اصغر زمانی

هدف پژوهش حاضر، تحلیل شکاف عوامل مؤثر بر رقابت هوشمندانه دانشگاه از طریق ترسیم نقشه اهمیت - عملکرد دانشگاه های صنعتی سطح یک شهر تهران می باشد. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری داده ها، پژوهش غیرآزمایشی از نوع پیمایش- مقطعی محسوب می شود. بر اساس نوع داده ها نیز یک پژوهش آمیخته است که با روش های کیفی- کمی انجام شده است. جامعه آماری بخش کیفی شامل اساتید دانشگاهی است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی، اعضای هیئت علمی و کارشناسان ارشد دانشگاه های صنعتی سطح یک شهر تهران است. حجم نمونه با فرمول کوکران 350 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه، نیم ساختارمند و در بخش کمی، پرسش نامه است. یافته های پژوهشی نشان داد که مقوله های فراگیر شامل «آگاهی از وضعیت رقبا»، «آگاهی راهبردی»، «آگاهی از وضعیت بازار»، «بها دادن به دانشجویان»، «پشتیبانی مدیران»، «فعالیت هوشمندانه»، «زیرساخت دانشگاه»، «درگیرکردن کارکنان و اعضای هیئت علمی» می باشد. بر اساس نتایج پژوهش تمامی شاخص های پژوهش بااهمیت است. بنابراین حیطه بی تفاوتی و حیطه اتلاف وجود ندارد. از طرفی عملکرد تنها در زمینه بها دادن به دانشجویان مطلوب و بالای حد متوسط است. بنابراین حیطه قابل قبول شامل بها دادن به دانشجویان است. سایر عوامل در حیطه ضعف قرار دارند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ارتقای هوش رقابتی دانشگاه های صنعتی سطح یک شهر تهران (دانشگاه صنعتی شریف، امیرکبیر، خواجه نصیرالدین طوسی) انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر رویکرد آمیخته و از نظر استراتژی در بخش کیفی، تحلیل محتوا و در بخش کمّی همبستگی از نوع پیمایشی بوده است. در بخش کیفی، علاوه بر بررسی متون، 23 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش به روش هدفمند برای انجام مصاحبه نیمه ساختمند انتخاب شدند و مصاحبه انجام شد. در بخش کمّی حجم کل جامعه آماری 1792 نفر، شامل1253نفر عضو هیئت علمی و 539 نفر از کارشناسان ارشد و خبره دانشگاه بوده است. که حجم نمونه اصلی طبق جدول کرسبی- مورگان 317 نفر برآورد شد، که با توجه به استفاده تکنیک معادلات ساختاری برای حفظ توان لازم به برآوردهای با ثبات تری از پارامترها و خطاهای استاندارد، در نهایت حجم نمونه 350 نفر برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان دهنده این است که هوش رقابتی در دانشگاه ها شامل 8 بعد اصلی آگاهی از وضعیت رقبا،آگاهی راهبردی،آگاهی از وضعیت بازار، بها دادن به مشتریان، پشتیبانی مدیران، فعالیت هوشمندانه، زیر ساخت دانشگاه، درگیر کردن کارکنان و اعضای هیات علمی و 8 عامل موثر مدیریت و رهبری هوشمند، برنامه ریزی توسعه مستمر و برندسازی، سرمایه انسانی، برنامه های آموزشی و پژوهشی، سیستم ها و زیرساخت ها، فرایندها، ساختار و قوانین دانشگاها،؛ فرهنگ سازمانی، تعاملات و ارتباطات دانشگاه می باشد و برای ارتقای هوش رقابتی باید روی آن ها سرمایه گذاری انجام گیرد.

