درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: سرطان سینه یکی از شایعترین بیماری ها و یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در زنان بالای 35 سال می باشد. انجام منظم غربالگری در کاهش مرگ و میر سرطان سینه، نقش بسزایی دارد. روش ارزشگذاری مشروط ( Contingent Valuation Method ) یکی از روشهای تخمین تمایل به پرداخت ( Willingness to pay ) در علم اقتصاد می باشد و تمایل به پرداخت راهی برای انجام تحلیل هزینه- منفعت است. در این مطالعه از روش ارزشگذاری مشروط برای تخمین تابع و میانگین تمایل به پرداخت برای غربالگری سرطان سینه با ماموگرافی استفاده شده است. روش کار: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی است. داده ها به صورت مقطعی و پیمایشی در سطح خانوارهای تهران در سال 1389 جمع آوری شده است. در این مطالعه از ابزار پرسشنامه و از نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. برای آزمون اعتبار داخلی پرسشنامه، سؤالات تمایل به پرداخت با درآمد سالانه خانوار مقایسه شده است. سایر سؤالات پرسشنامه مربوط به پرسشنامه حساب های ملی سلامت است، که یک پرسشنامه استاندارد می باشد. مدل پروبیت دو متغیره از تابع حداکثر درست نمایی ( Maximum Likelihood: ML ) با نرم افزار STATA11 ، تخمین زده شده و از آزمون نسبت درست نمایی، آزمون ناهمسانی واریانس داویدسون – مک کینون و آزمون رسیت رمزی استفاده شده است. همچنین مقدار اثر نهایی هر یک از متغیرها نیز تخمین زده شده است. یافته ها: نزدیک به 46 درصد افراد به پیشنهاد اول و 20 درصد افراد به بالاترین مبلغ پیشنهادی پاسخ مثبت دادند. احتمال اینکه یک فرد به هر دو Bid پاسخ مثبت بدهد، برابر 0.159 و امید ریاضی تمایل به پرداخت افراد، 30 هزار تومان برآورد شد. افرادی که ماموگرافی قبلی داشته اند با احتمال 0.14 به هر دو پیشنهاد جواب مثبت داده اند. بحث: در صورتی که هزینه انجام ماموگرافی برای هر فرد کمتر از 300 هزار ریال باشد، از نظر اقتصادی انجام غربالگری با ماموگرافی توجیه پذیر است. فردی که بودجه بیشتری به یک خدمت یا کالا اختصاص می دهد، تمایل به پرداختش برای آن بیشتر است و افرادی که سطح اجتماعی اقتصادی بالاتری داشته باشند، تمایل به پرداختشان برای غربالگری با ماموگرافی بیشتر است.

مقدمه: نقش علم جمعیت شناسی در امر توسعه هر جامعه ای با ارائه و ارزیابی آمار و شاخص های جمعیتی، مهم و مؤثر می باشد. نظام مدیریت اطلاعات جمعیتی مرتبط با سلامت شامل تمامی این موارد می شود: ثبت، جمع آوری و ذخیره داده ها، پردازش، بازیابی، تحلیل، توزیع، انتشار و انتقال اطلاعات جمعیتی مربوط به سلامت جهت استفاده از آنها در برنامه ریزی های استراتژیک، مدیریت و اطلاع رسانی داده ها و اطلاعات سلامت. هدف از این تحقیق مقایسه ویژگی های نظام م دیریت اطلاعات جمعیتی مربوط با سلامت در سازمان های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، ثبت احوال و مرکز آمار ایران با استانداردهای سازمان ملل متحد بود. روش کار: این تحقیق از نوع کاربردی از دسته مطالع ات توصیفی- تطبیقی بوده است. جامعه پژوهش شامل نظام مدیریت اطلاعات جمعیتی مرتبط با سلامت ایران در سازمان های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، ثبت احوال کشور، مرکز آمار ایران و سازمان ملل در سال 1389 بود. ابزار جمع آوری شامل چک لیست و فرم های جمع آوری اطلاعات بود که پس از سنجش روایی در جامعه مورد مطالعه تکمیل گردید. نحوه تحلیل داده ها تکنیک اولویت دهی بر اساس معیار و روش های توصیفی- تطبیقی بوده است. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که داد ه ها و اطلاعات به موقع، به طور مناسب، کامل و کافی جمع آوری نمی شوند و ارائه گزارش ها توسط سازمان های مختلف گاهی متناقض است. تکنیک اولویت دهی بر اساس معیار نشان داد که در این نظام وضعیت وزارت بهداشت در مرتبه عالی وسایر سازمان ها در مرتبه خوب قرار گرفتند. بحث: با توجه به نتایج مشخص می شود هنگامی یک نظام اطلاعاتی می تواند در تصمیم گیری مدیران مورد استفاده قرارگیرد که قابل اعتماد و روا باشد. بنابراین لازم است تمامی سازمان های مرتبط در جهت بهبود و کاهش نقاط ضعف این نظام مشارکت نمایند و با مشارکت و تبادل داده ها از ارائه اطلاعات متناقض بپرهیزند. پژوهشگران جهت دستیابی به اطلاعات صحیح و به موقع در این نظام مدلی را پیشنهاد نمودند.

