فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۶۱ تا ۱٬۳۸۰ مورد از کل ۷٬۷۰۹ مورد.
ایدئولوژی حاکم بر حکومت اموی
حوزه‌های تخصصی:
دوران پر آشوب پس از قتل خلیفه سوم تا شهادت امام علی (ع) جامعه مسلمین را به سه گروه سیاسی طرفداران خلیفه سوم، شیعیان علوی و غالب جامعه اسلامی که به سواد اعظم معروف بودند تقسیم کرد. گروه اخیر که معتقد بودند شهادت درباره حق و باطل بودن عثمان و امام علی (ع) را به تاخیر اندازند تا خدا در روز قیامت حکم کند، بعدها به تبیین مبانی نظری و دینی خود پرداختند و تبدیل به فرقه ای به نام مرجئه شدند. این ها در زمان خلافت اموی به تدریج به عنوان پایگاه دینی و بازوی ایدئولوژیک بنی امیه عمل کردند و به وسیله نظرات دینی خود در جهت حق و الهی بودن خلافت به توجیه اعمال آن ها پرداختند. این فرقه در طول حیات و سیر تطور فکری خود به ده ها فرقه ی دیگر از جمله مرجئه ی قدریه و مرجئه ی جبریه انشعاب یافت، به طوری که حتی برخی از بزرگان و اندیشمندان آن در جهت مخالفت با بنی امیه برآمدند و به شورش های مخالفان آن ها پیوستند. مرجئه و انشعابات آن تاثیرات فراوانی در مذاهب و فرق اسلامی داشتند و تاثیرات آنان تاکنون در گروه های فکری و مذاهب اسلامی پا برجاست.
تشکیل اتابکان زنگی، شروعی بر اتحاد و بیداری ممالک اسلامی در نخستین جنگ های صلیبی
حوزه‌های تخصصی:
تشکیل دولت اتابکان زنگی زمانی صورت گرفت که منطقه شام علاوه بر درگیری های داخلی بین حکام محلی عرصه تاخت و تاز حکومتهای همسایه و از همه مهمتر حکومتهای مسیحی بیزانس و جنگجویان صلیبی تبدیل شده بود. دولت زنگیان با تسخیر دولتهای کوچک منطقه توانست شام را در مقابل صلیبیان و بیزانس یکپارچه نماید و با فتح مصر و قسمتهایی از آناطولی، آماده ی هجوم همه جانبه به حکومت های مسیحی سواحل شرقی شد. هدفی که در زمان صلاح الدین ایوبی و فتح بیت المقدس تا اندازه ای محقق شده و در زمان حکام مملوک به ثمر رسید. در واقع دولت اتابکان زنگی، اولین دولتی بود که جهان اسلام را علیه صلیبیان متحد نمود و الگویی شد تا دولتهای پس از آن تا صد و پنجاه سال علم جنگ علیه جهان مهاجم غرب را به دوش کشند.
راه کارهای تبلیغی پیامبر اعظم(ص)
حوزه‌های تخصصی:
برای رساندن پیام الهی، اولین و اصلی ترین هدف پیامبران، به ویژه نبی مکرم اسلام(ص) تبلیغ بوده است. مقاله حاضر می کوشد به این سؤال پاسخ دهد که چگونه پیامبر(ص) توانست در فرصتی محدود و با امکاناتی ناچیز، چنان تحولی در مردم به وجود آورد که بعد از مدتی جامعه ای کاملاً متفاوت با آنچه پیش از آن بوده به وجود آید؟ فرضیه مورد آزمون این است که نبی اکرم(ص) با استفاده از راه کارهای خاص تبلیغی مبتنی بر رویکرد پیامبرانه، مخاطب خود را قلوب و دل های مردم قرار داد و توانست به این مهم نایل شود. مقاله با دلایل و استنادات و با رویکرد توصیفی به اثبات این فرضیه می پردازد.
