ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۰۱ تا ۸۲۰ مورد از کل ۲۸٬۰۲۲ مورد.
۸۰۱.

سرآغاز آشنایی ایرانیان با تکنولوژی برق در آمریکا و تاثیر آن بر نوسازی این صنعت در عصر قاجار (1250- 1344 قمری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آمریکا قاجاریه فناوری برق نوسازی و تجدد نخبگان سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۹
به دنبال انقلاب صنعتی و تحولات صورت گرفته در آمریکا، ایرانیان بیش از پیش به دنبال چرایی رشد و پیشرفت این کشور برآمدند یکی از موضوعاتی که آنها دنبال کردند فناوری های نوظهور در این کشور از جمله صنعت برق بود. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تفسیر متون مطبوعاتی و اسناد منتشر نشده در پی آن است که چگونگی مواجهه ایرانیان دوره قاجاریه با فناوری برق در آمریکا را تحلیل نماید و روشن سازد که ایرانیان در دوره قاجاریه برای ورود دانش و صنعت برق آمریکا به داخل کشور با چه چالش هایی مواجه بودند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد روشنفکران در چارچوب گفتمان انتقادی پیشرفت صنعت برق در آمریکا را در نوشته های خود بازتاب دادند. آنان دریافتند که برای جبران عقب ماندگی ایران در این حوزه باید فناوری برق را از آمریکا به کشور وارد کرد از طرف دیگر سیاحانی که به آمریکا سفر کرده بودند با مشاهده پیشرفت های علمی و فنی و درک تاثیرات بنیادین آن بر تحول این کشور بر لزوم نوسازی ایران با بهره گیری از علوم و فنون آمریکا تاکید کردند این هدف را نخبگان سیاسی به صورت جدی تر دنبال کردند تا راه ورود این تکنولوژی که موجب پیشرفت جامعه ایران می شد به طور مستقیم و غیر مستقیم فراهم نمایند اما در این راه موانعی پیش آمد که باعث شد فناوری برق و اصول جدید تحت تعلیمات کارشناسان و مهندسان آمریکایی به ایران ورود پیدا نکند و تلاش های آنان تنها محدود شد به آشنایی ایرانیان با اهمیت صنعت برق و نقش آن در تحول آمریکا که البته این خود در آن شرایط زمانی امری بس مغتنم به شمار می آمد.
۸۰۲.

بازتاب ایران پیش از اسلام در نمایش نامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس) اثر یقیکیان با توجه به رویکرد تاریخ گرایانه ابتدای دوران پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاریخ گرایی پهلوی تحلیل گفتمان انتقادی جنگ مشرق و مغرب گریگور یقیکیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۹۷
از اواسط دوران قاجار تاریخ ایران باستان مورد توجه هنرمندان و تحصیل کردگان قرار گرفت و در اواخر این دوران، با فروکش کردن احساسات مشروطه گرایانه و ضعف حکومت مرکزی، این توجه تشدید شد. بعد از قدرت گرفتن رضاشاه و افزایش کاوشگری باستان شناسی در نقاط مختلف ایران، برخی از هنرمندان آن دوران راه حل مشکلات جامعه ایران را در رجوع به گذشته درخشان ایران یافتند. مساله این پژوهش یافتن تفاوت ها بین گفتمان رایج و عملکرد هنرمندان است، اینکه آیا لزوما نوشتن متونی با مضمون تاریخ گرایی دلیلی بر تایید گفتمان مورد تایید حکومت وقت هست یا خیر. یکی از این هنرمندان، گریگور یقیکیان بود که با نوشتن دو نمایشنامه تاریخی سعی در باز سازی ایران باستان داشت. این پژوهش قصد دارد تا با معرفی یقیکیان، به چرایی اهمیت تاریخ ایران باستان در آن دوران بپردازد و با تحلیل نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب، چگونگی بازتاب ایران پیش از اسلام در دوران پهلوی اول را، بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، بررسی کند. با استفاده از تحلیل گفتمان های رایج در دوران ابتدایی حکومت رضا شاه آشکار می شود که هر هنرمندی که در آن دوران دست به بازسازی ایران باستان زده باشد لزوما در حال بازتولید گفتمان حکومت وقت نیست، اما سازوکار گفتمانی را بازتولید می کند.
۸۰۳.

