محمدمهدی کریمی نیا

عنوان این مقاله «اشتراک زنان در انتخابات از نظر فقه اسلامی و فرهنگ ملی افغانستان» است. هدف از تدوین آن دست یابی به پاسخ این پرسش است که: آیا اشتراک زنان در انتخابات از نظر فقه اسلامی و فرهنگ ملی افغانستان جایز است یا خیر؟. دلیل اصلی انتخاب این تحقیق آن است که دین مقدس اسلام افعال و تکالیف بندگان را در پنج عنوان: واجب، حرام، مکروه، مستحب و مباح تنظیم کرده است، باید مشخص ساخت که اشتراک زنان در انتخابات تحت کدام یک از عناوین فوق قابل توجیه می باشد؟ از آن جای که مبانی حق رأی و نیز ممنوعیت احتمالی مشارکت زنان متفاوت است، قطعا پاسخ ها هم متفاوت خواهد بود. دست یافته این تحقیق آن است که به تناسب مبانی، احکام متغییری برای پاسخ پرسش تحقیق امکان دارد صادر شود، ولی از دیدگاه این پژوهش اشتراک زنان در انتخابات یک امر مباح می باشد، اما اگر زیاده روی یا افراط گردد، می توان گفت: مکروه، شاید هم حرام باشد. چون قوانین نافذه کشور اگر به صورت معمول وضع شود، اقتضائات دینی و فرهنگی جامعه را در نظر خواهد گرفت، در این صورت تحمل آن بر مردم سخت نخواهد بود، ولی اگر فشارهای نهادهای داخلی، سازمان های بین المللی و جامعه جهانی افزایش یابد و نظام تقنین کشور را عرفی نماید، با اعتقادات مردم در تضاد واقع می گردد و نتیجه آن واکنش اجتماعی خواهد داشت.

ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ اﻳﺮان ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻘﻪ اﻣﺎﻣﻴﻪ و با الگوگیری از نظام حقوقی فرانسه، ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای اﺻﻠﻲ ﺗﺨﻠﻒ از ﺷﺮاﻳﻄﻲ کﻪ ﺑﺮای اﻧﻌﻘﺎد ﻋﻘﻮد، ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ را، در کﻨﺎر ﻏﻴﺮﻧﺎﻓﺬ ﺑﻮدن، ﺑﻄﻼن، می داﻧﺪ. البته ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮردی و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳک ﻗﺎﻋﺪه ی عام ﺣﻘﻮﻗﻲ، ﻧﻬﺎدﻫﺎی دﻳﮕﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻄﻼن ﻧﺴﺒﻲ ﻳﺎ ﺑﺎﻃﻞ ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح را نیز وارد ﻗﻮاﻧﻴﻦ موضوعه اش ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. چنانکه نظام حقوقی فرانسه در این راستا نهاد های بطلان مطلق، بطلان نسبی و قابل ابطال و قابل فسخ را در نظر گرفته است. اما ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن به پیروی از فقه حنفی، اﻓﺰون ﺑﺮ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﻫﺎی ﺑﺎﻃﻞ، موقوف و ﻏﻴﺮﻧﺎﻓﺬ، ﻗﺎﻋﺪه ی ﻋﺎم دﻳﮕﺮی را تحت ﻋﻨﻮان «ﻓﺎﺳﺪ»، مورد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ قرارداده اﺳﺖ کﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻄﻼن، در ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ اﻳﻦ کﺸﻮر دارای ﻣﺮاﺗﺐ بوده و در ﻣﻮاردی کﻪ ﻋﻘﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح اﺳﺖ، از ﺑﻄﻼن آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی گردد؛ و رواﺑﻂ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺗﺪاوم داﺷﺘﻪ باشد. از نظر نظام حقوقی ایران و فرانسه عقد فاسد و باطل، دو مفهوم یکسان و مشابه در نظر گرفته شده که هر دو ماهیت یکسان داشته و صرفا دارای یک اثر که بلااثر بودن است می باشد؛ اما از نظر نظام حقوقی افغانستان، عقد فاسد ماهیت و تعریف مستقل از عقد باطل داشته و برخلاف عقد باطل که به علت اختلال در ارکان، از اساس شکل نگرفته و وجود اعتباری پیدا نمی کند، عقد فاسد، از حیث صحت ارکان هیچ مشکلی نداشته و تنها به علت اختلال در اوصاف، موجود فاسد تلقی شده و بعد از قبض دارای اثر می گردد. در نتیجه، چنانچه پس از تحقق عقد فاسد در عالم اعتبارات حقوقی، قبض و اقباض تحقق یابد، اثر عقد که ملکیت است حاصل گردیده و عقد فاسد دارای آثار حقوقی می گردد؛ گرچند این اثر از نظر قانون افغانستان و فقه حنفی یک اثر خبیث و غیر مشروع قلمداد شده و انتفاع از مملوک به عقد فاسد حرام و ممنوع می باشد.