بهداشت فردی در سیره ی نبوی
حوزه‌های تخصصی:
رعایت بهداشت فردی و اجتماعی در اسلام مطلوب و بسیار مورد توجه است. قرآن کریم در زمینه بهداشت در پوشش، تغذیه، بدن و سایر امور زندگی انسان به وضوح سخن گفته و آن را از مطالبات و در حد تکالیف شرعی مطرح کرده است. راجع به این رویکرد، ده ها آیه در قرآن هست که به روشنی در برخی از امور رعایت بهداشت را لازم می داند. به همین جهت، در سیره نبوی نیز اهتمام جدی در تمام امور به بهداشت دیده می شود. گاهی حضرت از مردم با تاکید و سفارش درخواست رعایت بهداشت را کرده و آن را به عنوان نماد مسلمانی و جزئی از ایمان به خداوند و در درون معرفت الهی جای داده است. در سیره نبوی توجه به بهداشت در تغذیه و پوشش و محیط زندگی، به عنوان برنامه دائمی رعایت شده و یکی از راه های ترقی معنوی انسان مطرح است. در مقاله حاضر علاوه بر توجه به رویکرد قرآن به بهداشت، نمونه هایی از رفتار و سیره نبوی در رعایت بهداشت از جمله در تغذیه و لباس و آراستگی ظاهری و توجه به سلامتی جسمی تبیین شده است.
نگرشی بر اوضاع سیاسی و اجتماعی شیعیان امامیه در دوره سلجوقیان
حوزه‌های تخصصی:
کتاب نقض یا « بعض مثالب النّواصب فی نقض بعض فضائح الرّوافض» تصنیف عبدالجلیل قزوینی رازی در حدود سال 560 هجری برشته تحریر در آمده و یکی از مهمترین متون جدلی- کلامی شیعه می باشد. این کتاب به زبان فارسی نگاشته شده، و ردّی است بر کتاب « بعض فضائح الرّوافض» که یکی از سنیان ری بر ردّ شیعیان معاصر خود نوشته، و در آن اصول و فروع و افکار و کردار آنان را به باد استهزا و ناسزا گرفته بود. در این مقاله نگارنده در پی تبیین وضعیت شیعیان امامیه در دوران حاکمیت سلجوقیان و نحوه عمل دولت سلجوقی با آنان با تکیه بر کتاب النقض عبدالجلیل قزوینی رازی می باشد. نتایج این مطالعه مشخص کرد که در دوره فرمانروایی سلجوقیان گرایشهای گوناگون تشیع به یکسان مورد آزار و سرکوبی نبودند. شیعیان امامی در این دوره از آزادی عمل گسترده ای در قلمرو سلجوقیان برخوردار بوده اند؛ به طوری که عبدالجلیل قزوینی در برخورد به اهل تسنن سیاست دوگانه ای دارد؛ او با سیاست همگانی سلجوقیان، یعنی دشمنی با اسماعیلیه همسویی نشان می دهد و تلاش جدی برای روشن ساختن جدایی عقیده و اندیشه شیعیان امامی با اسماعیلیه دارد.
بررسی سازوکارهای نظام کنترل تعاملی در سیره امام علی (ع)(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و جامعه
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
کنترل تعاملی، به عنوان یکی از نظام های کنترل، در بستر ارتباطات و تعامل طرفینی بروز می یابد. مدیران به منظور دستیابی به اطلاعات مناسب در راستای اعمال کنترل، از کنترل تعاملی استفاده می کنند. این پژوهش با هدف شناسایی سازوکارهای کنترل تعاملی در سیره امام علی(ع)، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مطالعة سیرة مدیریتی ایشان می پردازد. پس از بررسی های انجام شده، دو دسته سازوکارهای رسمی و غیررسمی در نظام کنترل تعاملی ایشان طراحی شد. سازوکارهای رسمی کنترل تعاملی در سیرة ایشان، شامل اطلاع رسانی و شفاف سازی، کسب اطلاعات از مجاری رسمی، و ارائة بازخور می باشد. سازوکارهای غیررسمی کنترل تعاملی در سیرة ایشان، مواردی از قبیل امر به معروف و نهی از منکر، کسب اطلاعات از مجاری غیررسمی، و آموزش سرمایه های انسانی در خارج از تعاملات سازمانی را دربرمی گیرد. در نهایت، این نتیجه به دست آمد که امام علی(ع) برخی از سازوکارهای غیررسمی کنترل تعاملی را برای جبران نواقص کنترل رسمی در سازمان به کار می گرفت.