بازیابی، مقوله بندی و تحلیل فرهنگی واژگان مرتبط با بافته های سنتی در تاریخ گیتی گشای عصر زندیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عصر زندیه واژگان مرتبط با بافته های سنتی تحلیل فرهنگی نامی اصفهانی بافت واژه تاریخ گیتی گشا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۴۰
از ویژگی های برخی منابع درباری نظیر تاریخ گیتی گشا، وجود پیچیدگی واژگانی و همچنین افراط در تمجید ابنای زمان است که این مسائل سبب قطع ارتباط مخاطب معاصر و تاریخ خواهد بود. این منابع به مواردی پرداخته اند که کشف آن ها صعوبت خوانش را به درک بهتر متن بدل می کند. در تاریخ گیتی گشا مفاهیم تاریخی، سیاسی و فرهنگی در لفافه الفاظ پرطمطراق بیان شده است. در لا به لای متن بافت واژگان زیادی استخراج شد. پرسش اصلی این است که بازیابی بافت واژگان موجود در متن تاریخ گیتی گشا چگونه به توسعه مطالعات فرهنگی عصر زندیه یاری می رساند؟ ارتباط میان بافت واژگان با وجوه گوناگون فرهنگ عامه به چه نحوی قابل مطالعه است؟ به دیگر سخن، کار ویژه بافت واژگان از منظر انسان  شناسی چگونه قابل تبیین است؟ شناخت و تحلیل بافت واژگان موجود در متن تاریخ گیتی گشا به  مثابه کلماتی تخصصی از یک سو و تحلیل واژگان در بستر مطالعات انسان  شناسی از سویی دیگر، اهداف پژوهش حاضرند. نتایج تحقیق در دو محور کمّی و کیفی این است که واژگان «خیام» و «خلاع» فراوانی بیشتری داشتند. لغات یافت شده ذیل مقولاتی چون مواد اولیه، ابزار بافندگی، بافته ها از منظر کاربرد (جامگانی و غیر جامگانی)، طرح و نقش، جغرافیای بافت، رنگ و فن جمع شدند. علاوه بر آن، تحلیل واژگان در بستر انسان  شناسی فرهنگی اطلاعاتی از آیین هایی همچون تعزیت روز عاشورا، رسومی مانند خلعت بخشی و باورهایی همچون جامه سیاه در سوگ را به دست داد. در کل بافت واژگان علاوه بر وابستگی صوری به حوزه هنرهای سنتی، به  طور ضمنی به حوزه های معنایی فرهنگ تعلق دارند.
۸۰۴.

بازیابی باغ های قصبۀ شاه عبدالعظیم در دورۀ قاجار با استناد به متن های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: باغ ایرانی شهر ری قصبه شاه عبدالعظیم دوره قاجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۴۰
در دوره ناصرالدین شاه قاجار فعالیت های عمرانی زیادی در شهر ری (قصبه شاه عبدالعظیم) صورت گرفت که از جمله آن ها ساخت تعدادی باغ بود. وجود نام باغ های بسیار در متن های تاریخی این دوره، نشان از فراوانی آن ها دارد، اما با تخریب ها و ساخت و سازهای گسترده و گسترش و یکپارچگی تهران و ری در دوره مدرن، حتی نام بسیاری از این باغ ها نیز باقی نمانده است. این پژوهش نخست در پی یافتن نام و نشان این باغ ها و در مرحله بعد مکان یابی آن ها در شهر ری معاصر است تا ضمن معرفی، بتوان گام نخست را برای حفاظت از بقایای این بناهای تاریخی برداشت. در این پژوهش با مطالعه متن های تاریخی و یافتن سرنخ هایی از موضوع و در ادامه بررسی تصویرهای هوایی قدیمی تلاش شده است مکان باغ ها در صورت امکان پیدا شود. این پژوهش نشان می دهد دست کم سیزده باغ در اطراف این قصبه کوچک ساخته شده بود. از این تعداد، تنها بخش هایی از شش باغ طغرلیه، طوطی، ملک التجار، حسین آباد، صفائیه و دولت آباد در حال حاضر باقی است. از سایر باغ ها یا تنها نامشان مشخص شده و جایشان پیدا نشده است و یا با وجود پیدا شدن مکان، کاملاً تخریب شده اند.
۸۰۵.

