کلیات

نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۱٬۱۹۰ مورد.

۴۶۱.

چیستی و جایگاه سبک زندگی در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباسعلی مشکانی سبزواری یاسر صولتی احمدعلی بیاتی

منبع: معرفت سال بیست و دوم اردیبهشت ۱۳۹۲ شماره ۱۸۵ «ویژه سبک زندگی»

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی انقلاب اسلامی تمدن اسلامی کشور اسلامی فقه حکومتی دیدگاه های مقام معظم رهبری فرایند تکاملی انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۵۵

سبک زندگی مجموعه ای به هم پیوسته از الگوهای رفتاری در حوزه های مختلف حیات بشری است. انقلاب اسلامی در ادامه فرایند تکاملی خویش، در مرحله ایجاد کشور اسلامی و سپس تمدن اسلامی، نیازمند تولید و ارائه سبک زندگی اسلامی است. بر این اساس، ضروری است که به بررسی و تبیین مبانی و مبادی سبک زندگی مطلوب خویش همت گمارد. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، پاسخگوی چیستی و ضرورت سبک زندگی و نیز نقش آن در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی است. سپس تبیین مبانی روشی و معرفت شناختی تولید سبک زندگی اسلامی، با محوریت دیدگاه های مقام معظم رهبری را فراهمت خویش قرار داده است.

۴۶۲.

Surveying the Notion of Divine Justice from the Perspective of Islamic Theology”(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا اکبری غلامحسین توکلی

منبع: پژوهش های اخلاقی سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۴۱ تعداد دانلود : ۴۶۰

۴۶۳.

تحلیل و تبیین مفهوم بخشایش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زینب صالحی

منبع: پژوهش های اخلاقی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۹۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۲۵

۴۶۴.

رویکرد عقلگرایی در برنامه درسی بر اساس معرفت شناسی ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین کارآمد سعید بهشتی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی و معرفت شناسی ابن سینا و رویکرد برنامه درسی ابن سینا در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۵ تعداد دانلود : ۸۱۷

این پژوهش، که با استفاده از روش تحلیلی و استنتاجی و با هدف بررسی رویکرد عقلگرایی حاکم بر برنامه درسی مطابق با معرفت شناسی ابن سینا انجام شده، بر این فرض مبتنی است که دیدگاه های معرفت شناختی فیلسوفان بر کل ساختار و عناصر برنامه درسی اثر می گذارد و رویکرد متمایزی را فراروی آن قرار می دهد. در این تحقیق، مشخص شد که معرفت شناسی ابن سینا با عقل و تجربه آمیخته است؛ با وجود این، وی تجربه های حسی را مقدمه ای برای کسب معرفت عقلانی و برخورداری از قدرت تفکر و استدلال می داند و جایگاه رفیع و کارکردهای مهمی را برای عقل در نظر می گیرد. از نظر او با اینکه حس و عقل در بیشتر موارد به هم وابسته است، عقل معیار معرفت است و تجربه و روشهای تجربی در صورتی اعتبار می یابد که از پشتوانه عقلی برخوردار شود. چنین نگرشی، رویکرد عقلگرایی را در برنامه درسی در پی داشت که برای تبیین و توضیح آن از مهمترین ویژگیهای جهتگیری فرایند شناختی میلر، دیدگاه رشد و توسعه فرایندهای ذهنی و عقلی آیزنر و ولنس و ایدئولوژی انسانگرایی خردگرای آیزنر، کمک گرفته شد. به رغم ویژگیهای مشترک، تفاوتهایی نیز بین رویکرد عقلگرایی ابن سینا و دیگر رویکردهای شناختی و عقلی برنامه درسی به دست آمد که برخی از آنها بیان شد و تأثیر آن بر مهمترین عناصر برنامه درسی مورد بررسی قرار گرفت.

۴۶۵.