تربیت جنسی در اسلام، مبتنی بر جهان بینی اسلام در رابطه انسان با خداست. اسلام، خواسته های جسمانی را پذیرفته است و درصدد سرکوب آنها نیست؛ اما آزادی بی قید و بند را نمی پذیرد؛ بلکه به صورتی کنترل شده و روش مند جهت و بستر ارضای انگیزه را تعیین می نماید. از آنجاکه تکامل و تعالی انسان، به تربیت و خودسازی در همه ابعاد وجود اومرتبط ست و غریزه جنسی، نیز یکی از این ابعاد است لذا بخشی از موفقیت ها و کامیابی های بشر در گرو تربیت جنسی است؛ ارضاى غریزه جنسى در هر جامعه و مکتبى، داراى چارچوب و اصولى است که رعایت آنها ضروری است هر مکتبی که مدعی تأمین سعادت بشر را دارد، باید برای غریزه جنسی، برنامه داشته باشد و پاسخ روشنی به آن دهد. نگاه صحیح و واقع بینانه به غریزه جنسی و ارضاء آن، هدایت و جهت دهی آن، عاملی در جهت تکمیل تکامل و سعادت فرد و راهکاری برای اصلاح، ارتقاء معنوی، آرامش و آسایش جامعه بشری است؛ در حالیکه، غفلت از تربیت جنسی، بهداشت و سلامت روانی فرد و جامعه را به خطر انداخته و به نابودی می انجامد. هدف از پژوهش حاضر بررسی این مسأله است که مبانی و اصول تربیت غریزه ی جنسی از دیدگاه اسلام وعلم روانشناسی چیست و راهکارهای کنترل این غریزه کدامند؟روش پژوهش، تحلیلی –توصیفی بر پایه تحلیل محتواست. دراین پژوهش، ابزار گردآوری اطلاعات ، مطالعات کتابخانه ای است.

تعاملات اجتماعی با اقلیت های دینی از مسائل مهم جوامع اسلامی است. از این رو آگاهی از چگونگی برخورد با این اقلیت ها مستلزم واکاوی سنت های نبوی در برقراری ارتباط با پیروان سایر ادیان است. از آنجایی که یهود در صدر اسلام بخش اعظم اقلیت مدینه را به خود اختصاص داده بود و در مبارزه با امر رسالتِ پیامبر بیش از مسیحیت نقش داشته؛ از این رو نویسنده در این مقاله با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و پردازش توصیفی اطلاعات، از رهگذر واکاوی شاخص های رفتاری پیامبر اسلام (ص) در مواجهه اجتماعی با یهودیان با تاکید بر پیمان نامه میان مسلمانان و یهودیانِ مدینه به این مساله پرداخته است. نگارنده پس از بررسی جایگاه اجتماعی یهودیان در مدینه، به ویژگی های رفتار اجتماعی آنان برپایه گواه مندی قرآن و اقدامات پیامبر برای ایجاد رابطه با این قوم می پردازد. دستاورد این تحقیق معرفِ 3 شاخصِ اصلیِ صبر، مدارا و قاطعیت در برخورد با اقلیت های دینی به ویژه یهودیان می باشد.