پیامدهای آگاهانه یک حرکت انقلابی: مطالعه دانشگاه های مولود انقلاب فرهنگی ایران بر اساس گزارش روزنامه اطلاعات (بهمن 1357- بهمن 1363)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب فرهنگی دانشگاه آموزش عالی انقلاب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۲۵۰
مهم ترین تحول در تاریخ دانشگاه های ایران پس از انقلاب «انقلاب فرهنگی» است. اغلب مطالعات موجود انقلاب فرهنگی را به یک «واقعه» و محدود به چهار روز درگیری در دانشگاه های سراسر کشور تقلیل می دهند که منجر به تعطیلی مراکز مختلف آموزش عالی شد. مطالعه حاضر تأکید می کند ریشه های انقلاب فرهنگی به زمان وقوع انقلاب ایران بازمی گردد و فقط به تعطیلی دانشگاه ها منجر نشد بلکه به تأسیس دانشگاه ها و مؤسساتی در کهکشان آموزش عالی ایران منجر شد که برآمده از نیازهای جامعه ایران و ایده ها و آرزوهای انقلابیون بود. به علاوه، پژوهش های پیشین بر تأسیس دانشگاه های امام صادق و تربیت مدرس به عنوان دانشگاه های مولود انقلاب فرهنگی تأکید می کنند اما پژوهش حاضر نشان می دهد مراکز بیشتری مولود انقلاب فرهنگی ایران بوده است و این مراکز جدید بازتابی از خواسته ها و نیازهای جامعه از سیستم آموزش عالی و هم چنین ایده های حکومت درباره نظام دانشگاهی است. مقاله حاضر با رویکرد تاریخی و بر اساس بازخوانی 31710 صفحه روزنامه اطلاعات (در قالب 1745 شماره) در بازه زمانی 12 بهمن 1357 تا 12 بهمن 1363 به بررسی، معرفی و توصیف مراکزی می پردازد که با تأیید ستاد انقلاب فرهنگی و برای تحقق الگوی علم اسلامی راه اندازی شدند.
۸۰۶.

بررسی متغیرهای دخیل در سیر تطور حوزه علمیه تهران در بازه زمانی قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حوزه علمیه تهران نهاد آموزش تشیع عوامل تطور تاریخی قاجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۹
این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی روند تاریخی و تحلیل سیر تطورات حوزه علمیه تهران در دوره قاجار است و از این رهگذر به تحلیل و بررسی عوامل و بسترهای شکل گیری تطورات تاریخی حوزه علمیه تهران می پردازد. مطالعه سیر تطور تاریخی این نهاد آموزشی و بازشناسی تحلیلی آن، نیازی است در جهت تقویت هویت یابی تاریخی و ازسویی آسیب شناسی احتمالی آن. یافته های پژوهش نشان می دهد که این نهاد آموزشی در تمدن اسلامی مسیری مضبوط و دقیق دارد و بر پایه منطقی قابل درک و بیان شدنی شکل گرفته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد، عوامل متعددی همچون؛ مهاجرت علمای بزرگ به تهران، ساخت متعدد مدارس علمیه، انقلاب مشروطه و حوادث بعد از آن، در سیر تطور تاریخی آن دخیل بوده اند. روش تحقیق این مقاله، گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و توصیفی - تحلیلی می باشد.
۸۰۷.

تأثیر اندیشه اسلامی در جایگاه خانوادگی زن ایرانی نسبت به عصر ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اندیشه اسلامی آئین زرتشتی زن ایرانی ساسانیان جایگاه خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۷
از مولفه های موثر در سبک زندگی اجتماعی، خانوادگی و فردی زنان، مسئله «دین» است. باتوجه به تفاوت ادیان در جوامع، جایگاه و نقش زنان متاثر از اندیشه های دینی متفاوت گردیده و البته گاه به سبب تفاوت هایی که بین زن و مرد وجود دارد، رفتارهای دوسویه و متعارض به صورت افراط و تفریط نسبت به زنان رواداشته اند، به شکلی که گاه زن را موجودی شایسته پرستش دانسته و گاه او را تحقیر نموده و از انسانیت خارج دانسته اند. بنابراین می توان ادعا کرد، یکی از دلایل رفتارهای متفاوت نسبت به زنان، تاثیر تعالیم و اندیشه های دینی و اجتماعی بوده است. در ایران عصر ساسانیان، جایگاه اجتماعی زنان متاثر از باورهای دینی زرتشتیان، بسیار متفاوت از وضعیت زنان جامعه ایران، پس از ورود اسلام و متاثر از آموزه های اسلامی است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر اندیشه اسلامی در دگرگونی جایگاه اجتماعی زن ایرانی در عرصه خانواده است. این نوشتار به روش توصیفی - تطبیقی با رویکرد دین شناختی به بررسی مساله یاد شده در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران پرداخته است.
۸۰۸.

