محمدمهدی رحمتی

هدف تحقیق حاضر تحلیل عوامل پرخاشگری تماشاگران فوتبال از دیدگاه داوران لیگ برتر و دسته یک کشور است. از تعداد 177 داور، 131 نفر (74 درصد) در این تحقیق شرکت کردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامة محقق ساخته استفاده شد که متغیرها و گویه های مختلف آن به صورت اکتشافی، شناسایی و توسط سه نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه و 16 نفر از داوران و کارشناسان داوری کشور بازبینی شدند. از روش آماری تحلیل عامل اکتشافی برای تعیین عوامل اصلی پرخاشگری تماشاگران استفاده شد. قبل از انجام تحلیل عاملی و به منظور اطمینان از کافی بودن حجم نمونه از معیار کایرز، میجر، الکین (KMO) و برای تعیین همبستگی بین متغیرها از آزمون بارتلت استفاده شد و KMO برابر 719/0 به دست آمد. ضمناً آزمون بارتلت برای داده ها برابر با 7/769 و در سطح معنیداری 001/0 بود. استخراج عامل های اکتشافی، هشت عامل را با محاسبة 56/54 درصد واریانس متغیر پرخاشگری تماشاگران از دیدگاه داوران آشکار کرد. نتایج نشان داد از دیدگاه داوران، به ترتیب، هشت عامل مدیریت امکانات و خدمات، هیجان رسانه ای، نتیجه گرایی، مدیریت مکانی و زمانی مسابقات، رفتار اعضای تیم، نوع داوری، رفتار مربی و داور و حساسیت اجتماعی و سابقة رقابت نقشس اساسی در بروز پرخاشگری تماشاگران دارند.

چکیده تحولات اجتماعی- فرهنگی در جوامع معاصر، و به موازات آن تحولات نظری جامعه شناسی، مصرف را به یکی از مهم ترین موضوعات پژوهشی در جامعه شناسی تبدیل کرده اند. در این میان به نظر میرسد که مصرف کالاهای فرهنگی و هنری به سبب عمومیت و قابلیت دسترسی بیشتر از اهمیت خاصی در مطالعه تمایزات اجتماعی و تحولات فرهنگی برخوردار باشد. این مقاله درصدد بررسی توزیع سلیقه های هنری در میان اقشار و گروه های متفاوت مردم شهر تهران است. در بخش مبانی نظری، از دیدگاه های پی یر بوردیو و نظریه پردازان پست مدرن استفاده شده است. تحقیق با روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در میان 410 نفر از افراد 15 تا 45 ساله شهر تهران انجام گرفته است. طبق یافته های تحقیق، سلیقه های هنری افراد رابطه معنیداری با متغیرهایی چون سن، جنسیت، قومیت و شغل نشان نمیدهند. از طرفی، نوعی درهم آمیختگی و التقاطیشدن نیز در میان الگوهای مصرف کالاهای فرهنگی و هنری در جمعیت مورد مطالعه قابل مشاهده است.

کالاها و خدمات ورزشی مانند سایر کالاها و خدمات در معرض نیروهای بازار قرار دارند. اما بندرت مشاهده می شود که نگاه تجاری به ورزش در معرض چالش قرار گیرد. افزون بر این، تاکنون رویکرد رایج در عرصه ورزش و اندیشه اجتماعی کمتر به نمایش جنبه های منفی این موضوع پرداخته و تاملی جدی در شیوه های نوین و انتقادی تفکر در مورد جنبه تجاری ورزش صورت نگرفته است. نگرش ها و اندیشه های مرسوم درباره تجارت و ورزش، با اتخاذ موضعی غیرانتقادی در اندیشه حفظ امتیازها و منافع تثبیت شده ای مانند کنترل سلسله مراتبی و تولید سود هستند. روندهای تجاری حاکم بر ورزش آن چنان اهمیت و گستره وسیعی دارند که اغلب بی هیچ تردید و پرسشی مورد پذیرش قرار می گیرند و در همین جاست که برخی اندیشمندان معتقدند جامعه شناسان باید به ایفای نقش بپردازند و درباره برخی از این عملکردها پرسش هایی مطرح کنند. دگرگونی های مدیریتی و سازمانی که به موازات تجاری شدن روزافزون ورزش از نیمه دوم قرن بیستم به این سو رخ داده، در عین حال می تواند برای ورزش و جامعه سودمند باشند. ممکن است کاستی ها و محدودیت هایی نیز ایجاد کنند که در این صورت باید بیش از این در معرض تحلیل انتقادی قرار گیرند.

"مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است که در مورد پیامدهای اجتماعی و اقتصادی جا به جایی و ادغام روستاها در منطقه زلزله زده رودبار و منجیل انجام شده است. پس از وقوع زلزله مذکور، در خرداد ماه 1369 و در جریان بازسازی مناطق آسیب دیده از زلزله، حدود 170 روستا جا به جا شدند. از این تعداد 46 روستا افزون بر جا به جایی در معرض ادغام با روستا (های) دیگر قرار گرفتند. مطالعه حاضر با نگاهی به رویکردهای نظری موجود در مورد موضوع پژوهش تلاش کرده است تا در چهارچوب استراتژی معطوف به توسعه به بررسی دگرگونی ها و پیامدهای ادغام روستاها در منطقه ای زلزله زده رودبار و منجیل بپردازد. شیوه انجام دادن این مطالعه کیفی بوده و داده های پژوهش با بهره گیری از چند روش، شامل داده های اسنادی، پرسشنامه، مصاحبه عمیق و مشاهده میدانی، گردآوری شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که جا به جایی و ادغام روستاها از نظر فیزیکی سبب افزایش توانایی روستاهای مذکور در برابر آسیب های طبیعی اجتماعی و برخورداری آنان از برخی امکانات زیربنایی شده است، اما، در کنار آن، جابه جایی و ادغام دگرگونی هایی را رقم زده که از نظر اجتماعی و اقتصادی، حداقل در کوتاه مدت، آسیب پذیری را برای ساکنان این روستاها به وجود آورده است. "

هدف از پژوهش حاضر، بررسی سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت ورزشی دانش آموزان نوجوان است. جامعه آماری پژوهش را مجموع دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم دبیرستان در دبیرستان های دولتی شهر رشت (5682 نفر) که در سال 91-90 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. نمونه آماری 415 نفر (155 پسر و 265 دختر)، با استفاده از جدول مورگان به صورت خوشه ای طبقه ای انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی خانواده و مشارکت ورزشی استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه را 12 نفر از استادان صاحب نظر جامعه شناسی و تربیت بدنی تأیید کردند و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (85/0 =r ) به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از آزمون های آماری tو رگرسیون چندمتغیره استفاده شد، عملیات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18انجام گرفت. نتایج نشان داد روابط درون خانواده (13 درصد) و حمایت درون خانواده (17 درصد)، میزان مشارکت ورزشی دانش آموزان دختر نوجوان را پیش بینی می کند؛ همچنین مشارکت اجتماعی و عضویت در نهادهای داوطلبانه 34 درصد مشارکت ورزشی پسران و 25 درصد مشارکت ورزشی دختران را پیش بینی می کند (05/0P≤).

هدف اصلی این پژوهش تبیین فرایند درگیری افراد در شرط بندی های ورزشی است. بدین منظور با استفاده از نمونه ای به حجم 272 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر رشت و عملیاتی کردن نظریه یادگیری ایکرز فرضیات پژوهش به آزمون کشیده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که همبستگی معکوس و معناداری بین ابعاد نظریه یادگیری اجتماعی یعنی پیوند افتراقی، تقویت کننده های افتراقی، تقلید و تعاریف و میزان مصرف و تمایل به شرط بندی های ورزشی پاسخگویان وجود دارد. همچنین مدل رگرسیونی تحقیق نشان داد که ابعاد مفهومی نظریه یادگیری اجتماعی می توانند 41 ردصد تغییرات میزان مصرف شرط بندی های ورزشی و 47 درصد از تغییرات میزان تمایل به شرط بندی های ورزشی را پیش بینی نمایند. در ادامه آن دسته از پاسخگویانی که به شکل افراطی و پاتولوژیک درگیری شرط بندی های ورزشی هستند تأثیرات اجتماعی و محیطی بالاتری را در مقایسه با قماربازان گهگاهی و غیرقماربازان دریافت داشته اند. به طور کلی این پژوهش نشان داد که میزان مشارکت دانشجویان در فعالیت های شرط بندی و میزان تمایل به چنین فعالیت هایی در بستری اجتماعی صورت می گیرد و تغییر چنین الگو های رفتاری منبعث از محیط اجتماعی در وهله اول نیازمند الگوسازی فرهنگی مناسب و در وهله دوم برنامه های پیشگیرانه و حمایتی برای گروه های هدف است.