هر دانش تفسیر از صدر اسلام تاکنون علاوه بر رشد و تعالی جریان های تفسیری، از گرایش های تفسیری مختلف متأثر بوده و همین امر به علاوه ی احتیاجات هر عصر، سبب پیدایش اقوال متعدد تفسیری شده است. یکی از موضوعاتی که از قرون گذشته تاکنون مورد تحلیل متفاوت مفسران قرار گرفته و آراء مختلفی درباره آن ارائه شده است، جریان سجده ملائکه بر حضرت آدم (ع) است که این داستان در آیات متعددی از قرآن کریم ذکر شده است. بررسی تطبیقی تطور آراء تفسیری مفسران در این خصوص بر اساس ترتیب تاریخی، علاوه بر فراهم نمودن زمینه فهم بهتر آیات و رشد و تعالی دانش تفسیر، می تواند نوع نگاه مفسران در سده های مختلف با گرایش های گوناگون را تبیین و تحلیل کند. پژوهش حاضر با جمع آوری کتابخانه ای داده ها و بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه های تفسیری و استنطاق آراء، بر اساس ترتیب تاریخی، اهم دیدگاه های تفسیری درباره سجده ملائکه بر حضرت آدم (ع) را در ده عنوان مجزا گزارش نموده و دلایل موافقان و مخالفان را در اثبات یا رد هر یک از دیدگاه ها بررسی نموده است.

با توجه به روایات و آیات قرآن این مسئله روشن می شود که آزمایش الهی از طرف خداوند بر بندگان رحمت و نوعی تفضل از خداوند بر بندگان می باشد.ر این مقاله اهداف و آثار آزمایش های الهی در آیات و روایات پرداخته می شود که این اهداف چیست و این اهداف نشانه رحمت خداوند هستند که به وسیله این اهداف خداوند پیامبران خود را مورد آزمایش قرار داده بود که آنها از این امتحان سربلند عبورکرده و به توفیق رسیده اند. روش گردآوری کتابخانه ای و اسنادی است و روش تحقیق توصیفی است.

با پیداش اخباریین در قرن 11 هجری حجت بودن ظواهر از جهات متعددی مورد تردیدقرار گرفت. حجیت ظواهرقرآن از جمله مسائلی است که اخباریان درباره آن اندیشه متمایز از دیگر عالمان اسلامی دارند. پرسش اساسی دراین تحقیق این است دلایل اخباریان بر عدم حجیت ظواهرقرآن چیست؟ااین مسأله ازاین جهت دارای اهمیت است که اگر ظاهر قرآن حجیت نداشته باشد مردم نمی توانند به آنچه که قرآن آن را واجب یا حرام اعلام کرده اعتماد کنند و عمل نمایند به این دلیل باید ظواهر قرآن حجیت داشته باشند تا مردم به آن اعتماد نمایند و در آن تدبر نمایند. درمقاله پیش روپس ازگردآوری داده ها به روش کتابخانه ای این دلایل به روش تحلیلی موردبررسی انتقادی قرار گرفته واین نتایج حاصل شده که اولا: حدیث ثقلین قابلیت دلیل شدن برای هر دو گروه چه اصولی و چه اخباری را ندارد.وثانیا اخباری ها در این مدعابه تحریف قرآن استدلال کرده اند، ولی در نوشته های متأخر اصولی چنین نسبتی به آنان داده شده که نسبتی ناروا می باشد.ثالثا ادعای اخباریان با واقعیت های کنونی زندگی در جامعه اسلامی سازگار نیست و ادعای آنان آرمانی عالی ولی غیر قابل دسترس است.

انسان موجودی ذو ابعاد و ودیعه ای بی همتا در آفرینش است. و در کنار برخورداری از عقل و تمایل به مباحث برهانی، در عمق جان واجد خصیصه فطرت است که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح و نزاهت از انحرافات فکری و عملی، حقیقت گرایی و حق جویی و تمایل به دین و خدا در او شکوفا می شود و از چاه طبیعت به افق اعلی می رسد. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، روایات و کتب دینی مفهوم فطرت، جایگاه آن در حیات اصیل انسانی، ویژگیهای امور فطری و عوامل تقویت و تضعیف فطرت مانند تعالیم الهی توسط انبیا، تزکیه نفس، تقوا، خودباوری، غفلت، حب دنیا، خودبینی و هواپرستی و... بیان و توصیف شده است. تبیین راه ها و عوامل موثر و غیر موثر بر فطرت، هدف اصلی این مقاله است که نتیجه تقویت فطرت، توسعه نفس، نیل به معارف و قرب الهی و در صورت غفلت از فطرت الهی ، ناکامی در شناخت انسان و بروز زیان های جبران ناپذیر و تنزل وی در سطح پدیده های مادی و حیوانات است.

