آذر داوودی

هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های برنامه درسی سبز و ارزیابی میزان انطباق محتوای کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی با آن بوده است. لذا این پژوهش از لحاظ هدف، توسعه ای و از نظر گردآوری داده ها، پژوهشی آمیخته است. در بخش کیفی، جهت شناسایی ابعاد و مولفه های برنامه درسی سبز از روش تحلیل مضمون با مشارکت 15 نفر از متخصصان حوزه برنامه درسی، که با روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند و تا مرحله اشباع نظری با استفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته پیش رفت. در بخش کمی جهت بررسی میزان تطابق مولفه های شناسایی شده با محتوای کتب علوم تجربی از روش تحلیل محتوا و با استفاده از سرشماری تمام تصاویر، متون و جداول کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی 03-1402 بود. روایی و پایایی در بخش کیفی با استفاد از معیارهای گوبا و لینکلن (1980) و در بخش کمی روایی صوری و محتوایی بر اساس نظر متخصصین و خبرگان و پایایی آن بر اساس ضریب همبستگی و آلفای کرونباخ محاسبه شد.

توجه به بافت تاریخی شهرها (رشته استوار پیونددهنده جامعه با گذشته و احیاگر هویت شهرهاست) پیوسته بیشتر شده و حراست از آن نیز نیز در کانون توجه زمامداران جوامع قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه هایی با قابلیت و استعداد آسیب رسانی به بافت تاریخی شهر شوشتر و تعیین مراتب شدت آسیب هر کدام از مؤلفه هاست. روش تحلیل، اکتشافی و توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات و داده ها از منابع اسنادی و نیز از پیمایش حاصل شده است. نمونه آماری 11 فرد خبره بوده که از میان مدیران مجرب شهرداری و اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزیده شده است. ارزیابی بر پایه مدل پاستاکیا صورت گرفته که در آن با توجه به موضوع پژوهش حاضر تغییراتی اعمال شده است. یافته های پژوهش گویای عملکرد 34 مؤلفه آسیب زا در بافت تاریخی شوشتر بوده که در مجموع، قابلیت و استعداد آسیب «سطح زیاد» را آشکار کرده است. از سه بُعد بررسی شده، مؤلفه های بُعد کالبدی-محیطی نقش بیشتری را در آسیب رسانی داشتند و نیز شدت زیادتر آسیب ها مربوط به این بُعد است. تعداد بیشتر مؤلفه های این بُعد نیز شدت آسیب را در سطح «بسیار زیاد» نشان دادند؛ در حالی که در هر کدام از دو بُعد اجتماعی-فرهنگی و نهادی، ضمن داشتن تعداد کم مؤلفه آسیبِ شناسایی شده، نیمی از مؤلفه ها نیز شدت آسیب را در سطح «متوسط» و پایین تر نمایان کردند. حفظ بافت تاریخی ضمن اینکه نیازمند اعتبارات کافی و بهره مندی از دانش، فنون و ابزار روز است، مستلزم ارتقا آگاهی شهروندان و اصلاح نظام مدیریتی و قوانین نیز است.جرح و تعدیل مدل ارزیابی پاستاکیا و منطبق سازی آن بر هدف های پژوهش حاضر کار بدیعی است که صورت گرفته است.

حقوق شهروندی، مجموعه ای از تکالیف اجتماعی و سیاسی افراد جامعه در قبال یکدیگر می باشد که در توسعه و رفاه اجتماعی همگان موثر است. دانشگاه و مدرسه، دو مرکز اساسی برای تربیت افراد در ابعاد مختلف وجودی انسان و از آن جمله بعد اجتماعی و سیاسی محسوب می شوند که تربیت شهروندی و آگاهی افراد از حقوق شهروندی خویش و دستیابی به مهارت های لازم برای حضور فعال و مشارکت جویانه در جامعه، از خلال این نوع تربیت می گذرد. هدف این پژوهش، واکاوی دانش، مهارت و نگرشِ دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان استان فارس در زمینه حقوق شهروندی بوده است. با توجه به ماهیت موضوع مورد مطالعه، رویکرد این پژوهش کیفی می باشد و از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش، 14 نفر از دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان سطح استان فارس بودند که در سال های 1395 و 1396 از دانشگاه فرهنگیان فارغ التحصیل شده بودند و به شیوه هدفمند انتخاب شدند. داده های این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق و با رعایت قاعده اشباع نظری گردآوری شد. فعالیت افراد در امور اجتماعی و سیاسی، ملاک انتخاب مشارکت کنندگان بود. براساس یافته های پژوهش، 214 مفهوم اولیه به دست آمد که در 6 طبقه با عنوان مضمون اصلی دسته بندی شدند. مضامین مذبور عبارتند از: 1- فرصت های ناشی از شناخت حقوق شهروندی 2- آسیب های ناشی از عدم شناخت حقوق شهروندی 3- رشد خلاقیت و ابتکار 4- مهارت نقد و بررسی مسایل و رویارویی با چالش ها 5- عضویت در گروه ها و تشکل ها 6- مشارکت در امور سیاسی است که در سه مقوله دانش، مهارت و نگرشِ حقوق شهروندی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که دانش آموختگان با وجود دانش و مهارت های قابل توجه در زمینه حقوق شهروندی، در نگرش سیاسی نیازمند بازبینی و رفع ابهامات هستند.

