توییتر فارسی

مقاله حاضر درصدد مطالعه واکنش کاربران فضای مجازی به «روایات تعدی جنسی» در شبکه اجتماعی توییتر است. پس از فراگیری جنبش Me Too در سال 2017 در شبکه های اجتماعی جهانی، کاربران ایرانی نیز از این هشتگ برای بیان روایات آزار خود استفاده کردند، این روایات در بازه زمانی فروردین ۱۳۹۹ تا بهمن ۱۴۰۰ بررسی شدند. برای مطالعه مذکور چارچوب مفهومی مناسبی تدوین و از روش داده کاوی و تحلیل مضمون استفاده گردید. این پژوهش به بررسی واکنش های رسمی به این کارزار در قالب سه خبرگزاری مهر، ایسنا و ایرنا و واکنش های غیررسمی به آن طی سه موج افزایش توییت های کاربران در این کارزار پرداخته است. از مهم ترین نتایج حاصله کشف مضامین ذیل بودند؛ تعلیق خودخاموشی عاطفی، تهییج عواطف اجتماعی، احساس همدلی، احساس مسئولیت اجتماعی، رتوریک زنانه، ترومای ماندگار و مذمت کارزار. در پایان ضمن اشاره به زمینه های اجتماعی-تاریخی در برجسته سازی این مسئله که منجر به بازتاب آن در فضای مجازی شده، جریان انتقادی کارزار نیز موردتوجه قرار گرفته است.

توسعه شبکه های اجتماعی برخط (آنلاین) و ظهور جامعه بن سازه ای (پلتفرمی) در دهه های اخیر، تأثیر اجتماعی و سیاسی شگرفی بر روابط میان آدمیان در سرتاسر جهان گذاشته است. در پلتفرم توییتر از جمله در میان کاربران ایرانی آن، مسأله سیاست بسیار پررنگ است. امروزه این پلتفرم به یکی از مهم ترین ابزارهای اطلاع رسانی وارتباطات سیاسی در جهان تبدیل شده به طوری که بسیاری از دیپلمات ها و مقامات عالی سیاسی جهان نیز نظرات خود را در مورد رویدادها و مسائل سیاسی و بین المللی در این پلتفرم ابراز می کنند. از آنجا که علاوه بر محتوای هر نوع رسانه ای، شکل و فضای ارتباطی آن رسانه نیز تأثیرات خاص خود را بر مخاطبان و کاربران دارد، پرسش این است که فضای توییتر چه تأثیری بر بینش سیاسی و روابط میان کاربران ایرانی گذاشته است؟ در این مقاله، با استفاده از کلان داده های توییتری، به این موضوع پرداخته شده؛ و برای پاسخ به سوال پژوهش از دو روش مشاهده مشارکتی و موردکاوی، و برای جمع آوری اطلاعات از روش داده کاوی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که توییتر فارسی باعث ایجاد «اجتماعات همفکر» و «حباب فیلتر» در میان کاربرانش شده و کاربران از ابزارهای موجود در این پلتفرم در جهت اجتناب از چالش های اختلاف نظر استفاده می کنند. مجموعه این عوامل منجر به ایجاد یک «مارپیچ سکوت» و «چرخه دوقطبی» شده است. به عبارت دیگر، فضای توییتر، دوقطبی سیاسی در میان کاربران توییتری را تشدیده کرده است. این وضعیت باعث شده فضای کلی سیاست در جامعه ایران نیز از فعالان سیاسی حاضر در توییتر اثر پذیرد و قطب بندی شود.

پلتفرم رسانه اجتماعی X (توییتر) با وجود مسدود شدن در ایران، همچنان محل اظهار و تبادل نظر سیاستمداران و شهروندان است. باتوجه به اقبال عمومی، چهره های سیاسی و رسانه ای درباره فعالیت های سازمان یافته سیاسی در این رسانه اجتماعی هشدار داده اند. در این پژوهش تلاش شده است با تحلیل احساسات و داده های توییت هایی که طی دوره ای یک ماهه، خطاب به سیاستمداران ایرانی نوشته شده اند، به بررسی امکان وجود و تأثیر بالقوه چنین فعالیت هایی پرداخته شود. یافته ها نشان می دهند که حساب های کاربری با فعالیتی بیشتر از معمول، احساسات منفی شدیدتری نسبت به سیاستمداران ایرانی ابراز کرده اند. علاوه بر این، با تخمین موقعیت جغرافیایی تقریبی کاربران فعال تر و تقسیم آنها به سه گروه، مشاهده می شود که کاربران ساکن آمریکا و ایران، نسبت به کاربران ساکن اروپا، احساسات منفی شدیدتری به سیاستمداران ایرانی داشته اند. در نهایت، تمام کاربران صرف نظر از مکان یا میزان فعالیت، احساسات منفی بیشتری نسبت به دولت سیزدهم در مقایسه با دولت پیش  از آن نشان داده اند.