امتیازنامه رویتر (زمینه ها، روند و نتایج)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قاجاریه راه آهن میرزاحسین خان سپهسالار امتیازنامه رویتر بارون جولیوس رویتر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۵
پژوهش حاضر در صدد مروری بر روند اعطای امتیازنامه رویتر، زمینه ها، نتایج و دلایل لغو آن برآمد. ازاین رو پس از ارائه درآمدی کوتاه، به زمینه تاریخی اعطای این امتیازنامه پرداخته و پس از آن روند اعطا و مهمترین مواد این امتیازنامه را از نظر گذراند. در قسمت پایانی نیز به جدی ترین انتقادات و اعتراضات و در نهایت لغو امتیازنامه از سوی دولت ایران اشاره شد. بنا بر یافته های این پژوهش، دولتمردان ایران با درک فقدان دانش تخصصی و سرمایه کافی جهت نوسازی ایران سعی داشتند تا با جلب سرمایه گذاری خارجی در برابر اعطای امتیازات اقتصادی بتوانند برنامه های نوسازی در ایران را به انجام برسانند. امتیازنامه رویتر که حاصل چنین تلاشی بود با ایفای نقش فعال میرزاحسین خان سپهسالار به یکی از اتباع انگلستان به نام رویتر اعطا شد ولی به دلیل مخالفت روسیه، بی علاقگی دولت انگلستان به مداخله، عدم توانایی رویتر در تأمین سرمایه لازم و مخالفت معترضان ایرانی لغو شد.
۸۰۹.

بررسی وضعیت فعلیِ تنظیم و توصیف اسناد و عرضه خدمات آرشیوی در آرشیو ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تنظیم و توصیف اسناد خدمات آرشیوی دیجیتال سازی اسناد فرایندهای سازمانی سیستم مدیریت اسناد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۳۹
هدف : تبیین وضعیت فعلیِ گردش کار در بخش تنظیم و توصیف اسناد و عرضه خدمات آرشیوی به مراجعان در معاونت آرشیو ملی سازمان اسناد و کتاب خانه ملی ایران و بررسی چالش های موجود در این حوزه ها. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش به صورت ترکیبی شامل روش کیفی و پیمایش تحلیلی است. پرسش از متخصصان آرشیو ملی برای آگاهی از شرایط فعلی و مدل سازی از گردش کار مطلوب و تهیه پرسش نامه و پرسش از آرشیویست ها با هدف بررسی میزان انطباق فرایندهای تدوین شده با شرایط فعلی در حوزه های کاری مدنظر در آرشیو ملی ایران انجام شده است. یافته ها و نتیجه گیری : براساس پاسخ های دریافت شده، به دلیلِ شرایط مطلوبِ طراحی شده در بخش های تنظیم و توصیف اسناد، و رقمی سازی و عرضه خدمات آرشیوی اسناد، راه اندازی زیرساخت نرم افزاری جامع مدیریت اسناد که براساس فرایندهای مطلوب عملیاتی بشود، به طورکامل وضعیت موجود را پوشش خواهد داد.
۸۱۱.

