محبوبه البرزی

هدف:  پژوهش حاضر به دنبال شناسایی ویژگی هایی است که با استفاده از آن ها بتوان یک برنامه کتابخوان الکترونیکی برای کودکان نارساخوان ایجاد کرد تا با کمک آن به مطالعه کتاب های داستان بپردازند.روش پژوهش: برای استخراج ویژگی های مذکور از روش مرور نظام مند استفاده شد و مدل پیشنهادی کیچنهام و چارترز  به کار گرفته شد. جهت جمع آوری متون مرتبط، کلیدواژه های مربوطه در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی جستجو شد و تعداد 216 پژوهش (32 فارسی و 184 انگلیسی) پژوهش بازیابی شد. در بررسی اولیه با مطالعه عنوان، چکیده و نتایج مقالات، پژوهش های غیرمرتبط، تکراری و نامعتبر حذف شدند و در گام بعد پژوهش ها توسط دو تن از متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی اعتبارسنجی و غربالگری شدند. در نهایت، 74 پژوهش به زبان انگلیسی و 10 پژوهش به زبان فارسی (مجموعاً 84 پژوهش) مبنای تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها منجر به شناسایی 4 دسته ویژگی فراگیر (جستجو، پروفایل، کتاب و رابط کاربر)، 12 ویژگی سازمان دهنده (شیوه جستجو، قابلیت های موجود در فهرست نتایج جستجو، اطلاعات شخصی کاربر، بخش کتابخانه من، بخش فعالیت های من، بخش شخصی سازی، اطلاعات توصیفی کتاب، نمایش الکترونیکی کتاب، ویژگی های تصویر، ابزارهای کمک کننده در خوانش بهتر کتاب و ویژگی های خاص رابط کاربر برای نمایش کتاب به کودکان مبتلا به نارساخوانی) و 180 ویژگی پایه شد.نتیجه گیری: ویژگی های استخراج شده در این پژوهش را می توان به دو دسته ویژگی های عام و ویژگی های خاص تقسیم بندی کرد. ویژگی های مرتبط با جستجو (شیوه جستجو و قابلیت های موجود در فهرست نتایج)، ویژگی های مرتبط با پروفایل کودکان نارساخوان (اطلاعات شخصی کاربر در پروفایل، بخش کتابخانه من، بخش خریدهای من، بخش فعالیت های من و بخش شخصی سازی) و ویژگی های مرتبط با رابط کاربر سامانه، در دسته ویژگی های عام قرار دارند و تمامی برنامه های کتابخوان که برای کودکان طراحی می شوند باید به آنها توجه کنند. برخی دیگر از ویژگی ها، خاص برنامه های کتابخوان کودکان نارساخوان هستند و صرفاً با در نظر گرفتن شرایط خاص این گروه، در طراحی به کار گرفته می شوند. ویژگی های مرتبط با نمایش الکترونیکی کتاب، تصاویر کتاب و ابزارهای کمک کننده در خوانش بهتر کتاب، در دسته این ویژگی ها قرار می گیرند.