فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۸۱ تا ۱٬۰۰۰ مورد از کل ۱٬۱۲۰ مورد.
منبع:
حکمرانی متعالی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶
59 - 88
حوزههای تخصصی:
می توان گفت که حکمرانی و مباحث متعدد ذیل آن، از جمله موضوعات پر بحث در مدیریت دولتی عصر حاضر است. از ارائه مفهوم حکمرانی خوب توسط بانک جهانی تا به امروز، شاهد تلاش های فراوان و روایت های گوناگونی در رابطه با حکمرانی و الگوهای آن بوده ایم. در این زمینه تنوع الگوهای حکمرانی مشاهده می شود اما به جرأت می توان گفت هیچ کدام پاسخگوی اقتضائات حکمرانی در انقلاب اسلامی نبوده اند و ضرورت مراجعه به راهنمایان اصلی و مبانی انقلاب اسلامی بیش از پیش آشکار گردیده است. این پژوهش در صدد است با مراجعه دقیق و موشکافانه به نامه 53 نهج البلاغه اولاً ابعاد و مولفه های حکمرانی متعالی را احصاء نماید و ثانیاً ارتباط منطقی ابعاد و مؤلفه ها را در قالب الگو و نظامی منطقی ارائه نماید. این پژوهش بر دو فرض استوار است؛ نخست آنکه آموزه های نهج البلاغه شریف در قالب الگوهای فرازمانی و فرامکانی قابل استخراج و قابل استفاده است و دوم اینکه نامه 53 نهج البلاغه یکی از مهمترین اسناد در دسترس در زمینه دیدگاه حضرت علی علیه السلام در زمینه چیستی و چرایی حکمرانی است. در این پژوهش ابتدا به متون علمی در باب چیستی و چگونگی حکمرانی و تجربه های مختلف الگوهای حکمرانی مراجعه گردیده است و سپس به بررسی متن نامه 53 نهج البلاغه پرداخته شده است . جهت احصاء مولفه ها و ابعاد از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است و کدگذاری مطالب با استفاده از نرم افزار MAXQDA 10انجام شده است . در نهایت تعداد 329 مفهوم پایه، 51 مفهوم سازماندهنده و 9 مفهوم عالی استخراج گردید و شبکه مضامین حکمرانی متعالی مبتنی بر الگوی حکمرانی علوی ارائه گردیده است .
مبانی خط مشی گذاری جامعه چندفرهنگی با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
جامعه چندفرهنگی مستعد فرصت ها و تهدیدهایی است که به خط مشی کارآمد نیاز دارد. خط مشی ها زمانی از کارآمدی برخوردارند که براساس مبانی و پیش فرض های مستحکم تدوین گردند و ضمن سازگاری باارزش ها و هنجارها بتوانند جامعه را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب هدایت نمایند. مسئله اساسی این است که مبانی خط مشی گذاری جامعه چندفرهنگی از منظر اسلام چگونه است؟ دین اسلام، جامع ترین و کامل ترین دین در میان ادیان آسمانی است که برای خط مشی گذاری جامعه چندفرهنگی مبانی متمایزی را ارائه داده است. بدین روی، در پژوهش حاضر تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، مبانی هستی شناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی و دین شناسی برای خط مشی گذاری جامعه چندفرهنگی از منظر اسلام تبیین گردد. در مبانی هستی شناسی، مؤلفه های وحدت و کثرت هستی، تنوع، مراتب و روابط هستی بحث شده است. در مبانی انسان شناسی، تنوع قومی، زبانی و جنسیتی تبیین گردیده و در مبانی جامعه شناسی، سطوح جامعه از سطح خانواده تا تشکل های فرهنگی و سطح حکومت اسلامی مورد بحث قرارگرفته و در مبانی دین شناسی، نقش دین در عرصه اجتماعی تحلیل شده است.