از آنجا که هر دولت در اقتصاد، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت رفاه و استقلال آن ملت داشته باشد؛ پس می توان گفت دولتی موفق می شود که بر پایه ی هدفی خاص،برنامه ریزی،شناخت اقشار گوناگون اجتماع و رواج حق و دور شدن از رذایل ،گسترش عدالت محوری چه در عرصه اقتصادی و اجتماعی می تواند پیشرفت را برای آن جامعه رقم زند. با ظهور اسلام در حیات قبیله ای ،تحولی عمیق روی داد؛ اعتقاد جای نسب را گرفت و صحابه به تدریج جایگزین اشراف شدند و این مختص به زمان پیامبر(ص) بود.پس از پیامبر (ص)ابو بکر با بی عدالتی ،جامه ی خلافت را بر تن کرد در حالی که شایسته نبود و بعد از خود خلافت را به پسر خطاب سپرد که مجموعه ای از خشونت ،سخت گیری و عامل انباشت ثروت در گروه های معینی شد و شکافی گسترده در جامعه پدید آورد که این امر در زمان عثمان شتاب بیشتری یافت؛قطب بندی بر اساس بنیان اقتصادی و نسب شدیدتر شد،بذل وبخشش های بی حساب از بیت المال ،طمع ورزی اقتصادی، گردش ثروت در میان توانگران و دادن امتیاز به نزدیکان. امام علی (ع) در چنین برهه ای خلافت را در دست گرفت و بخش مهمی از توان خود را در مبارزه با انحصار جویی و زیاده خواهی اقتصاد متمرکز کرد و سیاست های اقتصادی حکومت خویش را به گونه ای طراحی و اجرا کرد که افزون بر عمران و آبادی واجرای احکام و آموزه های الهی ،کرامت و عزت انسانها رعایت شده و تمام تلاش را برای به سعادت رسیدن مردم انجام می داد. در چنین جامعه ای فریاد عدالت طنین انداز می شود که به معنای رعایت حقوق مردم و از بین بردن امتیاز به نزدیکان و خویشان و احقاق حق مظلومان است ؛بیت المال را به گونه ای تقسیم می کرد که رفاه عمومی برای همه مردم فراهم شود؛با نظارت مستقیم بر بازار ،تدبیر ،اولویت سنجی و همچنین اصلاح سیاست های مالی و نظام پولی از جمله ضرب سکه ، مبارزه با مفاسد اقتصادی،جلو گیری از احتکار و قیمت گذاری درست از انباشت سرمایه و اقتصاد آمیخته به حرام (ربا)جلو گیری می کرد و ضمن حمایت از بازرگانان و صنعت گران ،تجارت خارجی و ورود کالاهایی را رواج می داد که به اقتصاد درون زا و تولید صدمه ای وارد نکنند و بکار گیری کارگزاران شایسته ، تأمین نظام اطلاعاتی کار آمد، توسعه تعلیم و تربیت ،تصحیح فرهنگ عمومی و ارائه الگوی عملی و مدیریت مصرف به مردم و همچنین دعوت به مشارکت اجتماعی و روحیه جهاد ،خود باوری را در آنان زنده می کرد؛خود نیز با تشویق مردم به کار آفرینی ،مهارت شغلی و شیوه های تولید و کسب درآمد، سعادت و استقلال فرهنگی به دور از تسلط بیگانگان را برای همه رقم می زد.