مقدمه: عدالت در سلامت به معنای عدالت در توزیع تندرستی جامعه است. منظور از رعایت عدالت در سلامت، توجه به نیازهای سلامت همه ی افراد و اقشار جامعه بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن ها است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی برآورد توزیع نیروی انسانی پزشک متخصص به تفکیک رشته های تخصصی بر حسب جمعیت (000,100 نفر) در بیمارستان های دولتی استان های کشور بود. روش بررسی: این پژوهش مقطعی- توصیفی بود که بر روی اطلاعات جمع آوری شده ی پزشکان متخصص در سال 1389 انجام گرفت. در این مطالعه، تعداد متخصصان پزشک کشور بر اساس فرم هایی که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به معاونت درمان کلیه ی دانشگاه های علوم پزشکی کشور ارسال شده بود، جمع آوری گردید. همچنین جمعیت کشور از وب سایت مرکز آمار ایران استخراج گردید و روایی و پایایی همه ی اطلاعات تأیید شده بود. شاخص های مرکزی، شامل بیشترین و کمترین انحراف معیار و میانگین تعداد متخصصان در بین استان های کشور محاسبه گردیدند. نرخ داده ها بر حسب نوع تخصص به ازای 000,100 نفر جمعیت نیز محاسبه شد. برای نمایش ارتباط تعداد نیروهای متخصص با جمعیت، از نمایش ضریب همبستگی میان آن ها استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بیشترین و کمترین شاخص متخصص به 000,100 نفر جمعیت در رشته های تخصصی در رشته ی اطفال با شاخص 72/1 و جراحی مغز و اعصاب با 31/0 مشاهده شد. همچنین بالاترین میزان همبستگی میان رشته های تخصصی و جمعیت در رشته ی پاتولوژی به میزان 96/0 و کمترین میزان در رشته ی روانپزشکی به میزان 47/0 بود. همچنین در کل، بیشترین و کمترین شاخص پزشک در رشته های تخصصی در استان های کشور به ترتیب استان یزد با شاخص 22/19 و استان سیستان و بلوچستان با شاخص 8/8 بود. نتیجه گیری: همبستگی بالایی میان تعداد پزشک متخصص به تفکیک رشته و جمعیت (000,100 نفر) در بیمارستان های دولتی کشور وجود داشت. همچنین کاهش میزان انحراف معیارها، بیانگر همگن تر شدن پراکندگی متخصصین نسبت به 5 سال گذشته است که با اعمال و تداوم مدیریت صحیح می توان آن را بهبود بخشید.

مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعه ی حاضر، به منظور رتبه بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه ی فعالیتی بیمارستان های تأمین اجتماعی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه ی تحلیلی، بر روی 65 بیمارستان تأمین اجتماعی فعال در سطح کشور طی سال های 88-1386 انجام شد. به منظور سنجش میزان کارایی فنی بیمارستان ها از مدل نهاده- ستانده و تحلیل پوششی داده ها استفاده شد. همچنین از آزمون های آماری برای بررسی معنی دار بودن تأثیر مقیاس فعالیتی بر روی سطح کارایی بیمارستان ها استفاده شد. یافته ها: حدود 5/28 درصد از بیمارستان های کوچک تأمین اجتماعی و 2/16 درصد از بیمارستان های بزرگ تأمین اجتماعی کارایی کامل داشتند. آزمون فرضیه ی اختلاف میانگین ها از نظر آماری نشان داد که میانگین کارایی در دو گروه از بیمارستان های کوچک و بزرگ تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند (29/0 = Sig.). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، انتظار می رود که با اصلاح شیوه های مدیریتی در استفاده ی بهینه از نهاده ها، سطح نا کارامدی مدیریتی به میزان تقریبی 6 درصد کاهش یابد و همچنین با استفاده ی بهتر از امکانات موجود، شاهد افزایش تقریبی در مقیاس ارایه ی خدمات خروجی به میزان 5 درصد باشیم.

مقدمه: هسته ی اصلی نظام اطلاعات سلامت در بیمارستان در گرو مدارک پزشکی است. بنابراین ثبت دقیق، درست و نگهداری اطلاعات و آمار بیماران مبتلا می تواند از جمله فعالیت هایی باشد که به افزایش تشخیص به موقع و درمان مؤثر بیماری ها در هر کشوری انجامیده و باید در استراتژی های برنامه ی کنترل آن ها ، گنجانده شود. مطالعه ی حاضر با هدف تعیین وضعیت ثبت داده در پرونده های بیماران بستری مبتلا به سل در مرکز آموزشی درمانی رازی قائمشهر در سال 1389 انجام شد. روش بررسی: این تحقیق، توصیفی از نوع داده های موجود ثبت شده در پرونده ی بیماران است. جامعه ی پژوهش، کل پرونده های بیماران بستری مبتلا به سل در مرکز آموزشی درمانی رازی قائمشهر در سال 1389 به تعداد 66 بیمار بود که با استفاده از چک لیست، مستندات برگه های پذیرش، خلاصه ی پرونده، شرح حال، سیر بیماری، دستورات پزشک، گزارش پاتولوژی، رادیولوژی و آزمایشگاهی بررسی گردید. چک لیست دارای روایی صوری بر اساس عناصر داده ای موجود در پرونده ها بود. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 16 مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد در سال 1389 از تعداد 66 پرونده ی بیماران مبتلا به سل در برگ پذیرش، در قسمت تشخیص نهایی، در 25 مورد (8/37 درصد) تشخیصی ثبت نشد و در 7 مورد (6/10 درصد) نیز عبارات دیگر مانند BK+ ثبت شده بود. در قسمت اقدام در هیچ یک از پرونده ها اقدامی ثبت نشده است (صفر درصد) در حالی که اوراقی مانند شرح عمل، گزارش رادیولوژی، سونوگرافی و ... گویای انجام اعمال تشخیصی و درمانی مانند 5 مورد برونکوسکوپی، 4 مورد آندوسکوپی و بیوپسی، 22 مورد سی تی اسکن از ریه، انتیوبه، دیالیز و ... می باشد. نتیجه گیری: با توجه به تلاش هایی که در زمینه ی تقویت ثبت داده های بیماران سرپایی و بستری و در راستای نیازهای طبقه بندی بیماری ها صورت گرفته است، هنوز مشکلاتی وجود دارد که با توجه به آموزشی بودن مرکز فوق لازم است برای پزشکان برنامه های آموزشی لازم در جهت نحوه ی ثبت پرونده پیش بینی شود.