بررسی جایگاه شایسته سالاری در اسلام و تحلیل الگوهای شایستگی مبتنی بر اسلام(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
در عصر حاضر، اهمیت و جایگاه منابع انسانی به عنوان یک مزیت رقابتی در سازمان ها شناخته شده است؛ از این رو، سازمان ها در تلاش اند تا مدیران و کارکنانی شایسته و توانمند را انتخاب و جذب کنند. شناسایی دقیق معیارهای شایستگی و تدوین الگو های آن، از الزامات فرایند شایسته سالاری است. صاحب نظران مدیریت تاکنون الگوهای شایستگی متعددی ارائه کرده اند؛ اما با توجه به تفاوت های اساسی و زیربنایی دیدگاه مدیریت اسلامی با مدیریت غربی ، ضرورت دارد معیارهای شایستگی مورد نظر اسلام با رویکرد اهداف متعالی اسلام و حکومت اسلامی برشماری و ارائه شوند. تاکنون چندین پژوهش درباره جایگاه شایسته سالاری در اسلام و تدوین الگوهای شایستگی مبتنی بر اسلام انجام شده است که هر یک نقاط قوت و ضعف و تفاوت هایی دارند. پژوهش پیش روی به منظور بررسی این تحقیقات صورت گرفته است .لذا پس از تبیین شایسته سالاری از نظر اسلام ، الگوهای شایستگی ارائه شده در تحقیقات داخلی را با استفاده از روش استنباطی تحلیل و نقد کرده، راهکارهایی علمی و کاربردی برای پژوهشگران و مدیران اجرایی ارائه می کند.
تبیین مضمون های مدیریت عملکرد کارکنان در پرتو نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت اسلامی سال ۳۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱
189 - 223
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین کارکردهای منابع انسانی، مدیریت عملکرد کارکنان می باشد. یک سیستم مدیریت عملکرد مؤثر می تواند عملکرد کارکنان را در چارچوب اهداف سازمان هدایت کرده و عملکرد آنان و متعاقباً سازمان را ارتقاء بخشد. هدف این پژوهش تبیین ابعاد و مؤلفه های مدیریت عملکرد کارکنان با توجه به ارزش های اسلامی و بر اساس آموزه های نهج البلاغه می باشد. پژوهش از نوع کیفی بوده و بر اساس روش تحلیل مضمون صورت گرفته است. پس از مطالعه ی نهج البلاغه، 320 مضمون پایه استخراج گردید که با توجه به ارتباط معنایی در قالب 86 مضمون سازمان دهنده و 8 مضمون فراگیر تقسیم بندی شده اند. مضامین فراگیر مدیریت عملکرد شامل ترسیم چشم انداز مشترک، تبیین شاخص های عملکرد مدیران، تبیین شاخص های عملکرد کارکنان، توسعه ی یادگیری پایدار، ارتقاء بالندگی فردی، پایش و سنجش عملکرد، جبران خدمت و کیفر خطاکاران می باشد. 7 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص ترسیم چشم انداز مشترک، 9 شاخص عملکرد برای مدیران، 16 شاخص عملکرد برای کلیه ی کارکنان سازمان، 14 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های توسعه یادگیری پایدار، 9 مضمون سازمان دهنده برای ارتقاء بالندگی، 20 مضمون سازمان دهنده به عنوان شاخص های پایش و سنجش عملکرد، 6 شاخص برای جبران خدمت ونهایتاً 5 شاخص برای کیفر خطاکاران از نهج البلاغه استخراج گردیده است.
بررسی شاخص های حکمرانی خوب و حکمرانی شایسته از منظر نهج البلاغه
منبع:
حکمرانی متعالی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶
114 - 139
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش به تبیین و بررسی شاخص های حکمرانی خوب و حکمرانی اسلامی از منظر حضرت علی که حکمرانی شایسته نامیده شده است، پرداخته شد. از همین رو ابتدا با استفاده از ادبیات پژوهش به بررسی مفهوم حکمرانی خوب و شاخص های آن از منظر بانک جهانی پرداخته شد. سپس حکمرانی اسلامی و شاخص های آن نیز شناسایی شد. در نهایت مقایسه ای بین شباهت ها و تفاوت های شاخص های حکمرانی خوب و حکمرانی شایسته از منظر نهج البلاغه صورت گرفت و نمودار راداری عملکرد حکمرانی خوب و شایسته از در هر پنج شاخص ارائه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین افتراق بین دو نوع حکمرانی در پاسخگویی است. همچنین در مبارزه با فساد نیز بین دو نوع حکمرانی اختلاف عمده ای وجود دارد. اما در شفافیت و قانون گرایی اختلاف کمتری بین دو نوع حکمرانی وجود دارد. در نهایت نیز بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاداتی به مسئولان کشور ارائه گردید.
