مطالب مرتبط با کلیدواژه

پاکستان


۲۱.

تحلیل ژئو استراتژیکی روابط ایران و پاکستان با تأکید بر عامل امنیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ایران امنیت پاکستان روابط ژئو استراتژیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۶۷۴
ایران و پاکستان به عنوان دو بازیگر مهمّ جنوب غربی آسیا با داشتن مرز های مشترک پهناور تأثیر گذاری مهمی بر تحوّلات بین المللی داشته اند. ضرورت های سیاسی و ژئو استراتژیکی بین ایران و پاکستان با وجود اختلاف در منافع و چشم اندازهای سیاسی در مورد مسائل منطقه ای و جهانی، باعث رابطه ی نزدیک بین دو کشور شده است. ماهیت و محتوای روابط دو جانبه ی ایران و پاکستان در مورد مسائل منطقه ای و بین المللی مختلف از جمله مسائل امنیتی و مرزی متغیر افغانستان، هندوستان و آمریکا، منافع فرقه ای شیعه و سنی و گروه های بنیادگرا وسلفی، مسئله ی هسته ای و نیروهای ناتو می تواند بر آینده روند صلح و ثبات در آسیا تاثیر گذار باشد. مقاله ی حاضر تلاش دارد تا چشم اندازهای مختلف روابط ایران و پاکستان را در یک محیط ژئواستراتژیک امنیتی بررسی کند. بر همین اساس نوشتار حاضر استدلال می کند که مهمترین متغیر در روابط ایران و پاکستان بعد از انقلاب اسلامی به طور عام و پس از یازدهم سپتامبر به طور خاص عامل امنیت استراتژیک در یک محیط ژئو استراتژیک در منطقه می باشد. در واقع با توجه به موقعیت ژئو پلیتیکی و ژئو استراتژیکی دو طرف و مسائل امنیتی بین آن ها، روابط مابین دو کشور و نگاه استراتژیک سیاست گذاران دو طرف به هم در زمینه های مختلف نیز از مجرای محیط ژئو استراتژیک امنیتی و بالابردن توان امنیتی خود در منطقه بوده است.
۲۲.

شاعران بلوچ پاکستانی در دوره ی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: پاکستان ادبیات معاصر زندگی نامه شاعران بلوچ

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها شبه قاره هند
تعداد بازدید : ۳۸۳۳ تعداد دانلود : ۱۳۳۰
تحوّلات سیاسی و اجتماعی در پاکستان از ابتدای قرن بیستم میلادی آغاز شده است. به دنبال این تحوّلات کلّی در جامعه ی پاکستان، شاعران بلوچ زبان آن دیار نیز سهم عمده ای در شکل گیری این تحوّلات اجتماعی داشته اند. روند تحوّلات یاد شده بیشتر به خاطر مسائلی چون مهاجرت بلوچ ها به کشورهای دیگر و آگاهی از اوضاع جهان، تحوّلات جهانی که مستقیم یا غیر مستقیم جامعه را تحت تأثیر قرار داد، رواج و گسترش صنعت چاپ و نشر کتاب و روزنامه، تاسیس آکادمی بلوچی در ایالت بلوچستان و...بود که همگی باعث تحوّلی عظیم در فرم، قالب شعر و دگرگونی مضامین اشعار این دوره گردید. این مقاله سعی دارد تا زندگی نامه ی هفت تن از شاعران سرآمد این دوره را که سهم عمده یی در شکل گیری تحوّلات اجتماعی در جامعه ی پاکستان داشته اند، به روش توصیفی بررسی نماید.
۲۳.

نقش حمایت خارجی در احیای طالبان در افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: افغانستان پاکستان شورش احیای طالبان گروه های بنیادگرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۷۵
بیش از ده سال از سقوط طالبـان از قدرت در افغانستان و مداخله ی نظامی بین المللی می گذرد؛ امّا هنوز شناخت کمی از منشأ و علل شورش فعلی طالبان در افغانستان وجود دارد. به رغم این که حکومت طالبان سقوط کرده است؛ امّا سقوط آن ها از قدرت موجب نابودی این گروه نشده است. مبارزه با طالبان یکی از مهم ترین چالش های آمریکا، ناتو، دولت حامد کرزی و بالطّبع جامعه ی جهانی است. چه عواملی به احیای گروه طالبان در افغانستان پس از سال 2005 میلادی کمک کرده است؟ هدف از مقاله ی حاضر، شناخت زمینه های عمده ی احیای قدرت طالبان، بررسی علت اصلی رشد آن ها و تبیین و ارائه ی راهکارها به منظور پایان دادن به شورش فعلی طالبان و بحران افغانستان است. طالبان افغانستان با دریافت کمک و آموزش از منابع مختلف درون پاکستان، به جنگ خود علیه دولت افغانستان ادامه می دهند. هرگونه مبارزه موفقیت آمیز با این گروه مشروط به از بین رفتن پناهگاه های موجود در پاکستان است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع فوق پرداخته است.
۲۴.

