خوانش شهروندان دورودی از مستندهای سیاسی شبکه ی «من وتو» (مورد مطالعه: مستندهایی با محوریت گفتمان پهلوی و جمهوری اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال ۱۰ پاییز ۱۴۰۳شماره ۳۹
326 - 285
حوزه‌های تخصصی:
پژوهش حاضر با اتکا به نظریات تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه، نظریه ی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و همچنین نظریه ی دریافت (استوارت هال)، خوانش شهروندان دورودی را درخصوص 14 مستند سیاسی شبکه ی من وتو که گفتمان های جمهوری اسلامی و پهلوی را بازنمایی می کند، مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش پرسش هایی از قبیل اینکه گروه های کانونی شهروندان دورودی، مستندهای سیاسی شبکه ی من وتو را چگونه خوانش می کنند؟ و آیا شبکه ی «من وتو» توانسته ذهنیت مثبتی را از گفتمان پهلوی و ذهنیت منفی را از گفتمان جمهوری اسلامی در مخاطب ایرانی ایجاد کند، مطرح و به این پرسش ها پاسخ می دهد. پژوهش موردنظر از سنت روش کیفی پیروی کرده و از دو روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف (دست یابی به نوع رمزگذاری متون مستندهای سیاسی شبکه ی من وتو) و روش مصاحبه ی نیمه ساخت یافته ی فردی و گروهی (کانونی- دست یابی به خوانش مخاطبان) بهره گرفته است. در مرحله ی اول با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین، 14 مستند سیاسی موردنظر بررسی و نحوه ی بازنمایی گفتمان جمهوری اسلامی و گفتمان پهلوی استخراج شد. در مرحله ی بعد خوانش مخاطبان از این مستندها به روش مصاحبه های فردی و گروهی مطالعه و درنهایت در مرحله ی سوم به مقایسه ی نحوه ی خوانش مخاطبان با نحوه ی رمزگذاری شبکه ی من وتو پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که غالب کدگذاری ها توسط مخاطبان به صورت هژمونیک خوانش و رمزگشایی شده است؛ بنابراین شبکه ی «من وتو» در تأثیرگذاری بر مخاطب (ایجاد ذهنیت منفی نسبت به گفتمان جمهوری اسلامی و ایجاد ذهنیت مثبت نسبت به گفتمان پهلوی) موفق عمل کرده است.