پژوهشی و قلمرو موضوعی در علوم تربیتی بود. ابتدا 79 پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی مربوط به سال 1380 تا 1392 از دانشگاه های دولتی شناسایی و با استفاده از روش تحلیل محتوا، چکیده و روش شناسی آنها تحلیل و از داده ها برای تعیین وضع موجود قلمرو موضوعی و روش شناسی استفاده شد. جامعه دوم 73 نفر از افراد خبره بودند که به روش نمونه گیری ملاک محور، انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. یافته ها نشان داد 8/79 درصد پژوهش ها با روش شناسی کمی، 1/10 درصد با روش شناسی کیفی و 1/10 درصد با روش شناسی ترکیبی انجام شده است. از لحاظ دامنه موضوعی مرتبط با فاوا 92/32 درصد به مبانی برنامه درسی، 38/30 درصد به عناصر برنامه درسی، 18/15 درصد به مهارت های یادگیری، 66/12 درصد به دوره های تحصیلی،07/5 درصد به ابزارهای یادگیری، 53/2 درصد به اشکال تلفیق و 26/1 درصد به پیامدهای فاوا پرداخته اند. از نظر خبرگان عناصر برنامه درسی با میانگین رتبه ای (12/6)، پیامدهای فاوا (94/5)، ابزارهای یادگیری (67/5)، اشکال تلفیق (10/5)، مهارت های یادگیری (92/4)، مبانی برنامه درسی و آموزش (74/4) و دوره های تحصیلی (32/4) در اولویت های بعدی قرار دارند. از لحاظ موضوعی برخی از موضوعات با اولویت بالا، کمتر و موضوعات با اولویت کم، بیشتر مد نظر بوده است.

بیان مسئله: این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش بوده که فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در خلق چشم انداز و طراحی محدوده های ارزشمند تاریخی شهر، مثل محله لاله زار تهران چه نقشی می تواند داشته باشد. با توجه به غنای تاریخی مطالعه موردی و قرارگیری آن در قلب پایتخت، اهمیت پژوهش بیشتر آشکار می شود، زیرا گریز افراد اصیل و توانمند از بافت های مرکزی تاریخی، موجب فرسودگی بیشتر چنین مراکزی شده و دیدگاه های جدید از جمله فناوری نو می تواند نویدبخش باشد.هدف پژوهش: هدف، جذب افراد خلاق، جوان و اصیل به بافت تاریخی و باززنده سازی آن با کمترین هزینه، در زمان کوتاه و با فناوری های روز در بیشترین اوقات شبانه روز است. روش پژوهش: روش کیفی با راهبرد موردکاوی خیابان لاله زار تهران اتخاذ شده است. از طریق سه تکنیک آینده پژوهی (تدوین چشم انداز، شبیه سازی سه بعدی و دلفی) پژوهش پیش رفته است. براساس چشم انداز مشارکتی بدیل های طراحی تهیه و گزینه تحقق پذیر با تکنیک دلفی و مشارکت پانزده نفر متخصص در پنج گروه تخصصی به اجماع رسیده است. نتیجه گیری: فاوا می تواند نقش تسهیل گری در چشم انداز فرهنگی- هنری محله ها به ویژه بافت های تاریخی مثل لاله زار تهران داشته و امکان برگزاری جشنواره های هنری را تا سطح بین المللی افزایش دهد. اولویت های تحقق پذیری درجنبه های اجتماعی- فعالیتی و فرهنگی- تاریخی بیش از کالبدی است. بنابراین فاوا امکان مشارکت مردمی را بیشتر و تداعی خاطرات و باززنده سازی های غیرکالبدی را تسهیل می کند و از حیث جهانی شدن، اجرایی و اقتصادی، رقیب و مکمل جدی بدیل های پیشین برای محله است. لاله زار به دلیل تجمع صنف الکتریکی، قابلیت پذیرش فاوا را به خوبی دارد ولی موفقیت آن در گرو جلب مشارکت، به ویژه در صنایع محلی این بافت یعنی گردشگری، موسیقی، سینمایی و رسانه های دیجیتال است.

این مقاله در سه گام پیش می رود: در گام نخست تلاش می کنیم با ارائه چارچوبی مفهومی- نظری نشان دهیم که توسعه در عصر ما یعنی عصر اطلاعات، شیوه غالب جدیدی یافته که به آن شیوه اطلاعاتی توسعه می گویند. تلاش می کنیم ضمن توضیح این شیوه جدید توسعه و مولود آن که اطلاعات گرایی و توسعه اطلاعاتی است، نقش پیشرانی این نوع توسعه نسبت به سایر وجوه توسعه از جمله توسعه اقتصادی و توسعه انسانی را نشان دهیم. سپس با ارائه تصویری فشرده از وضعیت ایران در برخی شاخص های اساسی توسعه اطلاعاتی، نشان می دهیم که به رغم ظرفیت های بسیار، شیوه مواجهه دستگاه حکمرانی کشور با فناوری های اطلاعاتی- ارتباطی نوظهور از یک سو و محیط کلان بازدارنده از توسعه اطلاعاتی از سوی دیگر، مانع تحقق توسعه اطلاعاتی و فراهم شدن نقش پیشرانی آن برای سایر وجوه توسعه شده است. در نتیجه گیری تلاش می کنیم با توجه به آسیب های موجود، چالش های پیش رو و مقتضیات توسعه ایران در چارچوب شیوه اطلاعاتی توسعه، برخی بایسته های کلان گذار موفق به شیوه اطلاعاتی توسعه را مطرح کنیم.