پیوند ژنگان ژئوپلیتیک و سیاست خارجی نمونه پژوهی: پاکستان و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال پنجم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: ایران سیاست خارجی پاکستان کد ژئوپلیتیک ژنوم ژئوپلیتیک شبه قاره

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جغرافیای سیاسی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) مباحث بنیادین سیاست خارجی
تعداد بازدید : ۳۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۵۱۱
ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه­ی جغرافیایی ژنتیک سیاست برخاسته از جغرافیای یک کشور است که سیاست خارجی آن کشور را تحت تأثیر قرارمی دهد. ایران با دارابودن 15 کشور همسایه و به عنوان یکی از مناطق ژئواستراتژیک جهان، موقعیت برجسته ای دارد. شناخت دیدگاه های ژئوپلیتیک نشأت گرفته از ژنوم­های ژئوپلیتیک همسایگان و شناسایی کدهای ژئوپلیتیکِ کشورهای هدف، می ­تواند نقش مؤثری در اتخاذ سیاست خارجی همراستا با وزن ژئوپلیتیک ایران ایفا نماید. شناسایی ژنوم های ژئوپلیتیک پاکستان برای جهت­شناسی به سیاست خارجی ایران، امری ضروری است. نگارندگان، کوشش نموده اند تقابل کد/ ژنوم های ژئوپلیتیک پاکستان و ایران را تحلیل نمایند.
۲۵.

نظریه پخش و بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: پاکستان صدور انقلاب بازتاب انقلاب اسلامی نظریه پخش ایدئولوژی فراملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۲
نوشتار پیش رو در پی پاسخ گویی به این سؤال است که انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر مسلمانان پاکستان گذاشته است؟ به نظر می رسد با پیروزی و گسترش انقلاب اسلامی، مسلمانان پاکستان نیز امیدوارتر از قبل و با تأسی از آموزه های اسلامی در راستای آزادی و استقلال گام برداشتند. اسلام سیاسی از حاشیه به متن آمد و جنبش های اسلامی مثل نهضت فقه جعفری با الهام از آموزه های اسلامی شکل گرفتند. در این بین شیعیان پاکستان بیش از سایر گروه ها از انقلاب ایران تأثیر پذیرفتند و به ایران به عنوان یک حامی و الگوی مبارزه نجات بخش نگاه می کنند.
۲۶.

ملت سازی ناکام در پاکستان و چالش های قومی: مطالعه موردی قوم بلوچ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: هویت ملی پاکستان ملت سازی جنبش قومی بلوچ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۱۱۴۲
پاکستان ازجمله دولت های پسااستعماری است که اقوام مختلفی در آن ساکن هستند. این گروه های قومی از بدو تأسیس این کشور با تأکید بر مؤلفه های زبانی، فرهنگی و قومی خاص خود در صدد استقلال بوده اند. قوم بلوچ یکی از این اقلیت ها است که از ابتدای جدایی پاکستان از هند همواره امنیت این کشور را به چالش کشیده است. هدف اصلی مقاله پیش رو بررسی سابقه ملی گرایی قوم بلوچ و نیز سیاست های دولت پاکستان در قبال آن با تاکید بر موضوع ملت سازی ناکام در این کشور است. بر این اساس، این پژوهش ضمن بررسی فرایند ملت سازی در پاکستان در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چرا قوم بلوچ در پاکستان همواره امنیت این کشور را به چالش کشانده است؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که ملت سازی ناکام از عوامل موثر بر ایجاد گرایش های واگرایانه قوم بلوچ در کشور چند قومیتی پاکستان بوده است؛ از این رو ادعای اصلی پژوهش این است که ضعف و ناکامی پاکستان در فرایند ملت سازی و عدم توانایی آن برای جذب قوم بلوچ در ملت واحد باعث شد این گروه قومی به سمت خط مشی گریز از مرکز سوق داده شود و امنیت پاکستان را به چالش بکشد.
۲۷.