مقدمه: با توجه به افزایش مراکز درمان اعتیاد در کشور و اهمیت موضوع بررسی سلامت درمانگران مراکز ترک اعتیاد، به دلیل ارتباط آنان با بیماران دچار آسیب، این مطالعه با هدف تعیین فرسودگی شغلی درمانگران مراکز ترک اعتیاد دارای مجوز شهر اصفهان در رابطه با ویژگی های فردی و شغلی آن ها انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از دسته ی مطالعات تحلیلی- مقطعی بود که بر روی 137 درمانگر مراکز ترک اعتیاد شهر اصفهان (34 پزشک، 14 روانپزشک، 42 روانشناس و 46 پرستار) در سال 1389 انجام شد. ابزار سنجش، پرسش نامه ی فرسودگی شغلی Maslach (MBI یا Maslach burnout inventory) -که پایایی آن از طریق Cronbsch's alpha تأیید شد (87/0 = α)- و پرسش نامه ی جمعیت شناختی بود. نمونه ها به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسش نامه ها در میان آنان توزیع شد. داده ها تحت نرم افزار SPSS نسخه ی 18 (version 18, SPSS Inc., Chicago, IL) با استفاده از آزمون t، ضریب همبستگی و تحلیل واریانس تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره ی فرسودگی شغلی (43/32)، خستگی هیجانی (79/13)، مسخ شخصیت (44/4) در درمانگران مورد مطالعه در حد خفیف و کاهش کفایت شخصی ایشان (87/14) متوسط گزارش شد. همچنین بین فرسودگی شغلی با متغیر سابقه ی کار، رابطه ی مستقیم معنی دار و با رضایت از درآمد، علاقه به کار و نگرش نسبت به اثربخش بودن کار، رابطه ی معکوس معنی دار مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که فرسودگی هر چند خفیف، اما به نحو قابل ملاحظه در میان درمانگران وجود دارد، به طوری که شدت آن در ابعاد خستگی هیجانی و کاهش کفایت شخصی، نگران کننده است. بنابراین، شناخت عوامل مستعد کننده و کاهش دهنده در ابعاد فردی، سازمانی و محیطی ضروری است.

مقدمه: با وجود گذشت حدود یک دهه از شروع اجرای سیاست برون سپاری در بخش سلامت، معیاری برای اندازه گیری میزان برون سپاری و پایش نحوه ی اجرای آن معرفی نشده است. مطالعاتی که قصد داشته اند حجم (میزان) واگذاری ها را نشان دهند، به تعداد قراردادهای واگذاری اشاره نموده اند که این تصویر کاملی از میزان کاهش تصدی گری در اختیار ما قرار نمی دهد. مطالعه ی حاضر با معرفی چند شاخص ساده تا حدی این کمبود را جبران نمود و نشان داد در عمل قراردادهای برون سپاری خدمات چگونه منعقد شده اند. پس از آن با معرفی دو شاخص دیگر، میزان (کاهش) تصدی گری خدمات بیمارستانی اندازه گیری شد. روش بررسی: مطالعه ی حاضر یک مطالعه ی مقطعی و کاربردی بود که با استفاده از داده های سال 1386 اجرا شد. در ابتدا با مرور شواهد موجود و کمک گرفتن از پنج نفر از صاحب نظران، فرم جمع آوری داده ها طراحی گردید و سپس داده های مورد نیاز از طریق مراجعه به واحدهای مختلف ستاد دانشگاه و بیمارستان ها جمع آوری شد. جامعه ی پژوهش 16 بیمارستان تابعه ی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود که دو بیمارستان به دلیل در دسترس نبودن داده های مورد نیاز و عدم دقت کافی آمار موجود کنار گذاشته شدند. از دو معیار اصلی برای اندازه گیری تصدی گری و چهار معیار دیگر برای اندازه گیری نحوه واگذاری ها استفاده شد. یافته ها: به طور میانگین حدود 12 درصد تصدی کلی در بیمارستان های تحت پژوهش در اختیار بخش خصوصی و مابقی (88 درصد) در اختیار بخش دولتی بوده است. همچنین به طور میانگین حدود 25 درصد تصدی پرسنلی بر عهده بخش خصوصی و مابقی (75 درصد) در اختیار بخش دولتی بوده است. در این مدت 124 قرارداد منعقد شد که در 93 درصد موارد طرف قرارداد بخش خصوصی بوده است. 68 درصد واگذاری ها در فضای رقابتی انجام شد و 10 درصد قراردادهای منعقد شده، نیاز به متمم پیدا کردند. نتیجه گیری: حجم کمی از تصدی های بیمارستانی واگذار شد، اما فرایند اجرایی واگذاری ها به نسبت قابل قبول بود.