چگونگی مردمی سازی و تحول در حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار
منبع:
حکمرانی متعالی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷
33 - 52
حوزههای تخصصی:
در عصر جدید و با تحولات فکری و فنی، بر نقش همزمان دولت و جامعه در توسعه پایدار تأکید می شود. ساختار، شاخص ها و ترتیبات نهادی و اجتماعی حکمرانی بر توسعه پایدار تأثیرگذار است و بعنوان فرصتی برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، افزایش رشد اقتصادی، امنیت زیست محیطی و بهبود محیط کسب و کار از طریق بکارگیری شاخص های پاسخگویی و شفافیت، ثبات سیاسی، کارآیی و اثربخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون وکنترل فساد بررسی می شود. حکمرانی سیستمی است که اقتصاد، سیاست و مسایل اجتماعی یک جامعه را از راه دولت، بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی مدیریت می کند و تحقق آن مهمترین عامل در دستیابی به توسعه پایدار محسوب می شود. گذار از سیاستگذاری سنتی و متمرکز و حرکت به سوی حکمرانی، امری اجتناب ناپذیر است. دستیابی به شاخص های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار مستلزم ایجاد ساختارهای هدایتی و حمایتی و وضع اهداف خاص سیاستی است. در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به نقش مردم در تحول حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار پرداخته می شود.
تبیین چارچوب عقلانیت بر اساس آموزه های اسلامی و سهم یاری های آن برای مدیریت دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت اسلامی سال ۲۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
5 - 48
حوزههای تخصصی:
نظام های سیاسی که حاکمیت خود را با ابزاری به نام دولت اعمال کرده اند، در اداره امور عمومی مملکت خویش رویکرد و راهبردی را در پیش گرفته اند که مبتنی بر نظریه ای راجع به عقلانیت بوده است. مسئله اصلی این پژوهش، یافتن رویکرد اسلام (آیات قرآن کریم و روایات معصومان) (ع) به عقلانیت و سهم یاری های آن برای مدیریت دولتی اسلامی است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و راهبرد آن تحلیل مضمون است که طی آن با رجوع به منابع معتبر و جستجوی واژه عقل و مشتقات و مترادفات آن، آیات و روایات منتخب با استفاده از الگوی کینگ و هورکس تحلیل مضمون گردید تا اینکه شبکه نهایی مضامین شکل گرفت. بر این اساس، عقلانیت اسلامی دارای سه بُعد اصلی: زمینه ها، پیامدها و ساحت های عقلانیت شامل سه ساحت «اندیشه ها، بینش ها و نگرش ها»، «گرایش ها و انگیزه ها و منش ها» و «اعمال و رفتارها» بود. در ساحت اندیشه، مضامین ناظر به شرایط لازم و حداقلی عقلانیت، عنوان «تمییزمحوری» و مضامین ناظر به شرایط ایدئال و آرمانی عقلانیت، عنوان «توحیدگرایی» گرفتند. همچنین در ساحت صفات، مضامین ناظر به شرایط لازم و حداقلی، عنوان «اعتدال محوری» و مضامین ناظر به شرایط ایدئال و آرمانی عقلانیت، عنوان «تعالی گرایی» گرفتند. در ساحت اعمال نیز مضامین ناظر به شرایط لازم و حداقلی، عنوان «عدالت محوری» و مضامین ناظر به شرایط ایدئال و آرمانی عقلانیت، عنوان «احسان گرایی» گرفتند. در نهایت با تحلیل شبکه مضامین حاصله، سهم یاری های عقلانیت اسلامی برای مدیریت دولتی در ابعاد مذکور ارائه گردید.