چشم انداز موازنه قدرت در روابط هند - پاکستان در پرتو تحولات اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: هند پاکستان چین ایالات متحده امریکا جنوب آسیا موازنه پیچیده قدرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۲ تعداد دانلود : ۹۸۰
هدف از نگارش این مقاله بررسی موازنه قدرت رخ داده در آسیا در پرتو رقابت های هند و پاکستان است. هند و پاکستان از زمان استقلال تاکنون، به دلیل پیشینه مشترک، نوعی گریز و منازعه نسبت به یکدیگر داشته اند. آن گونه که پس از آزمایش هسته ای ١٩٧٤ هند، پاکستان به دنبال حفظ موازنه دفاعی خود با این کشور برآمد. در دهه ١٩٩٠ نیز دو کشور برای حفظ موازنه قدرت در مقابل یکدیگر، به یک بازدارندگی هسته ای دست پیدا کردند و قاعده بازی قدرت در روابط دو کشور تبدیل به حاصل جمع جبری صفری شد. با تحولات و حوادثی که از دهه اول قرن ٢١ رخ داده است، از جمله کشته شدن بن لادن، تیرگی روابط پاکستان و امریکا، مبارزه با تروریسم، همکاری های هسته ای و امنیتی هند-امریکا و تاثیر این تحولات بر روابط کشورهای منطقه جنوب آسیا با یکدیگر و با قدرت های خارج از منطقه این پرسش قابل طرح است که چشم انداز موازنه قدرت در روابط دو کشور هند و پاکستان به کدام سو سیر خواهد کرد؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که با توجه به حاکم بودن ژئوپلتیک بحران بر روابط هند و پاکستان در منطقه جنوب آسیا هر یک از دو کشور هند و پاکستان سعی دارد به نوعی موازنه قدرت در مقابل دیگری مبادرت ورزد، با اتحاد و ائتلاف با دیگر کشورهای خارج از منطقه جنوب آسیا موازنه را به نفع خود تغییر دهد و به نوعی با کشورهای فرامنطقه ای وارد مناسبات و اتحاد استراتژیک شود. شایان ذکر است برای بررسی فرضیه مذکور از روش آینده پژوهانه و با استفاده از تکنیک گذشته نگری استفاده خواهد شد.
۲۸.

تبیین عوامل مؤثر در بحران زایی و مدیریت مرزهای ایران و پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: ایران پاکستان بلوچستان مرز مناطق مرزی مدیریت مرزها بحران زایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۲ تعداد دانلود : ۸۰۳
مرزهای بین المللی به عنوان خطوطی که موجودیّت های سیاسی را از یکدیگر جدا می کند دارای اهمیت ویژه ای هستند و کشورها تلاش زیادی را برای کنترل آنها انجام می دهند.اما تهدیدهایی که از سوی مرز متوجه کشورها می شود تنها با کنترل امنیتی و انتظامی خط مرزی رفع نمی گردد و در اینجاست که مدیریت مرزها اهمیت پیدا می کند. مدیریت مرزها شامل فعالیّت های سیاسی، اقتصادی، عمرانی نیز می شود و علاوه بر خط مرزی، مناطق مرزی را نیز در بر می گیرد. ایران در شمار کشورهایی است که دارای بیشترین همسایه است و عوامل متعدد داخلی و نابسامانی سیاسی و اقتصادی در کشورهای همسایه مشکلات زیادی را در راستای کنترل و مدیریت مرزها ایجاد کرده است. به گونه ای که می توان برخی از مرزهای ایران را بحران زا نامید. این موضوع در مرزهای شرقی و به ویژه مرزهای ایران و پاکستان نمود بیشتری یافته است به گونه ای که به رغم تلاش های انجام شده توسط نهادهای ذیربط، در زمینه ی مدیریت مرزها اقدامات مطلوبی صورت نپذیرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی عوامل مؤثر در بحران زایی و همچنین مدیریت مرزهای ایران و پاکستان می پردازیم. هدف نگارندگان پاسخگویی به این پرسش است که: عوامل مؤثر در بحران زایی مرزهای ایران و پاکستان کدامند؟ و ایران برای مدیریت مرزهای خود با پاکستان با چه چالش هایی روبرو است؟ نتایج بررسی نشان داد که ویژگی های مرز از جمله تاریخچه مرز، نحوه ی شکل گیری و نوع مرز به همراه توان مدیریتی کشور در عرصه امنیتی و انتظامی و ویژگی های فرهنگی و اقتصادی مناطق مرزی و همکاری های کشور همسایه از عوامل مؤثر در بحران زایی و همچنین مدیریت مرزهای ایران و پاکستان است. ضعف اقتصاد محلی، ضعف فرهنگی در مناطق مرزی، ناهمگونی با فرهنگ غالب کشور، نفوذ بنیادگرایی و تروریسم و نابسامانی اقتصادی و سیاسی همسایگان نیز مهم ترین چالش های ایران برای مدیریت بهینه ی مرزهای خود با پاکستان است.
۲۹.