هدف کلی این پژوهش، واکاوی تجارب زیسته ی دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان در زمینه چالش های موجود در شناخت بدفهمی های ریاضی چهارم ابتدایی و راهکارهای مؤثر در کاهش آن می باشد. این پژوهش، کیفی با رویکرد پدیدارشناسی می باشد که داده های آن از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق به شیوه هدفمند و با رعایت قاعده ی اشباع نظری گردآوری شد. مشارکت کنندگان این پژوهش 10 معلم دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان استان فارس را شامل می شد که تجربه تدریس درس ریاضی پایه چهارم ابتدایی را داشتند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از این پژوهش از روش کدگذاری موضوعی استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش 247 مضمون پایه به دست آمد که ابتدا در 19 طبقه با عنوان مضامین سازمان دهنده ی سطح 1 و سپس در 2 طبقه ی چالش ها و راهکارها، با عنوان مضامین سازمان دهنده ی سطح 2 دسته بندی گردیدند. نتایج این پژوهش نشان داد که جهت آشنایی با بدفهمی ها و راهکارهای اصلاح و بهبود آن ها، برگزاری کارگاهها در دانشگاه و استفاده بهتر از دوره های کارورزی ضروری می باشد.

بدفهمی، بخشی از فرآیند یادگیری دانش آموزان است که تصادفی یا ناشی از بی دقتی نبوده و دارای ساختارهای شناختی محکمی است که معمولاً به راحتی اصلاح نمی شوند و موجب بروز خطاهای نظام مند می گردند. هدف پژوهش حاضر، بیان راهکارهایی جهت پیشگیری و اصلاح بدفهمی های ریاضی است که با روش تحلیل مضمون ادبیات، پیشینه و نتایج پژوهش انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه تحقیقات انجام شده در رابطه با بدفهمی های ریاضی در کشورمان می باشد. نمونه گیری بر اساس اشباع نظری و به صورت هدفمند انجام گردید. به این ترتیب تعداد 49 مقاله انتخاب شد. علاوه بر این، دو طرح پژوهشی و دو کتاب نیز به دلیل اینکه از منابع اصلی و پرارجاع در اکثر پژوهش های حوزه ی آموزش ریاضی بودند، به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. با واکاوی این پژوهشها، راهکارهای مختلف ارائه شده در آنها به صورت 168 مضمون پایه، استخراج و سپس در 19 مضمون کلی دسته بندی گردید. درنهایت مضامین کلی حاصل، در سه مقوله ی دانش، روش و نگرش، سازماندهی شده و مورد بررسی قرار گرفتند.

این پژوهش با هدف تبیین اصول برنامه درسی تجربه تدریس بر اساس تجارب زیسته معلمان انجام پذیرفته است. در این پژوهش از روش کیفی، از نوع پدیدارشناسی استفاده شده است. شرکت کنندگان در پژوهش، نه نفر از معلمان و اساتید موفق در دانشگاه ها بودند که به صورت هدفمند انتخاب گردیدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق انجام و با روش کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مجموع یافته های این پژوهش 358 کد مفهومی در زمینه اصول برنامه استخراج و در هشت مؤلفه اصلی: تعامل غم خوارانه و مهرورزانه، پویایی، تدبیر تدریس، خویشتن نگری، کنش متقابلی، ایجاد موقعیت های فکورانه، درک فرهنگی _ هنری، بینش عملی و 35 زیر مؤلفه دسته بندی شدند. یافته ها نشان داد که پایبندی به اصول فوق باعث بهبود رفتار اخلاقی و پایداری رفتار در فراگیران شده و می تواند اثربخشی فرایند یاددهی یادگیری را تضمین نماید.