شناسایی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در حوزه کسب وکار از دیدگاه برخی آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم کلانتری اسماعیل کلانتری فاطمه محمودی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: کسب و کار آیات و روایات مؤلفه ها سبک زندگی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۶۰۸

اگرچه شاخص های گوناگون سبک زندگی اسلامی در آیات و روایات متعددی تبیین شده است، عدم تعمیق و تدقیق اندیشمندان اسلامی در این حوزه و نیز توأم نشدنِ آن با سبک زندگی امروزی، موجب کم رنگ شدن مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در جامعه معاصر شده است. در این پژوهش، نگارندگان با تعمّق و تدبّر در آیات و روایات اسلامی (رویکرد دینی) و مفاهیم کسب وکار (رویکرد تخصصی)، به شناسایی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در حوزه کسب وکار می پردازند. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری داده، کیفی است. دستاورد این پژوهش، شناسایی 44 مؤلفه است که باید در کسب وکار اسلامی رعایت شود و همچنین 38 مؤلفه که باید در کسب وکار اسلامی از آن پرهیز شود. این مؤلفه ها در 3 گروه ویژگی های دینی، ویژگی های اخلاقی و ویژگی های کارآفرینی جای گرفته اند.

۴۶۶.

نظریه عرفانی اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد فنایی اشکوری

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: عرفان اخلاق عشق الهی حب ذات نظریه عرفانی اخلاق آگاهی عرفانی دگردوستی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۱۴

اخلاق و عرفان دو مطلوب متعالی برای انسان هستند. ازاین رو، تأمل در نسبت عرفان و اخلاق، هم برای عرفان پژوهان و هم برای پژوهشگران اخلاق اهمیت دارد. اما برخی عرفان را ناسازگار با اخلاق و گروهی آن را فوق اخلاق دانسته اند. عزلت و انزوای عرفا و استغراق عارفان در ذکر و مراقبه و درون نگری موجب شده است که به نظر برخی، اخلاق و دگردوستی در زندگی عارفان کم رنگ باشد. از سوی دیگر، نه از اخلاق می توان گذشت، نه می توان عرفان را نادیده گرفت، بلکه مطلوب جمع میان آنهاست. غرض این نوشتار دفع شبهه ناسازگاری اخلاق و عرفان و ارائه نظریه ای عرفانی درباره منشأ اخلاق از راه تأمل در آموزه های عرفانی است. جان کلام در نظریه عرفانی اخلاق این است که عشقِ برخاسته از خداآگاهی عرفانی، منشأ اخلاق و دگردوستی است.

۴۶۷.

تحلیلی بر صفت «هلوعیت» در انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی رهبر

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: انسان قلب نظام احسن رذیلت هلوعیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۷ تعداد دانلود : ۵۲۲

نظام هستی و انسان از منظر قرآن به «احسن» تعبیر شده است. با این وصف ما با مفاهیمی چون «هلوعیت» انسان در آموزه های قرآنی مواجهیم. حرص ورزی و جزع، معنای هلوع بودن اوست. «هلع» این است که وقتی انسان به فقر می رسد، بی تابی و وقتی به بی نیازی رسید، از دیگران منع می کند. در نکوهش یا ستایش هلوعیت، دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است. در دو دیدگاه عمده یکی هلوعیت را جبلّی و انسان را طبعاً متصف به صفات مذموم می داند. در برابر این نظر، دیدگاه علامه «هلع» را خیر و سوء اختیار انسان را عامل تخریب آن می داند. در این میان برخی مثل قاضی باقلانی (به نقل فخر رازی) بین حالت نفسانی هلع و افعال ناشی از هلع تفکیک کرده و مذمت ها را متوجه افعال می داند، نه حالت نفسانی هلع. مؤیدات چهارگانه ای برای دیدگاه دوم وجود دارد: 1. تصریح حکمت 108 نهج البلاغه به قلب و حالات متضاد که تفسیر خاص خود را دارد؛ 2. بیان امام سجاد× در مناجات شاکین و تحلیل آن؛ 3. تحلیل کلیت رذیله ها دربیان امام خمینی و تبیین آن؛ 4. دیدگاه فیض کاشانی و تأیید برداشت مختار نگارنده.