فراز و فرود حزب جماعت اسلامی پاکستان (با تاکید بر اندیشه های ابوالعلاء مودودی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: پاکستان ابوالعلا مودودی حزب جماعت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹۱ تعداد دانلود : ۹۱۶
با تشکیل کشور مسلمان نشین پاکستان در شبه قاره، تلاش های اسلام گرایانه برای تشکیل حکومت اسلامی در این کشور گسترش یافت. از جمله مهم ترین اندیشمندان در این زمینه ابوالعلاء مودودی است که با انتشار آثار متعدد نقش موثری در شکل گیری فضای سیاسی این کشور تازه تاسیس ایفا نمود و با تشکیل حزب جماعت اسلامی، تلاش برای کسب یا مشارکت در قدرت را آغاز نمود.بررسی اندیشه و تجربه های این حزب می تواند تصویر روشنی را از موقعیت احزاب و جنبش های اسلام گرا ارائه نماید، امری که در این مقاله تلاش می شود با تمرکز بر اندیشه های ابوالعلاء مودودی و به روش تحلیل محتوای آثار او مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه کلی آن که با توجه به اینکه ایده های نخبه گرایانه مودودی مورد توجه عامه قرار نگرفت و از سوی دیگر به منظور کسب حمایت توده، این تشکل سیاسی در مواردی از ایده های جنبش گرایانه و انقلابی خود فاصله گرفت و به شکل حزبی کلاسیک سامان یافت، از ایده تربیت نیرو برای انقلاب اسلامی فراگیر به ایده پذیرش امر واقع و بازی در چارچوب قواعد سیاسی حاکم فرود آمد.
۳۰.

مدل تبیینی ژئوپلیتیک پاکستان در حوزه رقابت و همکاری با جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر موقعیت و نقش آفرینی منطقه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: ایران پاکستان رقابت ژئوپولیتیک همکاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۵ تعداد دانلود : ۷۶۱
مطالعه ژئوپولیتیک پاکستان در حوزه رقابت و همکاری با جمهوری اسلامی ایران موضوع اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ گویی به این سوال است که تا چه میزان چالش های ژئوپولیتیک و رقابت های ناسازگار پاکستان با ایران، بر روابط دو کشور تاثیر گذار است؟ فرضیه درنظرگرفته شده نیز بیانگر آن است که چالش های ژئوپولیتیک و رقابت های ناسازگار پاکستان، همکاری های آن کشور با ایران را تحت تاثیر قرار داده و تضعیف کرده است. نگاهی به مدل تحلیل ژئوپولیتیک پاکستان نشان می ده د ک ه همکاری های آن کشور با ایران در مسائلی نظیر سازمان کنفرانس اسلامی، اکو، مسائل قومیتی، خط لوله گاز ایران- هند(انرژی) و گروه d-8 نهفته شده است. گرچه پاکستان به حفظ و نگهداری روابط دوستانه و صمیمانه با ایران به عنوان یکی از مهم ترین مولفه ها برای امنیت خود و منطقه می نگرد، اما عملکرد این کشور درقبال مسائل منطقه ای و رقابت ب ا ایران، ب ارها من افع و امنیت مل ی جمهوری اسلامی ایران را به چالش کشیده و یا حتی به مخاطره انداخته است. ازجمله چ الش ه ا و رقابت های ناس ازگار ژئوپولیتیکی بین دوکش ور می توان به مسائل ایدئولوژیکی، مسائل هسته ای، نوع نگرش دوکشور به آسیای مرکزی و افغانستان، مسائل مرزی و رقابت بندرگوادر با بندر چابهار اشاره کرد.
۳۱.

مطالعه تطبیقی حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: ایران قانون اساسی پاکستان جمهوری اسلامی تطبیق