بررسی تأثیر باورهای دینی بر عملکرد پایدار کسب وکار با نقش واسطه ای نظام آراستگی (مورد مطالعه: شرکت های شهرک های صنعتی استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه صاحب نظران معتقدند صنایع مختلف برای مصون ماندن از امواج سهمگین تغییرات محیطی و نیز سازگاری با الزامات رقابتی، چاره ای جز بهبود عملکرد کسب وکار و کسب مزیت رقابتی پایدار ندارند. تحقیقات نشان داده یکی از شیوه های نوین مدیریتی که تأثیر بسزایی بر عملکرد پایدار کسب وکار دارد، نظام آراستگی (فایو اس) است که اتلاف را در محیط کار کاهش می دهد و از این طریق، موجب ایجاد محل کار بهتر، ارتباطات بهتر و آراستگی عمومی در سازمان می شود. برای دستیابی به این مهم، لازم است شیوه های نوین مدیریتی از جمله نظام آراستگی، بومی سازی شده و از پتانسیل های فرهنگی جوامع برای حصول نتایج بهتر بهره گرفته شود. نتایج پژوهش های متعددی نشان داده اند افرادی که وفادار به آئین، رسوم و عقاید مذهبی مانده اند، تمایل به اجتماعی بودن، خودکنترلی، مسئولیت پذیری و عطوفت دارند. در فرهنگ دینی نیز، آموزه هایی وجود دارد که نظام آراستگی با آن عناصر، سازگار است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و به بررسی تأثیر باورهای دینی بر عملکرد پایدار کسب وکار در شرکت های واقع در شهرک های صنعتی استان فارس با نقش واسطه ای نظام آراستگی، می پردازد. همچنین از نظر جمع آوری داده ها، میدانی، از حیث روش انجام، در زمره پژوهش های توصیفی و از نظر زمانی جزو پژوهش های مقطعی می باشد. جامعه آماری پژوهش، مدیران صنایع فعال در شهرک های صنعتی واقع در استان فارس به تعداد 1273 نفر می باشد که از این میان، 297 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه استاندارد استفاده شد. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS برای آمار استنباطی و LISREL 8.8 برای برازش مسیر انجام شد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که رابطه معناداری بین باور دینی و ابعاد نظام آراستگی و همچنین بین ابعاد نظام آراستگی و عملکرد پایدار کسب وکار، وجود داشت. ارتباط بین باور دینی و عملکرد پایدار کسب وکار نیز مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که نظام آراستگی، نقش واسطه گری را در روابط عملکرد پایدار کسب وکار و باور دینی ایفا می کند. براساس نتایج پژوهش توجه به آموزه های دینی و فرهنگ کارکنان، در پذیرش و اجرای نظام آراستگی و دستیابی به عملکرد پایدار شرکت ها مؤثر است.
طراحی الگوی توصیفی تصمیم گیری در چالش های اخلاقی در مدیریت با تاکید بر اخلاق کاربردی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات دین، معنویت و مدیریت سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸
257 - 279
حوزههای تخصصی:
امروزه فلاسفه اخلاق بیشتر به مسائل و اموری می پردازند که کانون بحران ها و معضلات عملی اخلاق باشند. اخلاق کاربردی حوزه ای از اخلاق است که قرابت بسیاری با مدیریت و چالش های اداره سازمان ها دارد. در این مقاله، با استفاده از روش دلالت پژوهی و روش تحلیل مضمون، الگوی توصیفی تصمیم گیری در چالش های اخلاقی در حوزه مدیریت تبیین می گردد. براین اساس، چهار نوع چالش اخلاقی شناسایی شده که از ترکیب دو عامل دشواری (در مقابل آسانی) و پیچیدگی (در مقابل سادگی) به دست می آیند. یافته های تحقیق نشان می دهد مشکل بودن تصمیم گیری در چالش های اخلاقی بیش از آنکه به دشواری یا آسان بودن تصمیم گیری بستگی داشته باشد، از پیچیدگی یا سادگی در شناخت تصمیم درست ناشی می شود. دشواری تصمیم گیری نیز ناشی از به خطرافتادن منافع فردی تصمیم گیرنده است، از این رو مدیران باید تلاش نمایند چالش های پیچیده و دشوار به چالش های ساده و آسان تبدیل شود.
ارائه مولفه های راهبردی حکمرانی محلی فرهنگی بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
منبع:
حکمرانی متعالی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵
161 - 210
حوزههای تخصصی:
بیانیه گام دوم انقلاب بعنوان نقشه راه وسند سیاست گذاری کلان انقلاب اسلامی درحکمرانی متعالی و ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولی عصر(عج) است.در این سندحوزه فرهنگ اصلی ترین حوزه تلقی می شود. لذا پایه واساس حکمرانی متعالی،حکمرانی فرهنگی است. حکمرانی فرهنگ شهرها ، بخشی ازحکمرانی محلی با توجه به تغیرات سریع وهمه جانبه جوامع در همه ابعاد بخصوص تغیر درفرهنگ عمومی و خرده فرهنگها می باشد.در این پژوهش مولفه های راهبردی حکمرانی محلی فرهنگی بر اساس گام دوم انقلاب استخراج گردیده است . روش تحقیق این پژوهش آمیخته ونوع آن کاربردی - توسعه ای است.روایی پرسشنامه محقق ساخته، 96 % آلفای کرونباخ می باشد. جامعه آماری پژوهش تمام ساکنین شهرک مسکونی شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد سرخس وجامعه نمونه پژوهش ، تعداد 400 نفراز ساکنین مطلع از وضعیت فرهنگی مجموعه در سال 1398 با استفاده از فرمول کوکران در نظر گرفته شده است.39مؤلفه های راهبردی حکمرانی محلی فرهنگی براساس گام دوم انقلاب اسلامی درابعادمختلف شناسایی وهرکدام از آنها مورد تحلیل راهبردی قرار گرفته ودر نهایت درجه شکاف آنها به ترتیب اولویت شناسایی گردید.مولفه های مذکورعبارت اند از:قانون گرایی،پاسخگویی،همدلی واتحاد،عدالت،پایش ونظارت،توجه به اولویت اصل رهبری بجای مدیریت،توجه به هویت ایرانی-اسلامی،توجه به اصل ارتقای سرمایه اجتماعی بصورت پیوسته ودائمی،عمق بخشی ودرونی شده آموزه های فرهنگی و...در پایان تحقیق پیشنهادهای لازم جهت تحقق حکمرانی محلی فرهنگی بر اساس گام دوم انقلاب اسلامی خواهد شد.
