معصومه شریفی

امید به معنای چشم داشت و انتظار وقوع خبری مسرت بخش است. امیدبخشی، یک حالت روانی هیجانی و شناختی است که فرد حالت پیش بینی و انتظار وقوع رویداد خوب را دارد و ضمن احساس کارایی و ثمربخشی، به این باور می رسد که می تواند بهتر از قبل به کارهای خود رسیدگی کند و گرایشات رفتاری سازگار با حالات مثبت فوق را از خود بروز دهد. مساله امید و امیدواری در قرآن کریم و روایات معصومین به فراوانی و با شیوه های مختلف بیان شده است. در قرآن و سنت، هدف نهایی از امیدبخشی، تربیت استعدادهای متربی در مسیر تکامل و نزدیک شدن به خداوند معرفی شده است. بدون تردید، امید بخشی بر فعالیت ها و روابط اجتماعی نوجوانان تاثیر فراوان دارد و مشوق نوجوانان و جوانان به کسب علم و دانش و تلاش و فعالیت در جامعه خواهد بود. با توجه به این که از یک سو نوجوانان و جوانان موتور محرک و فعال جامعه به شمار می آیند و بخش زیادی از زندگی آنان در تعامل با دیگران است و از دیگر سو، دشمنان درصدد ناامید کردن آنانند؛ در این پژوهش کوشش شده است تاثیر امیدبخشی بر جنبه اجتماعی شخصیت نوجوان و جوان با تاکید بر کتاب و سنت بررسی شود. این مقاله با روش کتابخانه ای و رویکرد توصیفی انجام شده است و یافته های پژوهش نشان می دهد که امید در بعد اجتماعی، نتایج ارزنده ای مانند علم آموزی، فعالیت و مدیریت موفق، مسئولیت پذیری، نجات از مشکلات، برخورد نیکو با مستمندان، تقویت حس کارایی، هجرت و جهاد، انفاق، امر به معروف، وفای به عهد و بالابردن قدرت تصمیم گیری دارد.

«عفاف» و «حجاب»، واژگانی مقدس و نام آشنا در ادیان الهی ، به ویژه آیین اسلام هستند و از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان، تاریخ نگاران، جامعه شناسان و سایر اندیشمندان بوده اند. این دو واژه، افزون بر این که ریشه در شرع دارند، امری فطری بوده و مورد پسند روح پاک طلب آدمی هستند. با بررسی واژگان عفاف و حجاب می توان دریافت که رابطه ی این دو،  به لحاظ منطقی، «عام و خاص مطلق» است؛ یعنی هرچند ممکن است برخی از با حجاب ها عفیف نباشند، ولی هر عفیفی حتما با حجاب است. به دیگر سخن، هر آن که عفیف تر و از درون پاک تر باشد، خود را بیشتر به حجاب و پوشش، مقید می داند. با توجه به بررسی های انجام شده در قرآن کریم و کتاب مقدس، فرضیه این پژوهش به اثبات رسید که همه ادیان الهی به عفاف و حجاب اهمیت بسیار داده اند و احکام متعددی برای ان وضع کرده اند. در قرآن کریم هم که برترین و ماندگارترین آیین نامه الهی است، عفاف و حجاب، جایگاهی بس بالا و والا دارد و کامل ترین و جاودانه ترین آیین نامه ها و فرمان ها به منظور حفظ حجاب و عفاف و جلوگیری از ابتلا به گناهان مخرب شخص و جامعه آمده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که جلوه های حجاب و عفاف در قرآن کریم در چهار سطح پوشش، نگاه، گفتار و رفتار مطرح شده است.