طبقات اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم و شیوه های مواجهه با آنان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۹)
100 - 130
هدف از این مطالعه، شناسایی مفهوم و مصادیق طبقات اجتماعی از دیدگاه قرآن و نحوه مواجهه با آنها است. جوامع به عنوان شکل های متمایزی از اجتماعات انسانی دیده می شوند که در درون خود ساختارهای اجتماعی تشکیل داده و متناسب با آنها روابطی را ترسیم نموده و بر مبنای آنها تعامل و مواجهه با یکدیگر را وضع می کنند. به نظر می رسد، دلایلی همچون تفاوت های فرهنگی، زیستی، مادی و نوع توان مندی افراد و گروه ها در تصرف طبیعت و بهره گیری از دیگر همنوعان، به تدریج سبب شکل گیری طبقات اجتماعی شده است. مولفه هایی مانند: قدرت و ثروت مبنای شکل گیری دسته ای از طبقات و عناصری همچون خداجویی و معنویت گرایی مبنای شکل گیری بخشی دیگر از طبقات اجتماعی شده است. به عبارت دیگر، نوع نگرش و کنش جمعی از افراد انسانی که معطوف به عوامل دنیوی بوده است، سبب ایجاد دسته ای از طبقات شده و نگرش و کنش معطوف به آخرت برخی دیگر، طبقات اجتماعی متمایزی را شکل داده است. مسئله این پژوهش که با روش توصیفی، تحلیلی و با بهره گیری از منابع إسنادی انجام شده آن است که طبقات اجتماعی از منظر قرآن چگونه می باشند؛ عوامل ایجاد آنها چه مؤلفه هایی بوده و دارای چه ویژگی هایی هستند و نیز شیوه مواجهه با هر یک از طبقات اجتماعی یادشده چگونه است. دست یابی به نتایجی مطلوب از این پژوهش کمک می کند تا در شرایط کنونی نیز عوامل شکل گیری طبقات اجتماعی و به تبع آن، دلایل شکاف اجتماعی را عمیق تر بازخوانی و تحلیل کرده و متعاقب آن راهکارهای مواجهه با این پدیده اجتماعی را به عنوان الگویی مطلوب در جوامع امروزی نیز به کار بست.