۴۶۸.

نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی حسینی زاده محمدرضا شرفی جم

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: تربیت اسلامی فمینیسم و فمینیسم لیبرال اصول تربیتی فمینیسم لیبرال تربیت فمینیستی نقد تربیتی فمینیسم لیبرال

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۵۸ تعداد دانلود : ۹۷۹

در این مقاله با نگاه نقد بیرونی، آن هم با توجه با مبانی انسانشناختی اسلام و نیز بر اساس آیات و روایات به نقد اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال مبتنی بر مبانی انسانشناختی آن پرداخته و به این نتیجه دست یافته ایم که برخی از اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال به صورت جزئی با مبانی اسلام سازگار است و برخی نیز با اسلام سازگار نیست و برخی دیگر نیز کاملا با آنچه در اسلام مطرح است در تضاد است و در تربیت اسلامی با اصولی کاملا ضد اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال رو به رو هستیم.

۴۶۹.

شاخص های تقدیم اهم ّبر مهم در تزاحم های اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: علی رضوانی

منبع: معرفت اخلاقی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: تعارض تزاحم تزاحم اخلاقی قاعده اهم و مهم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۷۰ تعداد دانلود : ۱۱۲۱

از مهم ترین مباحث اخلاق کاربردی و فلسفه اخلاق، بحث «تزاحم های اخلاقی» است؛ چرا که گاهی انسان در انجام وظایف اخلاقی یعنی فضایل یا رذایل دچار تزاحم می شود. برای رفع تزاحم علمای اخلاق، شیوه هایی ارائه نموده اند. یکی از شیوه های حل آن، که در این مقاله با روش توصیفی– تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته، از طریق قاعده عقلی «تقدیم اهم بر مهم» می باشد. این مقاله در دو بخش این بحث را بررسی می کند: اول معناشناسی و بررسی های مفهومی مفاهیمی همچون تعارض، تزاحم، اهم و مهم و دوم، که مهم ترین بخش مقاله است، به بررسی اهمیت و ضرورت، مراتب حل تزاحم های اخلاقی و شاخص های تقدیم اهم بر مهم پرداخته است.

۴۷۰.

تحلیل مناسبات ادراکات زیبایی شناختی و تربیت و تبیین مبانی و اصول تربیت زیبایی شناختی از دیدگاه شهید مطهری و علامه جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داوود حسین پور علیرضا صادق زاده قمصری رضا اکبریان

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی و نظر اسلام تربیت زیبایی شناختی و تربیت اسلامی جذبه حسن و احسان و نقش آن در زیبایی هنر و نظر استاد مطهری وعلامه جعفری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۵ تعداد دانلود : ۶۸۱

این مقاله جستاری است در مورد ارتباط زیبایی شناسی و تربیت که با تحلیلی در مورد تربیت زیبایی شناختی همراه شده است. زیبایی از گذشته مورد توجه اندیشه ورزان جهان بوده و هر کس به تناسب تعریفی که از زیبایی به نوعی نسبت خود را با تربیت زیبایی شناختی رقم زده است. در بخش اول این نوشتار سه ارتباط میان این دو مقوله بنیادین، یعنی حس زیبایی شناسی انسان و تربیت تبیین می شود که عبارت است از 1 زیبایی شناسی به عنوان مبنا و اصل 2 زیبایی شناسی به عنوان قوه و متعلَق تربیت 3 این همانی زیبایی شناسی و تربیت. در بخش دوم، آرای علامه جعفری و شهید مطهری در باب ادراکات زیبایی شناختی مورد بررسی قرار می گیرد و بر اساس آن از سه منبای الف نقش ذهن و عوامل اجتماعی در ادراکات زیبایی شناختی ب شکل پذیری تصویر در قوه مخیله توسط ورودی های حسی و ج ذو مراتب (تشکیکی) بودن زیبایی در عالم، سخن به میان می آید و بر اساس هر یک از این سه مبنا به ترتیب اصول تربیت زیبایی شناختی از جمله 1 کنترل و ارتقای ذائقه زیبایی شناختی 2 مدیریت توجه و تطهیر قوه خیال و 3 ارتقای ساحت وجودی متربی ارائه می شود.