تاریخ گواهی می دهد که درست در همان روزگارانی که دانش و کارشناسی و نوآوری غرب روندی نو یافت و با شتاب چشمگیر رو به گسترش نهاد؛ پدیده دیگری در سراسر جهان با همان شتاب خودنمایی کرد که استعمار غرب نام گرفت. سوال مطرح شده در این نوشتار بررسی علل هم سویی و ارتباط تنگاتنگ سازمان سری و مرموز فراماسونری با اندیشه بورژوازی غرب(استعمار غرب) که با گذر زمان همواره در قالبی نو و ساختار نظری خاص، خود را مطرح می کند، چه بوده؟ که در رهگذر این پیوستگی نیز شعارهای زیبا و سودمندی برای همه انسانها سر می دهد و مردم زیر سلطه و ستم کشیده جهان را به همنوایی با شعار خویش می خواند. این نوشته با دیدگاهی توصیفی- تحلیلی و با روش تحقیقی کتابخانه ای و استفاده از کتب و مقالات به شناختی مختصری از سازمان فراماسونری و ارتباط آن با یهودیت و استعمار و نیز چگونگی ورود آن به ایران عهد قاجار می پردازد. نتایج نشان داد پدیده فراماسونری حاصل جهان غرب است. در نتیجه وقوع انقلاب اسلامی باعث تعط یل شدن لژهای(شناخته شده) فراماس ونری در ایران شد اما تفکر فراماسونری در قالب های لیبرالیسم، پلورالی سم، نسبی گرایی و... ترویج شد و هنوز هم به قوت هر چه تمامتر ترویج می شود.

هول مطلع- آن چیزی است که مشرف می شوند بر آن از امر آخرت- هول روز حساب می باشد که انسان یکی از مراحل زندگی پس از مرگش، دیدار با خداوند متعال است، این امر برای همه انسان ها رخ می دهد و کسی از این موضوع معاف نیست، پرداختن به محل وقوع این قضیه و زمان رسیدن به این مرحله امر مهمی است که این جستار با روش تطبیقی به این موضوع پرداخته است؛ نتیجه آن که: هرشخصی که از دنیا می رود به ملاقات معبود خود بازمی گردد، محل این وقوع و زمانش توسط دو دانشمند بزرگ اسلام همچون شیخ صدوق و علامه مجلسی در وهله اول به بیان دیدگاه های خود روبه بررسی قرار گرفت که دو مکان و زمان بر این قضیه نگاشته شده است، در ادامه دلایل دیدگاه های خود درهنگام ورود به قبر که نظر شیخ صدوق را به دنبال دارد و دیگری لحظه ی ورود به عالم قیامت و روزحشراست که نظریه علامه مجلسی را به همراه دارد، پرداخته شد و در نهایت به بیان نقد و تفکیک شباهات و اختلافات دو دیدگاه، مورد پژوهش قرار گرفت.

ارث یک واقعه ی حقوقی است که به موت حقیقی و یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند و مالکیت ورثه نسبت به ترکه ی متوفی مستقر نمی شود، مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه ی میت تعلق می گیرد. بنابراین تملک ترکه، اثر اراده ی وارث نیست و تملک به رضای او تحقق نمی یابد، بلکه تملک ترکه، قهری و به حکم شرع و قانون صورت می پذیرد و اراده ی وارث هیچ دخالتی در آن ندارد و مدخل و آغاز آن مرگ مورث است. با وجود این، قانون گذار به هر یک از وارثان، حق قبول یا ردّ ترکه را داده است. در این نوشتار به روش تقسیم ترکه و چگونگی آن از منظر مذهب تشیع پرداخته شده و در ذیل آن، لغات و اصطلاحات مفاهیم و کلیات عناصر، انواع واقسام ارث، تاریخچه ارث، موجبات و شروط ارث، موانع ارث تبیین وتشریح گردیده است. هدف ما از این کار جمع آوری اطلاعات و نظرات مشهور، جهت دسترسی آسان و راحت به سوالات مجهول تک تک مردم می باشد فرضیه ی نویسنده بر این است که، موجبات ارث علاوه بر نسب و سبب، از طریق ولاء نیز ماترک متوفی از مولی به مولی علیه به صرف موت منتقل می گردد؛ مگر این که دیون به ترکه تعلق گیرد یا یکی از موانع ارث موجود باشد و اجمالا همه ی خیارات شخص متوفی نیز به ورثه منتقل می شود، روش این تحقیق، کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی- تبیینی می باشد.