هدف: این مطالعه با هدف واکاوی مسائل و انتظارات دانشجویان بین المللی از آموزش عالی ایران در بحران کرونا صورت گرفت.روش پژوهش: پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و با دیدمان کیفی اجرا شده است. تعداد 102 تن از دانشجویان بین المللی شاغل به تحصیل در ایران در این مطالعه مشارکت کردند و به پرسش های بسته پاسخ و بازپاسخ جواب دادند. برای تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش تحلیل محتوا استفاده شد.یافته ها: یافته های مطالعه، بر اساس کدگذاری و مقوله بندی، نشان داد مهم ترین نگرانی های دانشجویان بین المللی در بحران کرونا را می توان در چهار مقوله: آموزشی، پژوهشی، اقتصادی، شخصی-خانوادگی دسته بندی کرد. افزون بر این، انتظارات این گروه دانشجویان از دانشگاه محل تحصیل در سه مقوله ارتباطی-اطلاع رسانی، تحصیلی، و حمایتی طبقه بندی شد.نتیجه گیری: عصر کرونا در کنار تمام دغدغه ها، این فرصت گرانقدر را در اختیار قرار می دهد تا با شناسایی و برآوردن انتظارات دانشجویان بین المللی و افزایش رضایتمندی آنان، زمینه جذب تعداد بیشتری دانشجوی بین المللی را در عصر پساکرونا فراهم کرد. بر این اساس، یافته های این مطالعه برای دانشگاه هایی که در صدد جذب تعداد بیشتری دانشجوی بین المللی هستند، مفید و کاربردی است.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی درونی گروه های پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی است. این پژوهش، مطالعه ای توصیفی از نوع ارزشیابی بوده و برحسب هدف نیز پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل 22 عضو هیئت علمی، 16 کارشناس و یک مسئول کتابخانه است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش نمونه گیری سرشماری استفاده شد. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه های محقق ساخته بود که روایی آن به تأیید صاحب نظران رسید. برای بررسی پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و این ضریب برای پرسشنامه اعضای هیئت علمی 97/0، کارشناسان 96/0، وضع موجود 88/0 و وضع مطلوب 88/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t نمونه های جفت شده) استفاده شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بین وضعیت موجود و مطلوب اهداف مؤسسه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین برای ارزیابی عوامل درون داد مؤلفه های منابع مالی و تجهیزات؛ عوامل فرایند مؤلفه های مدیریت گروه، فعالیت های برون گروهی و کارکردهای گروه و عوامل برون داد مؤلفه های بازده آموزشی، محصولات پژوهشی، خدمات اجتماعی و فعالیت های اجرایی، بررسی شد. بر اساس یافته ها وضعیت کیفیت هر یک از عوامل در سطح نسبتا مطلوب قرار دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی دلایل، ضرورت و چگونگی ارزیابی از رؤسای دانشگاه های کشور و موانع آن از منظر استادان دانشگاه ها اجرا شده است.روش پژوهش: برای نیل به این هدف، رویکرد کیفی از نوع روش پدیدارشناسی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را رؤسا و استادان دانشگاه ها و متخصصان در حوزه ارزشیابی در سال تحصیلی 1402 - 1401 تشکیل می دادند. نمونه از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع افراد کانونی انتخاب شد و با توجه به اشباع نظری 20 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای «مصاحبه نیمه ساختاریافته» و «بررسی اسناد» برای گردآوری داده ها استفاده شده است. پس از بیان هدف های پژوهش و تأکید بر اصل محرمانه بودن؛ مصاحبه با هر یک از مشارکت کنندگان ضبط و مکتوب شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است و جزئیات یافته ها مورد تفسیر قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد از دلایل ارزیابی رؤسای دانشگاه ها در چهار مقوله الزامات حکمرانی در آموزش عالی، تعیین و تحقق رسالت های آموزشی و پژوهشی، تعیین و کنترل فرایندهای توسعه ای و اجرای سیاست های نظارتی است. علاوه بر این، سایر یافته ها نشان دهنده آن بود که مهم ترین موانع ارزیابی رؤسای دانشگاه ها در کشور، نگرانی و دلهره رؤسای دانشگاه ها از بازخورد ذی نفعان، مشکلات اداری و جا نیفتادن فرهنگ نقد و مطالبه است.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از ارزیابی عملکرد رؤسای دانشگاه ها می تواند رؤسا را از عملکرد خودآگاه سازد و به عنوان یک راهبرد مهم در دانشگاه در نظر گرفته شود.