۴۷۱.

بررسی و نقد نگاه پست مدرنیسم به تعلیم و تربیت ارزش ها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدآصف محسنی (حکمت)

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: پست مدرنیسم تعلیم و تربیت ارزش ها فراروایت ها نسبی گرایی و کثرت گرایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۳۲

«پست مدرنیسم»، که در بستر سکولار غرب زاده شد، دارای ویژگی های زیر است: بر نسبی گرایی و کثرت گرایی تأکید و هرگونه باور یقینی و ارزش مطلق را مردود می داند؛ با ذات گرایی سر ستیز داشته، هویت انسان را برساختة اجتماعی می پندارد؛ ابتنای ارزش ها بر واقعیت های تکوینی و تأثیرات ضروری اعمال بر سرنوشت انسان را برنمی تابد. در اهداف تربیتی، بر نهادینه سازی کثرت گرایی، تقویت روحیة خودسامانی در فراگیران تأکید و در اصول تربیتی بر پرهیز از جزم گرایی، مبارزه با نظام مندی و تأکید بر آزادی های فردی اصرار می ورزد. در روش های تربیتی نیز بر گفتمان فراگیرمحوری، توجه جدی به حاشیه نشین ها و نفی الگوپذیری تأکید دارند. این اندیشه، به رغم برخورداری از یک سلسله نقاط قوت، همچون مبارزه با «جهانی سازی»، مبارزه با «علم گرایی» و تأکید بر «پویایی»، از نقاط ضعف فراوان نیز رنج می برد. مهم ترین آنها، گسیختگی فکری و تناقض آشکار در اندیشه، نادیده انگاشتن واقعیت ها و معرفت های یقینی، همچنین ارزش های ثابت و فطری است.

۴۷۲.

واکاوی مفهوم انسان معنوی در اندیشه شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهراب مروتی زینب بیرانوند

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: اسلام معنای زندگی شهید مطهری انسان معنوی مؤلفه های دینی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۳۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۴۰

از جمله دغدغه های انسان معاصر یافتن معنا برای زندگی است. در معنابخشی به زندگی اصل معنویت راستین نقشی بی بدیل دارد. این پژوهش در پی آن است تا ضمن معرفی منظومه معناداری در زندگی، انسان معنوی، شاخص های بارز انسان معنوی و آثار و کارکردهای حاکمیت، فرآیند معنویت بر زندگی انسان دین دار را از منظر اسلام تحلیل نماید. براین اساس مهم ترین محور در این پژوهش، چشم انداز انسان معنوی در زندگی دنیوی اوست که در چهار محور اساسی در این مقاله بررسی می شود. با توجه به دیدگاه جامع و غنی استاد مطهری تحلیل محورهای مقاله بر اساس نظریات ایشان سامان یافته است. روش این پژوهش، اسنادی و کتابخانه ای است که مراحل سه گانه توصیف، تحلیل و تبیین را می پیماید.

۴۷۳.

بررسی انتقادی اخلاق در نظر فردریش نیچه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عنبرسوز جعفر مروارید

منبع: پژوهش های اخلاقی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۸ تعداد دانلود : ۹۵۰

۴۷۴.