مقدمه: چکیده ی مقاله برای بیشتر پزشکان، معیار بررسی و مطالعه ی متن کامل مقاله است. چکیده ها حاوی اطلاعات اصلی و مهم مقاله هستند که خواننده را به محتوای اطلاعاتی مقاله راهنمایی می کنند. از این رو پایگاه های اطلاعاتی نمایه ساز به ساختار و محتوای اطلاعاتی چکیده ی مقالات، با افزایش انتشار مقالات و تنوع موضوعی مجلات بیش از پیش تأکید میکنند. مقاله ی حاضر به ارزیابی چکیده ی مقالات کارآزمایی های بالینی تصادفی کنترل شده که در PubMed نمایه شده اند، با استفاده از چک لیست CONSORT پرداخته است. روش بررسی: این پژوهش از نوع مقطعی توصیفی بود. جامعه ی پژوهش شامل 314 چکیده ی مقاله از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده، با وابستگی سازمانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران (249) و دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق (65) بود که در PubMed تا پایان سال 2010 نمایه شده بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 16SPSS و با استفاده از روش های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در تمام چکیده ی مقالات از میان موارد در نظر گرفته شده در چک لیست، فقط مداخله ی به کار برده شده در هر دو گروه به طور کامل بیان شده است. ذکر روش تصادفی سازی مشارکت کنندگان به گروه های درگیر در مطالعه، نوع طراحی کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده و تعداد افرادی که در آنالیز شرکت داشتند، از مواردی است که بسیار ضعیف گزارش شده اند. از میان انواع مداخلات، دارو با 2/68 درصد بیشتر از سایر مداخلات به کار برده شده است. شیوه دوسو کور از میان شیوه های کورسازی بیشتر استفاده شده است. نتیجه گیری: کیفیت گزارش روش شناسی در مقالات کارآزمای بالینی تصادفی کنترل شده، در حد مناسبی نیست. برای گزارش بهتر نتایج باید آموزش های لازم به پژوهشگران و نویسندگان مقالات داده شود. علاوه بر این سردبیران مجلات باید دستورالعمل گزارش صحیح این نوع از مطالعات را در راهنمای نگارش مقالات مجلات درج نمایند تا شاهد هر چه بهتر شدن گزارش این دست از مطالعات توسط نویسندگان باشند.

مقدمه: نظام ثبت، مجموعه ای از داده های مربوط به بیماران است که دارای یک تشخیص ویژه و یا یک اقدام خاص می باشد. طراحی و اجرای سیستم های ثبت می تواند در مدیریت داده های مربوط به روند یا وقوع بیماری مؤثر باشد. سندروم حاد کرونری اصطلاحی است که شامل سکته ی قلبی یا آنژین ناپایدار بوده و به منظور کاهش بار این بیماری طراحی و اجرای نظام ثبت ضروری است. این مقاله درصدد بوده است کلیات نظام ملی ثبت سندروم حاد کرونری را در کشورهای آمریکا، سوئیس، مالزی و ایران ارایه نموده و به مقایسه ی آن ها، بر پایه ی وجوه افتراق و اشتراک بپردازد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تطبیقی و کاربردی بود که در سال های 89- 1388 صورت پذیرفت. جامعه ی پژوهش شامل نظام ثبت سندروم حاد کرونری در کشورهای آمریکا، سوئیس، مالزی و ایران بود. روش جمع آوری داده ها، مطالعه ی کلیه ی مستندات مکتوب و برقراری ارتباط با مراکز ثبت داده ها در کشورهای منتخب از طریق ایمیل بوده است. ابزار جمع آوری چک لیستی بود که بر پایه ی حداقل های نظام ثبت، تهیه و روایی آن به تأیید متخصصان رسید. همچنین جداول تطبیقی نیز به کار گرفته شده است. جهت روایی و پایایی تلاش گردیده که از منابع موثق هم چون وب سایت ها و فرهنگ لغات معتبر و ... استفاده شود و در ترجمه ی متون ضمن بهره گیری از مشاوره با متخصصان مربوط، رعایت امانت با نظارت اساتید راهنما و مشاور تا حد امکان صورت پذیرفت. یافته ها: در هر سه کشور مورد مطالعه، نظام ثبت ملی برای سندروم حاد کرونری وجود دارد که در آن، مراحل جمع آوری و تحلیل داده ها و توزیع اطلاعات انجام می شود. در کشور ایران، نظام ثبت در سطح ملی وجود ندارد؛ اما برای اولین بار، نظام ثبت این سندروم از سال 1378 در شهر اصفهان طراحی شد و اکنون در حال اجرا می باشد، که در این نظام فقط به جمع آوری داده ها پرداخته می شود. در دو کشور آمریکا و سوئیس این نظام تحت نظارت انجمن های تخصصی مرتبط با بیماری های عروق کرونر می باشد، اما در مالزی پایگاه داده زیر نظر وزارت بهداشت این کشور ساختار یافته است. آمریکا از نظر سابقه و از حیث دارا بودن ویژگی ها نسبت به سایر نظام های مورد بررسی در پژوهش ارجحیت دارد. نتیجه گیری: از آن جا که طراحی و اجرای نظام های ثبت می تواند به تحلیل داده های مربوط به بیماران کمک کند؛ بنابراین اجرای یک نظام ملی ثبت برای سندروم حاد کرونری با توجه به بار کلان آن در ایران ضروری است. در این نظام باید علاوه بر جمع آوری داده ها به تحلیل آن ها نیز پرداخته شود.