تدوین مدل شش ضلعی تقلب مالی با رویکرد اسلامی: بررسی اهمیت و تعامل اجزا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
5 - 31
حوزههای تخصصی:
تقلب با توجه به اثرهای زیان بار آن، از دیرباز مورد توجه جوامع مختلف بوده است. در این زمینه، مدل هایی مانند مثلث تقلب، لوزی تقلب و پنج ضلعی تقلب نیز در مباحث حسابداری و مالی مشاهده می شود که هر یک عواملی را در راستای شناسایی بهتر تقلب های مالی در نظر گرفته اند؛ اما تاکنون دین داری موردتوجه شایسته قرار نگرفته است. این پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. در پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل محتوای مدل های تقلب، مدل جدیدی تحت عنوان «شش ضلعی تقلب» ارائه شد که با رویکرد اسلامی، سازه دین داری را به مدل های تقلب های مالی می افزاید. در بخش کیفی با تحلیل محتوای منابع مرتبط با تقلب، 14 عامل مؤثر در تقلب شناسایی شد. در بخش کمی نیز با استفاده از روش دلفی و کسب نظر 14 نفر از خبرگان، 6 عامل دارای اهمیت بالاتر از متوسط شناسایی و «شش ضلعی تقلب» ایجاد شد. یافته های پژوهش با کسب نظر خبرگان نشان داد که به ترتیب سازه های دین داری، توجیه، فرصت، فشار، استعداد فردی و راهبری شرکتی در کنترل تقلب های مالی دارای اهمیت است. در ادامه نیز با استفاده از فن دیمتل تعامل سازه های «شش ضلعی تقلب» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این بخش نیز با کسب نظر 10 خبره نیز نشان داد که مدل «شش ضلعی تقلب» یک «فرایند تعاملی است» یعنی اجزای آن بر روی یکدیگر تأثیر داشته و با هم تعامل دارند. سازه دین داری در مدل «شش ضلعی تقلب» نیز بیشترین تأثیرگذاری و تعامل را نسبت به سایر سازه ها دارد و سازه فرصت، دارای بیشترین تأثیرپذیری است. درنتیجه، در راستای کنترل تقلب های مالی شایسته است که توجه بیشتری به دین داری صورت گیرد.
آموزه های مدیریتی در سیره عملی علامه مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
علامه مصباح یزدی یکی از تأثیرگذارترین نظریه پردازان قرن گذشته در حوزه علوم انسانی اسلامی است. همان گونه که دیدگاه های نظری ایشان تحولات دانشی ماندگاری به وجود آورد، مطالعه رفتارهای عملی ایشان نیز می تواند راهنما و الگویی برای تحول در سازمان ها باشد. ایشان قریب چهل سال تجربه مدیریتی سازمان ها و نهادهای حوزه ای را در کارنامه خود دارد. تجربه به کارگیری ایده های نظری یک اندیشمند مدیریت اسلامی در میدان عمل، می تواند الگوی موفقی برای مشتاقان مدیریت اسلامی به شمار آید. این تحقیق براساس مشاهدات میدانی و مرور خاطرات همراهی با علامه مصباح یزدی طی سه دهه به انجام رسیده است. ساحت های مدیریتی ایشان را می توان در چهار مهارت رفتاری، فرهنگی، ساختاری، و کنترلی دسته بندی و مطالعه کرد. هریک از این ساحت ها دارای مؤلفه های متعددی است که در مجموع 16 نمونه شناسایی شده که قابل الگوبرداری برای مدیران جامعه اسلامی است.
