سیده زینب هاشمی

آئینها اغلب رفتاری نمادینی هستند که بر مبنای تفکری اسطوره ای شکل می گیرند و بعدها در اثر گذشت زمان، تغییر شکل می دهند. آسمان و پدیده های آسمانی همچون، ماه، خورشید، ستارگان و نزولات جوی، بخش عظیمی از اسطوره های و آیین ها را به خود اختصاص داده اند. بشر از روزی که پا به عرصه دانش و روشنگری گذاشته، از آیین های قدیمی اش کاسته شده است. با این حال هنوز هم در سراسر جهان آیین هایی هستند که تا حدودی خودشان را حفظ کرده اند و یا گزارش هایی از اجرای آنها در دهه های گذشته به دست آمده است. آیین آفتاب خواهی در گیلان و نواحی دیگری از ایران یکی از آیین های کهن است و اغلب زمانی اجرا می شده که باران بسیار روند زندگی عادی را برای انسان مختل می کرده است. از آفتاب خواهی گزارش هایی در سراسر ایران به ویژه شمال کشور در درست است. در این مقاله آفتاب خواهی در چند منطقه از گیلان بررسی خواهد شد. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیین آفتاب خواهی یا خور دَتاوه در شرق گیلان چگونه اجرا می شده و چه نمادهایی در آن به کار رفته است؟ داده های این تحقیق به روش میدانی جمع شده و موقع تحلیل از روش اسنادی استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد این آیین زمانی اجرا می شده که باران زیادی می باریده؛ صحن نمایش کوچه و بازار است و نمادهایی همچون عروسک در آن به کار می رفته است.