مقدمه: یکی از راه های پیشنهادی برای سازماندهی اطلاعات وب سایت ها، استفاده از ابربرچسب هاست. استفاده از انواع ابربرچسب ها می تواند در میزان دقت بازیابی موتورهای کاوش و همچنین بالا بردن رتبه وب سایت در لیست نتایج موتورهای کاوش تأثیرگذار باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت ابربرچسب ها در ساختار وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران بود. روش کار: این مطالعه به روش پیمایش توصیفی و بر روی 31 وب سایت انجام شد که در کل 342 صفحه وب را تشکیل می دادند. تعداد صفحات از طریق نقشه سایت شمارش شد و داده ها با استفاده از سیاهه وارسی جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از میان 15 نوع ابربرچسب مورد بررسی، ابربرچسب های عنوان (98.53 درصد) و مجموعه نویسه ها ) 89.47 درصد) بیشترین میزان استفاده و ابربرچسب تجدیدکردن ) صفر درصد) کمترین میزان استفاده را در میان ابربرچسب های دیگر داشتند. میزان استفاده ابربرچسب های کلیدواژه و توصیف نیز به ترتیب 55.6 و 55.2 درصد بود. در کل، 100 درصد وب سایت های مورد بررسی، حداقل از یکی از ابربرچسب ها استفاده کرده بودند. بحث: ابربرچسب های عنوان، مجموعه نویسه ها، روبات، کلیدواژه و توصیف مورد توجه بیشتر طراحان وب سایت های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی بوده، در حالی که ابربرچسب های موثر گوگل بوت، تجدید کردن، اقلام بی اعتبار، حافظه نهان کمتر مورد عنایت واقع شده اند. مشارکت کتابداران در ایجاد وب سایت های کتابخانه ها و توجه به استفاده از انواع ابربرچسب های مورد نیاز نقش فزاینده ای در بازیابی اطلاعات الکترونیکی خواهد داشت.

مقدمه: مدیریت دانش برای بقاء سازمان در آینده نقشی تعیین کننده دارد. شناسایی فاکتورهای کلیدی اجرای موفق یک پروژه مدیریت دانش و اتخاذ یک رویکرد مناسب می تواند تصمیم گیری در خصوص مدیریت دانش را تسهیل کند. این تحقیق سعی برآن است تا با شناسایی عوامل و شاخص های اجرای اثربخش مدیریت دانش در بیمارستان ها، روابط بین این عوامل از طریق معرفی یک مدل مفهومی و تکنیک تحلیل عاملی تأئیدی بررسی کند . روش کار : روش انجام این تحقیق به دو بخش تقسیم می شود. بخش نخست اکتشافی است. شامل مطالعه نظری و تبادل نظر با خبرگان برای شناسایی شاخص ها. بخش دوم پیمایشی است شامل جمع آوری داده از طریق پرسش نامه و استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری. جامعه آماری تحقیق مدی ر ان و معاونان و پزشکان مسئول بخش های مختلف بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر تهران را شامل بود. نمونه گیری به روش تصادفی ساده و ابزار تحلیل، مدل یابی معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار لیزرل بود. یافته ها: نتایج نشان می دهد هر چهار فاکتور شایستگی فرآیندی، شایستگی ساختاری فرهنگی، شایستگی تکنولوژیک به همراه شایستگی مدیریتی در سطح معناداری 0.01 در اجرای اثربخش مدیریت دانش مؤثرند که نقش شایستگی مدیر تعدیل کننده است. در میان شاخص ها نیز وجود اهداف شفاف در شروع پروژه های مدیریت دانش، زیرساخت های فناوری اطلاعات در دسترس، به کارگیری تیم مخصوص پیاده سازی مدیریت دانش و شرکت و حمایت مدیر ارشد بیشترین تأثیر را دارند. بحث: هر چهار عامل در اجرای اثربخش سیستم مدیریت دانش در بیمارستان ها مؤثر هستند و توجه مناسب به همه عوامل می تواند منجر به موفقیت شود. در حالی که تحقیقات قبلی در سازمان های ایرانی نشان می دهد این سازمان ها رشد ناهمگونی در بخش تکنولوژی داشته و به عوامل دیگر بی توجه بوده اند.

مقدمه: اهمیت مدیریت دانش به عنوان یکی از سرمایه های اصلی سازمان ها، توجه روز افزون صاحبان کسب و کارها و صنایع را به دنبال داشته است. این اهمیت به خصوص طی دو دهه ی گذشته، سیر بسیار قابل توجهی داشته و در حوزه ی سازمان ها و نهادهای دولتی نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت این مسأله، هدف تحقیق حاضر مطالعه ی مهم ترین موضوعات در حوزه ی مدیریت بیمارستانی و شناسایی مواردی با اولویت بالاتر جهت مستندسازی دانش و تجارب مربوط در وزارت بهداشت بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بود. جامعه ی آماری تحقیق را استادان دانشگاهی در حوزه ی مدیریت پزشکی و مدیریت پرستاری تشکیل دادند که دارای مدرک Mini MBA از وزارت علوم بودند. تعداد اعضای جامعه ی آماری در زمان انجام تحقیق که سال 1389 صورت گرفت، عبارت از 45 نفر بود. در تحقیق حاضر، برای تعیین اولویت حوز ه های شناسایی شده، از دو روش مصاحبه با خبرگان و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوا و صوری و پایایی آزمون- بازآزمون، تأیید شد. تحلیل داده های 30 پرسش نامه ی جمع آوری شده با استفاده از آزمون دو جمله ای و آزمون رتبه بندی Friedman توسط نرم افزار SPSS صورت پذیرفته است. یافته ها: با مطالعه ی گسترده ی ادبیات موضوع مدیریت بیمارستانی و مصاحبه با 5 خبره، 70 موضوع مهم مدیریت بیمارستانی استخراج شده و در نهایت 29 موضوع اولویت دار مدیریت بیمارستانی جهت تعیین اهمیت و اولویت آن نهایی شده و در پرسش نامه ی خبرگان وارد شد. طبق نتایج آزمون دو جمله ای، 26 موضوع از مجموعه ی 29 موضوع نهایی دارای اهمیت زیاد یا خیلی زیاد بودند که به معنی بالا بودن اهمیت آن ها جهت مستندسازی در سیستم مدیریت دانش بیمارستانی کشور می باشد. در این مقاله، علاوه بر شناسایی مهم ترین موضوعات مدیریت بیمارستانی، اولویت و سطح اهمیت هر مورد نیز تعیین شده است. برنامه ریزی استراتژیک در سطح بیمارستان، مدیریت کیفیت جامع و مدیریت و رهبری مشارکتی در بیمارستان، به عنوان موضوعات دارای بیش ترین اولویت جهت مستندسازی تجارب مدیریت بیمارستانی کشور شناسایی شدند. نتیجه گیری: شناسایی و اولویت بندی موضوعات مهم مدیریت بیمارستانی، به مدیران و مسؤولین کمک میکند تا با توجه به حوزه ی گسترده و متنوع مباحث و موضوعات موجود در این حوزه، منابع محدود مالی، زمانی و انسانی خود را جهت مستندسازی موارد ارجح و اولویت دار، تخصیص دهند و بدین ترتیب از خروج دانش عظیمی که همراه با ترک مدیران با سابقه ی بیمارستانی از وزارت بهداشت خارج می شود، جلوگیری به عمل آورند.