تحلیل فاصلۀ قدرت مبتنی بر نظریۀ ابعاد فرهنگی هافستِد و کاربست آن در اختلافات بنی هاشم و بنی امیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بنی هاشم امویان فاصله قدرت ثروت هافستد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۱۰
 یکی از ابعاد پنهان اختلافات بنی هاشم و امویان، تفاوت نگرش این دو دودمان به جزئیات قدرت، ازجمله «فاصله قدرت» است. فاصله قدرت که بسیار مورد توجه انسان شناسان است، توزیع و انباشت قدرت سیاسی، روابط بین مردم و صاحبان قدرت را واکاوی می کند. نظریه ابعاد فرهنگی «هافستِد»، همین مؤلفه را یکی از شش محور تفاوت فرهنگی جوامع برشمرده است. مقاله حاضر با تأکید بر مسئله فاصله قدرت، گزاره های تاریخی از رفتار قدرتمندان دو خاندان قریش را بررسی می کند و تحلیلی را از نقش دیدگاه غالب در هریک از این دو دودمان در اختلافات آنان، ارائه می دهد. براساس این پژوهش، شوق به فره مند دیده شدن، تأکید بر نمایش قدرت، قوم گرایی، تلاش برای حفظ برتری اقتصادی، گشاده دستی های نامتعارف و هدفمند و نگاه بهره جویانه به دیگران واموال عمومی، مواردی است که نشان می دهد بنی امیه به فاصله زیاد قدرت اعتقاد داشتند. در آن سو، ساده زیستی، نگاه نجیبانه به دیگران و اموال عمومی، فروتنی، نیکی به فرودستان و پرهیز از قبیله محوری، از شواهدی است که تأکید بنی هاشم بر فاصله کم قدرت را نشان می دهد. بر این اساس، باید گفت که تفاوت دیدگاه درباره فاصله قدرت، منشأ اصلی تفاوت نگرش دو خاندان امیه و هاشم به اقتصاد، جامعه و سیاست بوده است.
۸۱۲.

بررسی و تبیین تغییرات کلانترهای طایفه جاوید ایل ممسنی در دوره قاجار با تکیه بر اسناد نویافته محلی و سنگ نگاره های گورستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکومت قاجار ممسنی کلانتری طایفه جاوید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۵۲
طایفه جاوید، از طوایف چهارگانه اتحادیه لُر ممسنی فارس است. نظام کلانتری بین آنها، که وظیفه آن رهبری، انسجام و معاضدت عامه مردم در تحولات سیاسی-اجتماعی بوده است، به نوعی سبک مدیریت ایلی را در این اتحادیه نشان می دهد. این نظام به دلایلی ازجمله رقابت بر سر منصب کلانتری و دخالت کارگزاران حکومت مرکزی در انتخاب کلانترها، همواره دچار تغییر و گذار بوده است. با عنایت به اهمیت موضوع تغییر کلانترهای طایفه جاوید و کُنش 1 مردم این منطقه در موضع گیری های سیاسی-اجتماعی ایل ممسنی و چگونگی رویدادها در مقابل این کنش، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کارگزاران حکومتی در فرآیند تغییر کلانترهای طایفه جاوید ایل ممسنی و واکنش ها نسبت به این تغییرات حکومتی در دوره قاجار، قصد آن را دارد تا به این پرسش پاسخ دهد: تغییر کلانترها در طایفه جاوید باعث ظهور و افول چه افراد یا خانواده هایی در منصب کلانتری شد؟ این پژوهش به شیوه مطالعه کتابخانه ای با تکیه بر اسناد نویافته متعلق به برخی خانواده های محلی و مطالعه تطبیقی سنگ نگاره های گورستانی خانواده کلانترهای این ناحیه و مصاحبه با افراد آگاه از مسائل منطقه، این موضوع را بررسی کرده است.
۸۱۳.

شناسایی منشاء ذخایر رسی خشت های ایلامی چغازنبیل در راستای بهینه سازی خشت های مرمتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: چغازنبیل خشت تاریخی ذخایر رسی تعیین ترکیب شیمیایی به روش XRD تعیین ترکیب شیمیایی به روش XRF

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹
شهر دورانتاش دارای سه حصار متحدالمرکز است که با دروازه های متعددی به یکدیگر راه داشته اند. این حصارها شهر را به 3 حوزه تقسیم کرده اند. در مرکز محدوده حصار درونی بنایی موسوم به زیگورات به صورت معبدی مطبق، بر پا شده است. مشخصاً در محوطه تاریخی چغازنبیل بیشترین حجم مصرف مصالح را خشت تشکیل داده است که عنصر اصلی در برپایی سازه های معماری به استثنای مخزن آب و مقابر زیرزمینی است. با آنکه سطح عمده خشت های تاریخی چغازنبیل با اندود کاهگل و یا دیواره های خشتی مرمتی، در مرمت های گذشته پوشیده شده است؛ اما بر اثر گذشت زمان و شسته شدن توسط آب باران آسیب دیده اند. در نتیجه آسیبدیدگی خشت ها قسمت های زیادی از بنا تخریب گردیده و بخش های وسیعتری در شرف نابودی قرار دارند که باید مرمت و حفاظت شوند. آنچه در این تحقیق به عنوان محور مطالعات مورد توجه قرار گرفته است شناسایی منشأ ذخایر رسی مورد استفاده در خشت های تاریخی محوطه چغازنبیل است تا با حفظ اصالت و یکپارچگی در مواد و مصالح بنا از این ذخایر برای تهیه خشت خام به عنوان راهکار منطقی حفاظت، با هدف کاربرد مستقیم در امر مرمت، استفاده شود. در این راستا از خشت های اصلی نمونه برداری شد. نمونه های برداشت شده مورد آزمایش (XRD،XRF، دانه بندی، هیدرومتری و حدود آتربرگ) قرارگرفتند. در نهایت مشخص شد که ایلامیان برای ساخت خشت های تاریخی چغازنبیل هم از خاک های سازندی و هم آبرفتی استفاده نموده اند.
۸۱۴.