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق خصوصی حقوق مدنی حقوق مدنی تطبیقی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق عمومی حقوق عمومی تطبیقی
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق کلیات نظام های حقوقی و حقوق تطبیقی
تعداد بازدید : ۲۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۲۴۳
تأمین حقوق و آزادی ملت ها ازمسائل مهم و ضروری در هرنظام سیاسی می باشد. به گونه ای که اکثرنظام های سیاسی جهان بخشی از قانون اساسی خود را به بیان این حقوق تخصیص داده اند. قانون اساسی ایران و پاکستان که دارای نظام جمهوری اسلامی هستند و قاعدتا از احکام و آموزه های دین مبین اسلام تبعیت می کنند،از این قاعده مستثنی نبوده وبه بیان حقوق ملت پرداخته اند لذا مطالعه حاضر با روش تحلیلی-تطبیقی به بررسی تطبیقی این حقوق در دو نظام سیاسی محل بحث می پردازد و از این حیث ضرورت داردکه موجب کشف نقاط قوت وضعف آنها شده واحیانا زمینه بازنگری و اصلاح آنان خواهد شد.طبق بررسی های انجام گرفته قانون اساسی ایران با بیان حقوق بنیادی ملت براساس آموزه های وحیانی دین اسلام و تخصیص یک فصل مجزا به بیان این حقوق، نسبت به قانون اساسی پاکستان کاملتر بنظر می رسد.
۳۲.

مطالعه تطبیقی قانون اساسی ایران و پاکستان از نظر مبانی حقوق شهروندی و تأثیر آن برحفظ وحدت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۶ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۸۷)

کلیدواژه‌ها: ایران قانون اساسی حقوق شهروندی پاکستان وحدت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۱ تعداد دانلود : ۶۷۶
افراد هر جامعه یا به گفته ای شهروندان هر حکومت، فارغ از هرگونه تفاوت، دارای حقوقی به نام «حقوق شهروندی» هستند. حقوق شهروندی مجموعه امتیازها و اختیارهایی است که بر عضویت یک فرد در جامعه سیاسی دلالت می کند و تحقق آن مستلزم برخورداری از حق احترام برابر، آزادی، امنیت، آسایش، آگاهی و حق پیشرفت است. از آنجاکه قانون اساسی، شیوه اعمال حاکمیت، شکل حکومت و رژیم سیاسی، اختیارها و عملکرد قوای مربوط به حکومت، حقوق مهم و اساسی مردم و نیز، مشارکت شهروندان در اعمال قدرت را از طریق حق رأی یا گزینش آزادانه نمایندگان معین می کند، عالی ترین قانون هر کشور نیز به شمار می رود که گذشته از آثار حقوقی، آثار فراحقوقی نیز بر شهروندان خود دارد. از این رو، قلمرو مفهومی و کارکردی اصول قانون اساسی، می تواند موجب تدوام، ثبات و بقای یک جامعه سیاسی شده و نقش مهمی در ایجاد وحدت ملی ایفا کند که یکی از مهم ترین اهداف حکومت ها به شمار می رود. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی، به شیوه تطبیقی انجام شده است و هدف، پاسخ به این پرسش است که چگونه اصول مربوط به حقوق شهروندی مندرج در قانون اساسی کشورهای ایران و پاکستان، می تواند بر وحدت ملی آنها تأثیر گذارد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که متغیر «دین و مذهب» در حقوق شهروندی سه گانه مندرج در قانون اساسی ایران، نقش تعیین کننده ای در حفظ وحدت ملی، به ویژه وحدت دینی دارد؛ درحالی که این متغیر در حقوق شهروندی درج شده در قانون اساسی پاکستان، در کنار اعطای حق آزادی به همگان (اعم از قومی، مذهبی، فرقه ای و حزبی در انجام اعمال و شعائر خود)، موجب شکاف و برخورد میان اقشار گوناگون جامعه شده و به جای وحدت ملی، از قابلیت ایجاد انشقاق ملی برخوردار است.
۳۳.

آسیب شناسی نقش شیعیان در پاکستان؛ با تاکید بر حزب مجلس وحدت مسلمین

نویسنده:
منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: پاکستان شیعیان فرقه گرایی حزب مجلس وحدت مسلمین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۸۷
تحولات سیاسی پاکستان، همواره متاثر از ساختارها و کارگزاران بوده است، ساختارها سیاسی – اجتماعی داخلی و ساختارهای خارجی از یکسو و کارگزاران و کنشگران سیاسی - مذهبی حوزه پاکستان از سوی دیگر، بر روند تحولات و رخدادهای این کشور اثرگذار بوده است. به این معنی که تحولات پاکستان برآمده از ساختارها و کارگزارانی است که برهمدیگر تاثیرات متقابلی دارند و گاه این ساختارها (حکومت و نظام سیاسی پاکستان، جغرافیای سیاسی - جمعیتی، نوع مذهب و ...) به همراه کارگزاران (بازیگران داخلی، ارتش، احزاب قدرتمند و بازیگران خارجی)، می توانند بر فرایندهای سیاسی گروه های حزبی - سیاسی نظیر شیعیان و مشخصا حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان تاثیرگذار باشند. در مقاله حاضر، مطرح شده است که گرچه شیعیان همواره نقش تعیین کننده ای در مناقشات و رقابت های سیاسی دولتمردان و سیاستمداران ایفا نموده اند، اما حاکمان پاکستان به تناسب سعی کرده اند از نقش شیعیان در استحکام قدرت و حکومت خود استفاده نمایند. به این معنی که از شیعیان در ساختار قدرت پاکستان، به عنوان ابزاری برای ائتلاف و بهره برداری دیگر احزاب سیاسی استفاده شده است و کشتار شیعیان به نوعی حاصل بی اعتنایی دولت پاکستان به گروه های افراطی و تروریستی نظیر (لشکر طیبه و سپاه صحابه و جهنگوی)در این کشور است و به نوعی به نظر می رسد یک اراده سیاسی فرامنطقه ای برای فرقه گرایی و ایجاد تضاد بین شیعه و سنی در پاکستان وجود دارد. در این مقاله ضمن اشاره به جایگاه شیعیان پاکستان به برخی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای موثر بر ضدیت با شیعیان نیز اشاره شده است.
۳۴.