بنیان های زندگی کاری در سازمان، با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
تشکیل سازمان های اسلامی، نیازمند طراحی زیرساخت های اسلامی در سازمان هاست. کارکنان، عنصر اساسی سازمان ها هستند. آنها بخشی از عمر خود را در سازمان ها زندگی می کنند. زندگی کاری در سازمان ها، بیانگر نحوه فعالیت کارکنان در سازمان هاست. به هر میزان زندگی کاری آنان، با آموزه های اسلامی سازگاری بیشتری داشته باشد، سازمان ها به ماهیت اسلامی شدن خود بیشتر نزدیک می شوند. هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های اساسی زندگی کاری در سازمان ها، با رویکرد اسلامی است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، کیفی است و رویکرد آن، روش تحلیلی توصیفی است که با استفاده از منابع دینی، به پژوهش پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای شکل گیری زندگی کاری از منظر اسلام در سازمان ها، نیازمند تلفیق احکام فقهی، مسائل اخلاقی و رعایت آداب اسلامی در قوانین، ساختارها، آموزش منابع انسانی و برنامه های سازمان هستیم.
رشدیافتگی با فضائل اخلاقی مطالعه ای پدیدارشناسانه از خطبه شریف متقین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات دین، معنویت و مدیریت سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸
281 - 304
حوزههای تخصصی:
رشدیافتگی عموماً با رشد سنی و با تحول انسان از دوران کودکی به دوران بزرگسالی تبیین شده است. کریس ارجریس انسان رشدیافته را به مثابه فردی می داند که پس از طی مراحل بلوغ از نوزادی به کودکی و از کودکی به نوجوانی و درادامه به بزرگسالی می رسد. در این مرحله، او فعال، مستقل، آگاه به خود با علایق عمیق و قادر به انجام طیف وسیعی از رفتارها با دیدگاه های بلندمدت است. اگرچه داشتن این صفات برای رشدیافتگی لازم بود، ولی هیچ وقت کافی نبود.
پژوهشگر در این مطالعه با آگاهی از نظریه های رشدیافتگی و با تحلیل داده های حاصل از خطبه متقین به روش پدیدارشناسی تفسیری و با استفاده راهبرد کدگذاری، نوزده مفهوم پایه و هفت مقوله مهم یعنی «مبارزه با هوای نفس»، «راست گویی و درستکاری»، «خودسنجی»، «اعتدال»، «استقامت»، «حیات معقول» و «علم و دین» را از کلام حضرت امیر(ع) کشف و آنها را به بحث می گذارد. این مقولات ابعاد منسجمی از فضائل اخلاقی برای رشدیافتگی کامل انسان در حین بزرگسالی می باشند.
شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران براساس نهج البلاغه (مطالعه موردی: سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
51 - 74
حوزههای تخصصی:
در منابع دین اسلام به خصوص قرآن و نهج البلاغه به همه بایدها و نبایدها و الزامات زندگی فردی و اجتماعی انسان پرداخته شده است. اصول و بسترهای اخلاق حرفه ای نیز که بحث نسبتاً جدیدی در مشاغل، ادارات و سازمان ها می باشد حدود 1400 سال پیش توسط دین اسلام مورد توجه قرار گرفته است و می توان با رجوع به منابع اسلامی پاسخ های تخصصی و کارشناسی برای مسایل مرتبط با اخلاق حرفه ای به دست آورد. نامه ی امیرالمؤمنین علی (ع) به مالک اشتر فرماندار مصر، از بارزترین مصادیق مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران و کارگزاران حکومتی در منابع اسلامی می باشد که در آن ویژگی های اساسی یک مدیر و کارگزار حکومتی بیان گردیده است. هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اخلاق حرفه ای مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع) می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق مصاحبه و پرسش نامه ی محقق ساخته است که سؤال های پرسش نامه پس از مطالعه و مرور ادبیات موضوع و استخراج مؤلفه های اخلاق حرفه ای از کتاب شریف نهج البلاغه که شامل خطبه ها، نامه ها و حکمت های امیرالمؤمنین (ع) تنظیم و برای نظریه آزمایی؛ سوال های پرسش نامه پس از سنجش روایی و پایایی آن، بین نمونه آماری توزیع شد. اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی مورد طبقه بندی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که مؤلفه ی «تأمین مالی کارکنان» اخلاق حرفه ای بیشترین اهمیت و مؤلفه ی «شایسته سالاری و اهلیت گرایی» اخلاق حرفه ای کمترین اهمیت را نسبت به سایر مؤلفه ای 25 گانه اخلاق حرفه ای را دارد