اصلاحات ارضی و تاثیر آن بر رشد گفتمان اسلام شیعی در ایران
حوزه‌های تخصصی:
پهلوی دوم برای تعمیق روابط خویش با طبقات اجتماعی و جلوگیری از گرایش طبقات پایین به کمونیسم شوروی دست به اصلاحات ارضی در ایران زد. این اصلاحات، نتایجی که شاه از آن انتظار داشت یعنی تحکیم حاکمیت او در ایران را به همراه نداشت. اصلاحات ارضی و سیاست های مدرنیزاسیون شاه همواره تحت الشعاع عدم مشروعیت او بعد از کودتای سال 1332 قرار داشت و با استقبال چندانی مواجه نشد.
سیاست های مدرن شاه، بدون درکی مناسب از بسترهای سنتی جامعه ی ایرانی صورت پذیرفت و آرزوی تاریخی ایرانیان برای تحقق گفتمان مدرن با ناکامی مواجه گشت. عدم تحقق آمال تاریخی ایرانیان در تحقق گفتمان مدرن در جامعه ی سنتی ایران موجب رشد گفتمان نوینی گشت که متکی بر بازخوانی ادبیات شیعی و برداشتی مدرن و شاید التقا طی از سنت های دینی بود. اصلاحات ارضی و فروپاشی ساختار طبقاتی ایران، آغازی بر رشد گفتمان اسلامی در ایران بود.
نقدی بر دیدگاه مستشرقان درباره نقش جهاد در گسترش اسلام (در عصر پیامبر اکرم(ص))(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
گسترش سریع اسلام در عصر رسول خدا، ازجمله مسائلی است که توجه دانشمندان به خصوص مستشرقان را به خود جلب کرده است. آنان عوامل متعددی را در گسترش اسلام در عصر پیامبر مؤثر می دانند؛ اما آنچه بر آن تأکید دارند، نقش کلیدی جنگ و جهاد است. در این پژوهش ابتدا دیدگاه های مستشرقان درباره عوامل گسترش اسلام با یک طبقه بندی اجمالی ارائه گردیده و سپس دیدگاهی که رابطه گسترش اسلام با جهاد را عمیق می داند، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته و ناسازگاری آن با مبانی نظری اسلام و واقعیت های تاریخ اسلام روشن شده است. در بخش پایانی مقاله، به دو مسئله دریافت جزیه از اهل کتاب و جهاد ابتدایی که موهم تحمیل عقیده و استفاده از زور در توسعه اسلام است، بررسی و روشن شده که جزیه، مالیاتی است که حکومت اسلامی در برابر خدماتی که به اهل کتاب ارائه می دهد، دریافت می کند و جهاد ابتدایی نیز نوعی دفاع از حق الله و حقوق انسانی و برداشتن موانع برای ایمان اختیاری مردم است.
رسول خدا (ص) و مدیریت نزاع های مدینه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
نزاع و درگیری جزو لاینفک جوامع بشری است. گاه عدم مدیریت اختلاف ها، جامعه را به سمت بحران سوق می دهد و چه بسا بنیان های آن را با تزلزل مواجه گرداند. اهمیت مسئله، اندیشمندان علم مدیریت را بر آن داشته است تا آثارشان از این بحث تهی نباشد و در جستجوی ارائه راهکاری برای چگونگی مواجهه با تعارض برآیند. در این جستار برآنیم با استقرا در اقدامات پیامبر(ص) در رویارویی با تنش ها و نزاع های روی داده در مدینةالنبی، به واکاوی این فعالیت ها بپردازیم تا از این رهگذر، چگونگی مدیریت رسول خدا(ص) در این امر به تصویر کشیده شود.