پاکستان در راه استقلال

نویسنده:
منبع: تاریخ نو پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: پاکستان استقلال حکومت اسلامی محمدعلی جناح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۹ تعداد دانلود : ۲۸۲۳
پاکستان که از نظر کلمه حتی نیم قرنی است که بر صحنه گیتی نمودار گشته است، کشوری است بسیار جوان. اما با همه جوانی سرزمینی دارد با سابقه تاریخی طولانی و تمدن و فرهنگی باستانی. این کشور با قدمت تمدن و فرهنگ خویش به برکت نفوذ دین اسلام در شبه قاره تکامل یافت و تنها با نیروی ایمان و تکیه بر اسلام با یک رهبری مدبرانه از میان حوادث به سلامت بیرون آمد و بر صفحات روشن تاریخ نقش بست. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش رهبران سیاسی- فکری مسلمانان در نهضت استقلال پاکستان است.
۳۵.

تأثیر جمعیت علمای اسلام در پاکستان بر طالبان در افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: افغانستان پاکستان بنیادگرایی طالبان جمعیت علمای اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۷۶۸
ظهور طالبان در سال 1994 یکی از پدیده های مهم در تاریخ سیاسی معاصر افغانستان، آسیای جنوب غربی، خاورمیانه و جهان اسلام است. طالبان که نخست منادی وحدت و پاکسازی کشور از حاکمان محلی خودکامه، برچیدن گروه های خودسر و ایجاد نظم و ثبات در افغانستان بود پس از کسب پیروزی های اولیه، هدف خود را ایجاد نظامی مبتنی بر شریعت و سنت اعلام کرد. این گروه در مدت کوتاهی توانست بیشتر مناطق افغانستان را تصرف و در کابل امارت اسلامی ایجاد کند. طالبان پس از کسب قدرت، مجموعه ای از قوانین و اقدام های افراطی را به اجرا گذاشت. پرسش اصلی این نوشتار معطوف به شناخت مهم ترین عوامل تأثیرگذار در شکل گیری اندیشه و عمل طالبان در افغانستان است. در به قدرت رسیدن طالبان شرایط داخلی افغانستان مؤثر بوده است؛ اما با توجه به نبود پیشینه عمیق و قدرتمندی از اندیشه ها و گروه های بنیادگرا در این کشور، پژوهشگران بیشتر به بررسی نقش دولت های خارجی در شکل گیری طالبان و دستیابی آن به قدرت پرداخته اند. اما فرضیه اصلی این نوشتار آن است که جمعیت علمای اسلام در پاکستان از راه مدرسه ها و آموزش های مذهبی خود بیشترین تأثیر را بر شکل گیری، اندیشه، مواضع و اقدام های طالبان در افغانستان داشته است.
۳۶.

تأثیر عامل اقتصادی در مدیریت منازعه هند و پاکستان طی سال های 2010-1998(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد هند پاکستان مدیریت منازعه همکاری دوجانبه اقتصادمحوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۴۰۳
پیوند اقتصاد و منازعه بین المللی یکی از محورهای مهم اقتصاد سیاسی بین الملل است. هدف این مقاله، بررسی تأثیر عنصر اقتصاد در مدیریت منازعه هند و پاکستان با استفاده از رویکردهای اقتصاد سیاسی بین-الملل است. بنابراین، مقاله حاضر در پنج قسمت سامان می یابد. پس از بیان مسأله، تلاش می گردد تا چارچوب نظری مختصر و منسجمی فراهم شود که به طور خلاصه بر نسبت عناصر اقتصادی و منازعه متمرکز باشد. حاصل این قسمت هویدا شدن دو متغیر کلان همکاری دوجانبه و اقتصادمحوری است که ذیل هر یک چند شاخص مهم مطرح می گردد. سپس، همکاری دوجانبه هند و پاکستان در دو شاخص تجارت و سرمایه گذاری متقابل بررسی و نسبت آن ها با منازعه این دو کشور سنجیده می شود. آنگاه، با استفاده از آمارهای موجود نشان داده خواهد شد که چگونه اولویت یافتن اقتصاد برای هند و پاکستان، آن ها را از منازعات دوجانبه دور کرده و به رفتار احتیاط آمیز سوق داده است. سرانجام، نتیجه گیری مختصری از مطالب ارائه می گردد.
۳۷.