با پیشرفت تکنولوژی و زندگی ماشینی، غرب گرایان با هجمه های وسیع تبلیغاتی، شبهات فراوانی را در قرن حاضر در ذهن افراد ایجاد نموده است و به صورت پنهانی و ناآگاه انسان را از دین و معارف والای آن دور می کند و منابعی غیر از اسلام را برای پاسخ به دغدغه ها و شکیات درونی افراد القاء می نمایند. یکی از شبهه هایی که در قرن حاضر ذهن افراد را به خویش مشغول نموده این است که اسلام هیچ گونه حق و ارزشی برای زن قائل نشده است و در حق او ظلم و ستم روا داشته است. همین دیدگاه باعث تشکیل اندیشه ای باطل و واهی به نام فمینیسم شده است که با معارف دین اسلام در قبال زن و حقوق آن ناسازگاری دارد و دم از حقوق مساوی برای زنان در جامعه می زند. عنوان این مقاله «جایگاه زن در اندیشه ی امام خمینی و مقام معظم رهبری» است. روش تحیق آن توصیفی و مطالب آن به صورت کتابخانه ای و استفاده از اینترنت جمع آوری شده است. در این مقاله به جایگاه زن در اندیشه ی عرب جاهلی، جایگاه زن در اندیشه ی اسلام و سیره ی معصومین (علیهم السلام) و جایگاه زن در اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی در ابعاد الگویی و رفتاری، کرامت حقیقی زن، عامل اصلی سعادت و آرامش، فعالیت در زمینه های علمی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و مقام والای مادری پرداخته شده است.

کاوش پیرامون مسئله حجاب این نتیجه را به دست می دهد که از گستردگی خاصی برخوردار می باشد. چون مجال بررسی کامل آن نیست، به صورت اعم به کارکردهای حجاب در راستای حفظ حقوق بشر و روش های ترویج حجاب و تأمین حقوق بشر زن اشاره می شود و با دیدگاه حقوق بشر انعکاس می یابد. چون از جمله مباحثی که همواره به عنوان یک موضوع بحث برانگیز و جنجالی، مطرح بوده، ذهن و ضمیر انسان ها و جوامع بشری را (در داخل و خارج) به خود معطوف و مشغول ساخته است، مقوله حجاب و حقوق بشر می باشد. یافته های پژوهش در باره کارکردهای حجاب در راستای حفظ حقوق بشر شامل: «تقویت امنیت اجتماعی زنان، افزایش آرامش روانی در جامعه، حمایت از خانواده در کارکرد جنسی، حرمت بخشیدن به زن، مجوز حضور زن در اجتماع و احقاق حقوق بشری، استحکام پیوند خانوادگی، مبارزه با نفس و غیره» است. همچنین یافته های دیگر پژوهش در باره روش های ترویج حجاب و تأمین حقوق بشر زنان شامل «تقویت ایمان و باورهای دینی زنان، احیاء ارزش-های اصیل اسلامی، شناسایی و معرفی الگوهای والا در زمینه حجاب، کتب درسی، رسانه های گفتاری- نوشتاری- شنیداری- نمایشی، نقش خانواده ها در گسترش فرهنگ حجاب و غیره» می شود.

پژوهش حاضر در مورد واژه تفکّر در قرآن کریم است. در آیات قرآن، تفکر در موضوعات اعتقادی، فقهی و اخلاقی مطرح شده است. ضرورت تفکر از آن جهت است که در جامعه کنونی بشر با آماج تبلیغات ضد دینی رو به روست و دشمنان اسلام سعی بر این دارند که مسلمانان را از راه راست منحرف گردانند. اگر پذیرفتن اعتقادات دینی بر اساس تفکر عمیق نباشد با شبهاتی که دشمن در اذهان می اندازد، انسان از راه راست منحرف شده و در عقاید خود سست می شود. در نتیجه انسان باید با توجه به جایگاه و ارزشی که اسلام برای تفکر قرار داده در آیات قرآن و متون دینی اندیشه کند تا بتواند راه صحیح و نا صحیح را بشناسد و در جهت رسیدن به کمال خود گام بردارد.پژوهشگر در این پژوهش به محورهایی که در قرآن به تفکر در آن ها سفارش شده پرداخته است و با روش توصیفی و تحلیل محتوا آیات را بررسی نموده است. با توجه به زمینه های تفکر در آیات قرآن، سرفصل های مهم این پژوهش عبارتند از: دعوت انسان به تفکر در مباحث اعتقادی، دعوت به تفکر در مباحث فقهی و دعوت به تفکر در مباحث اخلاقی. از جمله نتایج پژوهش این است که بیشترین آیات دعوت کننده ی به تفکر در مباحث اعتقادی و پس از آن در مباحث اخلاقی آمده است.اما در مباحث فقهی فقط یک آیه بود که به تفکر دعوت می نمود که شاید به این معنا باشد که پذیرش و عمل به احکام دین باید تعبّدی باشد و نیازی به تفکّر در آن ها نیست.