ضرورت سازمان در مدیریت امر به معروف و نهی از منکر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
75 - 99
حوزههای تخصصی:
تجربه های تاریخی و اجتماعی ثابت کرده است که هنجارها و ارزش های اجتماعی حتی اگر بر مبانی عقلی و شرعی محکمی استوار باشند. اگر به شیوه ای درست مدیریت نشوند می توانند بی نتیجه و بلکه دارای نتایج معکوس برای جامعه باشند و به ضد ارزش و ناهنجاری تبدیل شوند و امر به معروف و نهی از منکر نیز از این مسئله مستثنا نیست. این پژوهش با اشاره به مشکلات و آسیب هایی که در روش های اجرای امر به معروف در طول تاریخ وجود داشته است ضرورت مدیریت این دو اصل بنیادی را با شیوه های متناسب با جوامع گسترده و پیچیده امروزی مورد تحقیق قرار می دهد و مدیریت سازمانی را به عنوان کارآمدترین روش برای مدیریت اجرای آنها معرفی می کند و ابتدا از آیات 104 سوره آل عمران و 140 سوره حج برای تأیید روش سازمانی به روش فقهی و تفسیری استظهار می کند و نیازمندی اجرای این دو اصل به صلاحیت های علمی و اخلاقی را نیز به عنوان دلیلی عقلی در تأیید ضرورت سازمان در اجرای آن ها مطرح می سازد و سپس نقاط قوت مدیریت سازمانی در اجرای امر به معروف و نهی از منکر را با استفاده از شواهد تاریخی در سه عنوان زیر به بحث می گذارد. نداشتن مشکلات روش انفرادی؛ 2. امکان پرسش گری و پاسخگویی؛ 3. داشتن پشتوانه اجتماعی.
لزوم واکنش مجامع بین المللی به تهدیدات ناشی از رژیم های غذایی خطرناک منشاء بیماری کرونا
منبع:
حکمرانی متعالی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲
187 - 198
حوزههای تخصصی:
شیوع بیماریهای عفونی که از طریق حیوان به انسان منتقل می شود (زئونوز)[1] یکی از بحرانی ترین چالشهایی است که در طی قرون اخیر حیات بشری را با مخاطرات جدی مواجه ساخته و علاوه بر آسیب های جدی بر بخشهای اقتصادی و اجتماعی دولتها تلفات انسانی شدیدی را دربر داشته است.تحقیقات دانشمندان و پژوهشگران حوزه بهداشت و درمان در دهه های اخیرحاکی از آن است که تغییر سبک زندگی انسانها و استفاده از رژیم های غذایی خطرناک و نامأنوس با طبیعت بشر، سرمنشأ پیدایش و گسترش همه گیری[2] و دنیاگیری های[3] متعددی از جمله ایدز، ابولا ، سارس و انواع خطرناکی از آنفلوآنزاهای مسری و کشنده گردیده است.با گذشت حدود یک سال از پیدایش گونه جدید این نوع بیماریهای زوناتیک با عنوان کووید 19[4] و ظهور علائم اولین ابتلا در شهر ووهان چین تاکنون 110837535 مورد ابتلا به این بیماری و مرگ بیش از2452580 نفر در سراسر دنیا گزارش شده است.[5] بااین حال علیرغم اقدامات سازنده مجامع بین المللی و سازمان بهداشت جهانی در مهار این ویروس مسری، با این حال تلاش و عزم جدی برای جلوگیری از تکرار تجربیات ناشی از شیوع بیماریهای زئونوز و پیشگیری از ظهور گونه های جدید این نوع بیماریها صورت نگرفته است. این پژوهش با مطالعه منشاء مشترک شیوع بیماریهای ناشی از ارتباط انسانها با حیوانات، به بررسی نقش و وظایف مندرج در اساسنامه سازمان ملل متحد و سازمانهای تخصصی مربوطه و با تأکید بر الزامات مقرر در اسناد بین المللی درزمینه حقوق طبیعی ابنای بشر در برخورداری از سطح مطلوب رفاه و زندگی سالم، به لزوم اتخاذ تدابیر و تمهیدات مقتضی و توسعه و تدوین الزامات جدی و موثر از طریق کنوانسیون ها و موافقتنامه های عام الشمول به منظور مقابله با رژیم های غذایی خطرناک که منجر به شیوع این گونه بیماریهای عفونی زئونوز می گردد به عنوان یکی از اساسی ترین راهکارهای جلوگیری از تکرار تجربه جهانی بروز و ظهور گونه های جدید این بیماریها می پردازد. <br clear="all" /> [1] - Zoonatic [2] -Epidemy [3] - Pandemy [4] - Covid-19 [5] - براساس آخرین آمار ارائه شده توسط سایت معتبرWorldometer تا تاریخ نگارش مقاله