تغییرات روزافزون محیط و پیشرفت سریع تکنولوژی، تطابق سازمان های بهداشتی و درمانی را در جهت ایجاد تغییرات مناسب، الزامی ساخته است. در قلمرویی مانند بهداشت و درمان، تیم درمان ملزم به تبعیت از قوانین و دستورالعمل های زیادی هستند که این امر منجر به کاهش آزادی عمل، نداشتن قدرت و اختیار کافی برای سازمان دهی مجدد فرایندها و حذف فعالیت های بدون ارزش افزوده توسط آن ها می شود. اصول انعطاف پذیر مدیریت فرایند کسب و کار (BPM یاBusiness process management) راهکاری است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته با موفقیت به کار گرفته می شود. مدیریت فرایند کسب و کار، شامل شناسایی وضعیت موجود فرایندها، مدل سازی آن ها و تعیین تأثیر مدیریت فرایندها پس از اجرای اصلاحات می باشد. این رویکرد، که در بسیاری متون با عنوان موج سوم اصلاحات فرایند معرفی شده است، با هدف رفع مشکلات روش های پیشین و با در نظر گرفتن محدودیت های بودجه و الزامات قانونی موجود، بیانگر روشی قابل اجرا در سازمان ها می باشد. مدیریت فرایند کسب و کار، با در نظر گرفتن گام های ضروری برای انجام کار، یکپارچه سازی آن ها و حذف فعالیت های بدون ارزش افزوده، سعی در افزایش انعطاف پذیری، کیفیت و سرعت انجام فرایندها دارد. این رویکرد در سازمان های بهداشتی و درمانی، با به کارگیری نرم افزار BPMs (Business process management suite) و از طریق یکپارچه سازی پرونده ی الکترونیک بیمار (EHR یا Electronic health record)، دستورالعمل ها (Guidelines) و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS یا Health information system) به اهداف خود دست می یابد. در این مقاله، پس از شرح تاریخچه ی مختصری بر روند فرایندگرایی، رویکرد مدیریت فرایند کسب و کار، اهداف و حوزه های مداخله ی آن در سازمان های بهداشتی و درمانی شرح داده شده است.

مقدمه: مدیران و ارایه دهندگان خدمات بیمارستانی جهت افزایش کارایی و اثربخشی سازمان و پیشبرد اهداف آن باید به سیستم اطلاعات بیمارستانی مناسب دسترسی داشته باشند. به منظور پاسخگویی به این نیاز، در این مقاله به ارزیابی میزان رعایت اصول استاندارد ایزو 10/9241 در ماژول مدارک پزشکی نرم افزار سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرداخته شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و یک مطالعه توصیفی- مقطعی بوده است که طی آن بر اساس اصول استاندارد ایزو 10/9241 ماژول مدارک پزشکی سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در هفت بیمارستانی که در آن ها پیاده سازی گردیده است، از طریق سیاهه استاندارد ایزو 10/9241 متشکل از 74 مؤلفه درجه بندی شده در مقیاس لیکرت 5 گزینه ای، با استفاده از تجربیات کاربران سیستم در سال 1388 مورد سنجش قرار گرفت. این سیاهه، استاندارد سازمان جهانی استاندارد سازی بوده است و امکان تغییر در مؤلفه های آن وجود نداشت. با این حال برای اطمینان از بومی سازی سیاهه و تناسب آن با محیط پژوهش، روایی آن با نظر استادان رشته های نرم افزار و پایایی آن از طریق بازآزمایی Cronbach's Alpha برابر با 95 درصد به تأیید رسید. داده ها با مراجعه مستقیم پژوهشگر به مراکز و تکمیل سیاهه جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی (شاخص های تمایل مرکزی و پراکندگی) تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که تناسب نرم افزار با وظایف کاربران 68 درصد، خود- توصیف کنندگی نرم افزار 67 درصد، قابلیت کنترل کاربر 70 درصد، انطباق با نیازهای کاربر 74 درصد، خطا پذیری 69 درصد، امکان خصوصی سازی 53 درصد، امکان آموزش مطلوب کاربر 68 درصد و میزان مقبولیت کلی نرم افزار 67 درصد بود. نتیجه گیری: پایه و اساس تصمیم گیری، سیاست گذاری، و برنامه ریزی در سطوح مدیریت اجرایی و بالینی بیمارستان، اطلاعات دقیق، صحیح، به هنگام و معتبر و تفسیر درست این اطلاعات است. به نظر می رسد توسعه دهندگان نرم افزار باید در طراحی و پیاده سازی نرم افزار تجدید نظر نموده و ضمن کاهش خطاهای سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب، تناسب آن با وظایف کاربران، خود- توصیف کنندگی، قابلیت کنترل، سازگاری با انتظارات کاربران، خطا پذیری، مناسب بودن برای خصوصی سازی و امکان آموزش مطلوب کاربر را افزایش دهند.

