عرفان های نوپدید

واکنش فرامدرن در مقابله با طرز تفکر مدرنیته، نقش اساسی معنویت را در تعریف هویت به رسمیت میشناسد و تفکیک خودسرانه زندگی مردم را به دو عرصه خصوصی و عمومی، سکولار و مقدس به چالش میکشد.از بحرانهای عصرحاضر، احساس پوچی، سرگردانی و بیهدفی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که این امر علت اصلی در ظهور ادیان نوپدید و بروز هم توان بحث پلورالیزم دینی میباشد. این مطالعه با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی در متون, کتب و مقالات با استفاده از کلید واژه پرداخته است. در ابتدا پس از مطرح ساختن بحث «ظهور عرفانهای نوظهور معناگرا» و «پلورالیزم دینی» به نقش «هویت سازی دینی» به عنوان یک ابزار پرداختهاست. آنچه ظاهر مساله بیان میکند که تأثیر حمایتی از سوی پلورالیزم دینی بر حفظ «عرفانهای نوپدید» در سطح جهان میباشد، اما با توجه به یافتههای این مطالعه میتوان به نقش دوطرفه کنشی، واکنشی حفظ و بقا بین «پلورالیزم دینی» و «اصل ظهور عرفانهای» نوپدید در سطح جهان، بویژه در کشورهای اسلامی اشاره کرد.

یکی از جریان های پرچالش فکری و فرهنگی در ایران، پدیده «عرفان های نوظهور» است. مواضع گوناگونی از سوی اندیشمندان اتخاذ شده است، اما آنچه ذهن یک پرسشگر را مشغول می کند، نسبت میان این عرفان ها با عرفان اصیل ادیان است. آنها خود را فراتر از ادیان و عرفان های رایج می انگارند، لذا در اینکه بتوان آنها را عرفان مصطلح نام نهاد یا در دل ادیان اصیل جای داد، تردید شده است. در این پژوهش، ضمن تعریف مستند از عرفان و معنویت های نوظهور، با مبنا قرار دادن تمایز علوم در سه حوزه موضوع، روش و هدف، این جریان ها در هر یک از این سه حوزه، متفاوت و متمایز ارزیابی شده است و تنها وجه اشتراک این جریان ها با عرفان موجود در ادیان و از جمله اسلام را، در توجه و تمرکز آنها به جهان فرامادّی و متافیزیک تحلیل شده است. در ذیل هر یک از سه حوزه مذکور، زاویه هر یک از جریان های نوظهور را از عرفان اصیل دینی گوشزد کرده ایم.