درخت حوزه‌های تخصصی

از زمان نزول قرآن در موضوع وحى شبهه هایى مطرح و براساس معیارهاى درون دینى و برون دینى پاسخ هایى نیز ارائه شده است. ارتباط میان انسان به عنوان مادّه سفلى با عالم عُلیا، نوع این ارتباط به لحاظ قالب الفاظ و قالب معنا، سنخ القاى آن بر پیامبران الهى و به صورت خاصّى بر پیامبر خاتم 9، تجربى بودن پدیده وحى و قابلیّت بسط و گسترش آن، معانى متعدّد وحى و یا کاربردهاى متعدّد از یکمعنى واحد براى وحى از جمله شبهاتى است که به صورت پرسشى مطرح، و تنى چند از اساتید دانشگاه پاسخ داده اند. در خصوص پیامبر خاتم 9 الفاظ و معانى قرآن، هر دو از جانب خداوند بر قلب رسول اکرم 9 نازل شده و پیامبر 9 براى بازگو کردن عین الفاظ نازل شده شتاب مى کرده اند. در قرآن تصریحاتى به نزول لفظى و معنایى وجود دارد. قول ثقیل، تحدّى قرآن نیز از مباحث مطرح شده مى باشد.

در این مقاله به شیوه تحلیلى به بررسى نظریات مربوط به ضرورت تشکیل حکومت دینى بر اساسسیره پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مى‏پردازد. در ارتباط با ضرورت و یا عدم ضرورت تشکیل حکومت مبتنى بردین، دو دیدگاه سلبى و ایجابى مطرح شده است؛ دیدگاه نخست مدعى است، تشکیل حکومتدینى در دوران کنونى نه مطلوب است و نه ضرورى؛ یعنى تشکیل حکومت دینى جزو وظایفدینى ما نیست؛ زیرا بر فرض که پیامبر به تشکیل حکومت اقدام کرده باشد، این عمل از باباضطرار و خواست مردم بوده، نه رسالت الهى حضرت تا ما نیز به تشکیل حکومت دینى مأمورباشیم. نظریه دوم معتقد است حکومتى که پیامبر تشکیل داد، جزو رسالت دینى حضرت بوده ومختص دوران حیات خود ایشان نیست. بنابراین، ما نیز ملزم هستیم در تمام دوران‏ها در صورتامکان، به انجام این مهم مانند سایر دستورات دین مبادرت نماییم. این نظریه از طریق بررسىسیره سیاسى پیامبر با روشى تفهمى به اثبات مى‏رسد.

لقد اتّفق الکثیر من المؤرّخین وذوی العلم والمعرفة علی کون شخصیة أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام شخصیة فذّة لا یکاد یضاهیها أحد. فهو إنسان ذو أبعاد عدیدة جلّت عن أن یبلغ کنهها المتمعّنون. وقد ذهب البعض إلی أنّ الإمام علیاً کان قد سبق عصره بکثیر. فحارت کثیر من الأفهام تجاه هذه العظمة وذهبت مذاهب شتی. فمنهم من لم یُطِق سموّه فنصب له ولأتباعه العداء. ومنهم من ألّهه وجعل یدعو لعبودیته. وقصُر آخرون عن درک عظمته فقصّروا فی حقّه ولم یتوانوا عن التوانی فی نصرته. ولم یکن سوی فئة صغیرة من أتباعه وأهل بیته ممّن قدروه حقّ قدره فلم یُفـِْرطوا فی حقّه ولم یفرّطوا. کلّ ذلک جعل منه رجلاً متوحّداً فذّاً مغترباً بین أبناء جلدته وعشیرته. وقد بثّ الإمام علیه السلام لواعج وحدته هذه فی طیّات خطبه ورسائله وکلماته ومواقفه المختلفة. ترمی هذه الدراسة إلی معرفة أبعاد التوحّد الذی عاشه أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام، من خلال استعراض موضوعی لکلامه فی نهج البلاغة مبتدئة البحث بتمهید لمبحث التوحّد فی المفهوم والمصداق وتقدیم نماذج شعریة من الشعور بالتوحّد.

این نوشتار با تامل در روایات، وضعیت فرهنگی جهان در عصر ظهور را ترسیم می کند و از آن ره گذر، به اقدامات اصلاحی امام مهدی در عرصه فرهنگ و نیز روش امام در رویارویی با ناهنجاری های فرهنگی و ایجاد انقلاب فرهنگی اشاره می کند. در ادامه، وضعیت فرهنگی جهان در عصر حاضر و پدیده جنگ نرم بازنگری می شود و از کنار هم قرار دادن و مقایسه این دو وضعیت با هم و نیز با الهام از عملکرد و روش امام، دو راه برد اساسی بصیرت دهی و معرفت بخشی برای مقابله با انواع هجمه های فرهنگی دشمنان و نیز راه کارهای عملیاتی کردن آنها پیشنهاد شده است که البته اجرای آنها بر عهده دولت زمینه ساز خواهد بود.