مقدمه: پرونده ی سلامت اهداف متعددی را برآورده می کند و باید برای برآوردن این اهداف نگهداری شود. این اهداف گوناگون بر مدت زمانی که اطلاعات سلامت باید نگهداری شوند، تأثیر می گذارند. از این رو مطالعه ی حاضر با هدف شناسایی و مقایسه ی قوانین و رویه های نگهداری مدارک سلامت در کشورهای منتخب و ارایه ی پیشنهادهایی برای ایران، انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از دسته ی مطالعات توصیفی- تطبیقی بود و قوانین و رویه های مرتبط با نگهداری اطلاعات سلامت در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا و ایران در سال 1390 را مورد مطالعه قرار داد. منبع جمع آوری داده ها شامل منابع کتابخانه ای، شبکه های اطلاع رسانی و مشاوره با متخصصان داخل و خارج کشور بود. ابزار جمع آوری داده ها فرم های اطلاعاتی بود که روایی آن با نظر کارشناسان تأیید شد. تحلیل یافته ها با استفاده از جداول مقایسه ای صورت گرفت و با توجه به شرایط کشور پیشنهادهایی برای ایران تدوین گردید. یافته ها: در کشورهای منتخب، جداول زمان بندی کامل و شفافی وجود دارد که در آن ها وضعیت نگهداری مدارک بیماران بزرگ سال، کودکان، بیماران سرپایی، اورژانس، فوتی و ... به وضوح مشخص شده است. در صورتی که در ایران یا قوانین و رویه های مشخصی وجود ندارد و یا دارای ابهام میباشند. نتیجه گیری: نداشتن یک جدول زمان بندی نگهداری مدارک سلامت کامل، شفاف و به روز در ایران، مراکز درمانی را با مشکلات جدی و سر در گمی مواجه نموده است، به طوری که در بعضی مراکز باعث کمبود فضای ناشی از انباشت مدارک قابل امحا و در بعضی مراکز نیز به امحای پیش از موعد مدارک بیماران منجر شده است. بنابراین به منظور بهینه سازی وضعیت نگهداری اطلاعات سلامت در کشور، بازنگری، اصلاح و تکمیل جداول زمان بندی نگهداری مدارک سلامت در کشور ضروری است؛ که در این راستا پیشنهادهایی برای نگهداری انواع مدارک پزشکی ارایه گردید.

مقدمه: پرونده ی سلامت فردی، دسترسی افراد به اطلاعات سلامت خود را فراهم می نماید و با آموزش بیمار، تسهیل ارتباط پزشک- بیمار و حمایت از روش مراقبت از خود، ارتقای کیفیت مراقبت را موجب می گردد. هدف این تحقیق، مقایسه ی مفاهیم و کاربردهای پرونده ی سلامت فردی در کشورهای منتخب بود. روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی- تطبیقی در خصوص مفاهیم (تعریف و توصیف، اصول اصلی، اهداف، استانداردها، رسانه و منبع داده ها) و کاربردهای پرونده ی سلامت فردی در کشورهای آمریکا، استرالیا، انگلستان و ایران در سال 1388 صورت پذیرفت. فرم جمع آوری داده ها (پس از تأیید روایی صوری و محتوایی توسط متخصصین) با استفاده از منابع داده شامل مقالات، کتب، مجلات و سایت های معتبر به زبان انگلیسی و فارسی –سال های 1995 تا سپتامبر 2009- تکمیل شد. سپس جداول مقایسه ای تهیه و نقاط ضعف و قوت هر یک مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در هر سه کشور منتخب، بیمار/ فرد مالک پرونده ی سلامت فردی بود؛ اطلاعات تنها در اختیار افرادی که توسط بیمار مجاز اعلام شده اند، قرار می گرفت. پرونده با درخواست و رضایت فرد تشکیل می گردید. هدف و کاربرد این پرونده در هر سه کشور به ترتیب در دسترس قرار دادن اطلاعات سلامت فرد برای او و امکان تبادل پیام و استفاده از پایگاه های دانش ذکر شده بود. نتیجه گیری: پرونده ی سلامت فردی در بیشتر کشورها با هدف دسترسی افراد به اطلاعات سلامت خود فراهم شده است. ضرورت دارد در کشور ما نیز بر اساس تجربیات سایر کشورها در این زمینه اقدام گردد.

مقدمه: امروزه موضوع اعتباربخشی با هدف ایجاد و ارتقای فرهنگ ایمنی و کیفیت مراقبت از بیمار جایگاه ویژه ای یافته است. در چند سال اخیر، اقداماتی نیز در جهت استقرار استاندارد اعتباربخشی در کشورمان در جریان بوده است که در سال 1390 جایگزین استانداردهای ارزشیابی بیمارستان گردید. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان آمادگی بیمارستان های منتخب استان اصفهان بر اساس مدل عملکردی استاندارد اعتباربخشی کمیسیون مشترک بین الملل بود. روش بررسی: مطالعه ی توصیفی- مقطعی حاضر در سال 1390 بر روی چهار بیمارستان دکتر غرضی، دکتر شریعتی، فاطمه الزهرا (س) نجف آباد و شهید بهشتی صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، 13 چک لیست مدل عملکردی کمیسیون اعتباربخشی بین المللی با 323 گزاره ی مورد تأیید مرکز نظارت و اعتباربخشی معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. پژوهشگر از طریق مشاهده ی مستندات و پرسش از نمایندگان مدیریت کیفیت بیمارستان، داده ها را جمع آوری و بر اساس اهداف پژوهش در سطح آمار توصیفی و در نهایت از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار داد. یافته ها: میزان آمادگی بیمارستان های منتخب در استانداردهای بیمار محور حدود 64 درصد و در استانداردهای سازمان محور حدود 66 درصد بود. بیمارستان های مورد بررسی در راستای استقرار استانداردهای اعتباربخشی با میانگین حدود 65 درصد دارای آمادگی نسبی بودند. نتیجه گیری: با توجه به این که بیمارستان های مورد مطالعه دارای نظام مدیریت کیفیت (9000 ISO یا International Organization for Standardization 9000) بود، امکان استقرار استانداردهای نوین ارزیابی فرایند، پیامد و ساختاری به جای استانداردهای سنتی در این بیمارستان ها وجود دارد. در این راستا، برخی از محورهای مورد بررسی، از جمله حقوق بیمار باید به طور جدی مورد توجه متولیان نظام سلامت قرار گیرد.