تبیین پیامدهای ژئوپلیتیکی سرمایه گذاری چین، در گوادر بر بندر چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: پاکستان چابهار ژئوپلیتیک چین گوادر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۵ تعداد دانلود : ۷۱۳
ظهور قدرت های اقتصادی نوین در حاشیه اقیانوس هند این منطقه را تبدیل به عرصه ای از رقابت ها و کنش های ژئوپلیتیک بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در سده 21 نموده است. در این راستا چین به عنوان قدرت نو ظهور جهانی در رقابت با قدرت های رقیب خود تلاش می کند با سرمایه گذاری در نقاط استراتژیک اقیانوس هند نظیر گوادر پاکستان از تنگناهای ارتباطی و ژئوپلیتیکی رهایی یافته و بتواند به برتری خود در عرصه اقتصاد جهانی ادامه دهد. این امر موجب می شود که وزن ژئوپلتیکی و اقتصادی پاکستان ارتقاء یافته و از طرفی پیامدهایی را بر منطقه از جمله بر بندر چابهار ایران به همراه داشته باشد. از این رو مساله پژوهش حاضر این امر می باشد که موضوع همکاری های اقتصادی چین و پاکستان در پروژه گوادر چه پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی برای ایران بویژه بندر چابهار به همراه خواهد داشت. با عنایت به این موضوع این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی جغرافیایی منطقه و ویژگی های ژئوپلیتیکی موثر در شکل گیری این قرارداد و اثرگذاری آن بر بندر چابهار و تجزیه و تحلیل آن می پردازد. روش جمع آوری داده ها مطالعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد به مرور زمان پیامدهای راه اندازی بندر گوادر بر منافع ملی ایران، تأثیر خواهد گذاشت و موجب انزوای ژئوپلیتیک ایران در منطقه شده و فرصت های اقتصادی و امنیتی ایران در بندر چابهار را تبدیل به تهدید خواهد نمود.
۳۸.

تاثیرپذیری اندیشة اقبال از شخصیت پیامبر اسلام(ص) و حضرت ابراهیم(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: پاکستان قرآن مجید اقبال لاهوری ایدنولوژی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی بازتاب رویدادها و شخصیتهای مذهبی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران معاصر
تعداد بازدید : ۱۳۲۸ تعداد دانلود : ۷۴۵
تجلی مضامین و معانی بلند قرآنی و بازتاب سیرة انبیاء الهی در آثار شاعران ونویسندگان از چنان شمول و گستردگی برخوردار است که همواره از ابعاد گوناگون نیاز به واکاوی، تحلیل وبررسی دارد. در همین راستا متفکر عارف و شاعر نامدار پاکستانی علامه محمد اقبال به عنوان ادیبی هنرمند و سرایندة اشعار فارسی با قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی ارتباطی تنگاتنگ داشته است. این ارتباط در سرتاسر دیوانش به وضوح مشاهده می شود به نحویکه بیانگر عمق تأثیرپذیری اندیشة وی ازکلام الهی و سیرة پیامبران است. او کوشیده است با کمک این منابع، الگوی کاملی از انسان مسلمان و جامعة اسلامی ارائه دهد؛ در الگو پردازی های او زندگانی پیامبر اعظم (ص)و حضرت ابراهیم (ع)نقش کلیدی و حساسی را بازی می کنند.  اقبال در تبیین حیات این دو بت شکن بزرگ تاریخ، از منابع اصیل اسلامی یعنی قرآن، احادیث شریف و تاریخ اسلام استفاده کرده و از آن ها تأثیر پذیرفته و نوآوریهای زیبایی خلق کرده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر شخصیت این دو پیامبر در اندیشه اقبال و چگونگی بازتاب این تاثیر در دیوان اشعار وی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و تتبع در دیوان اشعار اقبال، به منظور  دستیابی به اهداف فوق صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که اثر پذیری اقبال از شخصیت این دو پیامبر اولوالعزم، ذیل چهار مقولة الهامی بنیادی، تطبیقی، تأویلی و گزارشی می گنجد و اغلب این قالب ها در راستای تعلیم اخلاق مورد استفاده قرار گرفته اند.
۳۹.