معیار عدالت توزیعی و نسبت آن با انصاف و برابری با تأکید بر اخلاق حکومتی امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
اخلاق حاکمان و دولتمردان اقتضا دارد که در تقسیم و توزیع امکانات و مزایای اقتصادی و اجتماعی بین شهروندان، «عدالت توزیعی» را مراعات کنند. در این مقاله ضمن بررسی و نقد نظریه ها در عدالت توزیعی و نشان دادن ناکارآمدی هریک از آنها، بیان می گردد که هریک از عناصر «کار»، «نیاز» و «برابری همگانی» که در نظریه های مربوط به عدالت توزیعی معیارهای توزیع عادلانه اند، می توانند ابزاری برای شناخت حقوق افراد به حساب آیند نه معیاری عمومی و کلی. به تعبیر دیگر مبنای عدالت توزیعی، حقوق افراد و رعایت استحقاق های ناشی از «کار» و «نیاز» و ... است، بر این اساس نسبت «عدالت توزیعی» با «رفتار برابر و یکسان بین افراد» نسبت عموم و خصوص من وجه است. این دیدگاه با نگرشی بر اخلاق حکومتی امام علی× قابل تأیید و تبیین است.
بررسی نقش علما در برخورد با مسئله بابیت و بهائیت(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
در پیدایش فرقة ضالة بهائیت، علل گوناگونی دخیل بود. در این راستا می توان به بسترهای دینی همچون درک نادرست از آموزة مهدویت و انتظار منجی، ظهور فرقة شیخیه، و بسترهای فرهنگی و اجتماعی نظیر فقر، جهل، بی سوادی و خرافه پرستی اشاره کرد. از میان دلایل سیاسی نیز می توان از سویی به ضعف حکومت و تسلط همه جانبة اجانب بر دربار و منابع ملی، و از سوی دیگر به حمایت بیگانگان از هر حرکت ساختار شکن در راستای تضعیف اقتدار حکومت و علما اشاره کرد. اشتباه برخی از مورخان و دعاوی کذب برخی از پیروان فرقة ضالة بهائیت موجب شده است برخی گمان کنند علمایی همچون شیخ اعظم انصاری، در برخورد با سران بابیت و بهائیت برخورد قاطع و درخوری نداشته اند. در این نوشتار، به دنبال بررسی ادعاهای مطرح شده و سپس نقد و بررسی آنها با توجه به قرائن و شواهد موجود هستیم.
بررسی تطبیقی جایگاه مادر در فرهنگ جاهلی و اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
جایگاه زنان در جاهلیت، از موضوع های مورد توجه پژوهشگران است. با نگاهی اجمالی مشخص می شود که پژوهشگران به گونه ای ناقص به کندوکاو در مباحث خانوادگی و فردی در جاهلیت پرداخته اند. در مباحث جایگاه زن در جاهلیت بیشتر به مسئلة دخترکشی و انواع ازدواج و طلاق در جاهلیت پرداخته شده و از تبیین دیگر ابعاد حیات زنان، به ویژه جایگاه مادر غفلت گردیده است. بر این اساس، در این پژوهش تلاش شده است به منظور فهم دقیق تر جایگاه مادر در جاهلیت و صدر اسلام، پاسخی برای این پرسش ها یافت شود: مادران در عصر جاهلی از چه جایگاهی برخوردار بودند؟ آیا آنها نیز همچون همسران و دختران از موقعیت پَستی برخوردار بودند یا جایگاهی بهتر داشتند؟ آیا در اسلام همة آداب و رفتارهای جاهلیان، به چالش کشیده شده است؟ یا آنکه اسلام برخی از این معارف را که منطبق با معیارهای پذیرفتنی است، تأیید کرده؟ در این مقاله، مباحثی همچون وضعیت انتساب به مادران، نقش مادر در تربیت فرزند و نقش مادر در نام گذاری فرزند، به گونه ای تطبیقی میان جاهلیت و اسلام بررسی می شود.