تبیین ماهیت انسان از دیدگاه اسلام و غرب و عوامل تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی سبحانی نژاد نجمه احمدآبادی آرانی فاطمه اشرفی آزاد محمدی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: علم دینی و انسان اسلام و غرب در تربیت دینی علم تربیت دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۷۵

این پژوهش به ماهیت انسان از دیدگاه اسلام و غرب و نقش آن در علوم تربیتی پرداخته است. روش پژوهش کیفی و از نوع توصیفی تحلیلی (تحلیل اسنادی) است. یافته ها دلالت دارد بر اینکه انسان، موضوع تربیت است و هرگونه طرحی در این زمینه، مسبوق به نگاه انسانشناختی ویژه ای است. ماهیت انسان از دیدگاه اسلام شامل اصالت فطرت، انسان به منزله عامل، هدفمندی و کمال گرایی و حیات طیبه است در حالی که در غرب اصالت فرد، سکولارسیم، مادی گرایی و رویکرد تجربی و امانیسم از مهمترین گزاره های تربیتی است. با توجه به جامعیت دین اسلام، تربیت دینی با محوریت تعالی و تکامل معنوی انسان، تلاش دارد که انسان را از مرحله دانستن به مرحله بودن سوق دهد و خیر اعلی را به منزله ارزش، فراسوی امور علمی و ... قرار دهد .

۴۷۵.

کرامت انسان در سیرة امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نورایی حدیثه سلیمانی

منبع: سراج منیر سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی کرامت انسان امام رضا (ع) سیرة اهل بیت (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۵۷ تعداد دانلود : ۸۲۴

شناخت انسان و بررسی ابعاد و شئون مختلف او مورد اهتمام ادیان، مکاتب و شماری از رشته های علوم بشری است. «کرامت ذاتی انسان» به معنای شرافت، بزرگی و والایی او، نقطة تلاقی بسیاری از انگاره های انسان شناسانه است. نوشتار پیش رو، پژوهشی کتابخانه ای و اسنادی است که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته است و می کوشد تا با تمرکز بر سیرة هشتمین پیشوای شیعیان، امام علی بن موسی الرّضا (ع) برخی از ابعاد کرامت انسان را در کلام گهربار و رفتار تابناک آن حضرت به بحث بگذارد. یافته های پژوهش حاکی از جایگاه ویژة کرامت انسان در سیرة امام رضا (ع)است.همچنان که این یافته ها بیانگر تمایز این دیدگاه با دیدگاه های رقیب و غیر وحیانی است. مهم ترین ویژگی های نظریّة کرامت انسان در سیرة امام عبارتند از؛ برخورداری از صبغة توحیدی، سازگاری با دیگر آموزه های اخلاقی، اعتدال و میانه روی، برخورداری از ضمانت اجرایی درونی و جامع نگری.

۴۷۶.

نقش نماز در پالایش از رذائل مبتنی بر اخلاق فلسفی مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی رحمانی بی بی رحیمه ابراهیمی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: فضیلت حد وسط نماز رذیلت اخلاق فلسفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۹۶۱

فیلسوفان مسلمانی که براساس رویکرد فضیلت محور به مباحث اخلاقی پرداخته اند، فضیلت را براساس قاعده حد وسط قابل شناسایی می دانند که یک یا چند رذیلت متضاد در اطراف آن واقع می شود. براساس قاعده یادشده، نماز فضیلتی اخلاقی است که ذیل جنس عدالت قرار می گیرد. این عمل دربردارنده مجموعه ای از فضائل است که آراسته شدن به هر فضیلتی، پالایش از رذیلت متضاد با آن را درپی خواهد داشت. در این نوشتار، تبیینی از فضیلت بودن نماز ارائه می گردد و نحوه رذیلت زدایی آن بررسی می شود.

۴۷۷.