بررسی حضور سیاسی و تجاری پاکستان در خلیج فارس از 1947 تا 1979 میلادی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: ایران پاکستان خلیج فارس عراق روابط خارجی عربستان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه خلیج فارس و دریای خزر
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۴۲۹ تعداد دانلود : ۸۹۰
کشور پاکستان یکی از کشورهای نیمه بسته به لحاظ ژئوپلتیکی است که تنها از طریق دریای عمان به دریای آزاد راه دارد. موقعیت پاکستان از جنوب محدود به دریای عمان بوده و از تنگه استراتژیک هرمز نیز چندان دور نیست. پایگاه های هوایی و دریایی این کشور در سواحل دریای عمان، نقش مهمی در ثبات منطقه داشته اند، از این رو موقعیت ژئوپلتیک پاکستان در اقیانوس هند از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است به طوری که در دوران جنگ سرد به عنوان سپری عمل کرده که از منافع آمریکا و متحدانش در مقابل پیشروی اتحاد شوروی به طرف آب های گرم خلیج فارس محافظت کرده است. اشتراک مذهبی، جمعیت فراوان، و پیشرفت های نظامی پاکستان از یک سو، و نیاز روزافزون پاکستان به منابع انرژی حوزه خلیج فارس و رقابت با رقبای قدری چون هند و چین، از سوی دیگر باعث شده تا هم کشورهای حاشیه خلیج فارس و هم پاکستان نیاز به توسعه و تقویت روابط با یکدیگر داشته باشند. با توجه به اینکه به این موضوع بخصوص در سال های مورد نظر پرداخته نشده است، هدف اصلی در این مقاله بررسی حضور سیاسی و تجاری پاکستان در خلیج فارس در فاصله سالهای 1947 تا 1979 است. که نتایج به دست آمده نشان می دهد که ستون اصلی سیاست خارجی پاکستان را رابطه با کشورهای اسلامی خلیج فارس تشکیل می دهد. این رابطه نه فقط از بابت نیازهای امنیتی، بلکه از جهت هویت ذاتی ملازم با دیانت مشترک ایجاد شده بود. و لذا پاکستان همکاری تنگاتنگی را با کشورهای حوزه خلیج فارس برقرار کرد. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی صورت گرفته است.
۴۰.

تبیین مدل ژئوپلتیک روابط ایران و پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۹ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۰)

کلیدواژه‌ها: ایران افغانستان پاکستان آسیای مرکزی عربستان سعودی چالش ژئوپلیتیک خط لوله صلح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۲ تعداد دانلود : ۹۰۴
پاکستان به عنوان یکی از همسایگان ایران که فضایی بی ثبات و پرتنش دارد، از اهمیت ژئوپلیتیکی خاصی برخوردار است. این کشور از بدو استقلال در سال 1947 ، با بیشتر همسایگان خود در تنش بوده است؛ بنابراین، پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهم ترین عوامل تنش و تهدید، بر مبنای حاکمیت ژئوپلیتیک در روابط دو کشور ایران و پاکستان کدام اند. پژوهش توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز آن، روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری شده است. در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش، این فرضیه مطرح است که با عنایت به شرایط داخلی پاکستان و مشکلات حل نشده این کشور با همسایگانش، به -نظر می رسد پاکستان با وجود 987 کیلومتر مرز مشترک با ایران، تهدید زا و تنش آفرین است. آشکارترین منابع تنش و تهدید روابط ایران و پاکستان، شامل مواردی مانند تهدیدهای دولت محور از ناحیه ISI، شیعه ستیزی در قالب مسائل ایدئولوژیک، ناامنی مرزها، حمایت از طالبان در افغانستان و حمایت افراطی پاکستان از عربستان سعودی است. علاوه بر این، تنش هایی وجود دارد که در حال حاضر جدی به حساب نمی آیند، اما ممکن است در آیندة نزدیک بر روابط دو کشور تأثیر بگذارند. مواردی مانند برنامه کنترل نشده هسته ای این کشور با وجود گروهای بنیادگرا و تندرو، تنش های مرزی (مرزهای آبی) نظیر مرز دریایی گوادر و حقابة رودخانه های مرزی که تاکنون تعیین رژیم نشده اند و رقابت منفی دو کشور در آسیای مرکزی از این دسته اند.