تلفن همراه امروزه جزء جدانشدنی مناسبات و ارتباطات روزمره محسوب می شود، و با توجه به پیشرفت های روزافزون این وسیلة ارتباطی، مطالعه در مورد آن ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر توصیف و تبیین فرهنگ مصرف تلفن همراه با استفاده از شاخص های سبک زندگی در بین دانشجویان است. چارچوب نظری این پژوهش نظریة مصرف بوردیو است. این پژوهش مطالعه ای پیمایشی با حجم نمونة چهارصد نفر، با استفاده از ابزار پرسش نامه بر روی دانشجویان دانشگاه دولتی و علوم پزشکی شهرکرد است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نظریة مصرف بوردیو در جامعة مورد مطالعه به میزان زیادی رفتار مصرفی دانشجوها در ارتباط با تلفن همراه را به خوبی تبیین می کند. همچنین نتایج مربوط به شبکه های اجتماعی مجازی، نظریة گمنامی در فضای مجازی را در زمینة مصرف برنامه های نرم افزارهای پیام رسانی وایبر، لاین، واتس آپ و... را تأیید می کند.

مقاله حاضر که بخشی از نتایج طرح « ارزیابی سریع وضعیت سوء مصرف مواد در ایران (1)» است (سازمان بهزیستی : 1377 )، با هدف شناسایی توصیفی و تحلیلی برخی از عوامل زمینه ای در شکل گیری وتداوم مصرف مواد مخدر بین جمعیت نمونه مورد مطالعه در 10 استان کشور، با تأکید بر روند شکل گیری وآغاز مصرف مواد مخدر، ابتدا به طور عام به بررسی رفتارهای مرتبط با این پدیده معضل آفرین در قالب متغیرهایی چون مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر مورد مصرف، نوع وشیوه مصرف، موقعیت شروع مصرف، سن شروع مصرف، علت شروع آن وبرخی دیگر از عوامل مؤثر در الگوی شروع مصرف مواد مخدرمی پردازد . افزون براین، به طوراخص، ویژگیهای مربوط به الگوی شروع مصرف مواد مخدردر زنان جمعیت نمونه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی حاضر که 1456 نفر معتاد را (هر استان 150 نفر) در بردارد، می توان چند نکته قابل تأمل از آن استنباط کرد؛ نخست این که مصرف موادی مانند سیگار والکل نقش بسزایی درگرایش به سوی مصرف مواد مخدر ایفا می کند . دوم ، خانواده، گروه همسالان، وبرخی محیطهای اجتماعی – پارکها، قهوه خانه ها، سرباز خانه ها وزندان – می توانند سبب افزایش آسیب پذیری دربرابر گرایش به مصرف مواد مخدرواعتیاد شوند .سوم ، گرایش به تجربة مصرف مواد مخدر، به دلایل روانی واجتماعی، درگروه های سنی نوجوانان وجوانان بیش از سایر مقاطع سنی وجود دارد . چهارم ، یا فته های پژوهش حاضر نشان می دهند که برخی تفاوتهای کلی بین الگوی شروع به مصرف مواد مخدربین زنان و مردان به چشم می خورد، که در بیانی مختصر، می توان اذعان کرد که مردان بیشترتحت تأثیر عوامل اجتماعی و زنان بیشتر تحت تأثیر عوامل فردی به مصرف مواد مخدر روی می آورند . با توجه به اطلاعات موجود ، به طور ضمنی می توان نتیجه گرفت که شدت آسیب پذیری زنان در محیطهای خانوادگی درقبال اعتیاد به مواد مخدر بیشتر از مردان است . به این ترتیب، پیشنهادمی گردد که برنامه ریزان فرهنگی واجتماعی وسازمانهای مسؤول مبارزه بامواد مخدر بیش ازسایر گروه ها، برای نوجوانان ، جوانان وزنان اهمیت ویژه ای قایل شوند و، درگام نخست، این گروه های اجتماعی را به عنوان گروه هدف برگزینند . از سوی دیگر، به نظر می رسد که به تلاشی جدی برای سالم سازی محیطهای اجتماعی از طریق ابزارهای فرهنگی و ارشادی به جای ابزارهای نظامی واجباری نیاز است.