سیاست های مربوط به انتشار مقالات علمی تا سالیان اخیر به این صورت بود که ناشرین با فراهم آوردن امکان بررسی، چاپ و انتشار مقالات علمی، حق انتشار را از نویسنده کسب می نمودند و در عمل مالک حقوق مادی و معنوی انتشار یک مقاله میگردیدند. با این وجود، در سالیان اخیر و با پیدایش جهش های تکنولوژیکی، سیاست نوینی به نام دسترسی آزاد در بررسی، چاپ و انتشار مقالات علمی رقم خورده است. در این روش جدید، نویسندگان با پرداخت وجه لازم به ناشرین، حق انتشار مقاله را برای خود محفوظ مینمایند. بنابراین، مقاله پس از بررسی و در صورت تأیید، بلافاصله به صورت برخط چاپ می شود و به رایگان در اختیار دیگران قرار میگیرد. با توجه به اهمیت موضوع، مقاله ی مروری حاضر به مقایسه و بررسی این تغییر و تحولات در حوزه ی چاپ و انتشار مقالات علمی مرتبط با امر سلامت پرداخته است.

مقدمه: پزشک خانواده و نظام ارجاع یکی از برنامه های مهم برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور در بخش بهداشت و درمان است. میزان رضایت گیرندگان خدمت باید به عنوان محوری ترین شاخص موفقیت برنامه، مبنای بازنگری در مکانیسم پرداخت و فرایند پایش عملکرد پزشک خانواده باشد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرثر بر رضایتمندی دارندگان دفترچه بیمه روستایی از خدمات پزشک خانواده در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی سبزوار به انجام رسیده است. روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی بوده و در جمعیت روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر تحت پوشش برنامه در دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در سال 1390 انجام گردید. داده های مورد نیاز توسط پرسشنامه روا و پایا جمع آوری شد و با استفاده از آزمون های آماری t مستقل، همبستگی پیرسون، ANOVA و رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در هشت بعد مورد بررسی (مراقبت و تکریم، ایمنی و رفاه، اعتماد و اعتقاد به عملکرد، زمان انتظار، سودمندی اقدامات، میزان هزینه پرداختی، عملکرد واحدهای پیراپزشکی و دسترسی به موقع)، بیشترین و کمترین میزان رضایتمندی به ترتیب از هزینه پرداختی و اعتماد و اعتقاد به عملکرد پزشک خانواده ب ه دست آمد. رضایتمندی کلی بیماران 20.86 ± 85.73 بود. بر اساس آزمون های انجام شده رابطه بین محل سکونت، تحصیلات و نوع مرکز ارائه دهنده خدمات با میزان رضایتمندی از برنامه پزشک خانواده از نظر آماری معنی دار بود و بر اساس مدل رگرسیون خطی، محل سکونت و تحصیلات توضیح دهنده رضایتمندی افراد از برنامه پزشک خانواده بودند. بحث: به نظر می رسد که تحصیلات بالاتر و محل سکونت، رضایتمندی بیشتری را برای مراجعین به همراه دارد.

مقدمه: رتبه بندی وبومتریکس میزان فعالیت علمی و آموزشی وب سایت های دانشگاه ها و موسسات علمی و آموزشی را به صورت سالانه نشان می دهد. پژوهش حاضر ، با استفاده از سه موتور جستجو به رتبه بندی دانشگاه های علوم پزشکی کشور پرداخته است. روش کار: پژوهش حاضر پیمایشی – توصیفی و از نوع کاربردی است. و با استفاده از روش های وب سنجی، 43 وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی کشور مورد مطالعه قرار گرفت. در این پژوهش سه شاخص تعداد صفحه، قابلیت دید و فایل های پربار توسط سه موتور جستجو بررسی شد . داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که تعداد صفحات نمایه شده دانشگاه علوم پزشکی تهران در هر سه موتور جستجو بالاترین میزان را به خود اختصاص داده است در حالی که دانشگاه های علوم پزشکی دزفول ، جیرفت و یاسوج رتبه های آخر را به خود اختصاص داده اند.و از نظر تعداد پیوندهای خارجی دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای رتبه 13 می باشد و دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با میانگین 23011 در صدر دانشگاه های علوم پزشکی کشور قرار دارد و این در حالی است که رتبه دانشگاه مذکور از نظر شاخص تعداد صفحات وبی نمایه شده ، 26 گزارش شده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی از میان دانشگاه های علوم پزشکی کشور، حتی 8 دانشگاه علوم پزشکی برتر وتیپ یک، نیز پیوندها و مخاطبین زیادی را از خارج از وب سایت خود دریافت نکرده اند . این امر بیانگر تأثیرگذاری اندک دانشگاه های علوم پزشکی ایران در وب با وجود بالابودن نسبی تعداد صفحات وبی برخی از این دانشگاه ها می باشد .