فرخ هدایی

در دنیای امروز، رسانه ها و به ویژه شبکه های اجتماعی نقشی کلیدی در شکل دهی به افکار عمومی ایفا می کنند. سلبریتی ها، به عنوان افرادی که به واسطه شهرت خود در کانون توجه قرار دارند، با موضع گیری های خود در فضای مجازی می توانند بر تحولات اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار باشند. این امر گاه موجب بسیج اجتماعی در جهت حمایت از مسائل عمومی و آگاهی بخشی شده و گاه منجر به بروز آنومی اجتماعی و رفتارهای اعتراضی سازمان یافته می شود. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی و بهره گیری از روش اسنادی و کتابخانه ای، به بررسی این پرسش می پردازد که مواضع سلبریتی ها در فضای مجازی از منظر آموزه های جرم شناسی انتقادی تا چه اندازه می تواند به عنوان یک فرصت یا تهدید برای حاکمیت سیاسی تلقی شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که تأثیرگذاری این افراد می تواند دوگانه باشد؛ در مواردی که این تأثیرگذاری مبتنی بر تحلیل سازنده و آگاهی بخشی عمومی باشد. فرصتی برای بهبود شفافیت و تقویت گفت وگوهای اجتماعی خواهد بود. در مقابل، اگر این موضع گیری ها بر اغراض شخصی و سیاسی غیرمنصفانه استوار باشد، می تواند تهدیدی برای ثبات اجتماعی محسوب شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اتخاذ رویکرد تعاملی از سوی حاکمیت، افزایش آزادی بیان و ترویج فرهنگ نقدپذیری می تواند به مدیریت و تعدیل تأثیرات مثبت و منفی سلبریتی ها کمک کند و از پیامدهای مخرب احتمالی جلوگیری نماید.

امروزه در پذیرش جرایم امنیتی سایبری به عنوان نوع جدیدی از جرایم سایبری کمتر تردیدی وجود ندارد.با وجود این،دیدگاه ها و نظریات در مورد شناخت محدوده و ملاک جرایم امنیتی سایبری متنوع و متفاوت است،بر اساس این ضرورت و به دلیل اهمیتی که فضای سایبر در بعد فرصت ها و تهدیدات دارد و نقش برجسته قدرت سایبری در جایگاه کشورها در سلسله مراتب قدرت جهانی،چالش اساسی این است که شناخت محدوده و ملاک جرایم امنیتی سایبری کدام است که موجب اختلاف نظر گردیده است،به طوری که تقسیم بندی های مختلفی از انواع و مصادیق جرایم امنیتی ارائه شده است.پژوهش حاضر با هدف،شناخت محدوده و ملاک جرایم امنیتی سایبری صورت گرفته است که از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت،توصیفی-تحلیلی است.همچنین به بررسی موارد مشابه که در سایر قوانین نیز بیان شده و امکان ارتکاب آن وجود دارد پرداخته شده از جمله قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح که آیین رسیدگی به این جرایم نیز مورد بررسی قرار گرفته است.روش جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای از کتب معتبر و با ابزار فیش برداری بوده است.یافته ها نشان داد برای شناخت جامع و دقیق جرایم امنیتی سایبری باید از رهیافت تلفیقی-تطبیقی استفاده شود و چارچوبی مبتنی بر نگاه بین رشته ای و تلفیق همه رویکردها را مدنظر قرار داد.بر همین اساس،چارچوب تحلیلی بدیلی مبتنی بر پیوند این رویکردها ارائه شده است.