مراحل شنود اثربخش: رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
تحقیق حاضر مراحل شنود اثربخش را در مدیریت ارتباطات با رویکرد اسلامی بررسی کرده است. هدف از این تحقیق به کارگیری شنود بعد از شناخت مراحل آن، در برقراری ارتباطات اثربخش می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی است. در این نوشتار، داده ها به روش اسنادی کتابخانه ای گردآوری شده اند و روش تجزیه و تحلیل به صورت تحلیلی توصیفی بوده است. یافته های تحقیق حکایت از آن دارد که شنود اثربخش، مشارکت فعال در گفت وگوست که در برخی مراحل آن، مدیریت ارتباطات با آموزه های اسلامی مشترک است؛ مانند مراحل دریافت پیام، توجه به پیام و پاسخ گویی به پیام؛ اما در برخی مراحل با هم اختلاف دارند؛ برای نمونه، در مدیریت ارتباطات یکی از مراحل، درک پیام است؛ درحالی که در آیات و روایات، به وعی (حفظ) پیام تعبیر شده است. تفاوت عمده در این است که به کارگیری مراحل شنود اثربخش در مدیریت ارتباطات، خود هدف است برای ایجاد ارتباط بهتر؛ اما در منابع اسلامی وسیله است برای رسیدن به هدف والاتر که سعادت اخروی است.
مدیران صالح در نظام اداری از منظر علامه مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
زندگی سازمانی امروزه بخش جدایی ناپذیر حیات انسانی است. توسعه سازمان ها در عرصه های گوناگون آموزش، فرهنگ، اقتصاد، سیاست و امنیت نیازمند توجه بیشتر به سلامت اداری و پرهیز از فساد اداری است. مدیران چون سکانداران سازمان ها هستند، بیش از دیگران نیاز دارند که به سلامت شان توجه شود. با مطالعه آثار ارزشمند علامه مصباح یزدی، می توان عوامل شناخت و پرورش مدیران صالح را ارائه کرد. این پژوهش که با روش «متن خوانی» و تحلیل آثار مکتوب معظم له انجام شده، معیار مدیران صالح از منظر معظم له را ارائه کرده است. در این بررسی، دو عامل اساسی «علم و مهارت مدیران» و «پایش مدیران» مبنای شناسایی خصوصیات مدیران صالح قرار گرفته است. در مطالعه عامل «علم و مهارت مدیران» به عوامل درونی (اصالت خانوادگی، معنویت، تقوا، اخلاق، و تعهد) و عوامل بیرونی (تحقیقات محلی، آموزش کارکنان، فرهنگ سازمانی، پرورش مدیران) توجه شده است. سپس عامل پایش مدیران صالح بررسی گردیده که به آگاهی دادن، تشویق کردن، و مواخذه نمودن پرداخته شده است.
بررسی تطبیقی مدیریت سنتی و اسلامی؛ با تأکید بر نامه حضرت امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
این مقاله با هدف تشریح و تبیین مدیریت اسلامی، برای کاربرد در سازمان های جوامع اسلامی، به مقایسه رویکرد سنتی، به عنوان اولین اصول مدیریتی معرفی شده به جهان و رویکرد اسلامی، به عنوان رویکردی مدیریتی معرفی شده در منابع اسلامی، با تأکید بر نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر، می پردازد. این پژوهش، با روش تحلیل محتوای مضمونی انجام گرفته است و نتایج حاصل از تحقیق، نشان داد که در رهیافت سنتی به مدیریت، توجه به بُعد مادی و نیازهای فیزیولوژیکی و عدم توجه به نیازهای روحی و معنوی افراد ، موجب بی ثباتی در جوامع غرب شده است. در حالی که رویکرد اسلامی به تمامی ابعاد وجودی و نیازهای انسان در سازمان، عنایت خاص داشته است و مؤلفه های از جمله محوریت قرار دادن اخلاق، توجه به ابعاد گوناگون نظارت، تعیین شاخص های ارزیابی، اجتناب از عصیان در سلسله مراتب سازمانی، اجتناب از خودشیفتگی و فزونی خواهی، اجتناب از رفتارهای مذموم، پرهیز از ویژه خواری و رعایت انصاف، رهیافت اسلامی را به عنوان کامل ترین و مناسب ترین رویکرد به مدیریت برمی گزیند.