جامعه شناسان و صاحب نظران به عوامل مختلف طلاق اشاره نموده اند. آنها معتقداند که یکی از ده عامل اصلی طلاق در کشور ما دخالت والدین است. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی نقش خانواده همسر در افزایش و کاهش طلاق است. روش تحقیق حاضر از نوع مروری است که با بررسی منابع، مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه ارتباط زوجین و خانواده ها انجام گرفته بود، صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد روابط زوجین با خانواده ها را آسیب هایی نظیر مرزبندی های نادرست، انتظارات و توقعات نابجا، آزار و اذیت های کلامی و غیر کلامی، وابستگی ها و... تهدید می کند که می تواند سایر جنبه های زندگی زوجین را هم تحت تأثیر قرار دهد. خانواده هایی که خود را از این آسیب ها دور نگه می دارند، با حمایت های عاطفی، اجتماعی و مالی خود از زوجین می توانند باعث تحکیم زندگی زناشویی زوجین شوند. با توجه به نتایج بدست آمده کوشش در جهت یافتن راه کارهایی برای بهبود روابط خانواده ها و زوجین و تمایزیافتگی زوجین می تواند کمک بزرگی در جهت کاهش کشمکش های بین خانواده ها و زوجین و به تبع آن افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش طلاق باشد. بنابراین خانواده همسر می تواند در طلاق نقش مهمی داشته باشد.

هوش مصنوعی سبب شد که حجم عظیمی از داده های علوم اسلامی به محیط دیجیتال منتقل شدند. به گونه ای که برای بهره برداری از این حوزه و عبور از تنگناهای تولید علوم اسلامی و تدبر در آن و افزایش سرعت،حجم و حتی دقت کار ناگریز به هوش مصنوعی روی آوردند،از این رو در این مقاله با استفاده از فناوری ها و فرآیندهای کشف دانش نهفته داده ها به کارکردهای متنوع هوش مصنوعی از جمله داده کاوی، متن کاوی و خوشه بندی چه در کتاب مقدس قرآن کریم و چه در دیگر متون اسلامی پرداختیم،و به عنوان نمونه ای عملی در این زمینه به نرم افزار های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور یعنی؛ جامع الاحادیث و درایه النور اشاره کردیم .و روش این پژوهش کتابخانه ای وبصورت توصیفی _تحلیلی بود،که آن را با روش عقلی_برهانی جمع آوری کردیم و موضوع این تحقیق تک رشته ای و ساده است ،که بدین وسیله به هدف بنیادی آن رسیدیم ،که خود باعث گشایش دریچه ای جدید در بازیابی معارف قرآنی و حدیثی و...بود و امکان خلق ایده های بدیع و راهکارهای مفید پژوهشی را در ذهن پژوهشگران این حوزه ایجاد کرده است.