چگونگی ایجاد زنجیرۀ هم ارزیِ گفتمان مهدویت در عصر صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زنجیره هم ارزی دال تهی مفصل بندی گفتمان مهدویت صفویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۹۸
آنگاه که امری همچون مهدویت از حدود قلمروهای عقیدتی فراتر می رود و به پدیده ای سیاسی-اجتماعی بدل می شود، از ظرفیت های لازم برای مطالعه به مثابه یک گفتمان برخوردار می شود، مهدویت نیز در عصر صفویه، چنین ظرفیتی داشته است. به منظور تحقق چنین مطالعه ای و با مبنا قراردادن نظریه گفتمان ارنستو لاکلائو و شانتال موفه، براساس روشی تاریخی-تحلیلی، سؤال اساسی آن است که ساختار سیاسی- اجتماعی عصر صفویه، چگونه توانسته است چنین زنجیره هم ارزی نسبتاً فراگیری را مستقر کند. در همین راستا، فرضیه پژوهش آن است که مهدویت ازطریق یکی از اصول و ارکان گفتمان، یعنی زنجیره هم ارزی، این قابلیت را یافته است که قاطبه جامعه را فارغ از تفاوت های جنسیتی، قومیتی، جغرافیایی، سیاسی و حتی دینی، در یک همگرایی چشمگیر قرار دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد مفصل بندی حاکمیت صفوی براساس مهدویت، در توازی با ایجاد زنجیره هم ارزی، ازطریق عمومیت باور به منجی، به منزله سازوکارهای گفتمانی، موفق به ایجاد همگرایی اجتماعی فارغ از تفاوت های موجود شده و ازطریق نبود مفصل بندی دال منجی، به مثابه دال های تهی، چنین پوششی را رقم زده است. همچنین ژرف ساخت های هژمونیک سازی صفویه، ازجمله تاریخ نگری و تاریخ نگاری ها و مواضع و متون فقهی علمای شیعه، امکان ایجاد این زنجیره را فراهم کرده اند.
۸۱۵.

Frashokereti: Restoring the Creation from a Zoroastrian Eschatological Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
The paper at hand deals with Zoroastrian eschatology. Frashokereti, as it is called, is the term which is used in Zoroastrianism in order to express the end of times. This being the main focus of the current paper, the topics that will be unfolded are the arrival of the Saoshyant, who is the central Zoroastrian salvific figure and Zarathustra’s biological descendant who has been miraculously born of a virgin, the resurrection of the dead, their last judgement and the final battle between the forces of good and evil. The general clash between good and evil acquires a more precise character and becomes personified in the deities of Ahura Mazda and Ahriman respectively, the fundamental sources of morality and immorality. Regarding the above, the interrelated themes of man’s salvation and the restoration of the universe to its primary undefiled state are presented as results of the victory of good over evil. It will also be displayed how the concept of universal renewal is viewed not merely as a countdown, but moreover as a stepping-backwards to the conditions of the first state of creation, Frashokereti becoming thus a mirror of the first things in terms of Zoroastrian cosmogony. At the same time, other aspects, namely the Zoroastrian story of creation, its corresponding cosmology, the dichotomization of the world into two opposite spheres and the dualism that penetrates the universe in relation to the free will of man are introduced to the reader, so that a deeper understanding may be acquired in regard to the ways, the quality and the content of universal purification and renovation.
۸۱۶.