هدف پژوهش حاضر تبیین شرط بندی های ورزشی جوانان است. محققان با استفاده از نظریه های کنترل (خودکنترلی، پیوند اجتماعی و انتخاب عقلانی) سعی در تبیین چرایی درگیری افراد در فعالیت های مزبور دارند. به این منظور، با استفاده از نمونه 272 نفری از دانشجویان دانشگاه های شهر رشت فرضیات پژوهش آزمایش شد. نتایج نشان داد که خودکنترلی، پیوند اجتماعی و انتخاب عقلانی درمجموع حدود 51 درصد از تغییرات شرط بندی های ورزشی و حدود 43 درصد از تغییرات تمایل به شرط بندی های ورزشی را پیش بینی می کنند.

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر نهادینه سازی فرهنگ ورزش در کودکان ونوجوانان بود. روش تحقیق حاضر توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش را در بخش کیفی صاحبنظران حوزه ورزش کودک و نوجوان و در بخش کمی کلیه معلمان تربیت بدنی کشور( 29700نفر) تشکیل دادند، نمونه آماری در بخش کیفی25 متخصص و در بخش کمی برابر با (122 نفر 66 مرد و 56 زن) دبیر تربیت بدنی به صورت خوشه ای طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مصاحبه با صاحب نظران حوزه ورزش کودکان و نوجوانان و مطالعه مبانی نظری بود، که روایی صوری و محتوایی آن به تایید متخصصان امر رسید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ(82/0) بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریمکس استفاده شد. براساس نتایج تحلیل عاملی 6 عامل شناسایی شد که می توانند 732/49 درصد واریانس نهادینه سازی ورزش در کودکان و نوجوان از دیدگاه معلمان تربیت بدنی ایران را براورد نمایند. بنابر این ضروری است عوامل موثر بر نهادینه سازی فرهنگ ورزش در کودکان و نوجوانان مورد توجه خانواده ها و برنامه ریزان ورزش کشور قرار گیرد.

شناخت عوامل و ملاک هایی که می توانند روند توسعه فرهنگی در ورزش قهرمانی را تسهیل کنند ، بسیار مهم است . ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و ملاک های مؤثر در توسعه فرهنگی در ورزش قهرمانی می باشد. روش پژوهش، ترکیبی بود و مرحله اول آن براساس نظریه کارکردگرایی ساختی پارسونز طراحی گردید. در مرحله دوم پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 143 کارشناس و پژوهشگر (استاد) حوزه فرهنگ و تربیت بدنی به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. بررسی داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی با چرخش متعامد، به ترتیب اهمیت نشان داد که پنج عامل توسعه فرهنگ سیاسی، تقویت هویت ملی دینی، توسعه فرهنگ اقتصادی، توسعه فرهنگ اجتماعی و توسعه آموزشی و فناوری برای توسعه فرهنگی در ورزش قهرمانی ضروری هستند. همچنین، از میان سه ملاک عامل توسعه فرهنگ سیاسی، ملاک شایسته سالاری؛ در بین چهار ملاک عامل تقویت هویت ملی دینی، ملاک سلامت اخلاقی؛ از سه ملاک عامل توسعه فرهنگ اقتصادی، ملاک اخلاق اقتصادی؛ در بین چهار ملاک عامل توسعه فرهنگ اجتماعی، ملاک سرمایه اجتماعی و از میان پنج ملاک عامل توسعه آموزشی و فناوری اطلاعات، ملاک آموزش و پژوهش در اولویت قرار داشتند؛ بنابراین، توسعه فرهنگ سیاسی و تقویت هویت ملی دینی، اولین گام در جهت توسعه فرهنگی در ورزش و به ویژه ورزش قهرمانی می باشد.