تأثیر مبانی وجودشناختی و مابعدالطبیعی ملاصدرا در حل بعضی مسائل بنیادین اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صادق خوشخو مریم محبتی امیرعباس علیزمانی

منبع: پژوهش های هستی شناختی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اخلاق تکلیف گرایی عینیت گرایی نتیجه گرایی فطرت گرایی فضیلت گرایی ذهنیت گرایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۸ تعداد دانلود : ۶۳۴

در این نوشتار به دنبال آن هستیم تا موضع صدرالمتألهین را در حل بعضی مسائل بنیادی اخلاق، از قبیل عینیت گرایی یا ذهنیت گرایی، نتیجه گرایی یا تکلیف گرایی، وظیفه گرایی یا فضیلت گرایی، که ذهن فیلسوفان دین و اخلاق معاصر را به خود مشغول ساخته است، درک و دریافت نماییم. از این رو با کنکاش در منظومه فلسفی ملاصدرا نخست مبانی و پیشفرض های وی، متناسب با مسائل مذکور، استخراج گردید، و آن گاه از دریچه مبانی یادشده، نگاهی به چشم انداز وی در اخلاق انداختیم، و پاسخ مسائل مذکور را جویا شدیم. در بازخوانی نظریات این فیلسوف اسلامی فطرت گرایی را می توان به عنوان محوری در حل مسائل مزبور معرفی کرد. ملاصدرا بر اخلاق به عنوان امری فطری و تمایز بخش نوعیت انسان ها به لحاظ فطرت ثانویه انگشت می نهد. نتیجة پژوهش حاضر دریافت تصویری از جمع بین عینیت گرایی و ذهنیت گرایی، نتیجه گرایی و تکلیف گرایی، فضیلت گرایی و تکلیف گرایی بر اساس مبانی هستی شناختی ملاصدرا همچون اصالت وجود، و وحدت تشکیکی آن، ضرورت و سنخیت علت و معلول، حرکت جوهری نفس، و اتحاد آن با بدن، نقش سازندة علم و عمل در اخلاق، خیربودن غایات نسبت به فاعل آن، عینیت کمال مطلوب، رابط بودن مخلوقات نسبت به واجب تعالی، فطری بودن اصول کلی اخلاقی، و بر محوریت فطرت گرایی وی است.

۴۷۸.

سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عنایت الله شریفی مهرعلی لطفی

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سنت خانواده قرآن پیشوایان معصوم (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۳۱ تعداد دانلود : ۹۸۹

سبک زندگی خانوادگی در آیین اسلام همانند درختی است که ریشة آن، باورها و اندیشه ها و ساقه و شاخه هایش، ارکان و وظایف اعضای خانواده می باشد. از این رو، سبک زندگی خانوادگی دارای ابعاد زیادی است. پژوهش حاضر در صدد بررسی سبک خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم(ع) در ابعاد تشکیل خانواده و ازدواج، محیط خانواده و ادارة آن و همسرپروری می باشد. از منظر قرآن کریم و سنّت پیشوایان معصوم (ع)، باورها و اعتقادات نقشی اساسی در خانواده دارند و ازدواج را امر مقدّسی می داند و همگان را به این امر فرا خوانده است و به آن تشویق می نمایند و معیارهای تقوا، عقل، اخلاق نیک و همتایی در انتخاب همسر را مورد توجّه قرار می دهند و مدیریّت خانواده را به مرد و لزوم مسئولیّت پذیری اعضای خانواده نسبت به یکدیگر مخصوصاً مسئولیّت تربیت دینی پدر نسبت به فرزندان و همکاری زن و شوهر در خانه را ضروری می دانند و تأکید به رفتار شایسته با همسران و محبّت و مهرورزی نسبت به آنان می نمایند.

۴۷۹.

استکمال علمی و اخلاقی انسان از منظر خواجه نصیرالدین طوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشته ابوالحسنی نیارکی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: عقل عملی عقل نظری طوسی استکمال علمی استکمال عملی مراتب کمال

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۶۰ تعداد دانلود : ۷۳۴

براساس تنوع کارکردهای قوای نفس ناطقه (قوه نظری و عملی) نزد طوسی، استکمال علمی و عملی نیز متفاوت می شود. کمال علمی از سنخ معرفت و حقایق تکوینی (بینش ها) و کمال اخلاقی از جنس معارف جزئی و آثار عملی است. نظریه اخلاقی طوسی در واقع فراتر از سلامت نفس است و به آرمان های بالادستی، یعنی کمال نفس اشاره می کند. کمال به عنوان آرمان اخلاق دارای مراتب است که می توان آنها را با هرم طولی کمال ترسیم کرد. مراحل استکمال نزد طوسی، در آثار فلسفی به قوای عرضی نفس اشاره دارد و در آثار عرفانی نیز ناظر به سلوک نفس و سپهرهای وجودی طولی آن است. فرآیند استکمال در دو بعد علمی و اخلاقی است و طوسی برای استکمال آن برنامه عملی ارائه داده و تنها به نظریه پردازی نپرداخته است.

