چیره دستی سازمانی

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به نظریه ای در حوزه فرهنگ نوآوری به منظور درک بهتر این پدیده در شرکت های تولیدی سازمان صنعت، معدن و تجارت در استان مازندران اجرا شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر رویش نظریه ها است. برای گردآوری اطلاعات از برجسته ترین مبانی نظری و مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و بررسی و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمیک انجام گرفت. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری بود و با بهره مندی از تکنیک های هدفمند قضاوتی و گلوله ی برفی انجام شد. نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها طی فرایند کدگذاری به ایجاد نظریه در حوزه فرهنگ نوآوری منجر شد که بر مبنای آن عوامل علی، زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبرد و پیامد در رابطه با فرهنگ نوآوری معنا پیدا کرده اند.

هدف کلی از انجام این پژوهش، طراحی رابطة میان چیره دستی سازمانی و عملکرد توسعة محصول جدید با نقش میانجی ماژولاریتی محصول در شرکت های تولیدکنندة تجهیزات بدن سازی بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی بود که درزمرة پژوهش های توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. ازنظر فلسفه، این مطالعه یک پژوهش قیاسی است که برمبنای پارادایم اثبات گرایی انجام شده است. ازنظر شاخص زمانی، پژوهش حاضر از پژوهش های مقطعی به شمار می آید. جامعة آماری پژوهش مدیران ارشد و کارمندان کارخانجات و شرکت های تولیدی تجهیزات بدن سازی کشور در سال 1397 به تعداد 147 نفر بودند. برای نمونه گیری از روش تمام شماری استفاده شده است. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه های چیره دستی سازمانی هوآنگ و لی (2017)، ماژولاریتی محصول یاژیائو و همکاران (2018) و عملکرد توسعة محصول جدید چنگ و کروم ویده (2018) استفاده شده است. پایایی پرسش نامه ها با روش آلفای کرونباخ تأیید شد و برای تحلیل داده های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار پی.ال.اس. استفاده شد. نتایج نشان داد که چیره دستی سازمانی تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد توسعة محصول جدید داشت و ماژولاریتی محصول به عنوان متغیر میانجی در رابطه با چیره دستی سازمانی و عملکرد توسعة محصول جدید عمل کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عناصر چیره دستی سازمانی در سازمان های علمی و فناورانه است. پژوهش حاضر از دسته پژوهش های توصیفی به شمار می رود که به روش پیمایش اجرا می شود. در این پژوهش مدل چیره دستی سازمانی از نظر کمی آزمایش شده است. جامعه آماری از میان شرکت های فعال علمی و فناورانه جهاد دانشگاهی انتخاب شده است، به طوری که این شرکت ها بیش از 10 نفر کارمند و 5 مدیر دارند و 94 شرکت را دربرمی گیرد. با توجه به فرمول کوکران 76 نمونه آماری از شرکت های فعال به روش تصادفی ساده انتخاب شد. در هر شرکت 3 مدیر به سؤال های پرسشنامه پاسخ دادند که میانگین نظر آنها به منزله نماینده شرکت تحلیل شد. بازگشت پرسشنامه ها از نمونه آماری 92 درصد بود که داده های جمع آوری شده به کمک روش مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر تحلیل شدند. این پژوهش نُه فرضیه را مطرح کرده است که هشت فرضیه آن به تأیید رسید و فقط تأثیر عوامل مداخله گر بر استراتژی ها و راهبردهای چیره دستی به دلیل عدد معناداری پایین تأیید نشد.

پیشرفت تکنولوژی و فضای رقابتی سازمان ها را ناچار به بهره برداری هم زمان از محصولات و خدمات فعلی و کشف پیوسته ارائه بهترین ها (چیره دستی سازمانی) ساخته است تا در عصر صنعتی جدید (چهارم) موفق شوند. در این میان جهت گیری استراتژیک به عنوان مبنایی برای اقدامات سازمان شناخته و ابزاری برای تحقق اهداف آن محسوب می شود. بنابراین پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش جهت گیری استراتژیک (بازارمحوری و کارآفرین محوری) و آمادگی صنعت چهارم بر چیره دستی سازمانی در شعبات شرکت بیمه البرز صورت گرفته است. داد ه ها به وسیله پرسشنامه گردآوری شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی و روایی آن به وسیله روایی صوری و روایی همگرا مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها نیز به کمک مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارSmart PLS  انجام شده است. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد بازارمحوری، کارآفرین محوری، و آمادگی صنعت چهارم تأثیر مثبت و معنادار بر چیره دستی سازمانی دارد. در نتیجه به مدیران توصیه می شود با تجزیه و تحلیل نیازهای مشتریان (بازارمحوری)، اصلاح فرایندها، و استفاده فعالانه از فرصت های بازار (کارآفرین محوری) در عین توسعه فناوری های نوظهور (آمادگی صنعت چهارم) و ترکیب آن ها مقدمات چیره دستی سازمانی را فراهم آورند.