سان روسم دخمه ای ناشناخته در کرانه جزمان رود کرمانشاه در زاگرس مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زاگرس مرکزی کرمانشاه هوزمانوند دخمه سان روسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
دخمه سان روسم در تنگه هوزمانوند و در کرانه غربی رودخانه جزمان و بر سر ایلراهی که از این تنگه می گذرد واقع است. این ایلراه دشت های شمالی تر یعنی هلشی و مایشت(ماهیدشت) را با نواحی جنوبی تر یعنی هلیلان و مناطق همجوار را به هم وصل می کند و دارای اهمیتی استراتژی است. سان روسم از نوع دخمه های آزاد است. این دخمه دارای شکلی مکعب مستطیل است و ورودی آن تقریباً رو به شمال است. رودخانه جزمان از جنوب و پشت آن می گذرد این موضوع در کنار عوامل دیگر از جمله اینکه در کنار ایلراه ایجاد شده کاربری آن به عنوان گور دخمه را مورد تردید قرار می دهد. با توجه به موقعیت آن احتمالاً دارای کارکردهای دیگر است. از جمله این کارکردها می توان به دخمه ای برای نگهبانی، استراحت(مانند طاق گرا) یا انبار غلات یا بر اساس روایت های که در میان مردم رواج دارد مکانی مذهبی و آیینی بوده است. با توجه به شباهت این دخمه با برخی از دخمه ها در جزئیات از جمله در قاب ورودی و شیوه تاق گهواره ای و همچنین شیوه کندن این دخمه و چگونگی زدودن بخش های سست صخره در جوانب آن که مشابه شیوه های جداسازی قواره های سنگی در معادن سنگ در این منطقه و مناطق همجوار می باشد، به گمان این دخمه در اواسط دوره اشکانی ایجاد شده است.
۸۱۷.

An Investigation of Parthian-Sasanian Stuccoes of Dastowā Shushtar, Khuzestān, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: Stuccoes Dastowā JilJilak Parthian Sasanian

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
An archaeological survey was conducted in 2004-2005 in the middle of Mianab Shushtar in Khuzestan, followed by an excavation there in 2005-2006, which led to the discovery of a Sasanian palace as well as valuable stuccoes at two other locations, namely the JilJilak Tepe and behind a Gas Station on the Shushtar-Ahwaz Road. In this article, the discovered stuccoes have been examined, which indicates that the Jiljilak stuccoes can be divided into three categories based on their features and application: a) geometric patterns, b) plant patterns, and c) animal patterns. Comparing these stuccoes with those found elsewhere such as Kuh-e Khwaja, Bīshāpūr, and Bandian in Dargaz shows that they can be attributed to the Parthian-Sasanian period. 
۸۱۸.

بررسی نقش و جایگاه راه عتبات در تحولات دینی و اجتماعی کرمانشاهان در عصر قاجار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: قاجاریه کرمانشاه راه عتبات تحولات دینی تحولات اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۶۶
با روی کار آمدن قاجاریه و با توجه به گرایشات مذهبی آنها، عتبات عالیات و مسائل مرتبط با آن از جمله زائران جایگاه ویژه ای پیدا کرد. بر این اساس حاکمان کرمانشاه نیز با تبعیت از سیاستهای دولت مرکزی در تهران، بخش مهمی از اقدامات حکومت داری خود در این ولایت را به راه عتبات عالیات و زائران و مسائل مرتبط با آن اختصاص دادند. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحلیل است به این پرسش پاسخ دهد که راه عتبات عالیات چه نقش و جایگاهی در تحولات اجتماعی و دینی کرمانشاه دارد؟ و چگونه منجر به تغییرات مهمی در اوضاع اجتماعی و دینی این شهر گشت؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که با توجه به اهتمام شاهان قاجار قاجار و حاکمان کرمانشاه در زمینه ایجاد امنیت در راه عتبات و تمهیداتی همچون ایجاد مساجد و تکایا و کاروانسراها جهت رفاه حال زائران موجبات گسترش زائران در این جغرافیا گشت و با توجه به اینکه عالمان دینی، تاجران و شاهزادگان در کنار مردم عادی از افراد مهم از زائران بودند، تعاملات و مراودات حسنه میان آنها و حاکمان و مردم کرمانشاه موجب سکونت دائمی برخی از آنها شد و شکل گیری طبقه متنفذ روحانیت و تجار از همان زمان صورت گرفت و پیامدهای این اتفاق موجب تحولات اجتماعی و دینی مهمی در کرمانشاه گشت که می توان به تقویت گفتمان و مذهب شیعه در تقابل با سایر ادیان و اقلیتهای دینی و نیز گرایشات مشروطه خواهی در آن اشاره کرد.
۸۱۹.

