الهه عبدالعلی نژاد

مقبولیت مربّی و اعتماد متربّی به وی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تربیت اخلاقی است که بدون آن هر گونه تلاش تربیتی، مثمرثمر نخواهد بود. پیامبران الهی با اشراف به این مهم، در اجرای مهمترین هدف رسالت خویش؛ یعنی تربیت اخلاقی، از روش های مختلفی جهت اعتمادسازی مخاطبان خود بهره برده اند که شناخت و الگوگیری از این روش ها ازاین حیث که تحت ارشاد الهی به انجام رسیده و اثرگذاری آنها تضمین شده است، برای مربیان، والدین و داعیه داران امر تربیت بسیار حایز اهمیت است. پژوهش پیش رو باهدف بررسی روش های اعتمادسازی انبیا (علیهم السلام) در عرصه تربیت اخلاقی از منظر قرآن نگاشته شده است. این پژوهش از حیث هدف، اکتشافی و به لحاظ روش، کیفی و دارای رویکردی استقرایی است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، تکنیک تحلیل مضمون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که پیامبران در راستای اعتمادسازی از روش های شناختی؛ نظیر: زیست مشترک با متربّی، زیست اخلاقی مربّی مرتبط با بُعد شناختی و از روش های عاطفی همچون ایجاد پنداریه سنخیت برای متربّی و درک ایشان، خالص نمودن دعوت خویش از هر گونه شائبیه مادی، زیست اخلاقی مربّی مرتبط با بعد عاطفی و از روش های رفتاری نظیر تطابق بین گفتار و رفتار، زیست اخلاقی مربی مرتبط با بعد رفتاری و اصلاح رابطه باخدا استفاده می نمودند.

از مهم ترین گزاره های نشئه آخرت، وجود بهشت و جهنم است که عاقبت اندیشان و نگون بختان با دریافت صحیفه نیک بختی و بدبختی خویش در منزلگاه حقیقی خود مأوا می گیرند. پژوهش پیش رو تلاشی است که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده و درصددرصد حقیقی وجود این دو حقیقت مهم می باشد تا با تبیین و تحلیل گزاره های نقلی که نظریاتی پیرامون آن ها مورد واکاوی قرارگرفته، بپردازد و از این رهگذر به تبیین خلقت بهشت و جهنم کنونی از دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت دست یابد؛ در این باز پژوهی به نظرگاه های متفاوتی دست یافته که از نوآوری های این تحقیق شمرده شده و پرده از حقیقتی مهم مکشوف ساخته و آن این که چه بسا بهشت و جهنم کنونی، نازل منزله بهشت و جهنم موعود باشد و مراتب مختلف بهشت و جهنم دنیوی، برزخی و اخروی را می توان درپرتوآیات و روایات ترسیم کرد و در نگره دوم که ناظر به وجود علمی و عینی موجودات در عالم است؛ بیانگر آن است که تمام احوالاتِ بهشت و جهنم، افراد، نعمت ها و نعمت ها، علمش نزد خداوند موجود و هر زمان اراده کند وجود علمی آن دو را به وجود عینی تبدیل می کند تا با تمثل بهشت و جهنم کنونی، تصویرسازی درخور اعتنا نسبت به منزلگاه اخروی ارائه گردد.