متنی

آشکارسازی فرآیندی است که طی آن اطلاعاتی که در صورت متن مبدا به صورت تلویحی وجود دارد در متن مقصد آشکار می شود. آشکار سازی موضوعی گسترده است، انواع گوناگونی دارد و در سطوح مختلفی روی می دهد. در این تحقیق، فرضیه آشکارسازی بلوم کولکا (1986) مبدا کار و ساختارهای حذفی متنی (بین جمله ای) به واسطه تلویحی بودن اطلاعات در آنها و احتمال آشکارسازی این اطلاعات در آنها در محوریت هستند. هدف اصلی پژوهش یافتن پاسخ این پرسش بود که آیا آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است یا خیر. در اینجا منظور از آشکارسازی متنی، آشکار سازی عناصر حذفی متنی است. نوع متون مورد نظر در این تحقیق را دو نوع متن توصیفی و خبری تشکیل می دهند که بر پایه دسته بندی کاترین رایس (1977, 1971) استوار است. لذا پیکره ای متشکل از دو زیر پیکره فراهم گردید؛ زیر پیکره اول شامل سه متن روایی انگلیسی و ترجمه آنها به فارسی بود. زیر پیکره دوم از سه متن روان شناسی و ترجمه فارسی آنها تشکیل شده بود. علت گزینش این متون آن بود که آنها به خوبی بیانگر متون توصیفی و خبری هستند. تحلیل بر روی 200 جمله آغازین و ترجمه یافته متون مبدا صورت پذیرفت. نتایج مشاهدات مبنی بر آن است که (1) آشکارسازی در هر دو نوع متن رخ می دهد، (2) گرایش به آشکار بودن در متون آموزنده به مراتب بیش از متون توصیفی است، (3) گرایش به آشکاربودن در متون آموزنده هم پیش از ترجمه و هم پس از آن بیشتر است، و در نتیجه (4) آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است.

زبانشناسی نقش گرا گرایشی است که نه تنها به صورت و ساختار می اندیشد، بلکه به نقش و بافت توجه دارد. دستور نظام-مند نقش گرای هلیدی (1994) نیز به معنی و مفهوم به مثابه نقش و کارکرد می نگرد و تحلیل آن را از طریق دستور ممکن می داند. در این راستا، فرانقش اندیشگانی به دنیای فکری می پردازد، فرانقش بینافردی به نگرش و تعامل توجه دارد و در فرانقش متنی روابط معنایی را بررسی می کند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل جهان بینی، شیوه نگرش و چگونگی پیوند مفاهیم و مطالب در خطابه حسن روحانی از طریق فرا نقش های فوق است. جامعه آماری و حجم نمونه کل خطابه در سال 92 یعنی 195 جمله است، واحد تحلیل نیز جمله است. روش پژوهش ترکیبی (کیفی کمی) و رویکرد آن توصیفی تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در فرا نقش اندیشگانی، فرایند مادی، رابطه ای و وجودی بسامد بیشتری دارد که بیانگر برتری دنیای روابط کنشی و انتزاعی به دنیای روابط خودآگاهی است. در فرانقش بینافردی، یک سوم زمان و وجه به زمان حال و وجه خبری تعلق دارد که نشانگر حال نگری و بیانگری خبری است. در فرانقش متنی، نقطه به عنوان یک تمهید پیوندی بیشتر بسامد را دارد ک ه نشانگر پایان اید ه ها در خطابه است. تمهید افزایشی و توضیحی و نقطه ویرگول نیز نشانه استمرار مفاهیم قبلی و تبیین آنها است. تاکید، ترغیب و درخواست در تمهیدات بارز است اما امر، نهی و توصیه وجود ندارد، بنابراین آمریت در صدای خطابه وجود نداشته و بیشتر به صورت درخواست و تقاضا است بدون شرط و تمنا.