۴۸۰.

بررسی رابطه کاربست اصول تعلیم و تربیت اسلامی در کلاس درس با هوش معنوی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه اکبری امید مهنی حسین مطهری نژاد

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: دانشجویان دانشگاه شهید باهنرکرمان اصول تعلیم و تربیت اسلامی و هوش معنوی بهره گیری از هوش معنوی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۷ تعداد دانلود : ۵۹۹

هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه کاربست اصول تعلیم وتربیت اسلامی در کلاس درس با هوش معنوی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی، و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را تمام دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان تشکیل داده است. برای انتخاب نمونه آماری پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و 230 نفر از بین جامعه آماری به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته کاربست اصول تعلیم و تربیت اسلامی در کلاس درس و هم چنین پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ (2008) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که هوش معنوی با اصل عدل، اصل آراستگی، اصل اصلاح شرایط، اصل مسئولیت، اصل تذکر، اصل مسامحت و اصل ابراز محبت رابطه مثبت و معنی داری دارد اما با اصل عزت رابطه معنا داری ندارد. هم چنین برای آزمون رابطه کاربست اصول تعلیم و تربیت با هوش معنوی دانشجویان از تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد که الگوی معناداری بهدست آمد. نتایج بررسی فرضیه فرعی اول نشان داد که تفکر انتقادی وجودی با اصل عدل و آراستگی و اصلاح شرایط و مسئولیت و تذکر و مسامحت و محبت رابطه معنی داری دارد و تنها با اصل عزت رابطه معنا داری ندارد.

درخت حوزه‌های تخصصی

کلیات

چیستی و جایگاه سبک زندگی در فرایند تکاملی انقلاب اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

Surveying the Notion of Divine Justice from the Perspective of Islamic Theology”(مقاله علمی وزارت علوم)

تحلیل و تبیین مفهوم بخشایش(مقاله علمی وزارت علوم)

رویکرد عقلگرایی در برنامه درسی بر اساس معرفت شناسی ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

شناسایی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در حوزه کسب وکار از دیدگاه برخی آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نظریه عرفانی اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

تحلیلی بر صفت «هلوعیت» در انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نقد و بررسی اصول تعلیم و تربیت فمینیسم لیبرال از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

شاخص های تقدیم اهم ّبر مهم در تزاحم های اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

تحلیل مناسبات ادراکات زیبایی شناختی و تربیت و تبیین مبانی و اصول تربیت زیبایی شناختی از دیدگاه شهید مطهری و علامه جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی و نقد نگاه پست مدرنیسم به تعلیم و تربیت ارزش ها(مقاله پژوهشی حوزه)

واکاوی مفهوم انسان معنوی در اندیشه شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی انتقادی اخلاق در نظر فردریش نیچه(مقاله علمی وزارت علوم)

تبیین ماهیت انسان از دیدگاه اسلام و غرب و عوامل تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کرامت انسان در سیرة امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نقش نماز در پالایش از رذائل مبتنی بر اخلاق فلسفی مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

تأثیر مبانی وجودشناختی و مابعدالطبیعی ملاصدرا در حل بعضی مسائل بنیادین اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

استکمال علمی و اخلاقی انسان از منظر خواجه نصیرالدین طوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی رابطه کاربست اصول تعلیم و تربیت اسلامی در کلاس درس با هوش معنوی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

پالایش نتایج جستجو