این پژوهش با عنوان «نقش زنان درحماسه عاشورا» به بررسی نقش های گوناگون زنان در واقعه عظیم عاشورا می پردازد. از آنجا که امام حسین (ع) به مسأله همراه کردن زنان با کاروان حسینی اهتمام ویژه داشته اند، معلوم می شود که رسالت و مأموریتی نیز برای زنان پیش بینی کرده بودند؛ همچنان که ما حضور مؤثر و قوی زنان را در تمام مراحل قیام و بعد از آن مشاهده کردیم. در مقاتلی مانند اللّهوف و منتهی الآمال و کتاب هایی که در زمینه عاشورا نگاشته است، مانند واقعه عاشورا نوشته علی نظری منفرد به نقش های زنان در واقعه عاشورا اشاره شده است. ازجمله توجهات محققین گرامی به این موضوع می توان به کتاب زنان عاشورایی نوشته زهره یزدان پناه اشاره کرد. از نوآوری های این اثر دسته بندی متفاوت و جامعیت آن می باشد. این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است و در صدد پاسخ گویی به این سؤال است: نقش زنان در حماسه عاشورا چه بوده است؟ زنان بزرگی که با حضور در عرصه های مختلف حماسه آفریدند، از رساندن اخبار و نامه های امام به سران و بزرگان گرفته تا پناه دادن به سفیر امام حسین (ع). گاهی در مقام همسری و گاهی در کسوت مادری در یافتن راه سعادت عزیزانشان را یاری و همراهی نمودند و بعد از واقعه جانگداز عاشورا با صبر بر مصائب مانع شادکامی دشمن شدند و با اعلام انزجار از اعمال پلید آن نابکاران از آنان تبری جسته و رسوایشان کردند و با رساندن پیام عاشورا و حماسه ها و فداکاری های آن مردان حق، در راه شناساندن حق از باطل به مبارزه ادامه داده اند.

قرآن کریم آخرین و معتبرترین کتاب الهی خدای سبحان و مهمترین منبع برای استخراج قوانین الهی برای انسان ها است. این کتاب به خاطر آنکه از تحریف دور مانده است، امتیازات مختلفی دارد. یکی از امتیازات این کتاب الهی، اعجاز آن در ابعاد مختلف است. یعنی خداوند چیزهایی را در این کتاب آورده که انسان ها از آوردن آن ناتوان باشد، پژوهش حاضر با تمرکز بر اعجاز تشریعی به مقوله اعجاز می پردازد؛ تشریع از ماده «شرع» به معنای نشان دادن راه مادی یا معنوی است؛ از این رو، بر احکام و قوانینی که راهنما و طریق معنوی انسان برای زندگی او هستند نیز تشریع اطلاق می شود؛ لذا تشریع را به معنای قانون گذاری گرفته اند. قرآن کریم در جهات مختلف تشریعی نکات نابی را یادآور شده است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت.

قرآن به عنوان یکی از منابعی می باشد که مورد تایید هر دو گروه شیعه و اهل سنت است. بحث درباره معرفی یا عدم معرفی فردی به عنوان جانشین، توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) بحث دامنه دارو مفصلی است که آثار و ثمرات فراوانی بر این معرفی یا اعلام معرفی مترتب می باشد و زندگی مسلمانان را در همه ابعاد تحت الشعاع قرار داده و باعث رشد و تعالی آن تحت اشراف جانشینان بر حق می شود یا باعث انحطاط و عقب ماندگی آنان تحت سلطه حاکمان بی مسئولیت خواهد شد؛ از جمله آیاتی که به مساله جانشینی پیامبر اسلام اشاره می کند آیه 67 سوره مائده می باشد که به پیغمبر دستور می دهد آن مساله مهم را ابلاغ فرماید، ولی از آنجایی که در مورد مصداق این آیه بین فریقین اختلاف نظر وجود دارد. ما در این مقاله به بررسی دیدگاه این دو فرقه با محوریت تفسیر نورالثقلین عروسی حویزی و درالمنثور سیوطی پرداختیم و به این سوال پاسخ دادیم که سیوطی و عروسی حویزی مصداق آیه تبلیغ را چه کسی می دانند؟ که با بررسی های انجام شده در منابع روایی تفسیری و کتب مرتبط به این نتیجه دست پیدا کردیم که عروسی حویزی در تفسیر نورالثقلین مانند دیگر مفسران شیعی این مأموریت را ابلاغ رسمی ولایت و پیشوایی امام علی (ع) بیان کرده است و این آیه یکی از ادله نصب امامت به شمار می آید. نصوص روایی شیعه بدون هیچ اختلافی در این باره هم داستان اند. همچنین سیوطی نیز در تفسیر درالمنثور یکی از مصادیق آن ماموریت را ولایت امام علی (علیه السلام) نقل می کند. بنابراین اهل بیت (علیهم السلام) و صحابه در تعیین مورد نزول آیه اتفاق نظر دارند.