بازخوانی روایت آزادسازی هرمز با تکیه بر متون تاریخی به زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هرمز بریتانیا خلیج فارس پرتغال صفوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۸۵
یکی از موضوعات مهم دوره صفویه، چالش های آنان با بیگانگان در خلیج فارس، مانند پرتغالی هاست. تا پیش از ورود استعمارگران به خلیج فارس، این شاهراه مهم تجاری، محل مبادلات آزاد اقتصادی و کانونی برای مبادلات تجاری اقوام و ملل مختلف بود. تسلط پرتغالی ها بر خلیج فارس، باعث رکود حیات اقتصادی و اجتماعی اهالی این منطقه و از بین رفتن تجارت آزاد شد. سلطه پرتغالی ها که بیش از یک قرن به طول انجامید، سرانجام در زمان شاه عباس اول خاتمه داده شد. یکی از مسائل مهم در خاتمه بخشیدن به تسلط پرتغالی ها بر این نواحی و به ویژه درباره جزیره هرمز، نقش بریتانیاست که از سوی برخی مورخان غربی، بسیار مبالغه آمیز مطرح شده است. این مسئله به صورتی است که برخی مورخان حضور نیروهای بریتانیا را در این نبردها، مهم ترین عامل شکست پرتغالی ها قلمداد کرده اند. این پژوهش، بازخوانی و تحلیل این پیش فرض، با اتکا به روایات ایرانی است. سؤال اساسی آن است که کیفیت و نقش نیروهای بریتانیایی و ایرانی در آزادسازی هرمز، در روایات و متون مهم فارسی مربوط به این نبرد چگونه مطرح شده است؟ به نظر می رسد که با توجه به متون تاریخی فارسی و به ویژه آثار منظوم، نقش و اثرگذاری نیروهای ایرانی در آزادسازی هرمز بسیار بیشتر از انگلیسی ها بوده است. در این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی، این موضوع بررسی شده است.
۸۲۰.

Aesthetics and investigation of mystical aspects of paintings and motifs in Islamic civilization(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: Aesthetics mystical aspects Paintings motifs in Islamic civilization

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۰۳
Light and color are effective factors in the creation of works of art, which, as the most immaterial element of nature, have always been influential in Iranian Islamic painting, and in fact, they represent the sublime world and spiritual atmosphere Also, the research about light and color in painting and its impact on painters and its contribution to the scope of expressing the influence of mysticism in the whole Islamic culture and art is at the starting point certainly knowing and understanding the three words mysticism, light and color and finding their meaning and meaning in a symbolic way is not only effective in better understanding Iranian and Islamic painting, but also our insight in understanding the Islamic ideas that are rooted in mysticism and Sufism and It also makes the behavior smoother. Colors have a chemical aspect in art, and mixing them is an art similar to alchemy. The main concern of this research, which is presented in an analytical way, is aesthetics and investigating the mystical aspects of paintings and motifs in Islamic civilization in Iranian art and architecture. It seems that Islamic art and architecture tries to manifest God's unity among colors, forms, lights, and sounds. Each color has a special allegory and a relationship with one of the inner states of man and soul. Color is an important factor for spiritual use in the painting effects of Islamic architecture. Mosques in the Islamic world usually use turquoise green and blue colors. Blue and turquoise colors are the main background colors of walls, tiles, altars, domes, and courtyards and along with the golden color in Iranian Islamic paintings, among other colors, they have a special shine and effect. These colors are manifestations of the inner meanings of colors. The colors of turquoise, green and white, which are symbols of nature's sky and divine light, respectively, are mixed together and add to the majesty of the mosques. The colors that result from the radiation of light are a symbol of the manifestation of unity in multiplicity and the dependence of multiplicity on unity. The reflection of the existence of colors in Iranian art shows an extraterrestrial truth outside the world of the senses, rather than imitating the surrounding natural colors. Vigilance and accurate insight in the arrangement of colors and the correct selection of each color refers to a symbolic concept of colors and their mutual effects that permeate the human soul and spirit.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان